Kinh tế Nga vẫn kiên cường trước loạt lệnh trừng phạt, nhưng trong bao lâu?
Bích Hợp -
17/03/2024 23:58 (GMT+7)
(VNF) - Bất chấp nhiều lệnh cấm vận của các cường quốc phương Tây liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine, nền kinh tế Nga vẫn đạt mức tăng trưởng mạnh mẽ vào năm 2023 sau cuộc suy thoái năm 2022. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là sự kiên cường này sẽ kéo dài trong bao lâu.
Tổng thống Nga Vladimir Putin tự tin rằng nền kinh tế Nga sẽ vẫn phát triển bất chấp loạt đòn trừng phạt của phương Tây.
Nga đã ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ kể từ khi kinh tế suy thoái năm 2022, vượt qua nhiều dự báo của chuyên gia. Rosstat, cơ quan thống kê quốc gia Nga, báo cáo tốc độ tăng trưởng 3,6% cho nền kinh tế Nga vào năm 2023 trong khi Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) trước đó ước tính chỉ khoảng 3%. Do đó, IMF đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng năm 2024 của Nga lên 2,6%.
Ông Igor Delanoë, phó giám đốc Đài quan sát Pháp-Nga cho biết: “Thật thú vị khi lưu ý rằng tốc độ tăng trưởng của Nga đã vượt qua cả những dự báo lạc quan nhất, bao gồm cả dự báo của các tổ chức của nước này”.
Lệnh trừng phạt không hiệu quả?
Trong những tuần gần đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin liên tục lên án các lệnh trừng phạt trên diện rộng của phương Tây và coi chúng là một "thất bại".
“Chúng ta tăng trưởng còn họ thì suy giảm”, ông Putin nói trong bài phát biểu hồi tháng 1 tại Moscow, đề cập đến các đồng minh của Ukraine.
Mặc dù hầu hết các nền kinh tế phương Tây không rơi vào tình trạng "suy thoái" như ông Putin tuyên bố, nhưng những số liệu mới nhất đánh giá mức tăng trưởng GDP của Nga tương đương với mức tăng trưởng của Mỹ, vốn cũng vượt kỳ vọng vào năm 2023.
Đúng thời điểm tròn 2 năm Nga tiến hành chiến dịch quân sực đặc biệt tại Ukraine vào cuối tháng 2, Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và Canada đã công bố một loạt biện pháp trừng phạt mới đối với Moscow, đánh dấu vòng trừng phạt thứ 13 được EU áp đặt kể từ tháng 2/2022.
Tuy nhiên, tính hiệu quả của các biện pháp này đã bị đặt dấu hỏi sau khi IMF công bố số liệu tăng trưởng toàn cầu vào tháng 1.
Trong khi Mỹ ghi nhận mức tăng trưởng GDP 2,5% vào năm 2023 thì khu vực đồng euro có tốc độ tăng trưởng trung bình 0,5% do suy thoái kinh tế ở Đức, nền kinh tế lớn nhất khối.
"Tình hình kinh tế của các nước châu Âu không thể chỉ được phân tích dựa trên mối quan hệ của họ với Nga. Nhưng sự thật là quyết định cắt khí đốt của Nga đã ảnh hưởng nặng nề đến Đức, vì nước này phụ thuộc rất nhiều vào năng lượng của Nga và điều này đã ảnh hưởng đến nền kinh tế khu vực đồng euro", ông Delanoë giải thích.
Tuy nhiên, theo ông Julien Vercueil, chuyên gia kinh tế học và giảng viên tại INALCO (Viện quốc gia về ngôn ngữ và văn minh phương Đông), các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhắm vào hệ thống tài chính ngân hàng của Nga, lệnh cấm vận đối với linh kiện điện tử và giá trần đối với dầu mỏ và các sản phẩm dầu mỏ của Nga thực sự đã có “tác động đáng kể” đến nền kinh tế Nga.
