ASEAN đón đầu làn sóng FDI
Theo báo cáo “A Special ASEAN Investment Report 2023”, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào ASEAN đạt mức cao nhất mọi thời đại vào năm 2022, tương đương với 224 tỷ USD. Đồng thời, tỷ trọng FDI của ASEAN so với FDI toàn cầu cũng đã tăng từ 15% vào năm 2021 lên 17%.
Tổng vốn FDI cũng đã tăng 45% lên khoảng 185 tỷ USD, với FDI ròng tăng gấp đôi chạm ngưỡng 105 tỷ USD trong giai đoạn 2020 - 2022. Đáng chú ý thành tựu này diễn ra trong bối cảnh dòng vốn FDI toàn cầu giảm 12% xuống còn 1,3 nghìn tỷ USD do nhiều thách thức như căng thẳng địa chính trị, nguy cơ suy thoái kinh tế và áp lực nợ gia tăng ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Bước sang năm 2023, mặc dù dòng vốn FDI chảy vào ASEAN ghi nhận mức giảm 16% do ảnh hưởng của tình hình chung trên toàn cầu nhưng khu vực này vẫn là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài.
Số lượng dự án mới đã tăng tới 37% trong năm 2023, điển hình là ở các quốc gia như Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Malaysia và Philippines – nhóm quốc gia được ví như những “con hổ mới của châu Á”.
Theo thống kê của HSBC, Singapore, Indonesia và Việt Nam là ba quốc gia thu hút FDI hàng đầu trong khu vực ASEAN. Indonesia thậm chí đã ghi nhận mức tăng trưởng FDI cao nhất thế giới trong năm 2022, đạt 45,6 tỷ USD. Trong khi đó, Việt Nam chiếm khoảng 7 – 10% tổng số vốn FDI vào ASEAN trong giai đoạn 2010 – 2021. Một quốc gia khác là Malaysia cũng đón làn sóng FDI tăng mạnh trong những năm qua.
Động lực chính của tăng trưởng FDI tại khu vực ASEAN là các ngành sản xuất, tài chính, bán buôn, thương mại bán lẻ và một số ngành dịch vụ gắn với kinh tế số. Năm ngành công nghiệp này tiếp nhận tới 86% tổng dòng vốn FDI trong khu vực. Trong đó, sản xuất vẫn là lĩnh vực nhận được nhiều sự quan tâm với mức đầu tư tăng lên mức cao nhất mọi thời đại 62 tỷ USD vào năm 2021.
Tỷ trọng sản xuất trong tổng vốn FDI vào ASEAN đã tăng từ chỉ 9% vào năm 2020 lên 26% vào năm 2021 và 28% vào năm 2022. Ngành điện và điện tử vẫn là ngành nhận đầu tư lớn nhất trong lĩnh vực sản xuất tại ASEAN vào năm 2022 khi chiếm tới hơn 70% tổng số vốn FDI đã công bố.
Môi trường đầu tư tại khu vực Đông Nam Á ngày càng được cải thiện và nâng cao khi các quốc gia thành viên đã và đang áp dụng ngày càng nhiều các chính sách để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
Trong những năm gần đầy, một loạt các tuyên bố, hiệp định được các quốc gia ASEAN đưa ra nhằm kích thích đầu tư nước ngoài ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ ngành công nghiệp xe điện đến kinh tế số cùng các lĩnh vực khác.
Trong giai đoạn từ 2013 – 2022, các quốc gia ASEAN đã ban hành tổng cộng 149 biện pháp chính sách, với hơn 90% trong số đó có lợi hoặc trung lập đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Con số này vượt qua tỷ lệ trung bình 68% trên toàn cầu và 86% của khu vực châu Á.
Chiến trường thương mại mới của Mỹ - Trung
Đầu tư nội khối ASEAN đang trở thành nguồn cung cấp vốn FDI hàng đầu trong khu vực. Tỷ trọng đầu tư nội khối trong tổng dòng vốn FDI vào ASEAN luôn duy trì ở mức cao dưới 20% kể từ năm 2017. Những quốc gia Đông Nam Á đã tiến hành công nghiệp hóa trước đó như Singapore, Malaysia hay Thái Lan đã và đang đổ tiền đầu tư vào các quốc gia đi sau tiềm năng trong khu vực như Việt Nam hay Indonesia.
