(VNF) - Trong thời gian gần đây, có ít nhất 2 thoả thuận về các nhà máy chip tại châu Âu đã gặp rắc rối do có liên quan tới Trung Quốc. Đây là dấu hiệu đáng lo ngại cho thấy cuộc chiến chip, trước đây đã và đang xảy ra gay gắt giữa Bắc Kinh và Washington, giờ đây đang lan dần tới châu Âu.
Mỹ được cho là đang tạo sức ép lên các đồng minh để hạn chế thế lực Trung Quốc trong ngành bán dẫn toàn cầu.
Những dấu hiệu đáng ngại
Tuần trước, chính phủ Vương quốc Anh đã ra lệnh cho một công ty thuộc sở hữu của Trung Quốc hủy bỏ việc tiếp quản nhà sản xuất chip lớn nhất London là Newport Wafer Fab, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia.
Cụ thể, ngày 16/11, Bộ trưởng Chiến lược Kinh doanh, Năng lượng và Công nghiệp Anh, ông Grant Shapps đã yêu cầu hãng chip Nexperia bán lại số cổ phần tại Newport Wafer Fab mà công ty này đã thâu tóm với giá 63 triệu Bảng Anh (75 triệu USD) trước đó.
Nexperia là một công ty có trụ sở ở Hà Lan nhưng thuộc sở hữu một phần của một công ty nhà nước Trung Quốc Wingtech niêm yết ở Thượng Hải. Công ty này đã mua cổ phần tại Newport Wafer Fab từ năm 2021 và sau đó đổi tên Newport Wafer Fab thành Nexperia Newport Limited (NNL).
Sự việc diễn ra chỉ vài ngày sau khi một thương vụ bán nhà máy chip khác bị chặn ở Đức. Theo đó, Bộ kinh tế Berlin đã cấm Elmos Semiconductor, một nhà sản xuất chip ô tô, bán nhà máy của họ ở thành phố Dortmund cho Silex, một công ty con tại Thụy Điển của Sai Microelectronics của Trung Quốc.
Cả hai giao dịch đều bị ảnh hưởng bởi những lo ngại về an ninh quốc gia và có liên quan đến việc mua lại của các công ty thuộc sở hữu của Trung Quốc. Các chuyên gia pháp lý cho biết hai quyết định này rất đáng chú ý vì ban đầu mỗi thỏa thuận được cho là đã được thông qua.
Sản xuất chip đã nổi lên như một mặt trận mới trong căng thẳng Mỹ-Trung. Giờ đây, hai thỏa thuận rắc rối cho thấy áp lực cũng đang gia tăng ở châu Âu, đặc biệt là khi các quan chức phương Tây phải đối mặt với những lời kêu gọi không để Trung Quốc kiểm soát các lĩnh vực then chốt.
Xiaomeng Lu, giám đốc công nghệ địa lý của Eurasia Group cho biết: “Những quyết định này đánh dấu sự chuyển hướng sang lập trường cứng rắn hơn đối với đầu tư của Trung Quốc vào các ngành công nghiệp quan trọng ở châu Âu”.
“Áp lực của Mỹ chắc chắn đã góp phần vào những quyết định này. Ý thức ngày càng tăng về chủ quyền công nghệ cũng có khả năng thúc đẩy những động thái này, các chính phủ trên khắp thế giới đang ngày càng xem ngành công nghiệp chất bán dẫn như một nguồn tài nguyên chiến lược và tìm cách bảo vệ chúng khỏi sự tiếp quản của nước ngoài”, ông Lu nhận định.
Không còn là cuộc chiến riêng của Mỹ - Trung
Chip và nguồn cung bán dẫn vốn là lĩnh vực dang làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc. Washington đã tuyên bố tình trạng thiếu chất bán dẫn là một vấn đề an ninh quốc gia, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì khả năng cạnh tranh về công nghệ tiên tiến.
Theo ông Xiaomeng Lu, năm nay, Mỹ đã tăng cường các hạn chế của riêng mình và thúc ép các đồng minh ban hành chính sách của họ.
