Cần 800-900 tỷ đồng để chuyển sang hệ thống thu phí tự động cho các dự án của VEC

Sáng 9/9, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã chủ trì cuộc họp về đôn đốc triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng tại các dự án do Tổng công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý.

Báo cáo tại cuộc họp, ông Lê Đình Thọ, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, cho biết để thực hiện thu phí không dừng tại các dự án của VEC, Bộ đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương triển khai theo hướng VEC đầu tư, vận hành hệ thống thiết bị tại trạm thu phí, kết nối với trung tâm dữ liệu của các nhà cung cấp dịch thu phí không dừng.

Tuy nhiên, do có nhiều vướng mắc nên tiến độ thực hiện không đáp ứng yêu cầu, Bộ Giao thông Vận tải đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ các tồn tại vướng mắc.

Theo tính toán sơ bộ của VEC, để đầu tư và chuyển đổi toàn bộ hệ thống thu phí thủ công sang thu phí tự động không dừng đồng bộ cho tất cả các dự án (tổng số còn 395 làn), cần nguồn vốn đầu tư khoảng từ 800-900 tỷ đồng.

Ngoài các khó khăn, vướng mắc về nguồn vốn nêu trên, còn có vướng mắc trong quá trình tổ chức điều hành thực hiện, như việc đầu tư thu phí tự động không dừng là hình thức mới, phức tạp cả về công nghệ và thủ tục pháp lý trong khi các chủ thể tham gia thực hiện, quản lý chưa có nhiều kinh nghiệm, đặc biệt đối với các dự án có tính chất đặc thù như của VEC.

Được biết, hiện VEC đang quản lý 5 dự án cao tốc. Các dự án này không phải là các dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT mà được hợp vốn từ nhiều nguồn như ngân sách nhà nước (Chính phủ vay ODA và cấp phát, vốn đối ứng), vốn do VEC vay lại cộng với vốn chủ sở hữu.

Trong đó, VEC đang tổ chức vận hành, khai thác và thu phí 4 dự án, còn lại dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành đang thi công.

Kết luận tại buổi họp, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình nhận định việc áp dụng thu phí thủ công đã ảnh hưởng đến lưu thông của các phương tiện, gây ùn tắc tại các trạm thu phí, chưa công khai và minh bạch nguồn thu phí này với nhân dân.

Trước đó, ngày 17/6/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg yêu cầu đến 31/12/2020, các trạm thu phí dịch vụ đường bộ thủ công phải hoàn thành và đưa vào sử dụng hệ thống thu phí tự động không dừng. Tuy nhiên, thực tế tình hình hiện nay cho thấy vẫn còn vướng mắc nhiều cơ chế về tài chính, công nghệ, đấu thầu.

Theo đó, Phó thủ tướng cho rằng Bộ Giao thông Vận tải cần tính toán kỹ lưỡng các phương án về tài chính, công nghệ, nhà cung cấp, “phải đúng, phải trúng, phải chặt” để tiến hành tổ chức thực hiện sao cho hiệu quả, bảo đảm không được xảy ra lãng phí, tham nhũng khi thực hiện.

Phó thủ tướng cũng cho biết đối với các trạm thu phí do VEC quản lý, tiến độ hoàn thành sẽ do Bộ Giao thông Vận tải và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp xem xét, quyết định phù hợp với điều kiện nguồn vốn của dự án.

Đặc biệt, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình cũng nhấn mạnh: "VEC là doanh nghiệp nên cần năng động theo cơ chế thị trường, không chỉ trông chờ vào nhà nước trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình".