Cuộc đua bán lẻ: Chợ truyền thống, tiệm tạp hóa cho siêu thị, cửa hàng tiện lợi 'ngửi khói'
Bích Thủy -
14/07/2020 13:12 (GMT+7)
(VNF) - Có gần 30 năm liên tục phát triển, nhưng đến nay kênh bán lẻ hiện đại (siêu thị, cửa hàng tiện lợi, trung tâm thương mại) mới chỉ chiếm được 25% - 26% tổng doanh thu thị trường bán lẻ. Phần doanh thu lớn nhất vẫn thuộc về các chợ truyền thống, tiệm tạp hóa.
Người Việt vẫn thích đi chợ hơn vào siêu thị
Chợ và tiệm tạp hóa vẫn áp đảo thị phần
Số liệu từ Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho thấy thị trường bán lẻ Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển do quy mô dân số lớn (hơn 93,7 triệu người), cơ cấu dân số trẻ (60% dân số ở độ tuổi 18-50), dự báo chi tiêu hộ gia đình tăng trung bình 10,5%/năm và sẽ lên mức 714 USD/tháng vào năm 2020.
Tuy nhiên tỷ lệ bao phủ của hệ thống bán lẻ hiện đại ở Việt Nam lại thấp hơn nhiều nước trong khu vực (25% tổng mức bán lẻ so với 33% ở Philipin, 34% ở Thái Lan, 60% ở Malaysia, 90% ở Singapore...).
Ảnh minh họa
Các số liệu thống kê thể hiện rõ: tuy mức tăng rất thấp nhưng kênh bán lẻ truyền thống vẫn đang chiếm số lượng áp đảo thị trường bán lẻ. Cụ thể năm 2010, cả nước có khoảng 8.500 chợ. 7 năm sau, số chợ tăng lên 8.539 chợ.
Theo số liệu của Bộ Công Thương, hiện nay, bán lẻ truyền thống tuy chiếm 74% thị phần nhưng tốc độ tăng trưởng chỉ chiếm 1%/năm, trong khi các kênh bán lẻ hiện đại hiện mới chỉ chiếm 26% thị phần nhưng tốc độ tăng trưởng rất mạnh mẽ, đạt 11,8%/năm.
Theo số liệu của Nielsen, Việt Nam có khoảng 1,4 triệu cửa hàng tạp hóa và 9.000 chợ truyền thống, chiếm thị phần 75%, doanh thu trên dưới 10 tỷ USD mỗi năm. Còn theo Kantar Worldpanel Việt Nam, các kênh bán lẻ truyền thống (chợ, cửa hàng tạp hóa) vẫn đang đáp ứng đến 85% nhu cầu tiêu dùng của người dân. Có đến 9/10 người được hỏi (92%) cho biết, họ thích mua nhu yếu phẩm tại cửa hàng tạp hóa hơn. Đó là do thói quen đã có từ lâu và vì cửa hàng tạp hóa có quy mô nhỏ, chi phí vận hành thấp nên giá hàng hóa rẻ.
Mặc dù áp đảo về số lượng nhưng bán lẻ truyền thống đang bị co cụm trước sức cạnh tranh rất quy mô của các tập đoàn bán lẻ nước ngoài. Các chuỗi cửa hàng tiện lợi như VinMart, Circle K, FamilyMart, Co.op Smile, Satrafoods hay gần đây là Bách Hóa Xanh… đã len lỏi vào mọi khu dân cư, đáp ứng hầu như toàn bộ nhu cầu thiết yếu hằng ngày của người dân từ cây kim, sợi chỉ, cho đến mớ rau, con cá.
Doanh thu bán lẻ của thị trường Việt Nam năm 2020 dự kiến sẽ đạt 160 tỷ USD. Thị trường tiềm năng như vậy nhưng việc tiếp cận, phân phối hàng hóa của doanh nghiệp Việt vào kênh truyền thống chưa hiệu quả.
Nguyên nhân là hệ thống phân phối tự mở ở dạng cục bộ, chi phí cao, quá trình quản lý giá, các chương trình tiếp thị, quảng cáo chưa đồng bộ với hệ thống phân phối, lãng phí kho bãi, giao nhận, khả năng mở rộng khó. Vì vậy, các bên liên quan như các chủ cửa hàng tạp hóa, người tiêu dùng cũng bị ảnh hưởng
Cơ hội đầu tư kênh bán lẻ hiện đại
Nhận định của chuyên gia Nguyễn Hữu Cung (Đại học Công nghiệp Hà Nội) chỉ ra rằng trong khoảng 5-10 năm gần đây, thị trường bán lẻ tại Việt Nam đang phát triển theo những xu hướng mới với các kênh thương mại hiện đại như hệ thống đại siêu thị, siêu thị, cửa hàng tiện lợi, của hàng chuyên doanh và có sự gia tăng mạnh mẽ về số lượng, giành thêm được nhiều thị phần từ kênh bán lẻ truyền thống như chợ, cửa hàng tạp hóa.
