Bộ Công Thương 'xin' Quốc hội 6 cơ chế đặc biệt để 'cứu' ngành điện
Lê Nguyễn -
07/09/2020 18:19 (GMT+7)
(VNF) - Bộ Công Thương kiến nghị Quốc hội xem xét ban hành một nghị quyết cho phép ngành điện được thực hiện thí điểm một số chính sách chưa có luật điều chỉnh hoặc khác với quy định của luật hiện hành nhằm hỗ trợ các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ dự án điện.
Bộ Công Thương 'xin' Quốc hội 6 cơ chế đặc biệt để 'cứu' ngành điện
6 kiến nghị cơ chế đặc biệt cho ngành điện
Nghị quyết đặc biệt mà Bộ Công Thương kiến nghị Quốc hội ban hành gồm 6 nội dung.
Một là Thủ tướng có quyền quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án nhóm A có tổng mức đầu tư từ 2.300 tỷ đồng đến dưới 5.000 tỷ đồng sử dụng vốn nhà nước ngoài ngân sách do các tập đoàn, tổng công ty nhà nước làm chủ đầu tư.
Hai là đối với dự án đầu tư xây dựng công trình điện nhóm A đã có trong quy hoạch phát triển điện lực được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì chủ đầu tư không phải lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi mà được lập ngay báo cáo nghiên cứu khả thi để quyết định đầu tư dự án.
Ba là cho phép áp dụng cơ chế nhà nước cho vay với lãi suất vay tín dụng đầu tư ưu đãi từ nguồn tín dụng đầu tư của nhà nước hoặc được cấp bảo lãnh chính phủ về vốn vay theo quy định của pháp luật về quản lý nợ công đối với đầu tư phát triển dự án công nghiệp điện.
Bốn là đối với các dự án điện phải lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi thì cho phép chủ đầu tư cam kết đảm bảo về bảo vệ môi trường (không phải thực hiện lập, trình phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường). Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường sẽ được thực hiện trong giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi.
Năm là cho phép các dự án điện thuộc trường hợp là công trình được xây dựng theo lệnh khẩn cấp hoặc các công trình điện xây dựng nhằm đảm bảo an ninh cung cấp điện chỉ phải xin chủ trương điều chỉnh quy hoạch của Thủ tướng Chính phủ mà không phải thực hiện các thủ tục điều chỉnh quy hoạch.
Sáu là xem xét ủy quyền cho các bộ quản lý ngành một số nội dung công việc trong quá trình triển khai xây dựng và điều chỉnh các quy hoạch ngành.
9 năm thực hiện quy hoạch điện 7 đã làm được những gì?
Tháng 7/2011, Thủ tướng đã phê duyệt quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020, có xét đến năm 2030 (quy hoạch điện 7). Sau 5 năm, Thủ tướng ra quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch điện 7.
Sau 9 năm thực hiện các quy hoạch nói trên (2011 - 2019), ngành điện Việt Nam đã có bước phát triển nhanh, tương đối đồng bộ trong các lĩnh vực.
Cụ thể, tính đến hết năm 2019, điện sản xuất và nhập khẩu toàn hệ thống đạt 239 tỷ kWh tăng 2,35 lần so với năm 2010. Công suất phụ tải lớn nhất toàn hệ thống (Pmax) năm 2019 đạt 38.249 MW.
So với quy hoạch điện 7 điều chỉnh, sản lượng điện sản xuất ước thực hiện năm 2020 đạt khoảng 93,3% sản lượng quy hoạch, sản lượng điện thương phẩm đạt trên 91,6%.
Về hạ tầng cung cấp điện, tính đến hết năm 2019, tổng công suất đặt của hệ thống điện quốc gia đạt 54.880 MW.