Vào tháng 8, chính phủ Mỹ đã ra lệnh cho hai nhà sản xuất chip hàng đầu là Nvidia và AMD ngừng xuất khẩu một số chip hiệu năng cao sang Trung Quốc.
Hai tháng sau, chính quyền Tổng thống Mỹ Biden công bố các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sâu rộng, cấm các công ty Trung Quốc mua chip tiên tiến và thiết bị sản xuất chip mà không có giấy phép.
Các quy tắc cũng hạn chế khả năng cung cấp hỗ trợ cho việc phát triển hoặc sản xuất chip của công dân Mỹ hoặc chủ thẻ xanh của Mỹ tại một số cơ sở sản xuất nhất định ở Trung Quốc.
Đầu tuần này, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg kêu gọi phương Tây “cẩn thận để không tạo ra sự phụ thuộc mới” vào Trung Quốc.
Phát biểu tại một cuộc họp nghị viện NATO ở Madrid, ông Stoltenberg cho biết ông đang chứng kiến “những nỗ lực ngày càng tăng của Trung Quốc” nhằm kiểm soát cơ sở hạ tầng quan trọng, chuỗi cung ứng và các ngành công nghiệp chủ chốt của phương Tây.
Nền kinh tế hàng đầu châu Âu là Đức cũng đã cho thấy sự giám sát chặt chẽ hơn đối với người mua Trung Quốc trong năm nay.
Tháng trước, gã khổng lồ vận tải nhà nước Trung Quốc Cosco đã đấu thầu để mua cổ phần của một nhà điều hành cảng Hamburg đã gây ra tranh cãi tương tự về an ninh quốc gia. Dưới áp lực của một số thành viên trong chính phủ Berlin, quy mô đầu tư sau đó đã bị hạn chế.
Ngoài ra, chính phủ Hà Lan cũng được cho là đang phải đối mặt với áp lực từ Mỹ trong việc hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc, đặc biệt là từ ASML, một nhà sản xuất thiết bị bán dẫn đang nắm giữ vị trí thống lĩnh trên thị trường máy in thạch bản.
Trung Quốc phản ứng ra sao?
Mặc dù chưa chính thức “tuyên chuyến” với các đồng minh của Mỹ, Trung Quốc cũng đã phản ứng trước sự ngăn chặn quyết liệt của các chính phủ châu Âu với 2 thương vụ gần đây.
“Chúng tôi kiên quyết phản đối động thái của Vương quốc Anh, đồng thời kêu gọi Vương quốc Anh tôn trọng các quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc, cung cấp một môi trường kinh doanh công bằng, chính đáng và không phân biệt đối xử”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning nói với báo giới.
“Vương quốc Anh đã phóng đại quá mức khái niệm an ninh quốc gia và lạm dụng quyền lực nhà nước”, bà Mao nói thêm.
Zhao Lijian, một phát ngôn viên khác của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, đã kêu gọi Đức và các nước khác “kiềm chế chính trị hóa hợp tác kinh tế và thương mại bình thường” tại một cuộc họp báo hồi đầu tháng 11.
(VNF) - Thiên tai, bất ổn xã hội, tội phạm mạng và những cú xoay trục kinh tế đã đan xen, khiến năm 2025 trở thành một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất đối với châu Á trong bối cảnh trật tự toàn cầu đang dịch chuyển nhanh chóng.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến chuỗi leo thang thuế quan dữ dội nhất trong quan hệ thương mại Mỹ – Trung. Từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, Washington liên tục tung ra các mức thuế mới kéo theo loạt biện pháp đáp trả mạnh mẽ từ Bắc Kinh. Các mốc thời gian dưới đây phác họa toàn bộ căng thẳng, từ những đợt thuế quan đầu tiên cho đến thỏa thuận đình chiến đạt được tại hội nghị APEC cuối tháng 10.
