Hậu đại án kinh tế, khối tiền 28.000 tỷ chưa có điều kiện thi hành

Ông Nguyễn Văn Hòa, Cục trưởng Cục Thi hành Án Dân sự TP. HCM cho biết, tính đến tháng 8/2024, tổng số phải giải quyết là 465 việc, ủy thác 8 việc. Tổng số phải thi hành là 457 việc. Trong đó, có điều kiện thi hành là 311 việc, chưa điều kiện thi hành (trừ số đã chuyển sổ theo dõi riêng) 134 việc, hoãn thi hành án 9 việc, tạm đình chỉ 3 việc, thi hành xong 121 việc (đạt tỷ lệ 38,91% trên số có điều kiện thi hành).

Về tiền, tổng số phải thi hành là gần 72.000 tỷ đồng. Trong đó, có điều kiện thi hành hơn 42.000 tỷ đồng, chưa có điều kiện thi hành (trừ số đã chuyển sổ theo dõi riêng) là hơn 28.000 tỷ đồng. Hiện đã thi hành xong gần 9.500 tỷ đồng.

Phát biểu tại tại Tọa đàm "Giải pháp thu hồi tài sản tham nhũng trên địa bàn TP.HCM", Luật sư Phan Trung Hoài, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho rằng, công tác thu hồi tài sản tham nhũng, khắc phục hậu quả vụ án thời gian qua còn một số hạn chế.

Ông Hoài dẫn chứng, ở TP. HCM, có nhiều dự án do thời gian tố tụng kéo dài, quy hoạch của địa phương thay đổi, bị Nhà nước thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư, quyết định giao đất nên ảnh hưởng đến quyền lợi của doanh nghiệp, của Nhà nước; một số dự án bị thu hồi như dự án tại số 8 - 12 Lê Duẩn hiện đang làm bãi giữ xe tạm…

Hoạt động giám định tư pháp, định giá trong tố tụng hình sự có ý nghĩa rất quan trọng trong việc xác định tài sản, số tiền tham nhũng hoặc hậu quả thiệt hại của vụ án. Tuy nhiên trong nhiều vụ án, công tác giám định tư pháp, định giá tài sản bị kéo dài, phải giám định bổ sung hoặc giám định lại, nên việc xác định đúng số tiền bị chiếm đoạt hoặc gây thiệt hại gặp nhiều khó khăn.

Một số vụ án có nhiều tài sản, cổ phần, cổ phiếu không được định giá trong tố tụng hình sự hoặc do chưa hoàn thiện về pháp lý nên bị quy giá trị về bằng 0, dẫn đến khó khăn trong quá trình thi hành án.

Trong quá trình thi hành án, TP. HCM cần thành lập Hội đồng xử lý tài sản thi hành án đối với các vụ đại án kinh tế, tham nhũng. Thông qua đó có thể tập trung sức mạnh tổng hợp và có cơ chế tháo gỡ khó khăn về pháp lý cũng như thủ tục để hồi sinh các dự án bất động sản có giá trị đặc biệt lớn, ở các vị trí 'đất vàng' của TP. HCM (như dự án 2-4-6 Hai Bà Trưng; dự án số 8-12 Lê Duẩn, 152 Trần Phú, dự án Mũi Đèn Đỏ…). Kết quả đạt được sẽ có nguồn tiền khắc phục hậu quả vụ án.

Giải pháp này sẽ giúp xử lý minh bạch, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo, đương sự, lợi ích của Nhà nước, cơ quan, tổ chức có liên quan đối với các tài sản bị kê biên, phong tỏa có giá trị lớn, hồ sơ pháp lý phức tạp (các dự án bất động sản còn vướng mắc, chưa hoàn thiện về pháp lý),

Luật sư Hà Hải, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP. HCM cũng đề nghị tiếp tục tăng cường, mở rộng hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm tham nhũng, kinh tế, nhất là công tác phong tỏa, thu giữ, chuyển giao, thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt có nguồn gốc Việt Nam ra nước ngoài.