Để dân 'mua vàng thoải mái sẽ làm mất ổn định vĩ mô'

Mua vàng thoải mái sẽ phá vỡ bài toán vĩ mô

Từ đầu năm 2024 đến nay, giá vàng trong nước và thế giới có sự chênh lệch lớn. Mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã có giải pháp cho phép 4 ngân hàng được bán vàng cho người dân với giá sát với giá trên thế giới nhằm giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới.

Dẫu vậy, trong thời gian gần đây, việc mua bán vàng trên thị trường vàng còn bất cập như tình trạng người dân “xếp hàng cả ngày không mua nổi một chỉ vàng” được ghi nhận tại Hà Nội. Hầu hết các cửa hàng đều thông báo hết vàng hoặc có lại bán khá "nhỏ giọt".

Phản ánh về tình trạng này, nhiều đại biểu quốc hội cho rằng như vậy là không ổn. Các giải pháp quản lý thị trường vàng còn mờ nhạt. Vì vậy, các đại biểu kiến nghị Chính phủ cần có giải pháp gỡ khó thị trường vàng, đặc biệt là tập trung sửa Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý thị trường vàng.

Đồng thời, đề nghị bổ sung nhiệm vụ quản lý thị trường vàng vào dự thảo Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025.

Là chuyên gia theo dõi thị trường vàng nhiều năm, đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. HCM) cho rằng, thị trường vàng vẫn là một điểm nghẽn chúng ta phải nhìn nhận, phải giải quyết. Tuy nhiên, giải quyết bài toán này như thế nào là rất khó.

Lý do, theo ông Ngân, nếu để người dân mua vàng thoải mái sẽ phá vỡ bài toán vĩ mô, vì khi đó sẽ phải bỏ ra lượng lớn ngoại tệ nhập khẩu vàng. Đôi khi chúng ta phải chấp nhận hy sinh một điểm nghẽn này để giải quyết điểm nghẽn lớn hơn, đó là giải quyết bài toán ổn định kinh tế vĩ mô.

Còn theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, việc giải quyết được bài toán người dân có xu hướng tích trữ vàng là “một vấn đề lớn”. Phải để cho người dân hiểu tích trữ vàng không có lợi cho nền kinh tế.

Song, cũng không thể dùng cách siết thị trường vàng để giải quyết vấn đề. Việc siết lại như thế càng gây ra áp lực về mặt tâm lý. Người dân càng cảm thấy cần phải có vàng, càng cảm thấy hoang mang, càng cảm thấy phải chờ đợi để mua.

Vị chuyên gia này cho rằng, "cơn sốt" vàng chỉ có thể được giải quyết nếu thị trường vàng thông thoáng hơn. Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng phải thay đổi. Thương hiệu quốc gia của SJC cần phải loại bỏ để cho tất cả các thương hiệu vàng có sự cạnh tranh đồng đều với nhau.

Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước nên rút lại vai trò nhà nhập khẩu vàng duy nhất. Sau đó có những biện pháp như phát hành chứng chỉ vàng, chứng khoán hóa vàng, có những kênh đầu tư hấp dẫn hơn...

“Trào lưu” lên mạng mua vàng nở rộ

Nắm bắt được nhu cầu về vàng của người dân còn rất lớn, trong khi việc mua bán, giao dịch trực tiếp lại trở nên khó khăn hơn. Hàng loạt nhóm mua bán vàng trên các “chợ mạng” đã nở rộ thời gian đây.

Trên các trang mạng xã hội, không khó để tìm thấy những hội nhóm như: "Mua bán, giao dịch vàng miếng SJC"; "Trao đổi giao lưu vàng 999"; "Hội giao lưu vàng 9999, BTM"... Tại đây, người mua, kẻ bán nhộn nhịp, mỗi ngày có tới hàng trăm bài viết đăng tải mua, bán vàng miếng và nhẫn trơn diễn ra sôi nổi, với giá cao hơn thị trường 1-3 triệu đồng/lượng.

Ví dụ như giá vàng nhẫn 9999 tại ngân hàng có giá bán ra ở mức 89 triệu đồng/lượng nhưng khi rao bán trên “chợ mạng” đã lên tới mức 92 triệu đồng/lượng.

Đánh giá về thực trạng này, TS. Nguyễn Trí Hiếu, việc người dân tìm đến chợ vàng mạng giống như một quả bóng, bóp đầu này thì phình đầu kia. Nếu phân khúc thị trường này không đáp ứng được nhu cầu thì họ buộc phải tìm đến thị trường khác.

Theo ông Hiếu, hình thức này sẽ có nhiều rủi ro. Cụ thể, mua vàng không có sự chứng nhận của các nhà kinh doanh vàng uy tín, vấn đề vàng giả, không rõ nguồn gốc cũng như giá vàng đều là rủi ro cho người mua vàng. Thực tế, nhiều cá nhân đã lợi dụng thực trạng trên để buôn bán vàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ để đầu cơ trục lợi.

Do đó, ông Hiếu khuyến cáo, người mua vàng cần rất cẩn trọng khi giao dịch trên thị trường tự do, bởi mua bán trao tay như vậy không chịu sự kiểm soát. Việc triệt hạ thị trường chợ đen là cần thiết nhưng quan trọng nhất vẫn là thị trường chính thức cần đáp ứng đủ nhu cầu hiện tại của người dân.