Đầu tư tỷ USD chuyển đổi số: Thách thức phía trước và cảnh báo thất bại
Thủy Văn -
04/06/2023 15:53 (GMT+7)
(VNF) - Dù đạt được những kết quả tích cực nhưng chưa thể khẳng định các ngân hàng đã chuyển đổi số thành công như một số thông điệp truyền thông lạc quan. Chuyển đổi số là chiến lược dài hạn và tốn kém, không chỉ đơn thuần là một sáng kiến hay dự án, thách thức lớn vẫn còn ở phía trước và sự thất bại không chỉ ở một vài trường hợp đơn lẻ đã được cảnh báo.
Theo số liệu của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, các ngân hàng đã đầu tư hơn 15.000 tỷ đồng cho chuyển đổi số. Có ngân hàng công bố đầu tư cho giai đoạn 5 năm tới lên đến 500 triệu USD cho mục tiêu chuyển đổi số. Trong khi đó, chủ tịch một ngân hàng tư nhân được cho là số hoá gắn với tái cơ cấu thành công từng nhấn mạnh, chuyển đổi số là một cuộc chơi máu lửa và tốn kém hàng nghìn tỷ trong nhiều năm mới hy vọng có được quả ngọt đầu tiên.
Chuyển đổi số với khách hàng có thể đơn giản là thực hiện các giao dịch online, làm thẻ tín dụng, vay tiền không cần đến chi nhánh ngân hàng hay các phòng giao dịch không nhân viên… những đằng sau đó là cả một nền tảng công nghệ hoàn toàn khác biệt từ các máy móc hiện đại đến các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, máy học, dữ liệu lớn... được ứng dụng để nâng cao năng lực hoạt động, phân tích nhu cầu khách hàng, mở rộng hệ sinh thái số.
Chuyển đổi số đã mang lại những thành công bước đầu và điều quan trọng nhất là nó đã giúp các tổ chức tài chính đã biết người tiêu dùng thực sự muốn gì, từ đó, tạo ra các dịch vụ tài chính cá nhân hóa, cung cấp theo yêu cầu của khách hàng hơn là phỏng đoán. Việc tiếp cận khách hàng cũng trở nên dễ dàng và ít tốn kém hơn. Tỷ lệ chi phí trên thu nhập với các giao dịch trực tuyến hiện chỉ từ 30-40%, rất tối ưu. Tỷ lệ, tiền gửi không kỳ hạn (CASA) với lãi suất thấp của nhiều ngân hàng đã tăng lên đến trên 50%, là lợi ích thấy rõ của chuyển đổi số mà các ngân hàng đã thụ hưởng.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tất cả mới chỉ vừa qua vạch xuất phát và thách thức lớn vẫn còn ở phía trước. Chuyển đổi số ngân hàng thời gian qua mới diễn ra mạnh mẽ ở các dịch vụ thanh toán, còn lại cho vay và các dịch vụ liên quan khác vẫn chưa triển khai được nhiều. Ví dụ, khách hàng mong muốn vay tiền, chỉ cần nộp hồ sơ qua ứng dụng điện thoại thông minh và nhận được tiền ngay vài phút sau khi hồ sơ được duyệt, giống như ngân hàng ở nhiều quốc gia khác đã làm, nhưng đến nay tại Việt Nam vẫn chưa thành hiện thực. Điều đó phụ thuộc vào sự thay đổi nền tảng hoạt động, thiết lập dữ liệu và kết nối các hệ sinh thái, điều chưa nhiều ngân hàng làm được.
Ông Phạm Quang Minh, Tổng giám đốc Mambu Việt Nam, cho rằng hướng đi chính của các ngân hàng Việt Nam hiện nay là phát triển kênh số cùng với xây dựng nền tảng banking tích hợp hệ sinh thái nhằm giúp người dùng thuận tiện hơn trong các giao dịch.
Tuy nhiên, có một thực tế là các ngân hàng đang chạy đua nâng cấp dịch vụ, phát triển các ứng dụng hơn là đầu tư lớn cho nền tảng dữ liệu, công nghệ… Trước lo ngại này, lời khuyên từ chuyên gia là các ngân hàng cần cân nhắc chiến lược chuyển đổi số toàn diện từ ngoài vào trong, từ front-end tới back-end.
Bên cạnh đó, các ngân hàng Việt cũng đang gặp khó khi cần nhắc giữa chi phí đầu tư rất lớn và hiệu quả trước mắt của việc chuyển đổi số.
