Hàng loạt quy định mới trong lĩnh vực ngân hàng có hiệu lực từ tháng 11

Bắt đầu từ tháng 11/2025, nhiều văn bản quy phạm pháp luật mới do Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ ban hành chính thức có hiệu lực, tác động trực tiếp đến hoạt động chuyển tiền, xếp hạng ngân hàng, quản lý vàng, đăng ký ngành nghề kinh tế, thanh toán không tiền mặt và bảo hiểm xã hội.

Giao dịch chuyển tiền từ 500 triệu đồng phải báo cáo

Từ ngày 1/11/2025, Thông tư 27/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước chính thức có hiệu lực, hướng dẫn chi tiết việc thực hiện một số điều của Luật Phòng, chống rửa tiền.

Theo thông tư, các tổ chức tài chính và tổ chức trung gian thanh toán có trách nhiệm thu thập thông tin và báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử cho Cục Phòng, chống rửa tiền khi phát sinh: Giao dịch chuyển tiền trong nước có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên hoặc tương đương bằng ngoại tệ; Giao dịch chuyển tiền quốc tế có giá trị từ 1.000 USD trở lên.

Báo cáo phải được thực hiện bằng dữ liệu điện tử, bảo đảm chính xác, kịp thời và bảo mật thông tin khách hàng, góp phần ngăn ngừa rửa tiền, tài trợ khủng bố và các hành vi gian lận tài chính.

Thông tư cũng quy định ngưỡng giá trị và giấy tờ bắt buộc xuất trình cho hải quan cửa khẩu khi mang theo tiền mặt, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý hoặc công cụ chuyển nhượng vượt mức cho phép.

Cụ thể: kim khí quý (trừ vàng) và đá quý có giá trị từ 400 triệu đồng trở lên phải khai báo; công cụ chuyển nhượng cũng áp dụng ngưỡng 400 triệu đồng; đối với ngoại tệ, đồng Việt Nam tiền mặt và vàng, việc khai báo thực hiện theo quy định hiện hành của Ngân hàng Nhà nước về mang tiền mặt, vàng khi xuất nhập cảnh.

Các quy định mới nhằm tăng cường kiểm soát dòng tiền lớn, nâng cao tính minh bạch trong giao dịch tài chính và phòng ngừa nguy cơ rửa tiền, chuyển tiền trái phép qua biên giới.

Xếp hạng tổ chức tín dụng theo tiêu chuẩn mới

Từ ngày 1/11/2025, Thông tư 21/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước chính thức có hiệu lực, quy định về xếp hạng tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Theo thông tư, việc xếp hạng sẽ được tiến hành định kỳ hằng năm dựa trên 5 nhóm tiêu chí chính: an toàn vốn; chất lượng tài sản; năng lực quản trị, điều hành; kết quả kinh doanh; khả năng thanh khoản.

Quy định này nhằm đánh giá toàn diện sức khỏe tài chính của các tổ chức tín dụng, nâng cao tính minh bạch trong hoạt động ngân hàng và làm cơ sở cho cơ quan quản lý áp dụng các biện pháp giám sát phù hợp.

Kết quả xếp hạng sẽ được phân chia theo nhiều mức độ, đóng vai trò là căn cứ quan trọng để xem xét cấp phép mở rộng mạng lưới, triển khai sản phẩm – dịch vụ mới và quản lý rủi ro tín dụng.

Các ngân hàng được yêu cầu rà soát, củng cố hệ thống quản trị và kiểm soát nội bộ nhằm đáp ứng tiêu chí đánh giá mới, góp phần nâng cao chất lượng và tính ổn định của toàn hệ thống ngân hàng Việt Nam.

Ngân hàng thương mại được phép giao, nhận vàng miếng

Từ ngày 15/11/2025, Thông tư 33/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước chính thức có hiệu lực, sửa đổi và bổ sung Thông tư 17/2014/TT-NHNN về phân loại, đóng gói và giao nhận kim khí quý, đá quý.

Theo quy định mới, Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng được phép giao, nhận vàng miếng trên cơ sở hợp đồng mua bán hoặc gia công, với yêu cầu thực hiện đúng quy trình, có hồ sơ pháp lý đầy đủ, niêm phong rõ ràng và chịu trách nhiệm về khối lượng, chất lượng vàng.

