Hóa thạch khủng long: Thú sưu tầm tốn kém và gây tranh cãi
Quỳnh Anh -
17/08/2024 13:30 (GMT+7)
(VNF) - Khủng long, những sinh vật thống trị thời kỳ Jura, vẫn là nguồn cảm hứng vĩ đại cho Hollywood đến ngày nay. Sức hút của chúng lớn đến nỗi, dù hàng triệu năm trôi qua, mỗi phần xương hay hoá thạch của chúng vẫn có thể khiến người ta sẵn sàng chi hàng triệu, thậm chí hàng chục triệu USD để sở hữu.
Khủng long xuất hiện trong phòng khách
Theo tờ RT News, bộ phim Jurassic Park (Công viên kỷ Jura) năm 1993 của Steven Spielberg đã thúc đẩy thị trường hóa thạch khủng long phát triển mạnh mẽ.
Giai đoạn đầu đạt đỉnh vào năm 1997, khi bộ xương hóa thạch của một con khủng long bạo chúa T-rex dài 12m có tên Sue được bán đấu giá với mức giá kỷ lục 8,36 triệu USD cho Bảo tàng Field ở Chicago. Kể từ đó tới nay, sự hứng thú đối với hóa thạch của những sinh vật từng thống trị kỷ Jura chỉ tăng thêm chứ không hề giảm bớt.
Khi thị trường mua bán các bộ xương hóa thạch này ngày càng náo nhiệt, những nhà sưu tập hóa thạch tư nhân xuất hiện ngày càng nhiều. Một số người là những nhà cổ sinh vật học chuyên nghiệp, một số khác sưu tầm hóa thạch để thoả mãn sở thích hoặc đơn thuần chỉ để sở hữu… một món đồ trang trí độc đáo.
Hóa thạch của khủng long và những sinh vật khổng lồ khác có thể xuất hiện trong một ngôi nhà hay văn phòng của một vị tỷ phú nào đó. Trong một ngôi nhà mùa hè ven sông ở Massachusetts, khiên và sừng hộp sọ của một con Triceratops (thuộc Chi khủng long ba sừng) được gắn trên tường, chào đón những vị khách ở tiền sảnh, và khung xương một con mosasaur (một loài thằn lằn biển khổng lồ) dài 5,2m treo trên trần phòng khách.
Ở Nam California, xương hóa thạch của một con Ichthyosaurus (Chi thằn lằn cá) khổng lồ tô điểm cho phòng tắm chính của một “ngôi nhà sưu tập”, bởi vì phòng khách đã đầy các loại hóa thạch.
Ở Dubai, một con Diplodocus (một loài khủng long ăn cỏ) dài 24,3m là điểm thu hút chính của một trung tâm mua sắm. Và ở Santa Barbara, California, một trong những hộp sọ Tyrannosaurus (thuộc Chi khủng long bạo chúa) đẹp nhất từng được tìm thấy, trưng bày ngay trong sảnh của một công ty phần mềm, “trừng mắt, nhe nanh” với nhân viên lễ tân ngồi ngay đối diện.
Nói về vấn đề này, chuyên gia cổ sinh vật học Iacopo Briano cho biết: “Trong những năm đầu, việc bán hoá thạch khủng long có thể có vẻ kỳ lạ, gần như là điều gì đó xa lạ với thú sưu tầm cổ điển. Nhưng ngày nay, thị trường đang trải qua giai đoạn trưởng thành và mở rộng, và các mẫu vật có phả hệ lâu đời ngày càng trở nên dễ tiếp cận với thế hệ người mua mới”.
Cái giá để sở hữu một bộ xương hóa thạch khủng long cũng tương tự như việc sở hữu một bức tranh nổi tiếng. Được biết, hóa thạch khủng long ăn cỏ có thể có giá từ 500.000 USD đến 1 triệu USD, còn hóa thạch khủng long ăn thịt như T-rex hay Velociraptor có giá từ 3-10 triệu USD.
Không ngại chi hàng chục triệu USD để sở hữu
Hàng năm, có khoảng 5 bộ xương khủng long thông qua các nhà đấu giá đến tay các nhà sưu tập tư nhân. Từ năm 2009, Samson, một trong những bộ xương T-rex hoàn chỉnh nhất từng được tìm thấy, dù không đạt tới mức giá khởi điểm tại một cuộc đấu giá ở Las Vegas, nhưng cuối cùng đã được bán trong các cuộc đàm phán sau đấu giá với giá khoảng 5 triệu USD. Hộp sọ của nó hiện đang nằm trong sảnh của một công ty phần mềm ở California.
