Kinh tế Nga vẫn kiên cường trước loạt lệnh trừng phạt, nhưng trong bao lâu?
Bích Hợp -
17/03/2024 23:58 (GMT+7)
(VNF) - Bất chấp nhiều lệnh cấm vận của các cường quốc phương Tây liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine, nền kinh tế Nga vẫn đạt mức tăng trưởng mạnh mẽ vào năm 2023 sau cuộc suy thoái năm 2022. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là sự kiên cường này sẽ kéo dài trong bao lâu.
Tổng thống Nga Vladimir Putin tự tin rằng nền kinh tế Nga sẽ vẫn phát triển bất chấp loạt đòn trừng phạt của phương Tây.
Nga đã ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ kể từ khi kinh tế suy thoái năm 2022, vượt qua nhiều dự báo của chuyên gia. Rosstat, cơ quan thống kê quốc gia Nga, báo cáo tốc độ tăng trưởng 3,6% cho nền kinh tế Nga vào năm 2023 trong khi Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) trước đó ước tính chỉ khoảng 3%. Do đó, IMF đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng năm 2024 của Nga lên 2,6%.
Ông Igor Delanoë, phó giám đốc Đài quan sát Pháp-Nga cho biết: “Thật thú vị khi lưu ý rằng tốc độ tăng trưởng của Nga đã vượt qua cả những dự báo lạc quan nhất, bao gồm cả dự báo của các tổ chức của nước này”.
Lệnh trừng phạt không hiệu quả?
Trong những tuần gần đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin liên tục lên án các lệnh trừng phạt trên diện rộng của phương Tây và coi chúng là một "thất bại".
“Chúng ta tăng trưởng còn họ thì suy giảm”, ông Putin nói trong bài phát biểu hồi tháng 1 tại Moscow, đề cập đến các đồng minh của Ukraine.
Mặc dù hầu hết các nền kinh tế phương Tây không rơi vào tình trạng "suy thoái" như ông Putin tuyên bố, nhưng những số liệu mới nhất đánh giá mức tăng trưởng GDP của Nga tương đương với mức tăng trưởng của Mỹ, vốn cũng vượt kỳ vọng vào năm 2023.
Đúng thời điểm tròn 2 năm Nga tiến hành chiến dịch quân sực đặc biệt tại Ukraine vào cuối tháng 2, Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và Canada đã công bố một loạt biện pháp trừng phạt mới đối với Moscow, đánh dấu vòng trừng phạt thứ 13 được EU áp đặt kể từ tháng 2/2022.
Tuy nhiên, tính hiệu quả của các biện pháp này đã bị đặt dấu hỏi sau khi IMF công bố số liệu tăng trưởng toàn cầu vào tháng 1.
Trong khi Mỹ ghi nhận mức tăng trưởng GDP 2,5% vào năm 2023 thì khu vực đồng euro có tốc độ tăng trưởng trung bình 0,5% do suy thoái kinh tế ở Đức, nền kinh tế lớn nhất khối.
"Tình hình kinh tế của các nước châu Âu không thể chỉ được phân tích dựa trên mối quan hệ của họ với Nga. Nhưng sự thật là quyết định cắt khí đốt của Nga đã ảnh hưởng nặng nề đến Đức, vì nước này phụ thuộc rất nhiều vào năng lượng của Nga và điều này đã ảnh hưởng đến nền kinh tế khu vực đồng euro", ông Delanoë giải thích.
Tuy nhiên, theo ông Julien Vercueil, chuyên gia kinh tế học và giảng viên tại INALCO (Viện quốc gia về ngôn ngữ và văn minh phương Đông), các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhắm vào hệ thống tài chính ngân hàng của Nga, lệnh cấm vận đối với linh kiện điện tử và giá trần đối với dầu mỏ và các sản phẩm dầu mỏ của Nga thực sự đã có “tác động đáng kể” đến nền kinh tế Nga.
