Chuyển khoản ghi ‘đêm qua em tuyệt lắm’: Chiêu né thuế và nguy cơ án hình sự

Ghi nội dung “Đêm qua em tuyệt lắm”

Tài khoản facebook L.C HN (chuyên về đồ thực phẩm) đã đăng thông báo, từ giờ khách hàng chuyển khoản ghi giúp nội dung “happy wedding, happy birthday”, thậm chí ghi “đêm qua em tuyệt lắm” cũng được. Miễn là tránh các ký tự thể hiện nội dung mua, bán, tiền cọc, tiền hàng… Cộng thêm dòng tin nhắn “Hỗ trợ dùm em nha”.

Không chỉ tài khoản Facebook nêu trên, rất nhiều những người bán hàng khác và trên các cộng đồng bán hàng online lan toả thông tin nêu trên. Và các đề tài này đang thu hút sự quan tâm của cả người bán, người mua, cộng đồng mạng. Đáng lo ngại đây chỉ là chiêu trò nhưng đang được các thành viên mách chỉ nhau một cách công khai.

Nội dung lan truyền nêu trên được cho là do một số chính sách thuế đối với hộ kinh doanh sẽ thay đổi theo quy định tại Nghị định số 70 năm 2025 có hiệu lực từ 1/6.

Theo đó, các hộ kinh doanh được cơ quan thuế xác định có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng như ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách, thẩm mỹ, vui chơi giải trí... phải sử dụng hóa đơn điện tử qua máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế.

Trên cơ sở đó, cơ quan thuế sẽ nắm được doanh thu thực tế và thay vì nộp mức thuế khoán như trước đây, các hộ kinh doanh phải thực hiện kê khai và nộp thuế theo doanh số bán hàng thực tế.. Chính vì vậy, đã rộ lên cách chỉ nhau những chiêu trò, phương án giấu doanh thu như ghi nội dung chuyển khoản không liên quan thanh toán mua bán hàng hóa, dịch vụ, nhận thanh toán tiền mặt…

Trao đổi với VietnamFinance, ông Lê Văn Tuấn - Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas nhìn nhận, thực tế một trong những hiểu nhầm của người bán hàng về việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân, ghi nội dung chuyển khoản không liên quan đến mua bán thì cơ quan thuế không nắm bắt được. Đồng thời, chỉ phải thực hiện nghĩa vụ thuế trên các nội dung liên quan đến mua bán hàng hoá.

Theo ông Tuấn, dù có ghi nội dung khác đi nhưng bản chất vẫn là dòng tiền kinh doanh, bán hàng, cung cấp dịch vụ và thu tiền về, tổng doanh thu bán hàng vẫn có. Và người nộp thuế cũng không nên thắc mắc tại sao cơ quan thuế biết được đó là tiền bán hàng. Bởi cơ quan thuế, cơ quan chức năng khác có các biện pháp nghiệp vụ để xác minh được đó có phải là doanh thu của người nộp thuế hay không.

Trường hợp, nếu người nộp thuế không giải trình được rõ ràng, nhà chức trách có cơ sở nghi là trốn thuế.

“Thời gian vừa qua, cơ quan thuế phát hiện nhiều vụ việc mua bán hàng giấu doanh thu dẫn đến trốn thuế và bị khởi tố như vụ việc bà L.T.A.T ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Người nộp thuế khó có thể giấu doanh thu”, ông Tuấn khẳng định.

Ngoài ra, ông Tuấn cũng cảnh báo rằng, có hiện tượng nhiều cá nhân chia doanh thu ra nhiều tài khoản nhận tiền để làm giảm nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, đây cũng là một sai lầm đối với người nộp thuế bởi tổng doanh thu sẽ được tính trên tổng tất cả các tài khoản của cá nhân đó.

Vị chuyên gia này nêu rõ, các thông tin của người nộp thuế đã định danh trên VneID, liên kết trên tài khoản ngân hàng và ứng dụng eTax Mobile.

“Dữ liệu này có thể bí mật đối với cá nhân nhưng với các cơ quan chức năng hoàn toàn có đầy đủ thông tin, chứng cứ để xem xét nghĩa vụ thuế của người nộp thuế”, ông Tuấn lưu ý.

Phạt nặng nhất là tội hình sự

Mới đây, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thông tin, đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với L.T.A.T. (33 tuổi), trú tại TP. Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để điều tra về hành vi trốn thuế và buôn lậu.

Theo đó, trong quá trình quản lý thuế trên địa bàn TP. Vũng Tàu, Đội thuế liên huyện Vũng Tàu - Côn Đảo (thuộc Chi cục Thuế khu vực XV) đã phát hiện bà T. kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử, các trang mạng xã hội Facebook, Tiktok… có dấu hiệu trốn thuế nên đã phối hợp cung cấp thông tin, tài liệu có liên quan cho cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Từ đầu năm 2023 đến tháng 5/2025, Bà T. đã thu về hơn 27 tỷ đồng từ bán hàng online nhưng không thực hiện bất kỳ nghĩa vụ kê khai, nộp thuế nào với nhà nước theo quy định.

Cơ quan chức năng xác định, số tiền trốn thuế lên tới hơn 400 triệu đồng.

Một vị chuyên gia thuế nêu quan điểm, việc người nộp thuế có biểu hiện “né thuế”, không tuân thủ pháp luật về thuế có thể dẫn đến nhiều hệ luỵ pháp lý khó lường, nhẹ phạt hành chính, nặng thì chịu tội hình sự.

Đầu tiên, việc cá nhân, hộ kinh doanh có đủ điều kiện và được cơ quan thuế hỗ trợ nhưng không kết nối máy tính tiền, không lập hoá đơn thì sẽ bị xử lý bởi hành vi không lập hoá đơn theo quy định với mức xử phạt tương đối cao.

“Xử phạt từ 15-30 triệu, nếu có tình tiết tăng nặng là thêm 10%. Chưa kể việc quan điểm xử phạt của cơ quan thuế theo từng lần vi phạm thì số tiền phạt lớn hơn rất nhiều”, vị chuyên gia thuế dẫn chứng.

Tiếp theo, việc không lập hoá đơn, đồng thời cũng không kê khai, nộp thuế có thể sẽ bị xử phạt bởi hành vi trốn thuế theo quy định.

Vị này viện dẫn quy định, trốn thuế dưới 100 triệu đồng thì hộ, cá nhân kinh doanh bị xử phạt từ 1-3 lần, trường hợp của cá nhân số tiền phạt sẽ bằng một nửa của tổ chức tức là từ 0,5 – 1,5 lần.

Còn nếu việc không kê khai, nộp thuế trên 100 triệu có thể bị khởi tố theo quy định tại điều 200 của Bộ Luật hình sự.

Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, việc gian lận thuế bằng cách này hay cách khác là vô ích vì ngành thuế đã sử dụng dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI), hoàn toàn theo dõi được chính xác từng người kinh doanh trên mạng, kể cả việc vận chuyển hàng hóa ra sao, doanh thu bao nhiêu, luồng hàng từ đâu...

Vậy nên, dù có thanh toán giao dịch bằng chuyển khoản hay tiền mặt, nội dung hóa đơn điện tử ghi chung chung, không đúng thực tế hàng hóa, thì cũng không gian lận được thuế.