Bộ Công Thương dự báo thị trường bán lẻ Việt Nam đang chuyển dần sang xu hướng đầu tư chuỗi cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini. Hiện, Việt Nam có hơn 3.000 cửa hàng tiện lợi và kênh bán lẻ này sẽ còn tăng trưởng mạnh. Theo đó, các chuỗi cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam sẽ tăng trưởng 2 con số trong 3 năm tới và đạt mức 37,4% vào năm 2021.
Ảnh minh họa
Theo chiến lược phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035, tốc độ tăng bình quân hàng năm của tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng giai đoạn đến năm 2020 ước khoảng 13%/năm, giai đoạn 2021-2025 đạt 14%/năm.
Theo báo cáo "Ngành bán lẻ Việt Nam: Chuyển dịch nhanh sang mô hình bán hàng đa kênh" mới công bố của Deloitte, tính đến hết năm 2019, cả nước có 3.450 siêu thị với tổng diện tích sàn lên đến hơn 1,6 triệu m2. Khác với các mô hình bán lẻ còn lại, kênh siêu thị ghi nhận mức tăng trưởng doanh số cao nhất vào năm 2019, đạt 16%.
Trong đó, Saigon Co.op và Bách Hóa Xanh lần lượt chiếm 43% và 14% thị phần. Sự phát triển ổn định trong 4 năm qua của các doanh nghiệp bán lẻ trong nước được cho là nhờ sự am hiểu thị trường nội địa, cũng như việc đẩy mạnh cung cấp các sản phẩm mang nhãn hiệu riêng. Trong khi đó, ở phân khúc đại siêu thị với 58 điểm bán, chuỗi Big C của Thái Lan chiếm 57,6% thị phần. Saigon Co.op là tên tuổi Việt Nam duy nhất cạnh tranh với các thương hiệu đại siêu thị quốc tế như Lotte Mart, Aeon Mall và E-Mart.
Số cửa hàng tiện lợi trên cả nước năm 2019 đạt 1.289, tăng 101 điểm bán so với năm 2018. Quy mô thị trường nhờ đó lên đến 4,4 nghìn tỷ đồng, đạt mức tăng trưởng doanh số 18%. Trong đó, chiếm vị thế cao nhất là Family Mart, Circle K và B's Mart với thị phần lần lượt là 21,4%, 20,7% và 9,6%.
Nghiên cứu của Deloitte cho thấy Covid-19 đã mang nhiều khách hàng mới đến với các cửa hàng tiện lợi. Lượng mua sắm tại kênh này đạt đỉnh điểm vào tháng 3.
Trong khi đó, Việt Nam được cho là thị trường thương mại điện tử bùng nổ, thu hút sự tham gia của hàng loạt doanh nghiệp trong và ngoài nước. Giai đoạn 2016-2019, tổng số vốn rót vào mảng kinh doanh này ước đạt 1 tỷ USD.
Theo nhận định của Công ty Cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Quân đội (MBS), với tốc độ tăng trưởng ngành bán lẻ luôn cao từ gấp rưỡi đến gấp đôi tăng trưởng GDP cả nước và tỷ trọng lớn trên tổng GDP, đầu tư vào bán lẻ chính là đầu tư vào tương lai nền kinh tế tại Việt Nam.
Phân tích của MBS cho thấy trong toàn ngành bán lẻ trị giá 142 tỷ USD (chiếm 59% GDP), bán lẻ bách hoá chiếm giá trị lớn nhất với khoảng 60 tỷ USD, các mảng bán lẻ di động, đồng hồ, dược, trang sức, điện máy… chiếm tỷ trọng rất nhỏ và 70,65 tỷ USD là doanh thu từ bán lẻ khác.
(VNF) - Với cam kết xóa bỏ gần 93% thuế quan từ phía Israel, VIFTA mở ra cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam. Các doanh nghiệp có thể tận dụng lợi thế giá cả để đẩy mạnh xuất khẩu rau củ quả, thịt gia cầm và thực phẩm chế biến.
(VNF) - Dòng mỹ phẩm Doctor Magic từng được xem là “cỗ máy kiếm tiền” của Mailisa với lượng bán lớn và xuất hiện dày đặc trên livestream. Tuy nhiên, toàn bộ sản phẩm bất ngờ biến mất khỏi website và các gian hàng trực tuyến.
(VNF) - Porsche vừa giới thiệu hệ thống sạc không dây dành cho xe điện (EV), hứa hẹn thay đổi cách thức sạc của xe điện toàn cầu với giá khoảng 8.000 USD bao gồm lắp đặt. Công nghệ này kết hợp sự tiện lợi, an toàn và khả năng bảo vệ tuổi thọ pin, mở ra bước tiến mới trong ngành xe điện.
(VNF) - Những tiếng cười trong trẻo, những vòng tay ôm siết và cả những giọt nước mắt xúc động đã lấp đầy hội trường tầng 7 của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City trong “Ngày hội trẻ sinh non: Chồi non bé nhỏ – Ý chí phi thường”, sự kiện được tổ chức để hưởng ứng ngày thế giới vì trẻ sinh non 17/11.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài kết hợp lũ cục bộ từ thượng nguồn đã gây ra nhiều thiệt hại về người và hạ tầng giao thông tại các tỉnh Lâm Đồng - Khánh Hoà và Đắk Lắk. Cơ quan chức năng liên tục phát cảnh báo nguy cơ lũ quét, sạt lở đất và ngập sâu ở nhiều khu vực.