Ông Minh cũng cho rằng cần tiếp cận chuyển đối số theo từng mục tiêu chiến lược cụ thể. Kiến trúc công nghệ mới sẽ được thiết kế với các nguyên tắc căn bản: Triển khai nhanh, dễ sử dụng, dễ đổi mới, chi phí thấp. Khi đó, ngân hàng sẽ đánh giá được tính hiệu quả và rủi ro trước khi tiếp tục đầu tư cho những giai đoạn tiếp theo hoặc bắt đầu quá trình chuyển đổi hệ thống cũ.
Cảnh báo trước những thất bại
Theo ông Minh, chuyển đổi số là vấn đề chiến lược, không chỉ đơn thuần là một sáng kiến hay dự án. Việc triển khai không đồng bộ sẽ dẫn tới chuyển đổi số thất bại hoặc chi phí tăng cao. Việc đầu tư có trọng tâm vào kênh số có thể chỉ cải thiện một số chỉ tiêu nhưng không đặt được các mục tiêu lớn của chuyển đổi số.
Để đảm bảo cung cấp trải nghiệm xuyên suốt hành trình khách hàng, đặc biệt tạo ra sự khác biệt trong khâu giao dịch và hỗ trợ khách hàng, ngân hàng cần đầu tư chuyển đổi cả hệ thống lõi lẫn nền tảng dữ liệu lớn với các công nghệ phân tích, trí tuệ nhân tạo từ đó tạo ra sự khác biệt về cả trải nghiệm khách hàng lẫn sản phẩm dịch vụ…
Cùng quan điểm trên, các chuyên gia cảnh báo, nếu các ngân hàng quan niệm rằng chuyển đổi số chỉ là đầu tư về công nghệ thì thật sai lầm. Cần phải hiểu rằng, chuyển đổi số là một tư duy hoàn toàn khác, chứ không phải chỉ đơn thuần là công nghệ. Trong đó, việc phát triển các giải pháp, tạo lập hệ sinh thái số, sẽ đem đến ưu thế, giúp tiếp cận nhiều khách hàng hơn, hiểu khách hàng nhanh chóng hơn và tăng trải nghiệm cho khách hàng.
Các chuyên gia công nghệ cũng đã chỉ ra những hạn chế trong quá trình chuyển đổi số ngân hàng thời gian qua. Đầu tiên là hoạt động ngân hàng khá đa dạng với nhiều bộ phận khác nhau, có mục tiêu khác nhau, do đó có rất nhiều điểm “chạm” với khách hàng. Với từng điểm “chạm” riêng lẻ, có thể không có vấn đề gì. Nhưng việc tích hợp tất cả vào tổng thể sẽ không hề dễ dàng. Trên thực tế, có nhiều ngân hàng đã biến những điểm “chạm” này trở nên hỗn độn, tích hợp một cách rời rạc và không thể đem lại cho khách hàng những trải nghiệm đồng bộ.
Ông Morino Takayuki, chuyên gia và quản lý tư vấn chuyển đổi số ngân hàng của ABeam Consulting, nhận định: Các ngân hàng thường được thiết kế theo cấu trúc phân tầng, trong khi đó chuyển đổi số lại có xu hướng gần gũi, gắn kết. Điều này vô tình ngăn chặn chuyển đổi số phát huy hết khả năng. Không những thế, nguồn nhân lực của các ngân hàng Việt Nam đang quen với cách vận hành cũ, chính vì vậy mà cách họ tiếp cận với chuyển đổi số rất hời hợt, đưa ra các mục tiêu trong việc chuyển đổi số mà không có sự phân tích kỹ càng. Nó khiến cho việc chuyển đổi số không đem lại nhiều hiệu quả và chỉ phù hợp cho những doanh nghiệp nhỏ có cách thức vận hành đơn giản.
Vì thế, chiến lược chuyển đổi số và chiến lược kinh doanh cần được phát triển dựa trên năng lực và thế mạnh sẵn có, triển khai xuyên suốt theo chiều ngang của tổ chức đòi hỏi sự tham gia đồng bộ của các khối, bộ phận với mức độ ưu tiên cao, đồng nhất và được kiểm soát bởi KPI với những mục tiêu rõ ràng cho cả ngắn hạn lẫn dài hạn.
