'Chiếc hộp Pandora' mở ra khi Nga tấn công Ukraine
Duy Anh -
26/02/2022 07:59 (GMT+7)
Hàng loạt tiền lệ nguy hiểm đã được đặt ra, rất nhiều trong số đó đe dọa các nước nhỏ, khi Nga phát động cuộc tấn công nhằm vào Ukraine.
'Chiếc hộp Pandora' mở ra khi Nga tấn công Ukraine
Wall Street Journal nhận định với việc đưa quân thọc sâu vào lãnh thổ của một quốc gia hòa bình, có chủ quyền được cộng đồng quốc tế thừa nhận, Tổng thống Putin phá vỡ cấu trúc an ninh đã giúp duy trì hòa bình ở châu Âu từ sau Chiến tranh Lạnh. Không ai có thể đoán trước điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Hệ lụy từ cuộc chiến
Ba đời tổng thống Mỹ liên tiếp cam kết sẽ dần loại bỏ những va chạm quốc tế để có thể tập trung vào cuộc cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc. Cam kết này giờ vấp phải trở ngại to lớn. Mỹ và phương Tây gần như chắc chắn sẽ phải tăng chi tiêu cho quốc phòng.
Tiến trình toàn cầu hóa kinh tế thế giới, bởi cuộc tấn công của Nga, sẽ trượt lùi một bước dài.
Tại Mỹ, những chia rẽ giữa những người theo chủ nghĩa quốc tế và chủ nghĩa biệt lập sẽ càng trở nên sâu sắc hơn, đặc biệt trong nội bộ đảng Cộng hòa.
Giống như vụ khủng bố 11/9/2001, cuộc chiến ở Ukraine có thể châm ngòi cho một cuộc chiến tranh khác, thậm chí là cuộc chiến lớn nhất tại châu Âu kể từ sau Thế chiến II.
Cuộc chiến Ukraine cũng sẽ tạo ra những hiệu ứng mà thời gian và hậu quả hiện không thể lường trước.
Thứ nhất, Tổng thống Putin từ lâu đã quyết tâm giành lại ảnh hưởng hay thậm chí lãnh thổ tại những nơi từng thuộc về Liên Xô cũ, hoặc nằm dưới sự chi phối của Liên Xô.
Mục tiêu trên của ông Putin, giờ được hiện thực hóa bằng cuộc chiến tại Ukraine, khiến hàng loạt quốc gia châu Âu phải "lạnh sống lưng". Ba Lan, Lithuania, Latvia, Estonia sẽ phải lo lắng liệu họ có là mục tiêu kế tiếp trong danh sách bành trướng của Moscow.
Thứ hai, liên minh phương Tây, mà cụ thể là NATO, chưa bao giờ cảm thấy mối đe dọa rõ ràng và nghiêm trọng như hiện nay từ sau Chiến tranh Lạnh, và vì thế một lần nữa đoàn kết trở lại.
Khối đoàn kết của NATO sẽ bị thử thách trong những tuần, những tháng sắp tới. Nếu đủ lì lợm trong thời gian cần thiết, các quan chức Mỹ tin quyết tâm của phương Tây có thể khiến cuộc phiêu lưu quân sự ở Ukraine trở thành sai lầm khủng khiếp dành cho ông Putin.
Quyết tâm của NATO sẽ bị thử thách đáng kể nhất ở Đức, quốc gia đã nhiều lần tỏ thái độ ngần ngại khi phải đối đầu với Moscow, bởi Berlin phụ thuộc vào nguồn cung khí tự nhiên của Nga để sưởi ấm mỗi mùa đông.
Dù vậy, những tuần gần đây, khí tự nhiên hóa lỏng từ Mỹ xuất khẩu sang châu Âu đã bắt đầu thay thế khí đốt giảm dần từ Nga. Điều này cho thấy dấu hiệu về mối quan hệ năng lượng mới đang thành hình giữa hai bờ Đại Tây Dương.
Một câu hỏi quan trọng được đặt ra lúc này là liệu các nỗ lực trừng phạt kinh tế nhằm cô lập Moscow có đẩy Nga sâu hơn vào quỹ đạo của Trung Quốc hay không.
Trung Quốc và Nga có chung lợi ích khi chống lại sức ép kinh tế của Mỹ. Hỗ trợ tức thời mà Trung Quốc dành cho Nga lúc này đơn giản là giải tỏa các biện pháp cấm vận, cô lập nhắm vào Moscow.
Rộng hơn, Trung Quốc và Nga có chung động lực phối hợp xây dựng một hệ thống tài chính quốc tế mới, song song tồn tại cùng hệ thống đang vận hành hiện nay. Trong hệ thống mới, Trung Quốc sẽ là bên chi phối thay vì Mỹ.
Mong muốn là một chuyện, còn có đạt được mục tiêu trên hay không lại là điều hoàn toàn khác. Nhưng ít nhất, tham vọng của Trung Quốc và Nga giờ càng có thêm động lực.