(VNF) - Hải Phòng điều chỉnh dự án đường vành đai 2 đoạn Tân Vũ – Hưng Đạo – Bùi Viện, bổ sung 1.572 tỷ đồng để mở rộng đường Nguyễn Trường Tộ và Bùi Viện.
(VNF) - Ngày 13/11, Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã tổ chức đoàn công tác tới thăm hỏi, chia sẻ, trao hỗ trợ cho tỉnh Quảng Trị và TP. Huế để góp phần giúp địa phương khắc phục hậu quả thiên tai.
(VNF) - Ngày 15/11/2025 tại Kuwait, Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo – Phú Mỹ) và Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP) đã ký kết Thoả thuận hợp tác (MOU), đánh dấu bước hợp tác chiến lược trong phát triển các dự án hóa chất và hóa dầu.
(VNF) - Giá vàng trong nước "bất động" trong phiên đầu tuần mới sau nhiều ngày tăng, giảm trái chiều. Hiện giá vàng miếng SJC đang được niêm yết ở mức 149 - 151 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Bộ chỉ số FTA Index năm đầu tiên được công bố đã cung cấp cái nhìn toàn cảnh về mức độ tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) trên cả nước. Kết quả cho thấy những điểm sáng trong thực thi nhưng đồng thời cũng chỉ ra nhiều hạn chế, đặc biệt ở cấp địa phương và doanh nghiệp.
(VNF) - Tin nhắn “gửi thuốc cho mẹ anh” tưởng nhầm số trở thành cái bẫy mở đầu vụ lừa đảo khiến chị A. (SN 1979, Quảng Ninh) mất trắng hơn 5,6 tỷ đồng sau hàng loạt giao dịch vào các tài khoản lạ. Từ lời dụ dỗ “đầu tư vàng siêu lợi nhuận” đến chiêu “giả người cứu giúp”, kịch bản được dựng tinh vi đến mức nạn nhân hoảng loạn, suy sụp, phải gọi luật sư cầu cứu trong nước mắt.
(VNF) - Hãng xe máy Anh quốc Royal Enfield chính thức quay trở lại thị trường Việt Nam sau gần 6 năm vắng bóng thông qua nhà phân phối mới là Công ty TNHH Trâm Anh Motor Sports (TAMS).
(VNF) - Tuần lễ Công nghiệp và Công nghệ Việt Nam 2025 do Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC) tổ chức, lần đầu tiên quy tụ 5 triển lãm chuyên ngành hàng đầu trong một không gian liên hoàn. Sự kiện không chỉ thúc đẩy kết nối, phát triển công nghiệp - công nghệ mà còn đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ, đưa Việt Nam lên bản đồ triển lãm quốc tế, mở ra kỷ nguyên mới cho nền kinh tế Expo.
(VNF) - Trong vài năm trở lại đây, thế giới công nghệ đã chứng kiến một sự kiện địa chấn mang tên Chat GPT và công ty chủ quản OpenAI. Đứng sau sự bùng nổ toàn cầu đó là một nhân vật mà tầm ảnh hưởng của ông đang định hình lại tương lai nhân loại: Sam Altman – “cha đẻ của Chat GPT” và CEO của OpenAI.
(VNF) - Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Israel ngày càng mở rộng, với cơ cấu hàng hóa bổ sung cho nhau và tiềm năng hợp tác lớn trong nhiều lĩnh vực công nghệ cao. Việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) có hiệu lực từ ngày 17/11/2024 được kỳ vọng tạo cú hích mới cho trao đổi thương mại song phương.
(VNF) - Suzuki Fronx vừa chính thức đạt chứng nhận an toàn 5 sao cao nhất từ Chương trình đánh giá xe mới khu vực Đông Nam Á (ASEAN NCAP) sau loạt thử nghiệm khắt khe về va chạm và công nghệ hỗ trợ an toàn.
(VNF) - Sáng 12/11, nhà phát triển bất động sản (BĐS) công nghiệp Amber Industrial Parks chính thức tham dự Hội chợ Quốc tế Hàng Công nghiệp Việt Nam (VIIF 2025), thuộc khuôn khổ Tuần lễ Công nghiệp và Công nghệ Việt Nam 2025, diễn ra tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam.
(VNF) - Subaru Forester mới vừa mở bán tại thị trường Việt Nam với 2 phiên bản, cắt giảm 1 phiên bản so với trước đây. Đáng chú ý, giá bán của Forester mới tăng từ 100 đến 200 triệu đồng so với thế hệ cũ.
(VNF) - Với cam kết xóa bỏ gần 93% thuế quan từ phía Israel, VIFTA mở ra cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam. Các doanh nghiệp có thể tận dụng lợi thế giá cả để đẩy mạnh xuất khẩu rau củ quả, thịt gia cầm và thực phẩm chế biến.
(VNF) - Mới đây, Hà Nội đã thông qua nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên tuyến hai bên sông Tô Lịch.