Tháng 11/2017, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng đã lần đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn trước các đại biểu Quốc hội, cũng là lần đầu tiên nêu quan điểm chính thức về vấn đề huy động 500 tấn vàng trong dân trên cương vị người đứng đầu ngành ngân hàng, với 3 điểm nhấn đáng chú ý.
Thứ nhất, Thống đốc cho rằng giải pháp căn cơ nhất, bền vững nhất, cũng là khả thi nhất là phải kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, qua đó củng cố giá trị đồng Việt Nam (VND), từ đó tạo lòng tin cho người dân. Khi người dân có lòng tin thì vàng sẽ tự chuyển hóa sang VND để gửi tiết kiệm, đầu tư trực tiếp trên thị trường chứng khoán hoặc trực tiếp đầu tư kinh doanh.
Thứ hai, Thống đốc thừa nhận rằng vàng là tài sản tài chính.
Thứ ba, Thống đốc đánh giá việc điều hành thị trường vàng thời gian qua đã rất thành công khi Nhà nước không phải tốn lượng lớn ngoại tệ để nhập khẩu vàng, gây bất ổn vĩ mô và tạo áp lực lạm phát. Thống đốc còn nhìn nhận rằng thị trường hiện nay đang tự điều tiết và theo đó, thị trường đã chuyển hóa được một phần lớn nguồn lực từ vàng vào nền kinh tế.
Quan điểm thứ nhất rất đúng đắn. Việc người dân muốn đầu tư vào tài sản nào là quyền của họ. Nếu việc nắm giữ VND là có lợi cho họ thì họ sẽ nắm giữ và ngược lại, họ sẽ nắm giữ vàng nếu thấy điều đó là nên làm. Thị trường hiện nay đủ cung cấp cho người dân lựa chọn VND hay vàng để nắm giữ.
Tuy nhiên, vẫn còn 2 điều gây lấn cấn. Một là, nếu để nguồn lực vàng “tự chuyển hóa” như lời Thống đốc thì điều đó có nghĩa là NHNN sẽ không có động thái cụ thể gì nhằm thúc đẩy một cách lành mạnh để việc chuyển hóa vàng diễn ra nhanh hơn?
Hai là, tạm bỏ qua trường hợp bất ổn kinh tế trong nước, trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế thế giới, giá vàng thế giới tăng “sốc”, người dân đổ xô đi mua vàng thì NHNN liệu có đáp ứng đủ nhu cầu người dân? Nếu đáp ứng đủ thì NHNN vẫn sẽ mất lượng lớn ngoại tệ để nhập khẩu vàng và do đó, vẫn gây áp lực lên tỷ giá và lạm phát tương tự như khi mở cửa thị trường vàng. Nếu không đáp ứng đủ thì không sòng phẳng với người dân, người dân bị hạn chế quyền lựa chọn, giá vàng trong nước cũng không thể liên thông với giá vàng thế giới.
Ổn định thị trường vàng ở thời điểm ít bất ổn như hiện nay dễ dàng hơn nhiều so với lúc thị trường khủng hoảng. Thực tế, bất ổn thị trường vàng thời gian trước có một phần nguyên nhân từ bất ổn kinh tế thế giới, chứ không chỉ xuất phát từ việc để thị trường vàng hoạt động “quá thông thoáng”.
Ở quan điểm thứ hai, việc Thống đốc thừa nhận rằng vàng là tài sản tài chính cho thấy chức năng phương tiện thanh toán của vàng rất mờ nhạt. Điều này bác bỏ quan niệm cho rằng để nếu để thị trường vàng hoạt động thông thoáng trở lại thì có thể gây nguy cơ vàng hóa nền kinh tế.
Ở quan điểm thứ ba, không chỉ Thống đốc, việc thị trường vàng được bình ổn sau Nghị định 24 là điều ai cũng thấy và đáng được ghi nhận. Nhưng điều này cũng đặt ra câu hỏi, khi tình hình đã tương đối ổn định như hiện nay, việc tiếp tục “siết” thị trường vàng có còn là giải pháp tốt nhất? Thống đốc cho rằng thị trường vàng đang “tự điều tiết”, nhưng đây là sự tự điều tiết trong khuôn khổ rất chặt chẽ mà dưới nhiều góc độ là phi thị trường.
