Nhà kinh tế học Kazuo Ueda chính thức được Chính phủ Nhật Bản đề cử làm Thống đốc mới của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ). Nếu điều này được thông qua, ông Ueda sẽ là học giả đầu tiên được bổ nhiệm làm Thống đốc BOJ tính từ sau chiến tranh, thay cho Thống đốc đương nhiệm Haruhiko Kuroda.
Sự xuất hiện của nhân vật này đã gây tác động đến đồng yên Nhật trong những ngày vừa qua, mặc dù với nhiều người, ông Ueda vẫn hoàn toàn là một ẩn số.
Đây là câu hỏi xoay quanh các nhà đầu tư từ Singapore đến London ngay sau khi có tin tức hôm 10/2 rằng ông Kazuo Ueda, nhà kinh tế học, cựu thành viên hội đồng chính sách của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, có thể được chọn làm Thống đốc tiếp theo.
Ông Ueda là một ứng cử viên hầu như không ai nghĩ đến. “Ông ấy là ai? Ông Ueda không nằm trong bất cứ một danh sách rút gọn nào mà tôi biết”, ông Ilya Spivak, người đứng đầu bộ phận vĩ mô toàn cầu tại nhà nghiên cứu Deliciouslive ở San Francisco, tỏ ra bất ngờ.
Theo đó, ông Kazuo Ueda, 71 tuổi, được nhiều người coi là một chuyên gia về chính sách tiền tệ. Ông được đào tạo bài bản về toán học tại Đại học Tokyo trước khi theo học Tiến sĩ ngành kinh tế tại Viện Công nghệ Massachusetts năm 1980.
Sau khi nhận bằng Tiến sĩ, ông giảng dạy tại Đại học British Columbia ở Canada trước khi quyết định quay trở về Nhật Bản làm Trưởng khoa Kinh tế tại Đại học Tokyo. Ông còn từng là một thành viên trong Ban chính sách thuộc Hội đồng Quản trị của BOJ từ năm 1998 – 2005.
Hiện tại, ông Ueda là giáo sư kiêm Trưởng khoa Kinh doanh tại Đại học nữ sinh Kyoritsu ở Tokyo, đồng thời trở thành giám đốc đối ngoại của JGC Holdings Corp. Ngoài ra, ông còn là Uỷ viên hội đồng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Tiền tệ, thuộc nhóm chuyên gia cố vấn của BOJ.
Ông Kazuo Ueda được cho là một trong những người rất có tiếng nói trong vấn đề chính sách tiền tệ quốc gia.
Về quan điểm chính sách tiền tệ của bản thân, ông Ueda từng phát biểu trong một chương trình phát sóng trên Nippon TV mới đây: “Các chính sách tiền tệ phải được thực hiện dựa trên tình trạng hiện tại và đặc biệt là triển vọng của nền kinh tế. Từ góc độ đó, tôi nghĩ rằng chính sách hiện tại của BOJ là phù hợp, nới lỏng tiền tệ phải song hành với tình trạng thực tế".
Trong một bài viết trên tờ Nikkei năm ngoái, ông Ueda đã cảnh báo BOJ không nên tăng lãi suất quá sớm chỉ vì lạm phát vượt quá 2%. Ông cũng cho biết Ngân hàng Trung ương cần nghiêm túc nghiên cứu chiến lược thoát khỏi chính sách tiền tệ cực kỳ lỏng lẻo và suy nghĩ lại về giải pháp kích thích nền kinh tế hiện tại, bởi các chính sách của BOJ dường như đều đang đạt đến giới hạn.
Masayuki Kichikawa, chiến lược gia vĩ mô tại Sumitomo Mitsui Asset Management Tokyo, chia sẻ: “Nói về chính sách tiền tệ, có lẽ sẽ không ai hiểu được rõ ràng suy nghĩ của ông Ueda, nhưng chắc chắn một điều, ông là chuyên gia hàng đầu về kinh tế”
Mặc dù không phải cái tên quá nổi bật tại đất nước mặt trời mọc, ông Ueda là một nhân vật mà “bất kỳ ai từng nghiên cứu về kinh tế học Nhật Bản cũng đều sẽ biết”, theo lời của trưởng bộ phận chiến lược ngoại hối tại UBS ở London, James Malcom.
Junki Iwahashi, nhà kinh tế cấp cao tại Sumitomo Mitsui Trust Bank, cho biết: “Ông Ueda không có màu sắc chính sách mạnh mẽ của Thống đốc Kuroda. Những thay đổi có thể sẽ diễn ra, nhưng có lẽ ông ấy sẽ không vội vàng”.
Theo các nhà phân tích, ông có thể quan tâm hơn người tiền nhiệm của mình trong việc đẩy lùi kiểm soát đường cong lợi suất (YCC), một khuôn khổ phức tạp kết hợp lãi suất ngắn hạn âm với giới hạn lãi suất trái phiếu 0,5%, do những bình luận trước đây của ông cho thấy những sai sót tiềm ẩn của nó.
Bà Naomi Muguruma, nhà kinh tế thị trường cấp cao tại Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities, bày tỏ quan điểm: “Ueda có thể sẽ tập trung vào lý thuyết và phân tích thực nghiệm trong việc hướng dẫn chính sách tiền tệ. Tôi không nghĩ ông ấy sẽ tiếp tục một cách vu vơ một chính sách không hiệu quả và ngày càng có nhiều tác dụng phụ".
Về đề cử lần này cho vị trí Thống đốc BOJ, đa số các chiến lược gia đều tỏ ra vô cùng kinh ngạc. Tuy không có gì lăn tăn về tài năng của ông Ueda, song, việc ông không hề có tên trong danh sách đề cử trước đó, nhưng vẫn trở thành ứng viên làm nhiều nhà phân tích phải suy nghĩ về mục đích của lần bổ nhiệm này, đặc biệt là tầm ảnh hưởng của tân Thống đốc đối với các chính sách tiền tệ của Nhật Bản.
