Giá điện vướng 3 bất cập lớn, cảnh báo nguy cơ hụt nguồn cung
(VNF) - Các chuyên gia cho rằng, nếu duy trì giá điện thấp hơn chi phí thực tế trong thời gian dài có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh tạm thời cho sản xuất hoặc an sinh xã hội. Tuy nhiên, điều này tiềm ẩn nguy cơ mất cân bằng trong đầu tư hạ tầng, không đảm bảo nguồn cung ứng điện ổn định...
Nhận diện ba bất cập lớn của giá điện
Tại tọa đàm “Bảo đảm điện cho tăng trưởng – Yêu cầu và giải pháp"nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng giá điện hiện nay có 3 bất cập lớn:
Thứ nhất là giá điện chưa thực hiện theo cơ chế giá thị trường, trong nhiều năm qua không được tính đúng tính đủ các chi phí đầu vào để sản xuất ra 1 kWh điện; chưa được khắc phục tình trạng mua cao bán thấp diễn ra trong nhiều năm.

Thứ hai, giá điện phải gánh quá nhiều mục tiêu như hỗ trợ ngành điện phát triển tăng trưởng ổn định, khuyến khích thu hút đầu tư nhưng cũng phải bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, phải kiểm soát lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội…
“Những mục tiêu này hội tụ trong giá điện có những xung đột, giằng co nhau. Để xử lý mối quan hệ, bảo đảm hài hòa giữa các mục tiêu này trong giá điện là rất khó, một số mục tiêu không thực hiện được”, ông Thỏa nói.
Thứ ba, cơ chế bù chéo trong giá điện như bù chéo giữa các hộ sinh hoạt với nhau, bù chéo giữa giá điện sinh hoạt và giá điện sản xuất, bù chéo giá điện giữa các vùng miền khác nhau. Cơ chế này đã kéo dài quá lâu khiến không thể thực hiện được cơ chế giá thị trường đối với điện.
Ông Thỏa cho rằng điều này khiến giá điện không được tính đúng, tính đủ sẽ lỗ, giá điện sẽ không phản ánh đúng giá trị của 1 kWh điện đã sản xuất ra.
“Như vậy, giá điện sẽ trở thành giá bao cấp cho toàn xã hội, dẫn đến việc khó khuyến khích thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển nguồn và lưới điện; không tạo được áp lực mạnh để thực hiện chiến lược sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, đặc biệt trong sản xuất kinh doanh, đổi mới công nghệ”, ông Thỏa nêu.
Theo ông Thỏa, một điểm quan trọng nữa là ngành điện luôn bị dòng tiền âm (lỗ). Việc không cân đối được dòng tiền rất khó giúp ngành điện tái sản xuất, tái đầu tư và phát triển bền vững, đe dọa đến mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng đã đề ra.
Chuyên gia năng lượng Hà Đăng Sơn cho rằng mức giá điện trung bình của Việt Nam đang ở ngưỡng tương đương với Trung Quốc và Ấn Độ. Mức giá này cao hơn một số quốc gia như Bangladesh hay Malaysia - những nước có lợi thế riêng như tài nguyên thủy điện (Bangladesh) hoặc dầu khí nội địa (Malaysia), từ đó có thể xây dựng cơ chế bù giá hiệu quả.
Ngược lại, nhiều quốc gia khác trong khu vực lại có giá điện cao hơn Việt Nam, ví dụ như Indonesia, Thái Lan, Campuchia, Singapore và Philippines. Riêng Singapore, giá điện hiện đã tiệm cận mức của Nhật Bản. Tại Thái Lan, sau cải tổ cơ chế giá điện, đặc biệt chuyển sang mô hình tính theo giờ, giá điện trung bình đã tăng mạnh so với 3 - 4 năm trước, thậm chí cao gấp rưỡi. Từ đó, ông Sơn cho rằng có thể thấy vấn đề không đơn giản chỉ là "giá điện tăng hay giảm", mà là làm thế nào để giá điện phản ánh đúng bản chất chi phí sản xuất, đảm bảo ổn định, bền vững trong đầu tư và vận hành hệ thống điện quốc gia.