Trong 5 năm đầu (2011-2015), ngành điện đã đưa vào vận hành khoảng 17.000 MW nguồn điện (bao gồm cả thủy điện nhỏ và năng lượng tái tạo), đạt hơn 81% khối lượng được giao trong giai đoạn 2011-2015 theo quy hoạch điện 7.
Giai đoạn 2016-2020, tổng công suất đặt của hệ thống đạt khoảng 94% tổng công suất nguồn điện quy hoạch. Tuy vậy, khối lượng xây dựng nguồn điện truyền thống chỉ đạt khoảng 60% so với quy hoạch.
Về năng lượng tái tạo, hiện nay, tổng công suất điện gió và mặt trời là khoảng 5.800 MW, chiếm khoảng 10% tổng công suất nguồn của hệ thống.
Về lưới điện, đến cuối năm 2019, tổng chiều dài đường dây 500 kV là 8.496 km tăng 2,2 lần so với năm 2010; chiều dài đường dây 220-110 kV tăng từ 23.156 km lên 43.174 km (tăng 1,9 lần); dung lượng các trạm biến truyền tải cũng tăng khoảng 2,8 lần so với năm 2010.
Sau gần 5 năm thực hiện quy hoạch điện 7 điều chỉnh, lưới điện truyền tải được xây dựng đạt khoảng (70-90%) của cả giai đoạn 2016-2020.
Bên cạnh đó, việc liên kết lưới điện với các nước láng giềng cũng đạt kết quả khá tốt. Sản lượng nhập khẩu từ Lào và Trung Quốc năm 2019 khoảng 3,31 tỷ kWh, chiếm 1,4% tổng sản lượng điện của hệ thống.
Tuy nhiên, ngành điện còn có nhiều hạn chế. Cụ thể, nhiều dự án nguồn điện chậm tiến độ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc đảm bảo cung ứng điện trong thời gian tới. Tổng công suất các nguồn điện truyền thống có thể đưa vào vận hành trong giai đoạn 2016 - 2020 chỉ đạt gần 60%.
Tình trạng mất cân đối nguồn cung điện giữa các vùng miền đã xảy ra. Ở miền Bắc và miền Trung thừa cung, trong khi ở miền Nam nguồn cung chỉ đáp ứng được khoảng 80% nhu cầu.
Nguồn điện từ năng lượng tái tạo tuy phát triển nhanh nhưng hệ thống truyền tải điện để giải tỏa công suất phát triển chưa đồng bộ. Một số dự án điện (chủ yếu điện mặt trời) trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận, với tổng công suất khoảng 690 MW, đã phải hạn chế một phần công suất phát.
Việc đảm bảo nhiên liệu cho phát điện ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào nhập khẩu. Việt Nam đã phải nhập khẩu than và tới đây sẽ phải nhập khẩu LNG cho sản xuất điện. Ước tính cần nhập khoảng 60 triệu tấn than và 12 triệu tấn LNG vào năm 2030. Việc nhập khẩu năng lượng sơ cấp với khối lượng lớn nếu không có chiến lược phù hợp có thể tiềm ẩn rủi ro cho an ninh năng lượng.
Việc huy động vốn cho các dự án điện gặp nhiều khó khăn. Trung bình mỗi năm nhu cầu vốn đầu tư cho nguồn và lưới điện khoảng 8-10 tỷ USD. Các tập đoàn nhà nước đều gặp khó khăn về tài chính nên việc huy động vốn cho các dự án của họ cũng gặp khó khăn. Các dự án nguồn điện do tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài cũng gặp khó khăn do yêu cầu cao từ các bên cho vay (bảo lãnh Chính phủ, chuyển đổi ngoại tệ …)
Theo Bộ Công Thương, những hạn chế nêu trên do nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu.
