Asia Times: Chiến lược ngoại giao thời Covid-19 mang lại cơ hội lớn cho Việt Nam

Carl Thayer, giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales ở Úc, đồng thời là chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam, nói rằng Việt Nam đã nhanh chóng để lại dấu ấn trên mặt trận chiến lược ngoại giao thời Covid-19.

Gần đây, Việt Nam đã đẩy mạnh việc sản xuất thiết bị y tế và hỗ trợ cho quốc gia có nhu cầu phòng chống dịch Covid-19, bao gồm Hoa Kỳ, Nga, Tây Ban Nha, Ý, Pháp, Đức và Vương quốc Anh.

Năm quốc gia châu Âu đang phải vật lộn để đối phó với đại dịch Covid-19 nói trên đã đàm phán các thỏa thuận đối tác chiến lược với Việt Nam trong những năm gần đây, Giáo sư Thayer lưu ý.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi đầu tháng này đã gửi bày tỏ sự cảm ơn "bạn bè của chúng tôi tại Việt Nam" trong một bài đăng trên Twitter, sau khi Mỹ nhận được 450.000 bộ quần áo bảo hộ được sản xuất tại các nhà máy Việt Nam do công ty hóa chất DuPont của Mỹ sở hữu và vận hành.

Việt Nam cũng đã tặng khẩu trang, chất khử trùng tay và các vật tư phòng chống Covid-19 khác cho các cơ sở y tế tại các nước láng giềng Campuchia và Lào, những quốc gia mà Việt Nam có quan hệ thân thiết.

"Đại dịch Covid-19 là một cơ hội tuyệt vời để Việt Nam tăng cường sức mạnh mềm, vì nó giúp truyền bá sự hào phóng của người Việt đối với cộng đồng quốc tế", ông Alexander Vuving, giáo sư tại Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương ở Honolulu, Hawaii (Mỹ) nói.

Derek Grossman, một nhà phân tích quốc phòng cao cấp tại RAND Corporation, một nhóm chuyên gia cố vấn có trụ sở tại Washington, nói rằng cách Việt Nam ứng phó với dịch Covid-19 cũng như các hoạt động ngoại giao trong bối cảnh khủng hoảng này sẽ cho phép Việt Nam chứng minh giá trị gia tăng của mình với thế giới. 

Điều này đã trở nên rõ ràng trong một số lĩnh vực trước khi dịch bệnh xảy ra. Việt Nam là một trong số ít những quốc gia hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung khi các công ty đa quốc gia và các công ty khác di chuyển các nhà máy của họ từ Trung Quốc sang Việt Nam để tránh thuế quan mới của Mỹ đối với hàng hóa do Trung Quốc sản xuất.

Ngân hàng đầu tư Nhật Bản Nomura ước tính rằng nền kinh tế Việt Nam được hưởng mức tăng 8% trong năm 2019 với tư cách là người hưởng lợi từ sự thay đổi trong chuỗi cung ứng.

Nhiều nhà phân tích hiện đang mong đợi Việt Nam sẽ nhận được phần lớn từ làn sóng di chuyển nhà máy thứ hai, khi dịch Covid-19 bùng phát.

Ngân hàng Thế giới dự báo trong trường hợp Covid-19 diễn biến tồi tệ nhất, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam sẽ giảm xuống 1,5% trong năm nay, giảm đáng kể từ khoảng 7% trong những năm gần đây.

Mặc dù con số này sẽ đánh dấu mức tăng trưởng thấp nhất của Việt Nam trong nhiều thập kỷ, nhưng nó vẫn sẽ cao hơn nhiều so với hầu hết các nước láng giềng Đông Nam Á, bao gồm cả đối thủ sản xuất Thái Lan, hiện đang dự kiến ​​tăng trưởng GDP -5,3% vào năm 2020.

Các nhà đầu tư thấy rõ sự khác biệt khi thị trường chứng khoán Việt Nam đã nổi lên như là khu vực có hiệu suất tốt nhất trong năm nay trong khi một số khu vực khác của thị trường chứng khoán khác đã nghiêng về dự đoán thiệt hại do Covid-19.

Một số chuyên gia cho rằng nền kinh tế Việt Nam có thể phục hồi nhanh hơn các quốc gia Đông Nam Á khác vào năm 2021, đặc biệt là nếu các quốc gia như Mỹ, Nhật Bản và EU di chuyển hàng loạt chuỗi cung ứng sau đại dịch ra khỏi Trung Quốc để vào Việt Nam.

Cuộc khủng hoảng Covid-19 cũng diễn ra vào thời điểm ngoại giao quan trọng đối với Việt Nam. Năm nay, Việt Nam giữ chức chủ tịch luân phiên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và một vị trí luân phiên không thường trực trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Tuần này, Việt Nam đã tổ chức một hội nghị thượng đỉnh trực tuyến với các nhà lãnh đạo Đông Nam Á về cách ứng phó với dịch bệnh Covid-19 tại thời điểm các trường hợp nhiễm mới đang gia tăng ở một số quốc gia thành viên khối, bao gồm Indonesia, Singapore và Philippines.

"Trong những giờ khắc nghiệt ngã đó, sự đoàn kết của cộng đồng ASEAN tỏa sáng như ngọn hải đăng trong bóng tối", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, người chủ trì cuộc họp, phát biểu trong bài phát biểu khai mạc.

Đã có dự đoán cho rằng nhiệm kỳ của Việt Nam với tư cách là Chủ tịch luân phiên của ASEAN có thể được kéo dài đến năm 2021 do sự gián đoạn bởi dịch Covid-19.