Hộ kinh doanh nhận tiền mặt để 'né' thuế, dòng vốn rẻ của ngân hàng suy giảm?
Khánh Tú -
11/06/2025 12:00 (GMT+7)
(VNF) - Theo các chuyên gia của SHS, xu hướng né giao dịch qua ngân hàng để tránh bị cơ quan thuế theo dõi dòng tiền, tránh phát sinh hóa đơn để không có căn cứ tính thuế sẽ có nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống ngân hàng.
Chỉ nhận tiền mặt, không nhận chuyển khoản
Theo quy định, kể từ ngày 1/6/2025, hộ có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế. Đây là bước đầu để tiến đến việc bãi bỏ hoàn toàn thuế khoán vào năm tới.
Việc chuyển từ phương pháp thuế khoán sang cơ chế kê khai theo doanh thu thực tế được kỳ vọng sẽ giảm thất thu ngân sách khi quy định cũ có nhiều bất cập về tính minh bạch và công bằng.
Tuy nhiên, trước những yêu cầu mới về quản lý thuế, không ít hộ kinh doanh đã nhanh chóng tìm cách "lách luật" bằng việc từ chối thanh toán qua tài khoản ngân hàng. Thay vào đó, họ chỉ chấp nhận tiền mặt nhằm tránh phát sinh hóa đơn, tránh bị truy thu thuế dựa trên dữ liệu giao dịch. Nhiều cửa hàng đồng loạt treo biển "chỉ nhận tiền mặt", trong khi các chủ trọ cũng không ngoại lệ, liên tục nhắn tin thông báo ngừng nhận chuyển khoản từ khách thuê.
Nội dung xuất hiện tại nhiều quán ăn.
Chị Bùi Hoài (25 tuổi, Hà Nội) chia sẻ rằng, ngay sau khi có thông tin về việc siết chặt quản lý thu thuế, chủ nhà trọ nơi chị ở đã lập tức thông báo sẽ chỉ chấp nhận thanh toán tiền phòng bằng tiền mặt. “Chủ trọ nói do quy định mới nên mong mọi người thông cảm”, chị Hoài thuật lại.
Hay như anh Minh Thắng (32 tuổi, Hà Nội) cho biết, trong một lần mua cà phê sáng tại quán quen gần nhà, anh rút điện thoại để quét mã QR như thường lệ thì bất ngờ bị từ chối. “Chủ quán nói giờ chỉ nhận tiền mặt, không chuyển khoản nữa. Hỏi lý do thì chị cười trừ, bảo “có quy định mới, thông cảm giùm”, anh Minh kể lại.
Dù cơ quan thuế đã nhiều lần khẳng định mọi khoản thu - bất kể bằng tiền mặt hay chuyển khoản - đều phải kê khai và việc cố tình “chỉ nhận tiền mặt, không chuyển khoản” để che giấu doanh thu có thể bị xử phạt nghiêm khắc, nhưng nhiều hộ kinh doanh vẫn phớt lờ. Họ tiếp tục chỉ chấp nhận tiền mặt như một cách né tránh nghĩa vụ thuế, bất chấp rủi ro vi phạm pháp luật.
Tác động ra sao đến hệ thống ngân hàng?
Trước thực trạng này, nhiều ý kiến lo ngại nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài sẽ có những tác động tiêu cực đến hệ thống ngân hàng.
Theo các chuyên gia của SHS, xu hướng né giao dịch qua ngân hàng để tránh bị cơ quan thuế theo dõi dòng tiền, tránh phát sinh hóa đơn để không có căn cứ tính thuế, đó là những dấu hiệu rõ ràng của một nền “kinh tế tiền mặt trong bóng tối” (shadow-cash economy), khi các giao dịch thực ngày càng thoát ly khỏi hệ thống tài chính chính thức.
Tác động trước tiên của xu hướng này là sự suy giảm tỷ lệ CASA (Current Account Savings Account) – nguồn vốn không kỳ hạn vốn được xem như “dòng vốn rẻ” cốt lõi trong hệ thống ngân hàng.
“Trong điều kiện bình thường, CASA giúp ngân hàng tiết giảm chi phí vốn (COF), duy trì lãi suất cho vay ở mức cạnh tranh. Tuy nhiên, khi dòng tiền chuyển khoản bị né tránh và chuyển sang dạng tiền mặt, CASA sụt giảm hoặc ít nhất là tăng trưởng chậm lại, buộc ngân hàng phải phụ thuộc nhiều hơn vào tiền gửi kỳ hạn (lãi suất cao hơn), hoặc phải vay mượn kênh Interbank khi cần xử lý tỷ lệ”, các chuyên gia SHS nhấn mạnh.
Theo thống kê của 27 ngân hàng niêm yết trên sàn chứng khoán, trong quý I/2025, tỷ lệ CASA của toàn ngành ngân hàng giảm từ 22,2% trong quý IV/2024 xuống còn 20,7% trong quý I/2025. Trong đó, có tới 21 ngân hàng ghi nhận tỷ lệ CASA sụt giảm trong quý I/2025. Sự sụt giảm này cho thấy áp lực thanh khoản đang hiện hữu trong hệ thống ngân hàng.
