'GDP tăng nhưng cuộc sống người dân còn khó khăn'

Tạo ra niềm tin về phục hồi kinh tế

Tổng cục Thống kê cho biết trong quý III/2024, tổng sản phẩm trong nước (GDP Việt Nam) ước tính tăng 7,4% so với năm ngoái. Tính chung 9 tháng của năm 2024, GDP ước tăng 6,82% so với cùng kỳ năm trước.

Ngay khi Việt Nam công bố tăng trưởng quý III, nhiều tổ chức quốc tế cũng nâng dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2024.

Tại buổi công bố báo cáo vĩ mô ngày 15/10, TS. Nguyễn Quốc Việt, Viện trưởng Viện VEPR dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2024 sẽ theo hai kịch bản dự kiến đạt 6,84% hoặc 7%. Đáng nói cả hai kịch bản này đề vượt mục tiêu là Quốc hội đề ra.

Bình luận về con số tăng trưởng ấn tượng này, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng quý III/2024 đã tiếp nối sự tăng trưởng của quý II đã đạt được, thực sự tôi rất mừng.

“Thời gian qua, khi theo dõi tình hình kinh tế, chúng tôi rất lo liệu năm nay có đạt được mục tiêu tăng trưởng hay không. Nếu năm 2024 không đạt tốc độ tốt thì rất khó để thúc đẩy thời gian tới, thậm chí mục tiêu phát triển cho cả thời kỳ 5 năm”, chuyên gia Phạm Chi Lan nói.

Bà Lan cho rằng, thành tựu của quý III sẽ tạo ra những niềm tin về phục hồi tăng trưởng tiếp trong thời gian tới. Trên thực tế, không chỉ các tổ chức doanh nghiệp đã phấn chấn hơn nhiều mà đời sống xã hội cũng ổn định hơn.

Còn nhiều thách thức

Bên cạnh điểm tích cực trong báo cáo trên, bà Phạm Chi Lan cũng lưu ý về những khó khăn, thách thức đan xen cần xem xét.

Thứ nhất, tăng trưởng trong quý III vẫn dựa vào 2 động lực chính là xuất khẩu và FDI. Xuất khẩu đến nay chiếm 73,5% nằm trong tay các nhà đầu tư nước ngoài, trong khi tăng trưởng chủ động về xuất khẩu chủ yếu vẫn nhờ “bàn tay” các doanh nghiệp FDI. Ở đây không phải chỉ xuất khẩu mà cả nhập khẩu đều cho thấy tăng lên khá nhiều.

Theo bà Lan, nhập khẩu tăng lên là cần thiết để có được thành tựu xuất khẩu và có thể được sử dụng cho các nguồn lực trong nước để từ đó các doanh nghiệp khôi phục dần các hoạt động sản xuất kinh doanh. Việc tăng xuất khẩu, nhập khẩu là điều đáng mừng, duy trì được vai trò động lực, tuy nhiên cũng không nên quá dựa vào nguồn lực này.

Thứ hai, chỉ tiêu của người tiêu dùng vẫn thấp hơn mức trước đại dịch. Theo nghiên cứu của các chuyên gia quốc tế, người ta đo sự phục hồi kinh tế hay chưa là phải so sánh với mức trước dịch Covid-19. Nếu những chỉ tiêu nào vẫn thấp hơn thì chứng tỏ kinh tế vẫn chưa phục hồi.

Theo bà Lan, đây là điều rất đáng lưu ý, bởi nó thể hiện đến cuộc sống của người dân. Do đó, dù GDP quý III tăng, kéo theo GDP bình quân đầu người tăng, song trên thực tế cuộc sống của đông đảo của người dân vẫn chưa được cải thiện.

“Chúng tôi cảm thấy không thực sự vui, bởi vì cuộc sống của người dân còn khó khăn”, bà Lan bày tỏ.

Thách thức thứ ba, theo vị chuyên gia, trong bảng tăng trưởng nhắc đến vị trí rất quan trọng đến từ ngành dịch vụ, công nghiệp nhưng ngành nông nghiệp lại chưa cao. Nhìn vào thực tế, nền kinh tế Việt Nam vừa qua ổn định được, cuộc sống của người dân tương đối ổn là nhờ rất nhiều vào nông nghiệp.

“Tôi kiến nghị chúng ta cần nhìn nhận một cách công bằng hơn cho nông nghiệp, và đóng góp của người dân vào nền nông nghiệp. Nông nghiệp vẫn là một ngành hết sức quan trọng và đóng vai trò rất lớn trong tương lai”, bà Lan nói.

Thứ tư, về lạm phát, bà Lan cho rằng Việt Nam kiểm soát được vấn đề này khá tốt, nhưng nếu vào nhìn vào cuộc sống của người dân, nhìn vào giá cả thì những chi phí vẫn tăng lên nhiều. Do đó, cần điều tiết để từ đó giảm cho tiêu dùng nhiều hơn.

Cuối cùng về đầu tư, hiện vốn đầu tư của khu vực tư nhân đóng vai trò càng ngày càng lớn, tỷ trọng cao lên đáng kể.

Kỳ vọng trong tương lai, nhất là gần đây khi Thủ tướng Chính phủ đã có cuộc gặp các doanh nghiệp lớn và đề nghị họ tham gia vào các dự án lớn của nhà nước, từ đó sẽ làm tăng thêm vai trò của nội lực, vai trò của các doanh nghiệp tư nhân trong nước đối với sự phát triển.