Chủ tịch kỳ cựu rời ghế, khối ngoại ‘tháo chạy’: Điều gì đang diễn ra ở Vinasun?

Cổ tức đều đặn không giữ được chân khối ngoại

Cổ phiếu VNS của Công ty cổ phần Ánh Dương Việt Nam (HoSE: VNS, Vinasun) vừa trải qua phiên giao dịch ngày 14/5 với mức thanh khoản “khủng” khi khớp lệnh hơn 2,7 triệu đơn vị, cao gấp 28 lần khối lượng trung bình trong 3 tháng vừa qua. Trong khi đó, mức giá chốt phiên giao dịch này diễn ra lại giảm sàn 6,67%, đạt 13.100 đồng/cổ phiếu.

Nhìn kỹ hơn vào phiên giao dịch 14/5, khối lượng bán ra cổ phiếu VNS của khối ngoại lên đến hơn 2 triệu đơn vị, trong khi khối lượng mua vào chỉ đạt 25.200 đơn vị. Như vậy phân lớn cổ phiếu VNS do khối ngoại “xả hàng” đã được các nhà đầu tư trong nước mua vào.

Theo những thông tin được VNS công bố, ngày 9/5, Tael Two Partners đăng ký bán ra 3 triệu cổ phiếu VNS theo hình thức thoả thuận hoặc khớp lệnh từ ngày 14/5 đến ngày 13/6. Cùng ngày, quỹ ngoại này cho biết đã bán xong 1 triệu cổ phiếu VNS trong thời gian từ ngày 11/4 đến ngày 9/5.

Hiện Tael Two Partners đang nắm giữ hơn 11,28 triệu cổ phiếu VNS, tương đương tỷ lệ sở hữu 16,63%. Với những diễn biến của VNS trên thị trường chứng khoán trong phiên 14/5 vừa qua, nhiều khả năng đây là giao dịch bán ra từ phía quỹ Tael Two Partners theo đăng ký trước đó.

Theo lịch sử giao dịch cổ phiếu VNS, quỹ ngoại này đã miệt mài thoái vốn hãng taxi Vinasun từ tháng 10/2023 đến nay. Tuy nhiên, Tael Two Partners đã 3 lần liên tiếp không bán được bất kỳ cổ phiếu VNS nào do thanh khoản thị trường thấp.

Được biết, Tael Two Partners rót vốn vào Vinasun từ năm 2013 sau khi mua 3 triệu cổ phiếu VNS trong đợt phát hành riêng lẻ với giá 45.000 đồng/cổ phiếu, tương đương số tiền đã chi là 135 tỷ đồng.

Sau đó, Tael Two Partners đã tiếp tục nâng tỷ lệ sở hữu tại Vinasun thông qua việc mua thêm cổ phiếu. Dù thị giá của VNS đã giảm khá mạnh so với mức giá mà Tael Two Partners mua vào trước đó, nhưng bù lại quỹ ngoại này cũng thu về không ít cổ tức từ hãng taxi này.

Từ năm 2008 đến nay, chỉ cần kinh doanh có lợi nhuận, Vinasun sẽ tiến hành chia cổ tức bằng tiền cho cổ đông với tỷ lệ từ 8-45%. Ngày 28/5 sắp tới, hãng taxi này cũng sẽ tiến hành tạm ứng cổ tức năm 2024 bằng tiền mặt với tỷ lệ 15%, tương đương cổ đông sở hữu 1 cổ phiếu được nhận 1.500 đồng.

Phục hồi sau đại dịch

Vinasun là một trong nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Hoạt động ở khu vực phía Nam, cụ thể là các tỉnh, thành phố lớn như TP. HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu, đợt giãn cách xã hội diễn ra trong 2 năm đại dịch Covid-19 hoành hành 2020-2021 gần như làm tê liệt hoạt động kinh doanh của Vinasun.

Lần đầu tiên trong lịch sử hoạt động kể từ năm 2008, Vinasun ghi nhận liên tiếp 2 năm kinh doanh thua lỗ dưới giá vốn, trong khi đó vẫn phải gánh các khoản chi phí cố định. Năm 2020, Vinasun lỗ sau thuế hơn 210 tỷ đồng, năm 2021 lỗ sau thuế hơn 277 tỷ đồng.

Các khoản lỗ này đã đánh bay hơn nửa lợi nhuận sau thuế chưa phân phối ghi nhận tại báo cáo tài chính năm 2019 (gần 650 tỷ đồng).