Tuy nhiên, ngoài dòng vốn FDI nội khối, các quốc gia Đông Nam Á đã thu hút các nhà đầu tư từ Mỹ, châu u sang đến châu Á và ở nhiều lĩnh vực khác nhau, điển hình là Mỹ và Trung Quốc.
Trong 3 năm qua, Mỹ đã trở thành quốc gia dẫn đầu trong việc rót vốn FDI vào khu vực ASEAN. Hiện Mỹ là nhà đầu tư hàng đầu trong các lĩnh vực sản xuất và tài chính của ASEAN, chiếm gần 30% vốn FDI trong mỗi lĩnh vực.
Mỹ trở thành nhà đầu tư hàng đầu trong các dự án vốn ở Đông Nam Á khi chi 74,3 tỷ USD cho xây dựng nhà máy và các dự án khác từ năm 2018 – 2022. Các doanh nghiệp Mỹ chủ yếu tập trung vào các khoản đầu tư liên quan đến chất bán dẫn ở các quốc gia như Singapore và Malaysia.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, nhất là sau khi Việt Nam và Mỹ nâng cấp lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, nhiều công ty bán dẫn của Mỹ cũng đã bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến thị trường Việt Nam.
Trong tháng 10/2023, Amkor Technology đã mở một nhà máy bán dẫn tại Bắc Ninh với chi phí 1,6 tỷ USD. Nhà máy này được thiết kế để trở thành cơ sở sản xuất lớn nhất của công ty Mỹ trên thế giới.
Nếu như Mỹ từ lâu đã là một trong những nhà đầu tư lớn của ASEAN thì trong những năm gần đây, sự hiện diện của Trung Quốc tại khu vực này lại đang dần trở nên rõ nét hơn.
"Trung Quốc đã bắt kịp nhanh chóng trong những năm gần đây, họ đầu tư mạnh vào các lĩnh vực mà mỗi nền kinh tế có lợi thế cạnh tranh, bao gồm điện tử gia dụng ở Việt Nam, chuỗi cung ứng xe điện ở Indonesia và Thái Lan cũng như ngành dược phẩm của Singapore. Ngoài sản xuất, các nhà đầu tư Trung Quốc cũng nhanh chóng đổ xô vào thị trường tiêu dùng đang mở rộng nhanh chóng của ASEAN", báo cáo của HSBC cho hay.
Kể từ khi xe điện bùng nổ, các quốc gia Đông Nam Á như Indonesia, Thái Lan hay Malaysia trở thành “miền đất hứa” của nhiều hãng xe Trung Quốc. Tại Indonesia, đầu tư của Trung Quốc đạt 30,8 tỷ USD trong giai đoạn 2014 – 2022 với 15.906 dự án. Tính đến hết năm 2023, Trung Quốc là nhà đầu tư FDI lớn thứ hai tại Indonesia, chỉ sau Singapore.
Không riêng Indonesia, Malaysia cũng đang tăng tốc trong cuộc đua hút vốn FDI từ Trung Quốc ở lĩnh vực sản xuất xe điện. Trong năm 2023, Malaysia đã thu hút được ba hãng xe điện Trung Quốc là BYD, Great Wall Motor và Chery đầu tư. Ngoài ra, các doanh nghiệp Trung Quốc cũng mở rộng đầu tư sang lĩnh vực năng lượng mặt trời với khoản đầu tư lên tới hơn 10 tỷ USD trong 15 năm tới.
Tại Việt Nam, các nhà đầu tư Trung Quốc đã đầu tư vào 4.161 dự án với tổng vốn đăng ký trên 27 tỷ USD. Trung Quốc hiện đang đứng thứ 6 trong tổng số 144 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào nước ta. Riêng trong 11 tháng năm 2023, Trung Quốc dẫn đầu về số dự án cấp mới vào Việt Nam với 632 dự án và tổng vốn hơn 3 tỷ USD.