Huy động 500 tấn vàng trong dân là đề xuất của Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, sau đó được Chính phủ giao cho NHNN nghiên cứu triển khai. Hiệp hội Kinh doanh vàng thậm chí còn kiến nghị thành lập sở giao dịch vàng quốc gia và thông qua đó, Nhà nước có thể phát hành chứng chỉ vàng hoặc trái phiếu vàng để huy động vàng trong dân.
Tạm bỏ qua chuyện huy động vàng trong dân bằng cách nào, chỉ nói đến ý tưởng “huy động 500 tấn vàng” trong dân đã cho thấy hình dung về một nguồn lực to lớn (khoảng gần 500.000 tỷ đồng).
Thế nhưng, dưới góc độ lợi ích, đây có thể chỉ là cái cớ để các doanh nghiệp đang/sẽ kinh doanh trong lĩnh vực vàng đem về nguồn lợi “kếch sù” nếu kiến nghị được chấp thuận. Đây hẳn cũng là một trong những lý do khiến Ngân hàng Nhà nước không mặn mà với kiến nghị này. Và là một trong những nguyên nhân giải thích vì sao nên bỏ tư duy “huy động 500 tấn vàng trong dân”.
Hơn nữa, như đã đề cập, việc người dân chọn giữ VND hay vàng là quyền của họ. Tư duy “huy động 500 tấn vàng trong dân” có thể làm méo mó cách nhìn của người dân về định hướng quản lý của Nhà nước.
Nên bỏ tư duy “huy động 500 tấn vàng trong dân”
NHNN hiện vẫn đang đứng trên quan điểm thận trọng khi đặc biệt lưu tâm đến nguy cơ gây bất ổn từ thị trường vàng mà điển hình trong đó là làm xáo trộn quan hệ tiền đồng – vàng – ngoại tệ.
Càng “nới” các điều kiện kinh doanh vàng, nhu cầu vàng càng cao (cả từ nhu cầu thực lẫn nhu cầu ảo – đầu cơ), NHNN càng phải nhập vàng từ nước ngoài về (bởi sản lượng khai thác vàng trong nước không đáng kể so với nhu cầu), do đó càng tốn ngoại tệ, kéo theo tỷ giá bị ảnh hưởng. Đây là lo ngại thường được các lãnh đạo NHNN nhắc đến xuyên suốt, trong đó có người đứng đầu ngành, ông Lê Minh Hưng.
Thêm vào đó, thị trường vàng nếu “nới” mà không được điều hành tốt, thị trường liên tục xáo trộn thì có thể gây tâm lý hoang mang cho người dân, ảnh hưởng đến mục tiêu ổn định vĩ mô nói chung và ổn định tiền đồng nói riêng.
Những lo ngại của NHNN là có cơ sở, nhưng dưới nhiều góc độ đến nay đã không còn phù hợp.
Thứ nhất, dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện nay rất lớn, lên đến 63 tỷ USD. Lượng dự trữ này đủ để ứng phó với nhiều biến động lớn cùng lúc. Đây là bộ đệm rất tốt để NHNN trả vàng về với thị trường mà không phải quá lo đến chuyện nhập vàng sẽ ảnh hưởng đến tỷ giá.
Thứ hai, có phải lúc nào NHNN cũng phải tốn ngoại tệ nhập vàng? Câu trả lời là không. Ban đầu, khi “nới” thị trường vàng, nhu cầu tăng cao sẽ khiến NHNN phải chi ngoại tệ nhập vàng. Tuy nhiên, khi cung vàng đã tương đối đáp ứng nhu cầu vàng thì thị trường sẽ tự điều tiết, NHNN chỉ can thiệp trong những trường hợp đặc biệt.
Thứ ba, khi vàng được trả về với thị trường, một mặt sẽ kích hoạt nhu cầu mua – bán vàng, qua đó đẩy vàng từ chỗ “nằm im trong két” ra lưu thông. Mặt khác, ngân sách sẽ được hưởng lợi lớn về thuế.
Thuế ở đây không chỉ là thuế thu nhập doanh nghiệp (từ các doanh nghiệp tham gia thị trường vàng), thuế xuất – nhập khẩu vàng, thuế giá trị gia tăng… mà còn là các loại thuế liên quan đến sở giao dịch vàng (nếu được thành lập).
Tất nhiên, việc thành lập sở giao dịch vàng phải có lộ trình, trong đó có lộ trình của các thành viên tham gia thị trường (chẳng hạn, bắt đầu từ các định chế tài chính lớn, sau đó tới các định chế nhỏ hơn và dần dần mới đến các cá nhân, người dân).
