'Chiếc hộp Pandora' mở ra khi Nga tấn công Ukraine
Duy Anh -
26/02/2022 07:59 (GMT+7)
Hàng loạt tiền lệ nguy hiểm đã được đặt ra, rất nhiều trong số đó đe dọa các nước nhỏ, khi Nga phát động cuộc tấn công nhằm vào Ukraine.
'Chiếc hộp Pandora' mở ra khi Nga tấn công Ukraine
Wall Street Journal nhận định với việc đưa quân thọc sâu vào lãnh thổ của một quốc gia hòa bình, có chủ quyền được cộng đồng quốc tế thừa nhận, Tổng thống Putin phá vỡ cấu trúc an ninh đã giúp duy trì hòa bình ở châu Âu từ sau Chiến tranh Lạnh. Không ai có thể đoán trước điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Hệ lụy từ cuộc chiến
Ba đời tổng thống Mỹ liên tiếp cam kết sẽ dần loại bỏ những va chạm quốc tế để có thể tập trung vào cuộc cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc. Cam kết này giờ vấp phải trở ngại to lớn. Mỹ và phương Tây gần như chắc chắn sẽ phải tăng chi tiêu cho quốc phòng.
Tiến trình toàn cầu hóa kinh tế thế giới, bởi cuộc tấn công của Nga, sẽ trượt lùi một bước dài.
Tại Mỹ, những chia rẽ giữa những người theo chủ nghĩa quốc tế và chủ nghĩa biệt lập sẽ càng trở nên sâu sắc hơn, đặc biệt trong nội bộ đảng Cộng hòa.
Giống như vụ khủng bố 11/9/2001, cuộc chiến ở Ukraine có thể châm ngòi cho một cuộc chiến tranh khác, thậm chí là cuộc chiến lớn nhất tại châu Âu kể từ sau Thế chiến II.
Cuộc chiến Ukraine cũng sẽ tạo ra những hiệu ứng mà thời gian và hậu quả hiện không thể lường trước.
Thứ nhất, Tổng thống Putin từ lâu đã quyết tâm giành lại ảnh hưởng hay thậm chí lãnh thổ tại những nơi từng thuộc về Liên Xô cũ, hoặc nằm dưới sự chi phối của Liên Xô.
Mục tiêu trên của ông Putin, giờ được hiện thực hóa bằng cuộc chiến tại Ukraine, khiến hàng loạt quốc gia châu Âu phải "lạnh sống lưng". Ba Lan, Lithuania, Latvia, Estonia sẽ phải lo lắng liệu họ có là mục tiêu kế tiếp trong danh sách bành trướng của Moscow.
Thứ hai, liên minh phương Tây, mà cụ thể là NATO, chưa bao giờ cảm thấy mối đe dọa rõ ràng và nghiêm trọng như hiện nay từ sau Chiến tranh Lạnh, và vì thế một lần nữa đoàn kết trở lại.
Khối đoàn kết của NATO sẽ bị thử thách trong những tuần, những tháng sắp tới. Nếu đủ lì lợm trong thời gian cần thiết, các quan chức Mỹ tin quyết tâm của phương Tây có thể khiến cuộc phiêu lưu quân sự ở Ukraine trở thành sai lầm khủng khiếp dành cho ông Putin.
Quyết tâm của NATO sẽ bị thử thách đáng kể nhất ở Đức, quốc gia đã nhiều lần tỏ thái độ ngần ngại khi phải đối đầu với Moscow, bởi Berlin phụ thuộc vào nguồn cung khí tự nhiên của Nga để sưởi ấm mỗi mùa đông.
Dù vậy, những tuần gần đây, khí tự nhiên hóa lỏng từ Mỹ xuất khẩu sang châu Âu đã bắt đầu thay thế khí đốt giảm dần từ Nga. Điều này cho thấy dấu hiệu về mối quan hệ năng lượng mới đang thành hình giữa hai bờ Đại Tây Dương.
Một câu hỏi quan trọng được đặt ra lúc này là liệu các nỗ lực trừng phạt kinh tế nhằm cô lập Moscow có đẩy Nga sâu hơn vào quỹ đạo của Trung Quốc hay không.