“Nếu Việt Nam duy trì mức giá điện thấp hơn chi phí thực tế trong thời gian dài, có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh tạm thời cho sản xuất hoặc an sinh xã hội. Tuy nhiên, điều này tiềm ẩn nguy cơ mất cân bằng trong đầu tư hạ tầng, không đảm bảo cung ứng điện ổn định, thiếu bền vững về lâu dài”, ông Sơn nêu.
Phải sửa biểu giá điện
Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, cần phải chuyển điều hành giá điện sang thực hiện theo cơ chế giá thị trường thông qua việc tính đúng, tính đủ giá điện và phải sửa biểu giá điện hiện hành để xử lý những bất cập.
“Công thức tính giá điện hiện nay cần phải bỏ “chi phí khác”. Chi phí khác bản chất là chi phí chưa được tính đúng tính đủ mà chúng ta phân bổ dần. Có những loại chi phí gọi là chi phí khác, ví dụ như chênh lệch tỷ giá. Do đó, công thức tính giá điện theo cơ chế thị trường phải tính lại, ví dụ như chi phí phát, chi phí truyền tải, chi phí bán lẻ, quản lý… cần tính đủ chi phí và phải có lợi nhuận nhất định”, ông Thỏa nêu.

Bên cạnh đó, ông Thoả cho rằng phải bỏ bù chéo với giá điện và xử lý bằng chính sách khác về giá điện giữa các vùng miền cho phù hợp. Một điểm nữa là hiện nay, trong giá điện vẫn thể hiện chính sách xã hội, cho nên trong điều hành tới cần tách bạch chính sách xã hội ra khỏi giá điện.
“Chúng ta không bỏ chính sách an sinh xã hội, không bỏ những người yếu thế. Để tất cả mọi người đều có thể tiếp cận được với dịch vụ cơ bản này thì chúng tay phải dùng chính sách khác. Việc cộng an sinh vào trong giá sẽ làm méo mó giá điện, do đó không nên cộng an sinh vào trong giá”, ông Thỏa nêu.
Chuyên gia Hà Đăng Sơn cho rằng giải giải pháp căn cơ là cần một lộ trình điều chỉnh giá điện hợp lý, minh bạch, và tiệm cận thị trường, phản ánh đầy đủ các chi phí cấu thành, trong khi vẫn đảm bảo không tạo ra "cú sốc" về giá cho người dân và nền kinh tế. Việc cân bằng giữa thị trường hóa giá điện và ổn định xã hội là một bài toán khó nhưng bắt buộc phải giải.
Ông Sơn cũng nêu Việt Nam cũng cần rút kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước. Gần đây, chỉ trong một tuần, bán đảo Iberia (Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha) đã xảy ra sự cố mất điện quy mô lớn – làm sụp đổ hệ thống điện với tổng công suất mất lên tới 15.000MW chỉ trong 5 giây. Nguyên nhân chưa được xác định chính thức, nhưng giới chuyên gia chỉ ra hai vấn đề nghiêm trọng: Một là chất lượng thiết bị kết nối lưới điện không đảm bảo; hai là thiếu nghiên cứu sâu về tích hợp năng lượng tái tạo vào hệ thống điện liên lưới châu Âu, dẫn đến mất khả năng điều tiết khi có sự cố.
“Bài học cho Việt Nam là việc chuyển dịch xanh cần một lộ trình vững chắc, thận trọng và có đánh giá khoa học đầy đủ, không nên chạy theo mục tiêu một cách nóng vội”, ông Sơn nói.
Sau 1 ngày tăng giá điên cuồng, vàng lập đỉnh mới hay lao dốc?
- Chủ tịch EVN: 'Chúng tôi cũng không muốn đàm phán giá điện vì quá nhiêu khê' 10/02/2025 02:11
- VCCI: Nên giữ cơ chế giá điện 3 tháng điều chỉnh một lần 20/01/2025 06:05
- Đề xuất giá điện sinh hoạt cao nhất gần 3.800 đồng/kWh 12/01/2025 01:30
Chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về dự kiến nhân sự chủ chốt các địa phương
(VNF) - Thường trực Ban Bí thư sẽ chủ trì làm việc với thường trực các tỉnh ủy, thành ủy để thông báo chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về dự kiến nhân sự chủ chốt các địa phương.
