Áp lực cạnh tranh, ngân hàng phải nâng lãi suất

Tín dụng chậm, thanh khoản không căng, lãi suất vẫn tăng

Theo khảo sát của phóng viên, tính đến thời điểm này, đã có trên chục ngân hàng dâng lãi suất kỳ hạn dài lên tới trên 8%/năm, như TPBank, Nam A Bank,VietCapitalBank, ABBank, SCB...  Thậm chí, có ngân hàng còn huy động vốn với lãi suất trên 9%/năm thông qua hình thức chứng chỉ tiền gửi. Không chỉ tăng lãi suất, từ đầu năm đến nay, các ngân hàng cũng đua nhau phát hành trái phiếu để huy động vốn với lãi suất hấp dẫn. 

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, CPI bình quân 7 tháng năm 2019 tăng 2,61% so với cùng kỳ năm 2018, nghĩa là áp lực lạm phát rất thấp. Còn theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), thanh khoản của hệ thống vẫn tốt (thể hiện lãi suất liên ngân hàng có xu hướng giảm), tín dụng 6 tháng đầu năm cũng chỉ tăng 7,3%.

Chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển cho rằng, năm nay, NHNN tiếp tục khống chế chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng ở mức thấp, nên các ngân hàng thương mại không khát tiền. 

Không phải áp lực lạm phát, thanh khoản hay cầu tín dụng, vậy đâu là nguyên nhân khiến ngân hàng dâng lãi suất huy động lên cao?

Một điểm khá thú vị là, mặt bằng lãi suất huy động đang dần có sự phân hóa. Các ngân hàng dâng lãi suất huy động lên cao chủ yếu là những ngân hàng nhỏ, chưa đạt chuẩn Basel II, hoặc những ngân hàng đang có dư nợ cho vay trung, dài hạn chiếm tỷ lệ lớn lớn. Trong khi đó, lãi suất ở những ngân hàng lớn vẫn khá ổn định.

Chính vì vậy, TS. Bùi Quang Tín, chuyên gia kinh tế cho rằng, việc lãi suất huy động có dấu hiệu tăng trên thị trường thời gian qua không đáng lo, bởi đây chỉ là động thái cơ cấu lại nguồn vốn của các ngân hàng, nhằm đáp ứng quy định của NHNN về giảm dần tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn và tăng vốn cấp 2 nhằm đáp chuẩn Basel II.

Trái phiếu, vàng, bất động sản… đang khiến dòng tiền bị phân tán

Dù khẳng định chỉ điều chỉnh tăng lãi suất ở một số kỳ hạn dài và việc điều chỉnh này chỉ mang tính thời điểm, song lãnh đạo một ngân hàng thừa nhận, vàng, bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp phát hành ồ ạt thời gian qua đang khiến ngân hàng phải tính toán để tăng khả năng cạnh tranh huy động vốn.

Thời gian qua, hàng loạt doanh nghiệp bất động sản đua phát hành trái phiếu doanh nghiệp với lãi suất 11-12%/năm khiến dòng tiền vào ngân hàng bị cạnh tranh, chưa kể thị trường bất động sản cũng đang rất hút tiền. Ngoài ra, từ đầu năm đến nay, vàng tăng giá khá mạnh cũng đang khiến dòng tiền bị phân tán.

“Từ đầu năm đến nay, giá vàng tăng 10%, trong khi lãi suất gửi tiết kiệm cả năm chỉ 7-8%/năm. Do đó, giá vàng tăng sẽ kích thích đầu cơ, làm giảm tiết kiệm nội địa”, TS. Lê Xuân Nghĩa cảnh báo.

Điều đáng mừng, theo TS. Cấn Văn Lực, là dù lãi suất huy động kỳ hạn dài có tăng lên, song mặt bằng lãi suất cho vay với lĩnh vực ưu tiên vẫn ổn định theo chỉ đạo của Chính phủ. Tất nhiên, lãi suất với các lĩnh vực không ưu tiên có thể sẽ bị ảnh hưởng.

Những tháng cuối năm 2019, giới chuyên gia cho rằng, lãi suất có thể tiếp tục tăng nhẹ với kỳ hạn dài, do nhu cầu tăng vốn cấp 2 của ngân hàng vẫn rất lớn. Tuy nhiên, nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đưa ra quyết định giảm lãi suất trong phiên họp chính sách bắt đầu từ ngày mai (1/8 theo giờ Việt Nam), áp lực tăng lãi suất càng giảm bớt. Ngoài ra, lãi suất cho vay các lĩnh vực ưu tiên vẫn ổn định theo chỉ đạo của Chính phủ.

Tuy vậy, lãi suất cho vay các lĩnh vực rủi ro như bất động sản sẽ sớm bị ảnh hưởng. “Sẽ khó xảy ra các đợt tăng ‘siêu lãi suất’. Tuy nhiên, động lực đầu tư và đầu cơ bất động sản nhờ nguồn vốn lãi suất rẻ đã không còn. Những nhà đầu tư vay mua bất động sản với tỷ lệ vay cao (60%, 70%) sẽ phải đối đầu với lãi suất tăng sau thời gian hỗ trợ lãi suất của chủ đầu tư”, chuyên gia Đinh Thế Hiển cảnh báo.

Xem thêm >> Dự án nghìn tỷ tại Thái Nguyên về tay Liên danh Hải Long Land và Sông Đà 7