Trung Quốc và Nga có chung lợi ích khi chống lại sức ép kinh tế của Mỹ. Hỗ trợ tức thời mà Trung Quốc dành cho Nga lúc này đơn giản là giải tỏa các biện pháp cấm vận, cô lập nhắm vào Moscow.
Rộng hơn, Trung Quốc và Nga có chung động lực phối hợp xây dựng một hệ thống tài chính quốc tế mới, song song tồn tại cùng hệ thống đang vận hành hiện nay. Trong hệ thống mới, Trung Quốc sẽ là bên chi phối thay vì Mỹ.
Mong muốn là một chuyện, còn có đạt được mục tiêu trên hay không lại là điều hoàn toàn khác. Nhưng ít nhất, tham vọng của Trung Quốc và Nga giờ càng có thêm động lực.
Dẫu vậy, Trung Quốc có những lợi ích khác trong quan hệ với Mỹ. Bắc Kinh không có ý định gây tổn hại nghiêm trọng cho quan hệ song phương. Điều này khiến hợp tác giữa Nga - Trung sẽ chỉ có giới hạn.
Chính những lợi ích xung đột này khiến Bắc Kinh có cách phản ứng khá dè dặt từ khi cuộc chiến ở Ukraine bùng phát. Trung Quốc không ủng hộ hành động của Nga, nhưng cũng từ chối gọi cuộc chiến là "xâm lược".
Thủ đô Kiev tan hoang vì bom đạn của Nga
Tiền lệ nguy hiểm
Cuộc chiến Ukraine sẽ không kéo dài mãi mãi mà phải có điểm kết thúc. Khi tiếng bom đạn đã ngừng rền vang tại Ukraine, câu hỏi được đặt ra là liệu tham vọng khôi phục đế chế Nga của ông Putin có vươn sang một quốc gia châu Âu khác.
Có một danh sách dài các nước thành viên của NATO hiện nay từng thuộc về Liên Xô, hoặc là thành viên khối Đông Âu do Moscow chi phối như Estonia, Litva, Lithuania, Ba Lan, Romania, Hungary, Cộng hòa Czech. Sau Ukraine, những nước Đông Âu sẽ khó có thể ngủ yên.
Rộng hơn, với việc phát động chiến tranh chống Ukraine, Nga đã tạo ra một tiền lệ nguy hiểm.
Ukraine quyết tâm rời xa ảnh hưởng của Nga để gia nhập EU và NATO nhằm phát triển kinh tế và tìm kiếm bảo đảm an ninh. Điện Kremlin nói mục tiêu này của Ukraine đe dọa an ninh quốc gia Nga, dù rằng việc lựa chọn con đường phát triển là chủ quyền của mọi quốc gia.
Nếu lý do gây chiến của Nga được chấp nhận, các quốc gia nhỏ, yếu sẽ luôn phải nơm nớp lo sợ khi ở bên cạnh những nước láng giềng giàu tham vọng và hung hăng.
Cuộc chiến tại Ukraine cũng sẽ ảnh hưởng tới những vấn đề nóng hổi tưởng chừng không liên quan khác, như nỗ lực của chính quyền Tổng thống Joe Biden đạt thỏa thuận về chương trình hạt nhân Iran.
Nếu một số công ty cung cấp năng lượng Nga bị trừng phạt, thỏa thuận hạt nhân đạt được sẽ cho phép dầu của Iran trở thành nguồn cung thay thế. Các nhà đàm phán của cả hai bên đang lạc quan hơn bao giờ hết về tương lai của thỏa thuận này.
Một số quan chức Mỹ cũng lo ngại Triều Tiên có thể lợi dụng thời cơ tình hình Ukraine để tăng cường các vụ thử tên lửa đạn đạo và vũ khí hạt nhân.
Tại Mỹ, cuộc khủng hoảng Ukraine một lần nữa làm dấy lên tranh cãi giữa hai luồng quan điểm, một kêu gọi Mỹ đóng vai trò chủ động hơn trên sân khấu quốc tế, một lại muốn nước Mỹ rũ dần các trách nhiệm quốc tế để tập trung vào những vấn đề nội trị.