Giám đốc IMF Kristalina Georgieva tháng trước cho biết nền kinh tế Nga có thể đang phải đối mặt với một cú sốc. Bà nói: “Tôi thực sự nghĩ rằng nền kinh tế Nga đang ở trong thời kỳ rất khó khăn vì dòng người di cư ra nước ngoài, và do khả năng tiếp cận công nghệ giảm đi kèm theo các lệnh trừng phạt”.
Tổng thống Nga Vladimir Putin, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và người đứng đầu Cộng hòa Tatarstan, Rustam Minnikhanov, thăm Nhà máy Hàng không Kazan ở Kazan, thủ đô của Cộng hòa Tatarstan, ngày 21/2/2024.
Lợi nhuận không đồng đều
Trong bài phát biểu thường niên trước lưỡng viện quốc hội vào cuối tháng 2, ông Putin đã tiết lộ tầm nhìn của mình đối với nước Nga trước cuộc bầu cử tổng thống. Ông đã công bố kế hoạch đầu tư khổng lồ kéo dài 6 năm, tập trung vào cơ sở hạ tầng, với các ưu tiên bao gồm giảm nhập khẩu và tăng tỷ lệ sinh thấp của đất nước.
Theo ông Vercueil, giống như tất cả các lệnh trừng phạt kinh tế trong suốt lịch sử, các lệnh trừng phạt của phương Tây cũng đã dẫn đến chiến lược thích ứng cho các thực thể bị ảnh hưởng.
"Nhưng Nga bị ảnh hưởng bởi tác động tức thời của các lệnh trừng phạt nhiều hơn so với châu Âu. Tuy nhiên, ảnh hưởng của các biện pháp trừng phạt vẫn chưa kết thúc", vị chuyên gia kinh tế nhấn mạnh thêm.
Còn theo ông ông Delanoë, nhìn chung, các con số tăng trưởng tất nhiên là làm hài lòng các nhà chức trách Nga, nhưng mức tăng trưởng được phân bổ rất không đồng đều. Các khu vực liên kết với tổ hợp công nghiệp quân sự đang ở vị trí đặc quyền.
"Điều này đúng với Moscow, Leningrad và các khu vực giáp Ukraine ở phía Tây Nam, một số trong đó đang có mức tăng trưởng hai con số. Các khu vực công nghiệp khác đang bị bỏ lại phía sau, chẳng hạn như Kaluga, nơi kế hoạch tiếp quản các nhà máy ô tô của Trung Quốc vẫn chưa có hiệu lực", ông Delanoë cho biết.
Một số lĩnh vực như công nghiệp ô tô đang rơi vào tình trạng bế tắc do bị ảnh hưởng nặng nề bởi lệnh cấm xuất khẩu linh kiện điện tử của phương Tây.
Nông nghiệp Nga cũng đang đối mặt với tình trạng thiếu lao động trầm trọng; vấn đề này đã lan rộng ở Nga và đã trở nên gay gắt hơn nhiều do ngày càng nhiều thanh niên tòng quân và hàng trăm nghìn người Nga di cư ra nước ngoài.
Theo Rosstat, những tác động này bao gồm lạm phát cao, ở mức 7,4% hàng năm trong tháng 1, so với 2,8% ở khu vực đồng euro.
Sự tăng giá này, đặc biệt đối với một số mặt hàng tiêu dùng chủ yếu như thịt bò và thịt gà, đã dẫn đến tình trạng thiếu trứng trong những tháng gần đây, giá trứng đã tăng 40% so với năm trước, buộc chính phủ phải hành động .
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Giá cổ phiếu tăng nhẹ trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng lớn về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, ngoại trừ yên Nhật – đồng tiền vẫn đang được theo dõi sát sao khi thị trường cân nhắc khả năng Tokyo nâng lãi suất trước cuối năm.