Cụ thể, Bộ Công Thương cho rằng cơ chế chính sách đối với ngành điện còn thiếu đồng bộ, chậm được đổi mới; nguồn lực đầu tư còn hạn chế và dàn trải;
Chất lượng xây dựng, thực hiện chiến lược, quy hoạch ngành điện chưa cao thể hiện ở tính dự báo, điều chỉnh kịp thời, đồng bộ, khả thi; chưa có cơ chế giám sát thực hiện chiến lược, quy hoạch ngành điện;
Các văn bản pháp luật liên quan đến cung ứng điện còn nhiều bất cập, mâu thuẫn, còn nhiều vướng mắc như xác định thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư các dự án nhóm A có tổng mức đầu tư dưới 5.000 tỷ đồng sử dụng vốn đầu tư của doanh nghiệp nhà nước xây dựng trên địa bàn nhiều địa phương;
Chưa có cơ chế đấu thầu để thu xếp vốn đầu tư cho ngành điện; chưa có chế tài ràng buộc trách nhiệm của các chủ đầu tư khi thực hiện chậm trễ các dự án điện;
Công tác quản lý nhà nước trong quá trình chuẩn bị và thực hiện đầu tư còn bất cập; quy định của pháp luật còn chồng chéo, không rõ ràng; thiếu cơ chế đặc thù cho phát triển ngành điện, nhất là các dự án cấp bách, quan trọng;
Kế hoạch, tiến độ thực hiện, xác định nguồn lực một số dự án điện chưa rõ ràng. Nhiều vướng mắc trong đàm phán các dự án BOT khiến thời gian phát triển dự án kéo dài;
Cơ chế giá điện thiếu đột phá, chậm thay đổi, chưa có giá điện hai thành phần, giá mua điện theo miền, theo khu vực để đưa ra tín hiệu định hướng đầu tư và phát triển phụ tải;
Năng lực của các nhà đầu tư cũng như nhà thầu trong nước còn hạn chế cả về tài chính và kỹ thuật. Việc nội địa hóa các vật tư, thiết bị ngành điện chưa đạt yêu cầu.
(VNF) - Không chỉ là một hiệp định thương mại tự do thông thường, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) có ý nghĩa chiến lược khi tạo cầu nối giữa Việt Nam – trung tâm sản xuất của châu Á và Israel – quốc gia đi đầu về đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Hội Mỹ nghệ Kim hoàn Đá quý TP. HCM (SJA) SJA khát vọng xây dựng ngành kim hoàn TP. HCM trở thành một trong những trung tâm chế tác, thiết kế và thương mại trang sức quan trọng của châu Á trong thập niên tới.
(VNF) - Thị trường kim loại quý đang chứng kiến làn sóng tăng giá hiếm thấy, với bạc lập kỷ lục mới và vàng bứt phá lên mức cao nhất hai tuần. Sự thiếu hụt nguồn cung, nhu cầu đầu tư tăng mạnh và kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất đang khiến thị trường bước vào giai đoạn biến động lớn.
(VNF) - Một chủ hộ kinh doanh tại Tuyên Quang vừa bị khởi tố vì khai doanh thu bán hàng online chỉ bằng một phần rất nhỏ so với thực tế, nhằm trốn số tiền thuế gần 837 triệu đồng. Vụ việc được cơ quan công an phát hiện trong quá trình kiểm tra hoạt động bán hàng qua livestream.
(VNF) - Suốt 30 năm qua, ông Vũ Hoài Nam (SN 1976, trú phường Hồng Quang, tỉnh Ninh Bình) đã sưu tầm được khoảng 500 tờ tiền giấy của Việt Nam qua nhiều thời kỳ và hơn 200 đồng tiền xu.
(VNF) - Kết thúc tháng 11, giá vàng trong nước vẫn neo ở mức cao nhất từ trước đến nay. Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng trong nước đã tăng tới hơn 70 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Đánh giá tổng kim ngạch thương mại của Ấn Độ chỉ cao hơn Việt Nam không đáng kể, chuyên gia xuất khẩu cho rằng nếu đà tăng trưởng tiếp tục được duy trì, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt Ấn Độ trong vòng 1-2 năm tới.