Đây là chủ đề gây tranh cãi kinh điển trong nền chính trị Mỹ, đặc biệt dưới thời kỳ Tổng thống Donald Trump.
(VNF) - Theo tỷ phú Bill Gates, với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), con người sẽ chỉ cần làm việc 2 ngày/tuần trong vòng 1 thập kỷ tới. Bên cạnh đó, bác sĩ và giáo viên là 2 ngành nghề mà ông Gates cho rằng sẽ có nhiều thay đổi nhất.
(VNF) - Một trận động đất mạnh đã xảy ra ở miền trung Myanmar vào ngày 28/3, với tầm ảnh hưởng có thể được cảm nhận ở cả Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam.
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề xuất thảo luận về việc thành lập một chính phủ lâm thời tại Ukraine, dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc và một số quốc gia.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ sẽ "dùng mọi cách" để giành quyền kiểm soát Greenland, trước chuyến thăm dự kiến tới hòn đảo Bắc Cực này của Phó Tổng thống Mỹ JD Vance. Chuyến thăm này đã vấp phải sự chỉ trích từ Greenland và Đan Mạch.
(VNF) - Liên minh châu Âu đang khuyến cáo 450 triệu công dân của mình chuẩn bị cho các cuộc khủng hoảng tiềm tàng bằng cách dự trữ các nhu yếu phẩm thiết yếu như thực phẩm và nước đủ dùng trong tối thiểu 72 giờ.
(VNF) - Chính quyền Hàn Quốc cho biết hơn 200.000 trẻ em Hàn Quốc đã được nhận làm con nuôi ở nước ngoài kể từ những năm 1950, khi đất nước này đang tái thiết sau sự tàn phá của Thế chiến II và Chiến tranh Triều Tiên, tạo ra một “ngành công nghiệp” nhận con nuôi khổng lồ và béo bở.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 26/3 đã công bố mức thuế 25% đối với tất cả ô tô được vận chuyển vào Mỹ, một động thái leo thang đáng kể trong cuộc chiến thương mại toàn cầu.
(VNF) - Lo ngại phải lệ thuộc vào các nguyên liệu thô của Trung Quốc như đã từng lệ thuộc vào năng lượng Nga, Liên minh châu Âu (EU) đang tích cực triển khai các dự án khai thác và chế biến khoáng sản quan trọng.
(VNF) - Vé xem bóng đá, điện thoại thông minh và hàng nghìn euro đang là tâm điểm của cuộc điều tra tham nhũng nhắm vào tập đoàn công nghệ Trung Quốc Huawei. Tập đoàn này đang bị cáo buộc hối lộ các nhân viên quốc hội châu Âu để thúc đẩy lợi ích của mình.
(VNF) - Ngày 26/3, chuỗi trà sữa Chagee của Trung Quốc đã nộp bản cáo bạch lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) lần đầu tiên, dự định niêm yết trên sàn Nasdaq.
(VNF) - Mỹ ngày 25/3 đã thêm hàng chục công ty công nghệ Trung Quốc vào danh sách đen xuất khẩu trong nỗ lực đầu tiên dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm tăng cường hạn chế khả năng phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) và điện toán tiên tiến của Bắc Kinh.
(VNF) - Với gần 30 năm hoạt động, VSIP đã thu hút hàng nghìn nhà đầu tư quốc tế và đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam, tạo ra hàng trăm nghìn việc làm và nâng cao chất lượng hạ tầng cho các khu vực.
(VNF) Ít nhất 18 người đã thiệt mạng khi nhiều vụ cháy rừng hoành hành khắp khu vực đông nam Hàn Quốc. Hàng nghìn lính cứu hỏa đã được triển khai nhằm nỗ lực dập tắt một trong những vụ cháy rừng tồi tệ nhất của đất nước trong nhiều thập kỷ.