(VNF) - Năm 2024, giá đất trung bình ở Hồng Kông là khoảng 1,2 tỷ đồng/m2, cao nhất thế giới. Giá nhà quá cao khiến nhiều người phải sống trong các căn hộ chật hẹp giống như quan tài, hoặc đăng ký thuê nhà ở xã hội từ khi còn học cấp 3.
(VNF) - Truyền thông Mỹ đưa tin Apple sắp có biến động lớn, khi CEO lâu năm Tim Cook có thể rời vị trí sớm nhất là vào đầu năm tới. Ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ông đã lộ diện.
(VNF) - Bất động sản Trung Quốc đang đối mặt với sóng gió mới khi China Vanke, từng được xem là “đại bàng” của ngành, lần đầu tiên đề xuất hoãn thanh toán trái phiếu trong nước. Động thái này khiến nhà đầu tư lo ngại về thanh khoản của Vanke và mức độ hỗ trợ từ chính phủ trong bối cảnh thị trường bất động sản suy yếu.
(VNF) - Vụ cháy bùng phát và lan rộng tại một khu chung cư ở Hong Kong chiều 24/11 khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Giới chức Hong Kong cho biết số người mắc kẹt bên trong các tòa nhà hiện vẫn chưa được xác định.
(VNF) - Hãng xe Great Wall Motor (GWM) của Trung Quốc đang đặt mục tiêu sản xuất 300.000 xe mỗi năm vào năm 2029 tại châu Âu, nơi công ty đang tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy ô tô đầu tiên trong nỗ lực khôi phục doanh số bán hàng đang sụt giảm tại khu vực.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đặc phái viên Steven Witkoff và con rể Jared Kushner sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow (Nga) vào tuần tới trong một nỗ lực thúc đẩy hòa bình ở Ukraine. Các diễn biến ngoại giao này, nếu thành công, có thể ảnh hưởng tới giá năng lượng, thị trường cổ phiếu quốc phòng và dòng vốn quốc tế.
(VNF) - Theo một tài liệu của Bộ An ninh Nội địa (DHS), Mỹ đang tìm cách vượt lên Trung Quốc trong cuộc đua khai thác và kiểm soát vùng Bắc Cực, đồng thời cảnh báo rằng tình trạng thiếu hụt thợ đóng tàu tại Mỹ có thể cản trở nỗ lực này.
(VNF) - Các nước vùng Vịnh đang chi không tiếc tay vào trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm đa dạng hóa nền kinh tế và khẳng định vị thế công nghệ trên bản đồ thế giới. Dù tiềm lực tài chính vượt trội, họ vẫn đối mặt thách thức về nhân lực, hạ tầng và khung pháp lý để biến tham vọng thành hiện thực.
(VNF) - Một loạt dữ liệu ảm đạm được công bố ngay trước kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn đã làm gia tăng quan ngại về sức khỏe của nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời tạo thêm áp lực lên Tổng thống Mỹ Donald Trump.
(VNF) - Alphabet – công ty mẹ của Google – đang trên đà chạm mức định giá kỷ lục 4.000 tỷ USD trong phiên giao dịch ngày 25/11, tiếp tục nối dài chuỗi tăng trưởng suốt một năm qua nhờ chiến lược tập trung mạnh vào các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI).
(VNF) - Sự biến động mạnh trên thị trường chứng khoán toàn cầu và những phản ứng bất thường của cổ phiếu công nghệ đang khiến tâm lý của các nhà đầu tư quốc tế chuyển từ lạc quan sang bi quan. Dù vậy, các chuyên gia tài chính nhấn mạnh những biến động ngắn hạn không đồng nghĩa với việc đánh mất cơ hội đầu tư dài hạn.
(VNF) - Các quỹ đầu tư hàng đầu châu Á đang rút vốn khỏi Hàn Quốc và Đài Loan để chuyển sang cổ phiếu AI tại Trung Quốc, nơi mức định giá còn thấp, chi phí đầu tư rẻ và tiềm năng tăng trưởng dài hạn hấp dẫn hơn.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.