(VNF) - Hàn Quốc vừa công bố hoàn tất phát triển công nghệ lõi cho tàu cao tốc thế hệ mới có tốc độ tối đa 370km/h, mức cao thứ hai thế giới hiện nay, chỉ sau Trung Quốc. Dự án mang ý nghĩa đột phá về mặt kỹ thuật, đồng thới phản ánh chiến lược dài hạn của Seoul - coi hạ tầng giao thông cao cấp là trụ cột tăng trưởng kinh tế.
(VNF) - Kim chi, biểu tượng ẩm thực và văn hóa của Hàn Quốc, đang phải đối mặt với sức ép ngày càng lớn ngay trên “sân nhà” khi các sản phẩm giá rẻ sản xuất tại Trung Quốc chiếm lĩnh thị trường. Chênh lệch chi phí, thay đổi cấu trúc tiêu dùng và tác động của biến đổi khí hậu đẩy kim chi Hàn Quốc vào thế yếu, làm dấy lên lo ngại kinh tế và nỗi trăn trở về bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những bước ngoặt khó lường của thị trường tài chính toàn cầu, khi các trụ cột quen thuộc suy yếu, dòng tiền dịch chuyển và những khu vực từng bị xem là “bên” lề bất ngờ vươn lên dẫn dắt.
(VNF) - Chính quyền tỉnh Niigata của Nhật Bản dự kiến sẽ thông qua quyết định khởi động lại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới vào ngày 22/12, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực quay trở lại với năng lượng hạt nhân của nước này kể từ sau thảm họa Fukushima năm 2011.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Trung Quốc ngày 22/12 đã quyết định giữ nguyên lãi suất cho vay ưu đãi (LPR), bất chấp việc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiếp tục ghi nhận các dữ liệu kinh tế yếu kém cùng sự suy thoái kéo dài trong lĩnh vực bất động sản.
(VNF) - Năm 2025 là năm đầy biến động với Nvidia. Bất chấp cạnh tranh khốc liệt và "mắc kẹt" trong thương chiến Mỹ - Trung, giá cổ phiếu của hãng vẫn tăng 32% từ đầu năm đến nay. Nvidia hiện là công ty giá trị nhất thế giới, vững vàng với vị thế "ông vua" ngành chip.
(VNF) - Trong những tháng cuối năm 2025, thương mại vàng giữa Nga và Trung Quốc ghi nhận bước nhảy vọt chưa từng có, ghi nhận 961 triệu USD sang Trung Quốc. Diễn biến này phản ánh áp lực tài chính ngày càng lớn đối với Moscow, và chiến lược tích lũy tài sản của Bắc Kinh trong bối cảnh trật tự tiền tệ toàn cầu ngày càng phân mảnh.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều biến động sâu rộng về địa chính trị, tài chính và kinh tế toàn cầu với hàng loạt sự kiện định hình lại cục diện quan hệ quốc tế và thị trường. Từ việc Mỹ thay đổi chính sách thương mại, căng thẳng khu vực leo thang, đến những dịch chuyển mạnh mẽ trên thị trường hàng hoá và công nghệ, tạo ra một năm đầy biến động và tái cấu trúc sâu rộng.
(VNF) - Tuần qua, tài chính quốc tế chứng kiến nhiều diễn biến đáng chú ý, từ các thương vụ đầu tư xuyên biên giới tại châu Á và Trung Đông, đến tác động từ căng thẳng Mỹ - Trung, phản ánh sự dịch chuyển của dòng vốn toàn cầu trong bối cảnh bất ổn gia tăng.
(VNF) - Tòa án Tối cao bang Delaware (Mỹ) đã ra phán quyết khôi phục gói thù lao mà tỷ phú Elon Musk nhận được từ Tesla vào năm 2018 trị giá 56 tỷ USD -- hiện được ước tính khoảng 139 tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu Tesla tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm 20/12. Nếu có hiệu lực, tỷ phú Elon Musk sẽ trở thành người đầu tiên có tài sản ròng vượt 700 tỷ USD.