(VNF) - CEO BYD Wang Chuanfu khẳng định "BYD đã trở thành công ty dẫn đầu ngành trong mọi lĩnh vực, từ pin, thiết bị điện tử đến xe năng lượng mới, phá vỡ sự thống trị của các thương hiệu nước ngoài và định hình lại bối cảnh mới của thị trường toàn cầu".
(VNF) - Nga ngày 25/3 cho biết họ sẵn sàng đạt được một thỏa thuận mới về an toàn vận chuyển ở Biển Đen, một bước đệm có thể hướng tới lệnh ngừng bắn với Ukraine, nhưng chỉ khi Mỹ "ra lệnh" cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tôn trọng thỏa thuận này.
(VNF) - Trong khi mọi sự chú ý đều đang đổ dồn vào giá vàng - đã tăng gần 15% từ đầu năm tới nay, thì giá đồng cũng đang tăng "phi mã" trước lo ngại về cuộc chiến thuế quan.
(VNF) - Công ty của tỷ phú Mỹ Elon Musk hiện không chỉ thua trong cuộc chiến doanh số mà còn thua cả sự thống trị về công nghệ. Đột phá mới về pin của BYD khiến hãng này không chỉ cạnh tranh với Tesla mà còn với sự thống trị kéo dài hàng thập kỷ của các loại xe động cơ đốt trong.
(VNF) - Tập đoàn Hyundai có trụ sở tại Hàn Quốc ngày 24/3 đã công bố khoản đầu tư 20 tỷ USD vào hoạt động sản xuất tại Mỹ, bao gồm một nhà máy thép trị giá 5 tỷ USD tại Louisiana.
(VNF) - Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã ký lệnh thực hiện các quy tắc mới nhằm tăng cường các biện pháp đối phó của Trung Quốc đối với các lệnh trừng phạt của nước ngoài, chính phủ Trung Quốc ra thông báo ngày 24/3.
(VNF) - Bộ trưởng ngoại giao Bỉ Maxime Prévot cho biết việc nhắm mục tiêu vào Big Tech có thể là một trong những lựa chọn của Liên minh châu Âu (EU) để đáp trả các đòn thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
(VNF) - Tập đoàn máy bay thương mại Trung Quốc (COMAC), nhà sản xuất máy bay hàng đầu của Trung Quốc, đã công bố kế hoạch đầy tham vọng nhằm tăng năng lực sản xuất C919 lên 75 máy bay mỗi năm, củng cố đáng kể vị thế của mình so với các đối thủ cạnh tranh toàn cầu.
(VNF) - Trung Quốc cho biết họ đã sẵn sàng cho mọi "cú sốc bất ngờ" trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt mức thuế quan cao hơn lên nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
(VNF) - Quyết định được chờ đợi nhất tuần qua thuộc về Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, với việc giữ nguyên lãi suất cho vay ở mức 4,25%-4,5% để chờ thêm tín hiệu từ nền kinh tế. Giá vàng tiếp tục tăng nóng cũng trở thành điểm đáng chú ý trong tuần.
(VNF) - Khi được hỏi bà có suy nghĩ gì trước việc tỷ phú Bill Gates cho rằng ly hôn là "sai lầm mà ông hối hận nhất", bà Melinda - vợ cũ của Bill Gates, thẳng thắn chia sẻ rằng đối với bà, cuộc hôn nhân tan vỡ là "một nỗi đau lớn".
(VNF) - Trung Quốc vừa công bố một thiết bị cắt cáp nhỏ gọn, đặt sâu dưới biển, có khả năng cắt đứt các đường dây điện hoặc thông tin liên lạc dưới nước kiên cố nhất thế giới, theo SCMP.
(VNF) - Theo tỷ phú Bill Gates, với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), con người sẽ chỉ cần làm việc 2 ngày/tuần trong vòng 1 thập kỷ tới. Bên cạnh đó, bác sĩ và giáo viên là 2 ngành nghề mà ông Gates cho rằng sẽ có nhiều thay đổi nhất.
(VNF) - Cầu Quảng Đà bắc qua sông Yên, nối 2 địa phương sẽ thông xe kỹ thuật vào ngày 27/3 nhằm chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng Quảng Nam và Đà Nẵng.