Việc Đông Nam Á được hưởng lợi trong cuộc đua cạnh tranh đầu tư FDI của Mỹ và Trung Quốc là điều có thể thấy rõ. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mang lại, các quốc gia ASEAN vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức.
Theo giáo sư Ann Marie Murphy, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại tại Đại học Seton Hall, các quốc gia Đông Nam Á đã được hưởng lợi từ cuộc cạnh tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, trong đó bao gồm cả làn sóng đầu tư FDI tăng vọt.
“Tuy nhiên, nếu không cẩn thận, các quốc gia Đông Nam Á có thể bị rơi vào cảnh phụ thuộc về kinh tế vào Mỹ hoặc Trung Quốc hoặc cả hai. Chưa kể, nhiều quốc gia sẽ phải đối mặt với áp lực khi phải đưa ra những lựa chọn rõ ràng trong các lĩnh vực nòng cốt như công nghệ”, ông nói.
Tags:
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã lập tức tung đòn đáp trả lên hàng chục tỷ USD hàng hóa Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 công bố áp dụng mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.
(VNF) - Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị cảnh sát bắt giữ tại sân bay quốc tế Manila vào ngày 11/3 theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), liên quan đến chính sách gây tranh cãi của ông trong cuộc chiến chống ma túy khi còn đương nhiệm, khiến hàng nghìn người thiệt mạng.
(VNF) - Sau gần 5 năm bùng nổ với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, nền kinh tế Mỹ bắt đầu bộc lộ những dấu hiệu "lão hóa", khi các động lực tăng trưởng dần suy yếu và những rạn nứt tiềm ẩn ngày càng trở nên rõ rệt.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 10/3 cho biết, Ukraine sẽ phải nhượng bộ những vùng lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát từ năm 2014 như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt chiến sự đã kéo dài 3 năm.
(VNF) - Chỉ số Dow Jones mất gần 900 điểm, trong khi Nasdaq Composite ghi nhận phiên tồi tệ nhất kể từ năm 2022, S&P 500 mất 4.000 tỷ USD vốn hoá do đợt bán tháo.
(VNF) - Nhóm tội phạm mạng có tên Lazarus Group được cho là đã đánh cắp một lượng lớn tiền điện tử trong vụ tấn công vào sàn giao dịch ByBit cách đây 2 tuần. Kể từ đó, một cuộc đua giữa việc theo dõi và ngăn chặn các hacker chuyển đổi số tiền này thành tiền mặt đã diễn ra.
(VNF) - Đã 3 năm trôi qua kể từ khi Nga đưa quân tới Ukraine và cuộc xung đột này đã ảnh hưởng sâu sắc đến ngành công nghiệp vũ khí của Nga, khiến kim ngạch xuất khẩu vũ khí của nước này giảm mạnh.
(VNF) - Cựu thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, ông Mark Carney, đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền của Canada và sẽ kế nhiệm ông Justin Trudeau làm thủ tướng.
(VNF) - Mỹ đã bác bỏ đề xuất của Canada về việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm để giải quyết “hạm đội bóng tối” chở dầu của Nga, trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy Nga và Ukraine đưa ra một thỏa thuận hòa bình, các nguồn thạo tin cho hay.
(VNF) - Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung là lý do chính khiến các thương nhân Trung Quốc "đổ xô" sang những "khu kinh tế đặc biệt" tại Campuchia.
(VNF) - Mức thuế quan 25% đã chính thức có hiệu lực với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico vào Mỹ từ ngày 4/3, sau 1 tháng tạm hoãn.
(VNF) - Dự án tiền điện tử của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kiếm được ít nhất 350 triệu USD từ việc ra mắt memecoin của ông, theo Financial Times.
(VNF) - Một thẩm phán liên bang Mỹ mới đây đã ra phán quyết có lợi cho bang Missouri của Mỹ trong vụ kiện Trung Quốc trị giá 24 tỷ USD với cáo buộc Bắc Kinh che đậy thông tin và tích trữ thiết bị bảo hộ vào giai đoạn đầu đại dịch Covid-19.