Nhiều ngân hàng chứng kiến tỷ lệ CASA giảm trong quý I/2025.
“Dù có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến biến động CASA, nhưng tâm lý rút tiền mặt để “tránh bị soi” là một nhân tố đáng lưu tâm, đang góp phần làm suy yếu “vòng tuần hoàn vốn” trong hệ thống tài chính”, các chuyên gia SHS cho hay.
Trước áp lực này, việc nâng cao trải nghiệm và dịch vụ dành cho khách hàng cá nhân, đặc biệt là nhóm sử dụng tài khoản thanh toán chính, trở thành một đòi hỏi cấp thiết để giữ chân dòng tiền giá rẻ. Nhiều ngân hàng đang phải gấp rút điều chỉnh chính sách sản phẩm, tung ra các chương trình khuyến mãi, giảm phí dịch vụ nhằm thu hút lại dòng tiền thanh toán nhưng hiệu quả thực tế vẫn còn là dấu hỏi.
Trên bình diện vĩ mô, các chuyên gia SHS cho rằng điều khiến vòng quay tiền chậm lại và tạo thách thức cho cơ chế truyền dẫn chính sách tiền tệ. Về nguyên lý, tiền chỉ thật sự phát huy tác dụng với nền kinh tế khi được luân chuyển - từ tài khoản thanh toán sang tín dụng sản xuất, đầu tư. Nhưng khi tiền mặt bị rút ra và “đóng băng” ngoài hệ thống, nó không tham gia vào chu trình tín dụng, không được sử dụng lại để tạo ra giá trị mới.
“Hệ số nhân tiền tệ (money multiplier) giảm sút, giảm kỳ vọng tốc độ tăng cung tiền M2, và điều hành lãi suất mất đi một phần tác dụng. Đây là hiện tượng thường được gọi là “decoupling effect” - tức chính sách tiền tệ và cung tiền bị tách rời khỏi hành vi thực tế trong nền kinh tế, do niềm tin vào hệ thống tài chính bị xói mòn. Nếu dòng tiền không quay vòng qua ngân hàng, dòng vốn không dễ dàng đến tay người cần vay, thì hiệu ứng kích thích kinh tế sẽ bị hạn chế đáng kể”, các chuyên gia nhận định.
Không chỉ vậy, hệ quả dài hạn không chỉ dừng ở mặt kinh tế mà còn ở mức độ hiện đại hóa của hệ thống tài chính quốc gia. Khi người dân quay trở lại dùng tiền mặt thay vì chuyển khoản, không phải vì điều kiện kỹ thuật, mà vì tâm lý né tránh, quá trình số hóa tài chính, cải thiện minh bạch và giảm chi phí xã hội sẽ bị chậm lại.
“Chính vì vậy, bất kỳ cải cách nào tác động đến dòng tiền cũng cần được cân nhắc dưới lăng kính toàn hệ sinh thái kinh tế – tài chính, để đảm bảo vừa đạt được mục tiêu ngân sách, vừa gìn giữ sự vận hành lành mạnh và niềm tin vào hệ thống tài chính quốc gia”, các chuyên gia SHS cho hay.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Cuối năm 2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất thẻ tín dụng, có nơi chạm ngưỡng gần 40%/năm. Đây là mức rất cao so với mặt bằng thu nhập của đại đa số người dân. Việc dùng thẻ tín dụng đồng nghĩa với lợi ích - hoàn tiền, ưu đãi thanh toán - giờ tiềm ẩn nguy cơ dễ rơi vào “vòng xoáy” nợ nần nếu không có kỷ luật chi tiêu.
(VNF) - Điển hình cho xu hướng sinh lời có thể nhắc đến “Bộ đôi Sinh lời” từ VIB – một giải pháp tài chính mà nhiều nhân vật đại diện cho thế hệ người dùng hiện đại đang tận dụng để sinh lời kép.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai gói tín dụng hỗ trợ cùng nhiều ưu đãi khác giúp người dân và doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của các cơn bão số 10, 11, 12 và 13 gây ra.
(VNF) - Theo ông Lưu Minh Sang, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. HCM, Nghị định 304 đóng vai trò tạo nên khung pháp lý dài hạn và bền vững cho hoạt động xử lý nợ xấu của các ngân hàng trong giai đoạn mới.
(VNF) - Theo đánh giá của chuyên gia, việc lãi suất tăng chắc chắn tạo ra những sức ép nhất định lên chi phí vốn của doanh nghiệp, đặc biệt với những kế hoạch mở rộng sản xuất – kinh doanh đang chuẩn bị triển khai. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất không hoàn toàn mang sắc thái tiêu cực
(VNF) - Lễ Khai mạc và Họp báo Giải Marathon Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Techcombank mùa thứ 8 đã diễn ra trang trọng dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao và Liên đoàn Điền kinh TP. HCM. Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) là nhà tài trợ chiến lược và công ty Sunrise Events Vietnam phối hợp triển khai.