Nhiều nhận định cho rằng đến năm 2025, Việt Nam sẽ có một thế hệ “khách hàng số” chi phối thị trường. Thế hệ khách hàng này có những mong muốn và kỳ vọng cao hơn về các sản phẩm, dịch vụ tài chính số. Đồng thời, với sự phát triển của mạng xã hội và công nghệ, họ hoàn toàn có thể dễ dàng so sánh độ tiện lợi của dịch vụ cũng như chi phí giữa các ngân hàng. Chính vì vậy, các ngân hàng phải nhanh chóng chuyển đổi từ việc lấy sản phẩm dịch vụ làm trung tâm sang lấy khách hàng làm trung tâm, tập trung nâng cao trải nghiệm của người dùng.
Theo khảo sát của hãng kiểm toán PwC, 40% khách hàng sẽ rời ngân hàng sau một trải nghiệm tồi tệ. Ngược lại, nếu nâng tầm trải nghiệm khách hàng lên, sẽ giúp ngân hàng giành được lợi thế cạnh tranh lớn.
Những thách thức chuyển đổi số với các ngân hàng là rất lớn. Ngoài rào cản về thể chế, còn là tư duy của các lãnh đạo, thói quen làm việc của nhân viên ngân hàng truyền thống. Nếu không có tư duy đổi mới và không đủ năng lực để ra được một đề bài đúng thì công nghệ cũng không thể nào giải quyết được và thất bại là điều khó tránh khỏi.
Theo các chuyên gia, hướng đi chính cho chuyển đổi số ngân hàng ở Việt Nam cần tập trung vào những hướng chính sau. Thứ nhất, chuyển đổi hạ tầng lên nền tảng điện toán đám mây giúp ngân hàng lưu trữ, xử lý dữ liệu lớn, truy cập và quản lý dữ liệu nhanh và hiệu quả hơn ở bất kỳ đâu. Thứ hai, tập trung thu hút khách hàng mới và giữ chân khách hàng thông qua ứng dụng phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Đầu tư nhiều hơn vào ứng dụng trí tuệ nhân tạo cùng với chiến lược dữ liệu sẽ tạo ra sự khác biệt, thấu hiểu khách hàng để cung cấp các trải nghiệm cá thể hoá thời gian thực.
Cùng với đó là việc cải tiến quy trình nội bộ theo hướng số hoá, đồng thời phát triển kỹ năng và nhân lực số để tạo ra hiệu quả trong vận hành để đạt được các mục tiêu về kinh doanh và tài chính.
(VNF) - Chiều 1/12, tại Trụ sở chính Agribank, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) và Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) đã chính thức ký kết hợp đồng hợp tác triển khai gói giải pháp chuyển đổi số dành riêng cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ.
(VNF) - Hàng triệu tỷ tiền gửi chảy vào ngân hàng; nhà băng đẩy mạnh cho vay mua nhà, rủi ro nợ xấu khi lãi suất tăng... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Công ty Cổ phần Thanh toán số MobiFone trở thành đơn vị thứ hai được Ngân hàng Nhà nước cấp phép triển khai dịch vụ Chuyển mạch tài chính và Bù trừ điện tử.
(VNF) - Nghị định 296/2025 cụ thể hóa các biện pháp cưỡng chế tài chính nhằm thu hồi tiền phạt, đặc biệt là quy định về khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi khi đối tượng không tự nguyện chấp hành và có tiền gửi tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.
(VNF) - Tiền gửi của khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vào ngân hàng trong tháng 9 tăng mạnh. Đáng chú ý, lượng tiền gửi của tổ chức kinh tế vượt tiền gửi cá nhân.
(VNF) - Hợp tác thỏa thuận giai đoạn năm 2025 - 2030 đánh dấu sự liên kết sâu rộng của TPBank và Viettel có vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng và công nghệ, hướng tới mục tiêu xây dựng hệ sinh thái dịch vụ số hiện đại, an toàn và bền vững, đóng góp vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
(VNF) - Kết quả kinh doanh quý III/2025 cho thấy lợi nhuận ngành ngân hàng khởi sắc nhờ tín dụng tăng tốc và thu nhập lãi thuần cải thiện. Tuy nhiên, sự phân hóa về khả năng quản trị chi phí, phát triển thu nhập ngoài lãi và chính sách dự phòng khiến triển vọng lợi nhuận của từng ngân hàng trở nên khác biệt rõ rệt hơn.