(VNF) - Canada đã chặn nhập khẩu các sản phẩm từ nhà máy chế biến thịt lợn lớn nhất Mỹ, một cơ sở do Smithfield Foods điều hành tại Tar Heel, Bắc Carolina, công ty cho biết vào ngày 7/3.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/3 cho biết ông đang "cân nhắc mạnh mẽ" việc áp đặt lệnh trừng phạt và thuế quan trên diện rộng đối với Nga để có được lệnh ngừng bắn và thỏa thuận giải quyết xung đột nhằm chấm dứt chiến sự ở Ukraine.
(VNF) - Estonia đã đạt được một cột mốc phi thường khi trở thành quốc gia số hóa 100% các dịch vụ của chính phủ. Tính đến tháng 12/2024, mọi dịch vụ đều có thể được hoàn thành trực tuyến, đánh dấu một kỷ nguyên mới trong quản trị nhà nước lấy công dân làm trung tâm. Thành tựu này đưa Estonia trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về chính phủ số và thiết lập chuẩn mực cho các quốc gia trên toàn thế giới.
(VNF) - Sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc thành lập Kho dự trữ chiến lược Bitcoin và Kho dự trữ các tài sản kỹ thuật số khác đã không gây được ấn tượng với thị trường tiền điện tử, khiến giá Bitcoin giảm mạnh sau thông báo này.
(VNF) - Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã có giọng điệu hòa giải hơn về quan hệ với Mỹ trong cuộc họp báo cấp cao diễn ra vào ngày 7/3. Tuy nhiên, nhà ngoại giao Trung Quốc cảnh báo rằng nếu các nước đều áp dụng chính sách bảo vệ lợi ích lên trên hết như Mỹ, có thể dẫn đến “luật rừng”.
(VNF) - Các quan chức châu Âu đã được thông báo rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn liên kết thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine với yêu cầu Kiev sớm ngừng bắn với Nga, theo những người hiểu rõ vấn đề này.
(VNF) - Nhà máy đúc tiền nhà nước của Hàn Quốc đang phải vật lộn với tình trạng thiếu thỏi vàng trong bối cảnh nhu cầu về kim loại quý này tăng mạnh.
(VNF) - New Zealand nổi tiếng với một hệ thống hành chính công minh bạch và hiệu quả, nhưng để đạt được điều đó, quốc gia này đã trải qua những thay đổi sâu rộng trong quản lý nhà nước.
(VNF) - Theo truyền thông Mỹ, việc ông Donald Trump tạm hoãn việc áp thuế quan 25% với các sản phẩm ô tô từ Canada và Mexico là một "nhượng bộ lớn", nhưng liệu điều này có lợi cho hai nước này, hay có lợi cho chính nước Mỹ?
(VNF) - Tính đến năm 2024, tập đoàn Hyosung đã cam kết đầu tư 8 tỷ USD vào Việt Nam trong các lĩnh vực công nghiệp, năng lượng tái tạo và công nghệ cao. Hyosung cũng mong muốn đặt tương lai 100 năm tại Việt Nam, thể hiện sự tin tưởng vào tiềm năng của thị trường khu vực Đông Nam Á.
(VNF) - Theo Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ miễn cho các nhà sản xuất ô tô khỏi mức thuế trừng phạt 25% đối với Canada và Mexico trong một tháng, một "nhượng bộ lớn" trong kế hoạch kinh tế của chính quyền ông.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ca ngợi một thỏa thuận do công ty Mỹ BlackRock đứng đầu để mua hầu hết doanh nghiệp cảng trị giá 22,8 tỷ USD của tập đoàn CK Hutchison của Hồng Kông, bao gồm các cảng dọc theo Kênh đào Panama.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã lập tức tung đòn đáp trả lên hàng chục tỷ USD hàng hóa Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 công bố áp dụng mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.
(VNF) - Dự án xây dựng Cầu Phong Châu mới là công trình theo lệnh xây dựng khẩn cấp, có tổng mức đầu tư 635,3 tỷ đồng. Sau hơn 2 tháng khởi công, nhà thầu thi công đang đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành trước kế hoạch.