Dẫu vậy, Trung Quốc có những lợi ích khác trong quan hệ với Mỹ. Bắc Kinh không có ý định gây tổn hại nghiêm trọng cho quan hệ song phương. Điều này khiến hợp tác giữa Nga - Trung sẽ chỉ có giới hạn.
Chính những lợi ích xung đột này khiến Bắc Kinh có cách phản ứng khá dè dặt từ khi cuộc chiến ở Ukraine bùng phát. Trung Quốc không ủng hộ hành động của Nga, nhưng cũng từ chối gọi cuộc chiến là "xâm lược".
Thủ đô Kiev tan hoang vì bom đạn của Nga
Tiền lệ nguy hiểm
Cuộc chiến Ukraine sẽ không kéo dài mãi mãi mà phải có điểm kết thúc. Khi tiếng bom đạn đã ngừng rền vang tại Ukraine, câu hỏi được đặt ra là liệu tham vọng khôi phục đế chế Nga của ông Putin có vươn sang một quốc gia châu Âu khác.
Có một danh sách dài các nước thành viên của NATO hiện nay từng thuộc về Liên Xô, hoặc là thành viên khối Đông Âu do Moscow chi phối như Estonia, Litva, Lithuania, Ba Lan, Romania, Hungary, Cộng hòa Czech. Sau Ukraine, những nước Đông Âu sẽ khó có thể ngủ yên.
Rộng hơn, với việc phát động chiến tranh chống Ukraine, Nga đã tạo ra một tiền lệ nguy hiểm.
Ukraine quyết tâm rời xa ảnh hưởng của Nga để gia nhập EU và NATO nhằm phát triển kinh tế và tìm kiếm bảo đảm an ninh. Điện Kremlin nói mục tiêu này của Ukraine đe dọa an ninh quốc gia Nga, dù rằng việc lựa chọn con đường phát triển là chủ quyền của mọi quốc gia.
Nếu lý do gây chiến của Nga được chấp nhận, các quốc gia nhỏ, yếu sẽ luôn phải nơm nớp lo sợ khi ở bên cạnh những nước láng giềng giàu tham vọng và hung hăng.
Cuộc chiến tại Ukraine cũng sẽ ảnh hưởng tới những vấn đề nóng hổi tưởng chừng không liên quan khác, như nỗ lực của chính quyền Tổng thống Joe Biden đạt thỏa thuận về chương trình hạt nhân Iran.
Nếu một số công ty cung cấp năng lượng Nga bị trừng phạt, thỏa thuận hạt nhân đạt được sẽ cho phép dầu của Iran trở thành nguồn cung thay thế. Các nhà đàm phán của cả hai bên đang lạc quan hơn bao giờ hết về tương lai của thỏa thuận này.
Một số quan chức Mỹ cũng lo ngại Triều Tiên có thể lợi dụng thời cơ tình hình Ukraine để tăng cường các vụ thử tên lửa đạn đạo và vũ khí hạt nhân.
Tại Mỹ, cuộc khủng hoảng Ukraine một lần nữa làm dấy lên tranh cãi giữa hai luồng quan điểm, một kêu gọi Mỹ đóng vai trò chủ động hơn trên sân khấu quốc tế, một lại muốn nước Mỹ rũ dần các trách nhiệm quốc tế để tập trung vào những vấn đề nội trị.
Đây là chủ đề gây tranh cãi kinh điển trong nền chính trị Mỹ, đặc biệt dưới thời kỳ Tổng thống Donald Trump.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Giá cổ phiếu tăng nhẹ trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng lớn về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, ngoại trừ yên Nhật – đồng tiền vẫn đang được theo dõi sát sao khi thị trường cân nhắc khả năng Tokyo nâng lãi suất trước cuối năm.
(VNF) - Năm 2024, giá đất trung bình ở Hồng Kông là khoảng 1,2 tỷ đồng/m2, cao nhất thế giới. Giá nhà quá cao khiến nhiều người phải sống trong các căn hộ chật hẹp giống như quan tài, hoặc đăng ký thuê nhà ở xã hội từ khi còn học cấp 3.
(VNF) - Truyền thông Mỹ đưa tin Apple sắp có biến động lớn, khi CEO lâu năm Tim Cook có thể rời vị trí sớm nhất là vào đầu năm tới. Ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ông đã lộ diện.
(VNF) - Bất động sản Trung Quốc đang đối mặt với sóng gió mới khi China Vanke, từng được xem là “đại bàng” của ngành, lần đầu tiên đề xuất hoãn thanh toán trái phiếu trong nước. Động thái này khiến nhà đầu tư lo ngại về thanh khoản của Vanke và mức độ hỗ trợ từ chính phủ trong bối cảnh thị trường bất động sản suy yếu.
(VNF) - Vụ cháy bùng phát và lan rộng tại một khu chung cư ở Hong Kong chiều 24/11 khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Giới chức Hong Kong cho biết số người mắc kẹt bên trong các tòa nhà hiện vẫn chưa được xác định.