Tuy nhiên, sau giai đoạn 2020-2021, khi đại dịch dần được kiểm soát, Vinasun nhanh chóng phục hồi hoạt động kinh doanh thậm chí về mức cao hơn trước dịch Covid-19. Năm 2022, hãng taxi ghi nhận doanh thu thuần tăng gấp đôi, đạt hơn 1.089 tỷ đồng. Tình trạng kinh doanh dưới giá vốn không còn xuất hiện.

Vinasun báo lãi sau thuế năm 2022 đạt hơn 185 tỷ đồng, cao hơn mức trước đại dịch 89 tỷ đồng của năm 2018 và 108,7 tỷ đồng của năm 2019.

Ban lãnh đạo Vinasun cho biết chính sách mà doanh nghiệp thực thi trong năm 2022 đã phát huy tác dụng, nhân viên lái xe quay lại làm việc, 100% xe được đưa vào hoạt động, không còn ghi nhận xe nằm bãi, các chi phí được tiết giảm hợp lý.

Trong năm 2022, Vinasun cho biết đã đầu tư thêm 550 xe mới đưa vào hoạt động kinh doanh.

Sang năm 2023, doanh thu thuần vẫn duy trì tăng trưởng 11,9% so với năm 2022, đạt hơn 1.218 tỷ đồng. Tuy nhiên, chi phí không còn được tiết giảm mạnh, dẫn tới lợi nhuận có phần sụt giảm dù vẫn duy trì ở mức cao so với những năm trước, đạt hơn 151 tỷ đồng, tương đương giảm 19%.

Vinasun cho biết trong năm 2023 đã thực hiện chính sách hỗ trợ thêm cho nhân viên lái xe và đối tác, dẫn tới kết quả kinh doanh giảm so với năm 2022.

Lãnh đạo kỳ cựu rời ghế nóng sau 23 năm

Một trong những thông tin nổi cộm của Vinasun trong thời gian qua là việc ông Đặng Phước Thành rời ghế Chủ tịch HĐQT sau 23 năm nắm giữ vị trí đứng đầu. Theo đó, ông Thành được bổ nhiệm vào vị trí này từ năm 2000 đến cuối năm 2023. Vị cựu chủ tịch và gia đình hiện đang nắm giữ gần 28,5 triệu cổ phiếu VNS, tương ứng 41,96% vốn Vinasun.

Thay thế vị trí nóng của ông Đặng Phước Thành là ông Tạ Long Hỷ, Tổng giám đốc Vinasun kể từ ngày 8/12/2023. Cùng ngày, con trai của ông Đặng Phước Thành là ông Đặng Thành Duy cũng chính thức ngồi ghế tổng giám đốc thay cho ông Tạ Long Hỷ.

Được biết, ông Đặng Thành Duy sinh năm 1984, là cử nhân quản trị kinh doanh, thạc sỹ kinh tế chính trị. Ông được bổ nhiệm vào vị trí phó tổng giám đốc từ tháng 9/2012 trước khi nhận vị trí tổng giám đốc Vinasun.

Như vậy, việc chuyển giao thế hệ ở Vinasun đã diễn ra vào cuối năm 2023 với việc ông Thành rời ghế chủ tịch, trong khi ông Duy ngồi lên vị trí đứng đầu ban điều hành của hãng taxi này.

Đây cũng là lúc quỹ ngoại Tael Two Partners đang miệt đăng ký bán ra cổ phiếu VNS trên thị trường chứng khoán.

Vinasun tiền thân là Công ty TNHH Thương mại dịch vụ lữ hành tư vấn đầu tư Ánh Dương Việt Nam, được thành lập năm 1995. Đến năm 2003, hoạt động kinh doanh taxi được chính thức đưa vào hoạt động với thương hiệu taxi Vinasun. Cùng năm, công ty chuyển đổi sang mô hình công ty cổ phần với vốn điều lệ 8 tỷ đồng.

Vinasun chính thức niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán (HoSE) vào năm 2008 với giá tham chiếu 48.000 đồng/cổ phiếu. Thị giá hiện tại của cổ phiếu VNS đã giảm khoảng 75% so với mức giá tham chiếu khi chào sàn. Quy mô vốn và số lượng cổ phiếu lưu hành của công ty cũng gia tăng mạnh mẽ so với trong quá khứ.