Một lợi ích khác là thu hút được nguồn tiền từ nước ngoài. Nếu NHNN thực sự làm sàn vàng một cách bài bản (tương tự như các sàn giao dịch chứng khoán) thì sẽ hút được lượng lớn vốn ngoại tham gia đầu tư, thậm chí có thể làm tiền đề cho Chính phủ phát hành trái phiếu vàng để huy động tiền từ nước ngoài một cách minh bạch và chuyên nghiệp.
Phát triển thị trường vàng để tạo cơ hội đầu tư, thu được nhiều vốn ngoại, thu được nhiều thuế là bài toán khó, nhưng sẽ là di sản lâu dài. “Thiên thời, địa lợi”, thị trường vàng chỉ còn chờ sự thay đổi trong quan điểm điều hành từ cơ quan quản lý.
Bài học từ Trung QuốcTrung Quốc là một điển hình thành công trong việc trả vàng về thị trường. Theo TS Tô Ánh Dương, về cơ bản, kế hoạch tự do hoá thị trường vàng của Trung Quốc bao gồm 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 là xoá bỏ chế độ độc quyền kinh doanh vàng và cơ chế kiểm soát giá, đồng thời thành lập Sở giao dịch vàng Thượng Hải. Giai đoạn 2 là từng bước xoá bỏ cơ chế cấp phép đối với hoạt động sản xuất, bán buôn và bán lẻ vàng, bước đầu là đối với hoạt động bán lẻ, sau đó cho phép cá nhân được tham gia giao dịch vàng miếng. Giai đoạn 3, xoá bỏ từng bước chế độ quản lý xuất nhập khẩu vàng. Mấu chốt thành công trong phát triển thị trường vàng của Trung Quốc nằm ở việc thành lập và quản lý tốt Sở giao dịch vàng Thượng Hải (SGE). SGE được thành lập vào tháng 11/2001, hoạt động độc lập như một Sở Giao dịch Chứng khoán. SGE là pháp nhân độc lập do Nhà nước đầu tư vốn 100% (vốn điều lệ đăng ký tương đương khoảng 4,2 triệu USD), thời gian hoạt động là 50 năm. Ngân hàng Nhân dân Trung Hoa là cơ quan quản lý, giám sát toàn bộ hoạt động của SGE. Hội đồng quản trị của SGE do Ngân hàng Trung ương tiến cử, hầu hết các vị trí quan trọng và chủ chốt trong Ban Quản trị của Sàn đều do Ngân hàng Trung ương bổ nhiệm. SGE có chế độ báo cáo thường xuyên và đột xuất nhờ đó mà Ngân hàng Trung ương Trung Quốc vẫn giữ được quyền chủ động trong mọi quyết định của SGE. Tháng 10/2002, Sở giao dịch vàng Thượng Hải chính thức đi vào hoạt động. Đây là sàn vàng vật chất giao ngay (spot gold). Sản phẩm được phép giao dịch lúc đầu là vàng miếng đạt tiêu chuẩn quốc tế, sau đó mở rộng sang các kim loại quý khác như bạch kim và bạc. Để thực hiện giao dịch vàng vật chất, SGE có hệ thống thành viên là các công ty cung cấp dịch vụ lưu kho, bảo quản và giao nhận vàng. Ban đầu, chỉ nhà đầu tư là tổ chức mới được phép tham gia giao dịch trên SGE, nhà đầu tư cá nhân chưa được phép tham gia. SGE có hệ thống thành viên là các tổ chức kinh tế trong nước, gồm: các công ty kinh doanh vàng (công ty khai thác, chế tác, xuất nhập khẩu vàng); các định chế tài chính và các thành viên chủ chốt. Các thành viên này là các nhà tạo lập thị trường, tham gia giao dịch, làm đại lý nhận lệnh, thực hiện chức năng ngân hàng thanh toán hoặc cung cấp dịch vụ kho bãi, giao nhận. Tại thời điểm đi vào hoạt động, SGE có 108 thành viên. Theo số liệu thống kê trên website của Sở giao dịch vàng Thượng Hải, giá vàng giao dịch trên SGE (đơn vị CNY/g) tương đối sát với giá thế giới (đơn vị USD/ounce) nếu cộng cả thuế và các chi phí nhập khẩu. Với sự ra đời của SGE, giao dịch vàng miếng đã được thực hiện tập trung qua Sàn bằng cơ chế khớp lệnh tập trung, giá cả do cung cầu thị trường quyết định, PBOC không thực hiện quy định giá đối với giao