Tháng 4/2018, nhà đấu giá Binoche et Giquello của Paris đã thu về hơn 1,4 triệu euro cho mỗi bộ xương của một con Diplodocus ăn cỏ và “quái dị long” Allosaurus. Trước đó, vào tháng 12/2016, bộ xương gần như hoàn chỉnh của một con Allosaurus đã được nhà đấu giá Aguttes bán ở Lyon (Pháp) với giá 1,1 triệu euro.
“Quán quân” về giá của hoá thạch khủng long từng được thiết lập vào năm 2020, với hóa thạch được cho là phần còn lại của một con khủng long bạo chúa có biệt danh Stan, được bán với giá 31,8 triệu USD.
Mặc dù chi số tiền “trên trời” để “săn” khủng long dưới dạng hoá thạch, hầu hết những người mua sản phẩm này đều rất kín tiếng. Họ thậm chí không xuất hiện trực tiếp tại các buổi đấu giá mà chỉ thực hiện uỷ quyền, khiến việc tìm ra một chủ nhân thực sự của một bộ xương khủng long được đấu giá không hề dễ dàng.
Số ít những nhân vật được biết đến là có hứng thú với “bộ môn” này, có thể kể tới tỷ phú Citadel Ken Griffin, hay 2 diễn viên nổi tiếng là Leonardo DiCaprio, Nicolas Cage và Russell Crowe.
Năm 2013, hộp sọ 67 triệu năm tuổi của một con khủng long bạo chúa bataar do Nicolas Cage mua đã trở thành tâm điểm của một cuộc điều tra về buôn lậu. Được biết, ông Cage đã mua nó tại một cuộc đấu giá ở California, đánh bại tài tử DiCaprio với mức giá 276.000 USD. Sau đó, người ta phát hiện ra rằng hộp sọ này được lấy từ Eric Prokopi, một “nhà cổ sinh vật học thương mại” tự nhận, người trước đó đã nhận tội nhập khẩu hóa thạch bất hợp pháp từ Mông Cổ và Trung Quốc. Cuối cùng, chiếc hộp sọ khủng long đã được trả lại cho phía Mông Cổ.
Diễn viên người Úc Russell Crowe gần đây đã tổ chức một cuộc đấu giá lớn sau khi ly hôn với Danielle Spencer. Trong số các mặt hàng được đấu giá, có hóa thạch của một loài bò sát biển khổng lồ, một con Mosasaur với giá khoảng 40.000 USD và khiến nhiều người nghĩ rằng ông Crowe có một số ít hóa thạch khác trong nhà.
Thú vui gây tranh cãi
Khi cơn sốt này ngày càng lan rộng, các nhà đấu giá và phòng trưng bày như Aguttes, Christie’s và Sotheby’s thường xuyên mua khá nhiều hóa thạch khủng long cho những người sưu tầm giàu có. Tuy nhiên, xét trên góc độ lịch sử và bảo tồn, nhiều nhà khoa học cho biết hành động này cũng có thể gây hại cho cộng đồng khoa học.
Một trong những lý do được đưa ra là những nhà sưu tập tư nhân có xu hướng giữ bí mật về hóa thạch riêng của họ, làm giảm cơ hội nghiên cứu về loài sinh vật cổ xưa này.
Ông Lawrence Witmer, một nhà cổ sinh vật học và giáo sư tại Đại học Ohio, cho biết. “Khi các bộ xương hoá thạch rơi vào tay một cá nhân, chúng có thể biến mất, và chúng ta có thể không bao giờ có thể nghiên cứu chúng một cách khoa học”.
Do người mua hóa thạch tại cuộc đấu giá không bắt buộc phải công khai danh tính hoặc tuyên bố mục đích sử dụng, vì vậy nhiều bộ xương khủng long hoàn chỉnh nhất thế giới đã rơi vào trạng thái không thể truy tìm được.
Dù không ai biết con số cụ thể, nhưng ông Thomas Carr, một nhà cổ sinh vật học tại Cao đẳng Carthage ở Wisconsin, cho rằng có ít nhất 15 bộ xương T-rex trong tay các nhà sưu tập tư nhân. Trong số đó, có một vài bộ hoá thạch quan trọng đối với nghiên cứu của riêng ông về cách các loài khủng long bạo chúa phát triển khi chúng già đi. “Đây là lượng hóa thạch đáng kể có thể thực sự lấp đầy những khoảng trống trong kiến thức của chúng ta về T-rex”, ông Carr nói.
Trong khi đó, các bảo tàng và trường đại học, những nơi thường không đủ khả năng chi trả cho các cuộc đấu giá, cũng lo ngại rằng các chủ sở hữu tư nhân sẽ không bảo quản đúng cách các món đồ họ mua.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.