(VNF) - Tại 1 đại lý du lịch ở Ấn Độ, lực lượng chức năng thu giữ nhiều tài sản giá trị, gồm: 13 tỷ đồng tiền mặt, 313kg bạc, 6kg vàng, tổng trị giá hơn 48 tỷ đồng.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều dự án công nghệ được kỳ vọng cao nhưng không đạt được kết quả như mong đợi. Từ robot hình người, trí tuệ nhân tạo đến xe điện và tiền điện tử, một số sản phẩm đã gặp khó khăn trong quá trình triển khai, trong khi những dự án khác chịu tác động từ chính trị, thị trường và phản ứng xã hội.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ghi thêm một “chiến thắng” nữa khi hàng loạt tập đoàn dược phẩm hàng đầu chấp nhận hạ giá thuốc tại thị trường Mỹ, đổi lại các ưu đãi về thuế
(VNF) - Sau thời kỳ tăng trưởng nóng, cổ phiếu Pop Mart bất ngờ lao dốc. Nhà đầu tư đang quan ngại về triển vọng của Labubu - nhân vật từng đưa hãng đồ chơi Trung Quốc này trở thành hiện tượng toàn cầu.
(VNF) - Theo công bố mới nhất từ Cơ quan Thể thao Thái Lan, tổng giá trị kinh tế do SEA Games 33 tạo ra đến thời điểm hiện tại dự kiến đạt mốc 12 tỷ baht, tương đương hơn 380 triệu USD (hơn 10 nghìn tỷ Việt Nam đồng).
(VNF) - Trung Quốc vừa phát hiện mỏ vàng dưới đáy biển đầu tiên của nước này, cũng là mỏ vàng dưới biển lớn nhất châu Á, đánh dấu bước đột phá quan trọng trong chiến lược đẩy mạnh thăm dò khoáng sản trên toàn quốc.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - Trong suốt 2 thập kỷ, Đức và Trung Quốc từng được xem là một “cặp đôi kinh tế hoàn hảo”, cùng hưởng lợi lớn từ làn sóng toàn cầu hóa thương mại. Đức cung cấp máy móc, thiết bị công nghiệp mà Trung Quốc cần để sản xuất hàng tiêu dùng cho phần còn lại của thế giới. Nhưng trật tự đó đang đảo chiều. Trung Quốc ngày nay dường như không còn cần Đức như trước, trong khi Berlin lại muốn chấm dứt mối quan hệ phụ thuộc này.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Trung Quốc đã hạ lượng trái phiếu kho bạc Mỹ nắm giữ xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, trong khi tiếp tục gia tăng dự trữ vàng tháng thứ 13 liên tiếp.
(VNF) - Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã tăng lãi suất chuẩn lên mức cao nhất kể từ năm 1995, trong bối cảnh lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm.
(VNF) - Sau khi kế hoạch sử dụng tài sản Nga thất bại, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất cho Ukraine vay 90 tỷ euro (xấp xỉ 105 tỷ USD) từ ngân sách chung của khối.
(VNF) - Thiên tai, bất ổn xã hội, tội phạm mạng và những cú xoay trục kinh tế đã đan xen, khiến năm 2025 trở thành một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất đối với châu Á trong bối cảnh trật tự toàn cầu đang dịch chuyển nhanh chóng.
(VNF) - Cuối năm – mùa cam chín rộ ở Hà Tĩnh, những vườn cam trên nhiều vùng đồi như Thượng Lộc, Hương Khê, Vũ Quang, Mai Hoa… đang tạo nên những khoảnh khắc rộn ràng của thu hoạch. Đây là thời điểm chứng kiến sự hội tụ của nắng gió, đất đỏ và bàn tay nông dân, tạo ra những cây cam “siêu quả” độc đáo, không chỉ là đặc sản vùng miền mà còn là sản phẩm của mô hình liên kết nông nghiệp, góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về xóa đói giảm nghèo tại Hà Tĩnh trong những năm qua.