(VNF) - Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ sử dụng linh hoạt các công cụ trong từng giai đoạn để đáp ứng thanh khoản trên thị trường, giữ ổn định tỷ giá.
(VNF) - VietinBank điều chỉnh chính sách ưu đãi của chương trình khuyến mại “Tiết kiệm sinh lời - Quà tặng tức thời”, mang đến nhiều quà tặng trị giá cao và lợi ích cho khách hàng, áp dụng từ ngày 3/12/2025 đến hết ngày 31/3/2026.
(VNF) - Trong bối cảnh dỡ bỏ room tín dụng là xu thế không thể đảo ngược, bản thân nhiều ngân hàng cũng đã sẵn sàng cho việc bỏ room tín dụng khi sức bền của toàn ngành tăng đáng kể những năm qua.
(VNF) - “A.I Thực chiến”, cuộc thi về trí tuệ nhân tạo đầu tiên trên sóng truyền hình quốc gia và cũng là chương trình trọng điểm về AI trên toàn quốc đã sắp đi hết vòng chung khảo. Trong tập mới nhất, các đội thi bước vào bảng đấu với chủ đề “Xây dựng báo cáo tài chính của ngân hàng”, với giám khảo khách mời đến từ ngân hàng Techcombank - ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Khối Công nghệ.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) đồng hành cùng người dân lan tỏa thêm nhiều thông điệp tích cực, truyền cảm hứng cho cộng đồng và xã hội.
(VNF) - Ngày 3/12/2025, tại Trụ sở chính, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) và Cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức Lễ ký kết hợp tác đồng hành hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) được The Banker vinh danh là “Ngân hàng của năm 2025” (Bank of the Year 2025) – một trong những giải thưởng uy tín và được mong đợi nhất của ngành tài chính – ngân hàng toàn cầu.
(VNF) - Chương trình “Du lịch năm châu cùng ngoại hối Eximbank – Mùa 3” đã chính thức khép lại khi tất cả 12 giải thưởng của chương trình đã tìm được chủ nhân của mình.
(VNF) - Theo bà Nguyễn Chu Kim Yến - Co-founder Fidey Việt Nam, không phải ngẫu nhiên mà ngân hàng cho khách vay không lãi trong 45 ngày. Cơ chế này được thiết kế để thu lãi từ những người trả trễ hoặc thiếu kỷ luật. Vì vậy, người dùng cần hiểu rõ nguyên tắc vận hành của thẻ tín dụng để tránh rơi vào bẫy tài chính.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân đánh giá việc lãi suất tăng ngay cả khi NHNN vẫn duy trì một lượng thanh khoản khá dồi dào cho hệ thống là biểu hiện của một nền kinh tế đang “ấm” lên rõ rệt.
(VNF) - Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng), NHNN cần báo cáo về việc tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng đã được khắc phục thực chất đến đâu.
(VNF) - Một khi được nâng hạng, thị trường chứng khoán trong nước có thể thu hút hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư thụ động và chủ động trên toàn cầu. Trong bối cảnh đó, nhóm cổ phiếu ngân hàng – vốn chiếm tỷ trọng lớn, thanh khoản cao – được kỳ vọng là nhóm ngành hưởng lợi đầu tiên.
(VNF) - Trong thế giới kinh doanh không ngừng biến động, khả năng thích ứng và chuyển đổi liên tục trở thành yếu tố sống còn để duy trì tăng trưởng bền vững. Ngân hàng Techcombank (TCB) đã biến điều này thành triết lý cốt lõi, kết hợp dữ liệu, công nghệ, trải nghiệm khách hàng và văn hoá đổi mới để hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng hai con số.
(VNF) - Từ nay đến hết ngày 31/12/2025, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai chương trình ưu đãi - giảm giá 1,5 triệu đồng dành cho các chủ thẻ tín dụng khi mua các dòng iPhone 17 bằng hình thức trả góp tại hệ thống cửa hàng Di Động Việt.
(VNF) - Theo ông Lâm Anh Tuấn - Founder công ty Financial Planner, vấn đề không phải là nhiều hay ít, mà là tối ưu mỗi tài khoản mình có và sử dụng. Nhiều tài khoản mà bỏ không sẽ gây lãng phí. Ngược lại, một tài khoản có thể không tối ưu được việc quản lý dòng tiền vào/ra của mình.
(VNF) - Ông Phạm Như Ánh – CEO MB cho biết, ngày 30/11 đã đánh dấu một cột mốc quan trọng khi toàn hệ thống MB Group đã chạm ngưỡng 1 triệu tỷ đồng dư nợ.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Đà Nẵng đã sử dụng một phần khối nhà 8 tầng thuộc Công viên phần mềm số 2 làm trụ sở tạm của Trung tâm tài chính quốc tế và các cơ quan, tổ chức liên quan.