(VNF) - Chiến lược tăng vốn sắp tới dự kiến đưa SHB vào Top 4 ngân hàng tư nhân về vốn điều lệ, giúp duy trì lợi thế cạnh tranh của Ngân hàng khi sở hữu tiềm lực vốn lớn. Bên cạnh đó, SHB còn được dự báo vào rổ chỉ số cổ phiếu toàn cầu theo bộ chỉ số của FTSE Russell khi Việt Nam chính thức được nâng hạng lên thị trường mới nổi. Hai yếu tố chính là động lực kép mạnh mẽ cho tiềm năng tăng trưởng vượt trội của SHB trong thời gian tới.
(VNF) - Thỏa thuận hợp tác giữa SHB và Vinachem không chỉ mở ra một chương mới trong mối quan hệ giữa hai doanh nghiệp đầu ngành, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững, hiện đại và hội nhập.
(VNF) - Từ 5/1/2026, ngân hàng phải gặp trực tiếp và đối chiếu sinh trắc học của khách trước khi mở thẻ, nhằm tăng an toàn và ngăn gian lận trong giao dịch.
(VNF) - Hưởng ứng Chiến dịch 60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai do ngành thuế triển khai trên toàn quốc, VietinBank đã phối hợp với thuế tại nhiều địa phương triển khai chuỗi hoạt động ký kết cùng hàng loạt các chương trình hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng này.
(VNF) - Theo các chuyên gia, đà tăng của lãi suất huy động sẽ sớm chững lại với mức tăng không quá nhiều. Đồng thời, mặt bằng lãi suất cho vay nhìn chung vẫn được kì vọng duy trì ở mặt bằng thấp, tiếp tục hỗ trợ khu vực sản xuất – kinh doanh.
(VNF) - Theo Nghị định số 304, khi thu giữ tài sản bảo đảm là chỗ ở duy nhất hoặc công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất, các ngân hàng có trách nhiệm trích một khoản tiền để người đi vay có khả năng duy trì cuộc sống và chi phí sinh hoạt tối thiểu.
(VNF) - Cho vay mua nhà sẽ tiếp tục là trụ cột trong danh mục cho vay khách hàng cá nhân của các ngân hàng trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc mặt bằng lãi suất đang đi lên cũng là một trong những rủi ro mà ngân hàng cần lưu tâm.
(VNF) - Thẻ tín dụng, nếu tận dụng đúng sẽ là công cụ tài chính cá nhân tuyệt vời. Nhưng cũng có rất nhiều người dùng cảm thấy bị “bào mòn ví” mỗi tháng chỉ vì không hiểu đúng về công cụ tài chính này.
(VNF) - Sau thời gian dài duy trì ở mức thấp, "cuộc đua" lãi suất dần nóng lên khi nhiều ngân hàng thông báo tăng lãi suất huy động trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng ở mức cao.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Bắc Á (BAC A BANK) chính thức triển khai chương trình hỗ trợ tài chính dành cho khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thiên tai bão lũ.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) vừa chính thức công bố triển khai gói hỗ trợ lãi suất với tổng quy mô lên tới 1.000 tỷ đồng dành cho khách hàng cá nhân bị ảnh hưởng bởi bão lũ tại 15 tỉnh, thành trên cả nước.
(VNF) - Theo doanh nhân Thái Vân Linh, sự độc lập tài chính không chỉ đến từ số tiền kiếm được, mà còn từ cách dòng tiền được vận hành mỗi ngày. Kinh nghiệm nhiều năm điều hành và đầu tư giúp nữ doanh nhân nhận ra: chỉ khi dòng tiền linh hoạt và không ngủ quên, mỗi người mới thật sự bước vào hành trình sinh lời bền vững.
(VNF) - Agribank triển khai chính sách giảm tới 2%/năm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão số 12, bão số 13 và mưa lũ, giúp người dân, doanh nghiệp sớm ổn định đời sống, khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh.
(VNF) - Trước tình hình mưa lũ diễn biến phức tạp, gây hậu quả vô cùng nặng nề tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Agribank đã trích 11 tỷ đồng từ Quỹ An sinh xã hội để hỗ trợ khẩn cấp các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, thể hiện tinh thần trách nhiệm xã hội và sự sẻ chia kịp thời của Agribank với cộng đồng.
(VNF) - Chiều 1/12, tại Trụ sở chính Agribank, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) và Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) đã chính thức ký kết hợp đồng hợp tác triển khai gói giải pháp chuyển đổi số dành riêng cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.