dịch vàng miếng. Đây là sự kiện đánh dấu sự chấm dứt cơ chế độc quyền đối với thị trường vàng của Trung Quốc. Tháng 3/2003, Trung Quốc cho phép các doanh nghiệp nước ngoài được phép đầu tư vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh vàng tại thị trường trong nước. Các năm sau đó, Trung Quốc liên tục “nới” thị trường vàng bằng việc bãi bỏ giấy phép kinh doanh vàng, cho phép các ngân hàng thương mại mua bán vàng vật chất, cho phép cá nhân giao dịch vàng miếng trên SGE… Lúc này, vàng trở thành kênh đầu tư tài chính hấp dẫn tương tự như các kênh đầu tư chứng khoán, bất động sản với sự tham gia từ tổ chức đến cá nhân, từ trong nước đến nước ngoài. |
Tags:
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu các ngân hàng loại bỏ tài khoản không chính chủ, tài khoản có thông tin sai lệch; phát hiện, phân loại, cảnh báo các tài khoản có giao dịch bằng địa chỉ IP tại nước ngoài.
(VNF) - Với mục tiêu không ngừng mang đến dịch vụ tài chính vượt trội, VPBank đã triển khai tính năng thông báo biến động số dư bằng âm thanh thông qua ứng dụng ngân hàng số VPBank NEO, mang đến trải nghiệm thanh toán liền mạch, giúp các giao dịch trở nên an toàn, nhanh chóng và hiệu quả hơn bao giờ hết.
(VNF) - Ông Tô Huy Vũ được bổ nhiệm giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng Thành viên Agribank từ 3/4/2025 và giữ chức Bí thư Đảng ủy Agribank nhiệm kỳ 2020-2025.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Phát triển TP. HCM (HDBank - HoSE: HDB) công bố tài liệu phục vụ Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025, với mục tiêu lợi nhuận vượt 21.000 tỷ đồng, tăng 27% so với năm 2024.
(VNF) - SHB là đại diện duy nhất của Việt Nam được Global Finance trao tặng giải thưởng "Ngân hàng có hoạt động Tài trợ Bền vững tốt nhất năm 2025”, ghi nhận cho những nỗ lực của Ngân hàng trong việc thúc đẩy các giải pháp tài chính mang lại lợi ích lâu dài cho xã hội và môi trường.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank, TPB) đặt mục tiêu lợi nhuận năm 2025 sẽ tăng trưởng khoảng 18,4% so với thực hiện năm 2024.
(VNF) - Từ tháng 1/2025, chuỗi siêu thị/cửa hàng WinMart/WinMart+/WiN (thuộc WinCommerce) chính thức trở thành đại lý ngân hàng của Techcombank.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) và Tổng công ty Công nghệ - Viễn thông Toàn cầu (GTEL) vừa ký kết thỏa thuận hợp tác nhằm mang đến những sản phẩm tài chính công nghệ ưu việt và đột phá .
(VNF) - Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) triển khai gói tín dụng đặc biệt với quy mô lên tới 10.000 tỷ đồng nhằm tăng cường khả năng tiếp cận nhà ở cho người trẻ.
(VNF) - Giá USD ngân hàng hôm nay (3/4) tăng mạnh, đắt hơn gần 200 đồng, vượt 26.000 đồng/USD.
(VNF) - Nhiều ý kiến lo ngại việc Tổng thống Trump áp thuế quan đối ứng lên tới 46% sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng tín dụng - vốn luôn gắn liền với nhu cầu vốn của doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp thuộc khu vực xuất khẩu.
(VNF) - Nam A Bank vừa công bố kết quả kinh doanh quý I/2025 với lợi nhuận trước thuế đạt 1.214 tỷ đồng, tăng gần 22% so với cùng kỳ. Đây là ngân hàng đầu tiên công bố kết quả kinh doanh quý I năm nay.
(VNF) - BIDV đã chính thức soán ngôi Agribank, trở thành ngân hàng được gửi tiền nhiều nhất Việt Nam. Trước đó, Agribank luôn duy trì vị trí này trong nhiều năm.