(VNF) - Hãng xe Great Wall Motor (GWM) của Trung Quốc đang đặt mục tiêu sản xuất 300.000 xe mỗi năm vào năm 2029 tại châu Âu, nơi công ty đang tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy ô tô đầu tiên trong nỗ lực khôi phục doanh số bán hàng đang sụt giảm tại khu vực.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đặc phái viên Steven Witkoff và con rể Jared Kushner sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow (Nga) vào tuần tới trong một nỗ lực thúc đẩy hòa bình ở Ukraine. Các diễn biến ngoại giao này, nếu thành công, có thể ảnh hưởng tới giá năng lượng, thị trường cổ phiếu quốc phòng và dòng vốn quốc tế.
(VNF) - Theo một tài liệu của Bộ An ninh Nội địa (DHS), Mỹ đang tìm cách vượt lên Trung Quốc trong cuộc đua khai thác và kiểm soát vùng Bắc Cực, đồng thời cảnh báo rằng tình trạng thiếu hụt thợ đóng tàu tại Mỹ có thể cản trở nỗ lực này.
(VNF) - Các nước vùng Vịnh đang chi không tiếc tay vào trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm đa dạng hóa nền kinh tế và khẳng định vị thế công nghệ trên bản đồ thế giới. Dù tiềm lực tài chính vượt trội, họ vẫn đối mặt thách thức về nhân lực, hạ tầng và khung pháp lý để biến tham vọng thành hiện thực.
(VNF) - Một loạt dữ liệu ảm đạm được công bố ngay trước kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn đã làm gia tăng quan ngại về sức khỏe của nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời tạo thêm áp lực lên Tổng thống Mỹ Donald Trump.
(VNF) - Alphabet – công ty mẹ của Google – đang trên đà chạm mức định giá kỷ lục 4.000 tỷ USD trong phiên giao dịch ngày 25/11, tiếp tục nối dài chuỗi tăng trưởng suốt một năm qua nhờ chiến lược tập trung mạnh vào các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI).
(VNF) - Sự biến động mạnh trên thị trường chứng khoán toàn cầu và những phản ứng bất thường của cổ phiếu công nghệ đang khiến tâm lý của các nhà đầu tư quốc tế chuyển từ lạc quan sang bi quan. Dù vậy, các chuyên gia tài chính nhấn mạnh những biến động ngắn hạn không đồng nghĩa với việc đánh mất cơ hội đầu tư dài hạn.
(VNF) - Các quỹ đầu tư hàng đầu châu Á đang rút vốn khỏi Hàn Quốc và Đài Loan để chuyển sang cổ phiếu AI tại Trung Quốc, nơi mức định giá còn thấp, chi phí đầu tư rẻ và tiềm năng tăng trưởng dài hạn hấp dẫn hơn.
(VNF) - Ngày 25/11, tập đoàn Amazon cho biết họ sẽ đầu tư 50 tỷ USD để mở rộng năng lực cung cấp trí tuệ nhân tạo (AI) và khả năng điện toán hiệu năng cao cho khách hàng là các cơ quan chính phủ Mỹ.
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục khủng hoảng với gần 80 triệu căn hộ trống và giá nhà liên tục giảm sâu. Trước sức ép chưa từng có, nhiều chủ sở hữu và dân buôn BĐS buộc phải tìm đến các biện pháp tâm linh, từ cầu nguyện ở chùa đến đặt bùa nhằm tìm tia hy vọng trong bối cảnh thị trường tê liệt.
(VNF) - Từng bị xem là “thủ phạm” tàn phá rừng nhiệt đới và đẩy loài đười ươi tới bờ tuyệt chủng, các tập đoàn dầu cọ Malaysia nay bất ngờ bước vào một cuộc đua mới: xây dựng trung tâm dữ liệu AI và pin mặt trời. Liệu những “kẻ thù khí hậu” suốt nhiều thập kỷ có thật sự lột xác thành các nhà cung cấp năng lượng xanh?
(VNF) - Phố Wall từng kỳ vọng kết quả kinh doanh bùng nổ của Nvidia sẽ giúp xoa dịu nỗi lo ngày càng lớn về nguy cơ bong bóng trong nhóm cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI). Nhưng thực tế lại không như vậy.
(VNF) - Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 không chỉ để bảo vệ chính sách hạn chế xuất khẩu đất hiếm của nước mình mà còn đưa ra các giải pháp nhằm xoa dịu mối quan ngại của các quốc gia đang phát triển.
(VNF) - Thị trường tiền điện tử biến động mạnh trong những tháng gần đây đã tác động rõ rệt đến tài sản liên quan crypto của gia đình Tổng thống Mỹ Donald Trump. Dù chịu thiệt hại, các thành viên vẫn giữ quan điểm lạc quan, tận dụng cơ chế đầu tư độc quyền để giảm rủi ro.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.