Căng thẳng Mỹ-Iran: Hiệp ước Hữu nghị cũng bị ‘xé bỏ’

Động thái này diễn ra sau khi Tòa án Công lý Quốc (ICJ) tế yêu cầu Mỹ nới lỏng các trừng phạt nhằm vào Iran, cho phép một số hàng hóa vì mục đích nhân đạo được nhập khẩu vào Iran, trong đó có thực phẩm, thuốc men và dụng cụ y tế.

Theo ông Pompeo, Iran đang lợi dụng ICJ để phục vụ mục đích chính trị, tuyên truyền.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết nước này sẽ đánh giá các tác động thực tiễn của quyết định trên, đồng thời cáo buộc rằng chính Iran đã vi phạm hiệp ước trên trong nhiều năm qua.

Phát biểu với các phóng viên có mặt tại Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Pompeo gọi Tehran là "mối đe dọa" đối với các hoạt động của Mỹ tại Iraq.

Ngoại trưởng Pompeo cho biết Mỹ sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ nhân đạo cho Iran, tuy nhiên cũng cáo buộc Tehran sử dụng tiền cho các mục đích khác, thay vì cứu trợ cho chính người dân của mình.

Trong phán quyết sơ bộ, ICJ cho rằng Washington cần dỡ mọi lệnh cấm được đưa ra sau khi nước này rút khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) đối với việc xuất khẩu thuốc men, thiết bị y tế, thực phẩm, hàng hóa nông nghiệp và thiết bị, phụ tùng cần thiết nhằm đảm bảo an toàn hàng không.

Theo ICJ, các lệnh trừng phạt nhằm vào hàng hóa phục vụ nhu cầu con người "có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người dân trên lãnh thổ Iran," trong khi các biện pháp trừng phạt nhằm hạn chế nhập khẩu phụ tùng, thiết bị máy bay cũng có thể "gây ảnh hưởng đến an toàn hàng không dân dụng ở Iran và tính mạng của hành khách."

Phán quyết đưa ra dựa trên Hiệp ước Hữu Nghị, Quan hệ kinh tế và Quyền lãnh sự giữa Mỹ và Iran từ năm 1955, có tính ràng buộc pháp lý.

Mối quan hệ Mỹ-Iran từng trải qua nhiều 'sóng gió' trong suốt hàng thập kỷ qua nhưng ở thời điểm hiện tại nó không còn là những cơn sống ngầm khi Tổng thống Trump đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran 2015. Tiếp đó là hàng loạt lời đe dọa đanh thép từ hai phía đã khiến căng thẳng Mỹ-Iran rơi vào bế tắc.

Ngày 22/9, ngay sau vụ tấn công lễ diễu binh ở thành phố Ahvaz thuộc tỉnh Khuzestan, Tây Nam Iran làm 24 người thiệt mạng và 60 người bị thương, Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã cáo buộc Mỹ  và các đồng minh ở vùng Vịnh gây ra vụ tấn công này.

Xem thêm >> New Zealand: Tranh cãi quanh quy định yêu cầu khách du lịch cung cấp mật khẩu điện thoại