EU đề xuất lộ trình trị giá 300 tỷ USD để loại bỏ năng lượng Nga

Sáng kiến đầu tư của Ủy ban châu Âu nhằm giúp khối này bắt đầu loại bỏ nhiên liệu hóa thạch của Nga trong năm nay.

Mục tiêu của kế hoạch là tước đi hàng chục tỷ USD doanh thu của các nhà cung cấp dầu, khí đốt tự nhiên và than của Nga, cũng như củng cố các chính sách về khí hậu của EU.

“Chúng tôi đang đưa tham vọng của mình lên một cấp độ khác để đảm bảo rằng chúng tôi độc lập khỏi nhiên liệu hóa thạch của Nga càng nhanh càng tốt,” Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết tại Brussels khi công bố gói sản phẩm có tên REPowerEU.

Gói đề xuất mới được đưa ra trong bối cảnh cuộc chiến tại Ukraine vẫn chưa đi tới hồi kết và an ninh năng lượng châu Âu đang bị lung lay, làm dấy lên lo ngại Nga sẽ cắt nguồn cung năng lượng trong khi EU chưa thể thể tìm được nguồn thay thế trong thời gian gần.

Đây được coi là bước đệm chuẩn bị cho việc Nga có thể cắt nguồn cung năng lượng bất kì lúc nào nếu các quốc gia EU không chấp nhận thanh toán khí đốt bằng đồng ruble hoặc khi EU thông qua gói trừng phạt dầu mỏ đối với Moscow.

Được biết, trước gói REPowerEU, khối đã đưa ra lệnh cấm đối với than từ Nga, bắt đầu có hiệu lực vào tháng 8, đồng thời khối cũng cam kết sẽ cố gắng giảm 2/3 nhu cầu về khí đốt của Nga vào cuối năm nay.

Trong khi đó, một lệnh cấm vận dầu mỏ do EU đề xuất đã vấp phải rào cản từ Hungary và các quốc gia bị cấm vận khác, những nước lo ngại về chi phí chuyển đổi sang các nguồn thay thế.

Trong một nỗ lực nhằm lôi kéo Hungary đứng sau việc loại bỏ dầu Nga, gói REPowerEU dự kiến tài trợ đầu tư vào khoảng 2 tỷ EUR cho các quốc gia thành viên phụ thuộc nhiều vào dầu của Nga.

Ủy ban châu Âu cho biết mức giá để từ bỏ hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch của Nga vào thời điểm mục tiêu năm 2027 là 210 tỷ EUR (220 tỷ USD).

Trong đó, với nền tảng chính là tiết kiệm năng lượng và năng lượng tái tạo, gói sẽ bao gồm 56 tỷ EUR (58 tỷ USD) cho hiệu quả năng lượng và 86 tỷ EUR (90 tỷ USD) cho năng lượng tái tạo.

Nguồn vốn của gói đầu tư này sẽ được tài trợ chủ yếu bởi một chương trình kích thích kinh tế được thực hiện nhằm giúp các nước thành viên vượt qua tình trạng suy thoái, với tổng số tiền tài trợ là 72 tỷ EUR (75 tỷ USD) tiền viện trợ không hoàn lại và 225 tỷ (236 tỷ USD) tiền cho vay.

Ngoài ra, Ủy ban châu Âu cũng đề xuất các cách để hợp lý hóa quy trình phê duyệt ở các nước EU đối với các dự án tái tạo, có thể mất tới một thập kỷ để đạt được thông qua. Ủy ban cho biết thời gian phê duyệt cần giảm xuống ít nhất là một năm hoặc ít hơn.

Simone Tagliapietra, một chuyên gia năng lượng tại tổ chức tư vấn Bruegel ở Brussels, đã gọi REPowerEU là một “gói tổng hợp” mà sự thành công cuối cùng sẽ phụ thuộc vào ý chí chính trị ở các thủ đô quốc gia của khối.

Ông Tagliapietra cho biết: “Hầu hết các hành động trong kế hoạch đều yêu cầu sự thực hiện của quốc gia hoặc sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia thành viên".

Mặc dù được đề ra với mục tiêu loại bỏ nhiên liệu hoá thạch Nga, nhưng REPowerEU bị Tổ chức tư vấn năng lượng Đức Agora Energiewende đánh giá là “tập trung quá ít vào các sáng kiến cụ thể làm giảm nhu cầu nhiên liệu hóa thạch trong ngắn hạn và do đó bỏ lỡ cơ hội đồng thời tăng cường an ninh năng lượng của châu Âu và đáp ứng các mục tiêu khí hậu của châu Âu”.

Xem thêm >> Tổng thống Putin: Chính sách năng lượng của EU là 'đòn tự sát kinh tế'