Giám đốc IMF Kristalina Georgieva tháng trước cho biết nền kinh tế Nga có thể đang phải đối mặt với một cú sốc. Bà nói: “Tôi thực sự nghĩ rằng nền kinh tế Nga đang ở trong thời kỳ rất khó khăn vì dòng người di cư ra nước ngoài, và do khả năng tiếp cận công nghệ giảm đi kèm theo các lệnh trừng phạt”.
Tổng thống Nga Vladimir Putin, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và người đứng đầu Cộng hòa Tatarstan, Rustam Minnikhanov, thăm Nhà máy Hàng không Kazan ở Kazan, thủ đô của Cộng hòa Tatarstan, ngày 21/2/2024.
Lợi nhuận không đồng đều
Trong bài phát biểu thường niên trước lưỡng viện quốc hội vào cuối tháng 2, ông Putin đã tiết lộ tầm nhìn của mình đối với nước Nga trước cuộc bầu cử tổng thống. Ông đã công bố kế hoạch đầu tư khổng lồ kéo dài 6 năm, tập trung vào cơ sở hạ tầng, với các ưu tiên bao gồm giảm nhập khẩu và tăng tỷ lệ sinh thấp của đất nước.
Theo ông Vercueil, giống như tất cả các lệnh trừng phạt kinh tế trong suốt lịch sử, các lệnh trừng phạt của phương Tây cũng đã dẫn đến chiến lược thích ứng cho các thực thể bị ảnh hưởng.
"Nhưng Nga bị ảnh hưởng bởi tác động tức thời của các lệnh trừng phạt nhiều hơn so với châu Âu. Tuy nhiên, ảnh hưởng của các biện pháp trừng phạt vẫn chưa kết thúc", vị chuyên gia kinh tế nhấn mạnh thêm.
Còn theo ông ông Delanoë, nhìn chung, các con số tăng trưởng tất nhiên là làm hài lòng các nhà chức trách Nga, nhưng mức tăng trưởng được phân bổ rất không đồng đều. Các khu vực liên kết với tổ hợp công nghiệp quân sự đang ở vị trí đặc quyền.
"Điều này đúng với Moscow, Leningrad và các khu vực giáp Ukraine ở phía Tây Nam, một số trong đó đang có mức tăng trưởng hai con số. Các khu vực công nghiệp khác đang bị bỏ lại phía sau, chẳng hạn như Kaluga, nơi kế hoạch tiếp quản các nhà máy ô tô của Trung Quốc vẫn chưa có hiệu lực", ông Delanoë cho biết.
Một số lĩnh vực như công nghiệp ô tô đang rơi vào tình trạng bế tắc do bị ảnh hưởng nặng nề bởi lệnh cấm xuất khẩu linh kiện điện tử của phương Tây.
Nông nghiệp Nga cũng đang đối mặt với tình trạng thiếu lao động trầm trọng; vấn đề này đã lan rộng ở Nga và đã trở nên gay gắt hơn nhiều do ngày càng nhiều thanh niên tòng quân và hàng trăm nghìn người Nga di cư ra nước ngoài.
Theo Rosstat, những tác động này bao gồm lạm phát cao, ở mức 7,4% hàng năm trong tháng 1, so với 2,8% ở khu vực đồng euro.
Sự tăng giá này, đặc biệt đối với một số mặt hàng tiêu dùng chủ yếu như thịt bò và thịt gà, đã dẫn đến tình trạng thiếu trứng trong những tháng gần đây, giá trứng đã tăng 40% so với năm trước, buộc chính phủ phải hành động .
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã miễn trừ điện thoại thông minh, máy tính và các thiết bị điện tử khác khỏi cái gọi là thuế quan "có đi có lại". Điều này khiến các “gã khổng lồ” công nghệ Mỹ tạm thời thoát khỏi đòn thuế 145% nặng nề và giữ vững chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu.