(VNF) - Sau Techcombank, VIB, VPBank và MB, TPBank là ngân hàng tiếp theo gia nhập cuộc chơi tài trợ cho các show ca nhạc khi trở thành nhà tài trợ chính cho chương trình âm nhạc thực tế "Em xinh say hi".
(VNF) - Ngân hàng TMCP Phát triển TP. HCM (HDBank - HoSE: HDB) vừa công bố báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024. Toàn bộ các chỉ tiêu sau kiểm toán không thay đổi so với báo cáo ngân hàng tự lập đã công bố.
(VNF) - Kết thúc quý I/2025, các chỉ số kinh doanh của Nam A Bank (HoSE: NAB) tiếp tục ghi nhận nhiều chỉ tiêu tăng trưởng ổn định, thanh khoản dồi dào, danh mục tài sản tiếp tục được cơ cấu theo hướng bền vững và hiệu quả nhất. Đồng thời, ngân hàng cho biết cũng đang triển khai nhiều gói tín dụng ưu đãi dành cho khách hàng nhằm chung tay cùng Chính phủ thúc đẩy kinh tế vĩ mô.
(VNF) - Năm nay, bên cạnh kế hoạch chia cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ cao nhằm tăng vốn, nhiều ngân hàng dự kiến chi hàng nghìn tỷ đồng để trả cổ tức bằng tiền mặt cho cổ đông.
(VNF) - VCCI kiến nghị cần xem xét đề xuất cho phép tổ chức tín dụng, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu được quyền thu giữ tài sản bảo đảm, trong khi các chủ thể khác không có quyền tương tự.
(VNF) - Theo tài liệu ĐHĐCĐ thường niên 2025, OCB đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế đạt 5.338 tỷ đồng, tăng 33% so với năm 2024. Đồng thời, 2025 cũng là năm đầu tiên OCB có kế hoạch chia cổ tức bằng tiền mặt.
(VNF) - Trong bối cảnh khu vực kinh tế tư nhân - mà nòng cốt là doanh nghiệp SME - được xác định là động lực quan trọng nhất cho tăng trưởng kinh tế quốc gia, các mô hình ngân hàng số đồng hành toàn diện trở thành trợ lực cần thiết để SME bứt tốc. Khẳng định hiệu quả trong hướng đồng hành này, HDBank vừa được The Asian Banker vinh danh là “Ngân hàng cung cấp dịch vụ tài chính số tốt nhất cho SME tại Việt Nam”.
(VNF) - Không ngừng ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại, liên tục đổi mới sáng tạo, mang đến các giải pháp tài chính số toàn diện, nâng cao trải nghiệm khách hàng, SHB được vinh danh là “Ngân hàng có sáng kiến giải pháp thanh toán tốt nhất Việt Nam”.
(VNF) - Theo chuyên gia FPT Digital, công nghệ giúp tăng tốc độ xét duyệt, giảm thiểu rủi ro, nhưng bài toán cân bằng giữa tự động hóa và yếu tố con người vẫn là một thách thức lớn đối với các tổ chức tài chính.
(VNF) - Agribank ghi nhận lợi nhuận trước thuế năm 2024 ở mức 27.575 tỷ đồng, tăng 7,5%; lãi từ kinh doanh vàng và ngoại hối tăng gấp đôi năm trước.
(VNF) - Ngân hàng sẽ tiếp tục phải đẩy mạnh phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) để tăng vốn cấp 2 nhằm đáp ứng yêu cầu tăng trưởng tín dụng như định hướng của Chính phủ trong bối cảnh mặt bằng lãi suất huy động được kiểm soát để không tăng.
(VNF) - Tỷ giá VND/USD đang tăng nóng, vượt 26.000 đồng/USD và vẫn đối mặt với nhiều áp lực. Giảm lãi suất là 'bài toán khó' với các ngân hàng. Đó là những thông tin đáng chú ý trong lĩnh vực ngân hàng tuần qua.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu các ngân hàng loại bỏ tài khoản không chính chủ, tài khoản có thông tin sai lệch; phát hiện, phân loại, cảnh báo các tài khoản có giao dịch bằng địa chỉ IP tại nước ngoài.
(VNF) - Cùng với Ecopark, hai khu đô thị Vinhomes Ocean Park 2 và 3 không chỉ cải thiện hạ tầng và kinh tế mà còn góp phần nâng cao vị thế của huyện Văn Giang tại Hưng Yên.