(VNF) - Trong bối cảnh nguồn cung chịu áp lực, giá APT, nguyên liệu đầu vào quan trọng nhất trong chuỗi sản xuất vonfram, tiếp tục tăng mạnh. Fastmarkets hiện ghi nhận giá quanh mức 735 – 780 USD/mtu (CIF Rotterdam/Baltimore), gần gấp 2,3 lần bình quân năm 2024 (318 USD/mtu) và vượt xa đỉnh lịch sử năm 2011 (430 USD/mtu).
(VNF) - Trong lĩnh vực xây dựng, chất lượng sản phẩm là điều kiện cần, nhưng cung ứng vật liệu kịp thời mới là điều kiện đủ để đảm bảo tiến độ thi công. Với sứ mệnh trở thành người đồng hành thông suốt mạch sống của mọi công trình, Ströman không chỉ tập trung vào việc sản xuất các dòng ống nhựa bền bỉ chất Đức; mà còn phát triển một mạng lưới phân phối rộng khắp, đảm bảo Ströman có thể đến tay nhà thầu và người tiêu dùng một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất.
(VNF) - Biên bản ghi nhớ hợp tác được ký kết giữa Tập đoàn T&T Group và Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam sẽ tạo động lực cho việc tăng cường kết nối, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hội nhập và nâng cao năng lực cạnh tranh cho cộng đồng doanh nghiệp trẻ trên phạm vi toàn quốc.
(VNF) - Vietravel Airlines sẽ đổi sang tên thương hiệu mới, độc lập với hệ sinh thái Tập đoàn Du lịch Vietravel sau khi thương hiệu này thoái sạch vốn tại hãng bay.
(VNF) - Chi phí thay pin từng là rào cản tài chính hàng đầu với người dùng và cũng là bài toán khó đối với nhiều nhà sản xuất xe điện. Tuy nhiên, thương hiệu xe máy điện Dat Bike mới đây đã có công bố đáng chú ý về độ bền pin xe điện của hãng.
(VNF) - Các thị trường chiến lược như Mỹ, EU, Nhật Bản hay Trung Đông vẫn còn nhiều dư địa xuất khẩu chưa được khai thác hiệu quả, là nhận định chung tại Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2025 với chủ đề “Go Global – Chinh phục thị trường quốc tế”, diễn ra ngày 26/11 tại Hà Nội.
(VNF) - Thỏa thuận kéo dài 10 năm giữa Thaco và Fresh Del Monte không chỉ mở ra thị trường ổn định cho nông sản Việt, đồng thời tạo kỳ vọng phục hồi cho HAGL Agrico (HNG) sau nhiều năm khó khăn.
(VNF) - Từ ngày 1/7/2026, Hà Nội thí điểm thực hiện vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong Vành đai 1 gồm 9 phường: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.
(VNF) - Trong tháng 11/2025, ông Nguyễn Thanh Bình, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐQT PV GAS đã chủ trì các buổi làm việc với các đơn vị của PV GAS thuộc Khối Kinh doanh, Khối Sản xuất – Vận hành và Khối Dự án - Dịch vụ.
(VNF) - Cuối năm là lúc lòng người muốn đặt xuống bộn bề để dành một chuyến đi cho tâm hồn: tìm lại sự bình an, nuôi dưỡng niềm tin, khơi lại năng lượng sống. Vietravel giới thiệu ba hành trình đặc biệt – Bhutan, Sri Lanka và Tây Tạng – những miền đất nơi tiếng chuông chùa hòa cùng mây núi, nơi mỗi bước chân là một lời cầu an lặng lẽ mà sâu xa.
(VNF) - Không chỉ là một hiệp định thương mại tự do thông thường, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) có ý nghĩa chiến lược khi tạo cầu nối giữa Việt Nam – trung tâm sản xuất của châu Á và Israel – quốc gia đi đầu về đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.