(VNF) - Trong khi nhiều tỷ phú trên thế giới chứng kiến giá trị tài sản "bốc hơi" hàng tỷ USD vì các chính sách thuế quan mới từ Mỹ, thì tỷ phú người Mexico Carlos Slim lại là một ngoại lệ nổi bật. Không chỉ miễn nhiễm với các đòn trừng phạt kinh tế, ông còn ghi nhận mức tăng trưởng tài sản đáng kể, củng cố vị thế là một trong những người giàu nhất hành tinh.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã miễn cho Nga khỏi các mức thuế "có đi có lại" mà ông đã áp dụng đối với 180 quốc gia trong nỗ lực định hình lại thương mại toàn cầu. Nhưng điều đó không miễn cho Nga khỏi sự “tàn phá kinh tế” sau đó.
(VNF) - Trong diễn biến mới nhất của cuộc chiến pháp lý đang leo thang tại Mỹ, OpenAI đệ đơn kiện ngược tỷ phú Elon Musk tại tòa án liên bang California, cáo buộc vị tỷ phú này có hành vi cạnh tranh không lành mạnh và can thiệp vào các mối quan hệ kinh doanh của công ty với nhà đầu tư và khách hàng.
(VNF) - Truyền thông Trung Quốc mới đây đưa tin liên doanh của Microsoft tại nước này sẽ ngừng hoạt động do biến động chính trị, kéo theo việc cắt giảm khoảng 2.000 nhân sự. Điều này dấy lên lo ngại về việc “rời đi” của các tập đoàn Mỹ trong thị trường.
(VNF) - Úc ngày 9/4 đã từ chối đề xuất của Trung Quốc về việc hợp tác chống lại thuế quan của Mỹ, thay vào đó họ khẳng định sẽ tiếp tục đa dạng hóa thương mại và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của mình.
(VNF) - Trong những năm kể từ cuộc chiến thương mại đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump với Trung Quốc, Bắc Kinh đã xây dựng một “kho vũ khí” thương mại để tấn công vào những nơi mà Mỹ dễ bị tổn thương nhất. Hiện tại, họ đang chuẩn bị triển khai chúng một cách toàn diện.
(VNF) - Sau khi Mỹ chính thức nâng thuế nhập khẩu lên 125% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, Bắc Kinh không ngần ngại phát tín hiệu mạnh mẽ “đáp trả đến cùng”. Trong khi nhiều quốc gia chọn đàm phán để tránh leo thang căng thẳng, Trung Quốc lại chọn con đường đối đầu – không né tránh, không lùi bước.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm thị trường toàn cầu "choáng váng" sau khi tuyên bố ông sẽ cho phép tạm dừng trong 90 ngày các kế hoạch áp thuế quan qua lại đối với tất cả các quốc gia ngoại trừ Trung Quốc và nói với các phóng viên rằng ông làm như vậy vì mọi người đang "hoảng loạn" và "sợ hãi".
(VNF) - Tổng thống Trump bất ngờ áp thuế 125% với hàng Trung Quốc sau khi nước này công bố trả đũa mức thuế 84% lên hàng hóa Mỹ, đồng thời tạm dừng áp thuế đối ứng trong 90 ngày và giảm xuống 10% với hơn 75 quốc gia đang đàm phán với Mỹ.
(VNF) - Thuế quan có thể là vấn đề mà Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà tài trợ kiêm cố vấn thân cận của ông, Elon Musk, đứng ở hai phía đối lập của cuộc tranh luận.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump tin rằng Apple có thể tự sản xuất iPhone tại Mỹ để tránh mức thuế quan mới. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng điều này là không thể.
(VNF) - Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,6% trong năm 2025 và 6,5% vào năm 2026. Tuy nhiên, ADB cũng đưa ra cảnh báo rằng những rủi ro từ bên ngoài, đặc biệt là căng thẳng thương mại toàn cầu và chính sách thuế quan mới của Mỹ, có thể đặt ra những thách thức đáng kể cho tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay.