Thông tư cũng phân loại vàng thành ba nhóm, bao gồm: vàng trang sức – mỹ nghệ (hàm lượng từ 8K trở lên); vàng miếng (có ký mã hiệu, thông số và tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể); vàng nguyên liệu (dạng thỏi, hạt hoặc miếng).

Bao bì của vàng miếng phải đảm bảo khả năng chống giả, tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật của ngân hàng thương mại hoặc doanh nghiệp được cấp phép sản xuất vàng miếng.

Đáng chú ý, quy trình đóng gói và niêm phong được siết chặt hơn. Cụ thể, vàng miếng cùng loại được đóng theo lô 100 hoặc bội số của 100, tối đa 500 miếng/lô. Vàng nguyên liệu được đóng theo lô 5 hoặc bội số của 5 thỏi, tối đa 25 thỏi/lô.

Các lô vàng phải được đặt trong hộp kim loại không gỉ, niêm phong chặt chẽ và ghi rõ thông tin kiểm nhận, nhằm tăng cường minh bạch, an toàn và kiểm soát chất lượng trong hoạt động giao dịch vàng miếng.

Ban hành Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam mới

Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 36/2025/QĐ-TTg về Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam, chính thức có hiệu lực từ ngày 15/11/2025.

Hệ thống mới được xây dựng theo hướng chuẩn hóa và cập nhật danh mục mã ngành, đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh và hội nhập quốc tế. Quyết định cũng quy định rõ nguyên tắc sử dụng mã ngành trong các hoạt động đăng ký doanh nghiệp, đăng ký đầu tư, thống kê Nhà nước và quản lý dữ liệu hành chính.

Theo đó, doanh nghiệp phải rà soát, cập nhật lại mã ngành đăng ký kinh doanh để bảo đảm thống nhất, chính xác trong hồ sơ, tránh sai lệch khi thực hiện thủ tục hành chính hoặc báo cáo thống kê.

Việc triển khai Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam mới được kỳ vọng sẽ đồng bộ hóa dữ liệu kinh tế quốc gia, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng hoạch định chính sách kinh tế – xã hội.

Bổ sung quy định về thanh toán không dùng tiền mặt

Từ ngày 18/11/2025, Thông tư 30/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước chính thức có hiệu lực, sửa đổi và bổ sung một số nội dung trong các thông tư quy định về cung ứng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt.

Theo đó, khoản 10 Điều 3 Thông tư 15/2024/TT-NHNN (được sửa đổi bởi Thông tư 30/2025/TT-NHNN) quy định cụ thể các loại giấy tờ tùy thân hợp lệ khi thực hiện giao dịch thanh toán điện tử.

Trong đó, đối với công dân Việt Nam, phải có thẻ căn cước công dân (CCCD), thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử. Đối với người gốc Việt Nam chưa xác định quốc tịch phải có giấy chứng nhận căn cước.

Đối với người nước ngoài cư trú tại Việt Nam, cần co hộ chiếu hoặc giấy tờ chứng minh nhân thân hợp pháp do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp, kèm theo thị thực nhập cảnh, giấy tờ thay thế thị thực, giấy chứng minh miễn thị thực nhập cảnh hoặc danh tính điện tử mức độ 2 (nếu có).

Gặp thiên tai, dịch bệnh không bị coi là trốn đóng BHXH

Từ ngày 30/11/2025, Nghị định 274/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, quy định chi tiết một số nội dung của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) liên quan đến việc chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực này.

Theo Điều 4 của nghị định, doanh nghiệp sẽ không bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp trong các trường hợp bị ảnh hưởng bởi sự kiện bất khả kháng do cơ quan có thẩm quyền công bố, bao gồm: thiên tai như: bão, lũ, ngập lụt, hạn hán kéo dài, động đất, hỏa hoạn lớn và các loại thiên tai khác gây thiệt hại nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất – kinh doanh; dịch bệnh nguy hiểm được công bố chính thức, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động và khả năng tài chính của người sử dụng lao động; Tình trạng khẩn cấp quốc gia hoặc phòng thủ dân sự, gây gián đoạn hoặc đình trệ đột ngột hoạt động của tổ chức, doanh nghiệp.

Ngoài ra, các sự kiện bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật dân sự cũng được xem là căn cứ hợp pháp để doanh nghiệp không bị xử lý vi phạm về trốn đóng BHXH.