Tổng Bí thư: Miễn viện phí toàn dân từ giai đoạn 2030 – 2035
(VNF) - Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu nghiên cứu, xây dựng lộ trình tiến tới miễn viện phí toàn dân trong giai đoạn 2030 - 2035, đồng thời triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đột phá nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Tổng Bí thư: Năm học 2025 - 2026, dạy 2 buổi/ngày miễn phí, hỗ trợ bữa ăn cho học sinh
(VNF) - Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu ngành giáo dục chuẩn bị triển khai dạy 2 buổi/ngày miễn phí cho học sinh tiểu học, THCS từ năm học 2025-2026 và hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh ở các xã biên giới.
Trình Quốc hội 2 dự luật hiện thực hóa mô hình chính quyền mới
(VNF) - Hai dự luật quan trọng về tổ chức chính quyền và quản lý công chức sẽ được trình Quốc hội sáng nay, mở đường cho việc tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp.
Thanh tra dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột
(VNF) - Thanh tra Chính phủ đã làm việc với tỉnh Khánh Hòa liên quan đến việc thanh tra chấp hành chính sách, pháp luật đối với dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1.
Thủ tướng họp khẩn với các bộ ngành trước thềm đàm phán vòng đầu tiên với Mỹ
(VNF) - Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành, cơ quan liên quan về việc chuẩn bị đàm phán thương mại với Mỹ.
Bộ Tài chính nói về 'tín hiệu hết sức tích cực cho nền kinh tế'
(VNF) - Hơn 36.000 doanh nghiệp đăng ký mới và tái hoạt động trong quý I/2025, mức tăng vượt trội so với trung bình các năm trước.
Thủ tướng thông tin về việc đàm phán thuế đối ứng với Mỹ
(VNF) - Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu đàm phán hiệu quả với Mỹ theo phương châm "hài hòa lợi ích, rủi ro chia sẻ" và trên tinh thần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam.
TP. HCM nói gì về đề xuất làm đường sắt đô thị đi Cần Giờ của Vingroup?
(VNF) - Tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm TP. HCM với huyện Cần Giờ do Vingroup đề xuất có tổng mức đầu tư khoảng 102.370 tỷ đồng (4,09 tỷ USD).
PCI 2025: Hải Phòng lần đầu giành ngôi quán quân
(VNF) - Báo cáo PCI do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam vừa công bố Top 5 PCI năm 2024 thuộc về Hải Phòng, Quảng Ninh, Long An, Bắc Giang và Bà Rịa - Vũng Tàu.
Hướng dẫn chi tiết các hình thức người dân góp ý sửa Hiến pháp
(VNF) - Người dân có thể góp ý trực tiếp về sửa Hiến pháp trên VNeID, Cổng TTĐT Quốc hội, Chính phủ hoặc gửi ý kiến bằng văn bản đến cơ quan có trách nhiệm tổng hợp ý kiến.
Viện trưởng VKSND Tối cao điểm tên nhiều vụ cấu kết tinh vi giữa cán bộ với doanh nghiệp
(VNF) - Viện trưởng VKSND Tối cao cho biết, từ tháng 10/2024 đến hết tháng 3 năm nay, đã khởi tố 476 vụ (tăng 1,7%) liên quan đến tội phạm tham nhũng, chức vụ. Nhiều vụ có sự cấu kết tinh vi giữa cán bộ nhà nước với các công ty, doanh nghiệp tư nhân.
Đề xuất Thủ tướng chỉ định chủ tịch tỉnh, thành phố sau sáp nhập
(VNF) - Theo dự thảo Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp, Thủ tướng chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hình thành sau sắp xếp.
Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị: Bước ngoặt mới cho kinh tế tư nhân
(VNF) - Ngay sau khi Nghị quyết 68 về Kinh tế tư nhân được ban hành, nhiều ý kiến khẳng định đây chính là bước ngoặt lịch sử mới cho sự phát triển của khu vực kinh tế này.
Sáp nhập Khánh Hòa - Ninh Thuận: Thành trung tâm kinh tế biển và năng lượng tái tạo
(VNF) - Tỉnh Khánh Hòa mới sẽ có lợi thế vượt trội về vị trí và hạ tầng liên vùng, với hệ thống giao thông quốc gia và quốc tế, tạo điều kiện để trở thành trung tâm kinh tế biển và năng lượng tái tạo trọng điểm quốc gia.
Đề xuất Thủ tướng được quyền quyết chủ trương đầu tư nhà máy điện hạt nhân
(VNF) - Chính phủ đề xuất phân quyền quyết định chủ trương đầu tư nhà máy điện hạt nhân cho Thủ tướng, thay vì Quốc hội như theo Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công hiện hành.
Quốc hội chốt sửa Hiến pháp 2013, tập trung vào phân định đơn vị hành chính
(VNF) - Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013 được 100% đại biểu Quốc hội có mặt tán thành, nhằm thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, trong đó tập trung việc phân định đơn vị hành chính.
Chủ tịch Quốc hội: Sửa đổi Hiến pháp phục vụ tinh gọn bộ máy, không mở rộng sang lĩnh vực khác
(VNF) - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 chỉ tập trung phục vụ việc thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy theo tinh thần Nghị quyết số 18 của Trung ương, không mở rộng sang các lĩnh vực khác.
Tổng Bí thư: 'Kỳ đại hội sau mới tính đến sửa đổi Hiến pháp một cách căn bản'
(VNF) - Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết lần này chỉ sửa đổi một số điều cấp thiết trong Hiến pháp, việc sửa đổi Hiến pháp một cách căn bản phải đến kỳ đại hội sau mới tính đến.
Đề nghị Quốc hội quyết việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013
(VNF) - Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp là công việc hệ trọng, cần được tiến hành thận trọng, khách quan, dân chủ, khoa học, hiệu quả; có cơ chế bảo đảm sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý và lấy ý kiến nhân dân.
Bộ Chính trị cho phép doanh nghiệp, doanh nhân chủ động khắc phục sai phạm
(VNF) - Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân cho phép các doanh nghiệp, doanh nhân được chủ động khắc phục sai phạm, thiệt hại.
Bộ Chính trị: 'Phát triển kinh tế tư nhân là nhiệm vụ cấp bách'
(VNF) - Bộ Chính trị khẳng định phát triển kinh tế tư nhân nhanh, bền vững, hiệu quả, chất lượng cao là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, mang tính chiến lược lâu dài.
Chỉ số PMI giảm xuống 45,6 điểm, tâm lý kinh doanh kém nhất từ thời Covid-19
(VNF) - Báo cáo từ S&P Global cho thấy sau khi Tổng thống Donald Trump công bố thuế đối ứng, PMI ngành sản xuất của Việt Nam đã giảm mạnh xuống 45,6 điểm từ mức 50,5 điểm của kỳ trước. Tâm lý kinh doanh cũng đạt mức thấp nhất kể từ tháng 8/2021.
Phân định thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính cấp huyện trước 10/6
(VNF) - Thủ tướng chỉ đạo các bộ, cơ quan ngang bộ thực hiện cắt giảm, phân định thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính của chính quyền cấp huyện trước ngày 10/6.
Chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về dự kiến nhân sự chủ chốt các địa phương
(VNF) - Thường trực Ban Bí thư sẽ chủ trì làm việc với thường trực các tỉnh ủy, thành ủy để thông báo chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về dự kiến nhân sự chủ chốt các địa phương.
Ngắm đoạn cao tốc Bắc - Nam dài 55km nối Hà Tĩnh vào Quảng Bình
(VNF) - Đường cao tốc Vũng Áng – Bùng là một đoạn đường cao tốc thuộc hệ thống đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông và đường cao tốc Bắc – Nam phía Tây qua địa phận 2 tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình.