Bầu Đức còn gì sau thương vụ hợp tác với Thaco?

Ba tháng gần đây, cổ phiếu HNG của Công ty Cổ phần Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico) và cổ phiếu HAG của Công ty Cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) đã tạo nên một làn sóng đầu tư theo tin đồn kinh điển. Không ít nhà đầu tư đã gấp rưỡi, gấp đôi tài khoản nhờ đợt sóng này. Tin đồn ấy đến nay đã không còn là tin đồn, mà là sự thật.

“Đây là cuộc hôn nhân môn đăng hộ đối”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ví von về hợp tác chiến lược giữa HAGL và Công ty Cổ phần Ô tô Trường Hải (Thaco). Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh đây không phải là cuộc giải cứu truyền thống theo kiểu “kêu gọi mua nông sản rớt giá”, mà là “mua bán sáp nhập, hợp tác để hai bên cùng thắng”.

Ông Lê Hải Trà, phụ trách HĐQT Sở giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE), nơi bộ đôi HNG – HAG đang niêm yết, thì gọi thương vụ giải cứu HAGL của Thaco là “giúp đỡ doanh nghiệp anh em trong cơn bĩ cực”.

Hành trình ‘bán hết cơ ngơi’

Thực chất, ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) đang dần bán hết “cơ ngơi” của mình. Trước là bán mảng mía đường, mảng thủy điện, sau là bán mảng bất động sản, mảng nông nghiệp.

Theo biên bản hợp tác, Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Đại Quang Minh – đơn vị thành viên của Thaco – quyết định đầu tư để sở hữu 51% và sẽ tiếp tục nâng lên 65% HAGL Myamar với số vốn đầu tư 4.000 tỷ đồng.

Thaco sở hữu lượng cổ phần chi phối cũng nghĩa là dự án HAGL Myanmar đã không còn nằm trong tay HAGL, cũng nghĩa là công ty của bầu Đức gần như không còn mảng bất động sản.

Trước đó, HAGL cũng đã bán mảng mía đường cho Tập đoàn Thành Thành Công và bán mảng thủy điện cho Bitexco. Công ty này hiện chỉ còn lại mảng nông nghiệp, thế nhưng, quyền tự quyết có thể cũng không còn nằm trong tay bầu Đức.

Thông qua hợp đồng mua bán trái phiếu chuyển đổi và mua thêm cổ phiếu, Thaco và nhóm cổ đông của Thaco sẽ sở hữu 35% vốn điều lệ HAGL Agrico, với tổng vốn đầu tư hơn 3.800 tỷ đồng.

Hiện HAGL đang sở hữu tổng cộng 63,7% vốn điều lệ HAGL Agrico (cả sở hữu trực tiếp và gián tiếp), tương đương khoảng 565 triệu cổ phiếu HNG. Tuy nhiên, khi lượng trái phiếu tương đương 20% vốn điều lệ HAGL Agrico mà Thaco sở hữu được chuyển đổi, tổng tỷ lệ sở hữu của HAGL tại HAGL Agrico sẽ bị pha loãng xuống còn khoảng 51% (tỷ lệ sở hữu trực tiếp giảm từ 55,1% xuống chỉ còn 44%).

Như đã đề cập phía trên, ngoài việc sở hữu 20% vốn điều lệ HAGL Agrico thông qua trái phiếu chuyển đổi, Thaco cùng nhóm cổ đông liên quan cũng tiến hành nâng sở hữu lên 35%.

Lượng cổ phần tương đương 15% vốn còn lại có thể được mua thông qua 4 cách chính: (1) mua từ các nhà đầu tư không phải HAGL, (2) mua trái phiếu chuyển đổi, (3) mua chính từ HAGL và (4) phát hành riêng lẻ.

Ở trường hợp (2), (3) và (4), HAGL sẽ giảm tổng tỷ lệ sở hữu tại HAGL Agrico xuống dưới 50%, nghĩa là bầu Đức không còn quyền tự quyết. Thậm chí, nếu mua toàn bộ 15% vốn từ HAGL thì tỷ lệ sở hữu của Thaco và HAGL là gần như ngang nhau.

Và nếu tổng tỷ lệ sở hữu của HAGL tại HAGL Agrico giảm xuống dưới 50% thì kết quả kinh doanh của HAGL Agrico sẽ không còn hợp nhất vào HAGL. Khi ấy, HAGL gần như thuần túy là công ty tài chính.

Chủ nợ mừng thầm

Việc HAGL được “giải cứu” hẳn là tin mừng với các chủ nợ của công ty này.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2018, tổng nợ vay của HAGL đến hết ngày 30/6/2018 là trên 23.000 tỷ đồng.

Hiện HAGL đang vay BIDV 3.347 tỷ đồng, Sacombank 2.828 tỷ đồng, Ngân hàng liên doanh Lào – Việt 1.771 tỷ đồng, TPBank 1.528 tỷ đồng, HDBank 1.495 tỷ đồng.

Về trái phiếu, chủ nợ lớn nhất của HAGL là BIDV và Công ty Chứng khoán BIDV (BSC) với 5.876 tỷ đồng, Công ty Chứng khoán Euro Capital với 1.694 tỷ đồng, VPBS với 991 tỷ đồng, Công ty Chứng khoán Phú Gia với 930 tỷ đồng, FPTS và VPBank với 594 tỷ đồng, Công ty Chứng khoán IB và VPBank với 551 tỷ đồng, ACBS với 540 tỷ đồng.

Trước mắt, việc bán dự án HAGL Myanmar sẽ đem lại hàng nghìn tỷ để HAGL trả nợ. Hơn thế nữa, với sự tham gia của Thaco, tình hình kinh doanh của HAGL Agrico chắc chắn sẽ tốt hơn nhiều, kéo theo khả năng trả nợ cũng tốt lên. Thậm chí, Thaco còn cam kết thu xếp để cơ cấu lại các khoản nợ vay khoảng 14.000 tỷ đồng của HAGL Agrico.

‘Cơ ngơi’ dần bán hết, gánh nặng nợ vay cũng đã có thể đặt xuống, bầu Đức nhường lại giấc mơ Myanmar và cùng vẽ giấc mơ nông nghiệp với tỷ phú Trần Bá Dương.