(VNF) - Các doanh nghiệp ở Little Saigon cảnh báo, mức thuế 46% của Tổng thống Trump đối với hàng Việt Nam sẽ đẩy giá cả tăng vọt, thậm chí khiến cửa hàng phải đóng cửa.
(VNF) - Trước áp lực gia tăng từ căng thẳng thương mại với Mỹ, nhiều doanh nghiệp nhà nước và công ty niêm yết tại Trung Quốc đồng loạt tuyên bố tăng cường đầu tư vào thị trường chứng khoán, mua vào cổ phiếu nhằm hỗ trợ giá và củng cố niềm tin nhà đầu tư.
(VNF) - Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) cho biết họ đã chuẩn bị bắt đầu thực thi cái gọi là “thuế quan có đi có lại” của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với hàng chục quốc gia sau khi mức thuế mới có hiệu lực sau nửa đêm 9/4.
(VNF) - Nhà Trắng cho biết mức thuế 104% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc hiện đã chính thức có hiệu lực, sau khi Bắc Kinh không tuân thủ thời hạn dỡ bỏ các mức thuế trả đũa vốn được áp dụng để đáp trả chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Việc này khiến cổ phiếu phố Wall lại trượt dốc.
(VNF) - Trong bối cảnh thuế quan trả đũa khiến chi phí nhập khẩu tăng vọt, người mua Trung Quốc đồng loạt bán lại sản phẩm khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) có nguồn gốc từ Mỹ. Xu hướng này được dự báo sẽ gia tăng trong thời gian tới, khi nhu cầu nội địa sụt giảm và các hợp đồng dài hạn bắt đầu có hiệu lực.
(VNF) - Trước thời điểm quyết định 9/4, thời hạn thuế đối ứng của chính quyền Tổng thống Trump có hiệu lực, làn sóng đàm phán thuế với Mỹ đang diễn ra dồn dập khi hơn 70 quốc gia đều nỗ lực vận động để trì hoãn hoặc được miễn trừ. Việt Nam, Nhật Bản, các nước EU và nhiều nền kinh tế mới nổi đều đang tích cực tiếp xúc, trong bối cảnh Mỹ chưa công bố rõ các điều kiện miễn trừ thuế quan.
(VNF) - Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, việc đăng cai tổ chức Hội nghị thượng đỉnh P4G Việt Nam 2025 khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong thực hiện cam kết quốc tế về chống biến đổi khí hậu, giảm phát thải và chuyển đổi mô hình tăng trưởng, thu hút các nguồn lực quốc tế thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.
(VNF) - Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 8/4 cho biết họ “kiên quyết phản đối” lời đe dọa tăng thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump và tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp đối phó để bảo vệ quyền và lợi ích của chính mình.
(VNF) - Cuộc chiến thuế quan do Tổng thống Mỹ Donald Trump châm ngòi đang đẩy thế giới vào vòng xoáy bất ổn thương mại, nhưng thay vì chỉ phòng thủ, Trung Quốc đang phát đi tín hiệu sẵn sàng cạnh tranh để tái định hình lại trật tự kinh tế toàn cầu.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã miễn trừ điện thoại thông minh, máy tính và các thiết bị điện tử khác khỏi cái gọi là thuế quan "có đi có lại". Điều này khiến các “gã khổng lồ” công nghệ Mỹ tạm thời thoát khỏi đòn thuế 145% nặng nề và giữ vững chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu.
(VNF) - Làm văn hoá thực sự không có lợi nhuận nhiều về kinh tế, nhưng lợi ích nó mang lại vô cùng to lớn không thể đong đếm được bằng tiền, đó là tâm sự của ông Cao Văn Tuấn - Giám đốc Bảo tàng văn hoá nghệ thuật Đông Dương - Hải Phòng.