Sau 20 năm xung đột, hàng nghìn người chết và khoản tiêu tốn ít nhất 1 nghìn tỷ USD của Mỹ, Taliban đã quay lại, lật đổ chính phủ Afghanistan một cách chóng vánh vào ngày 15/8.
“Có nhiều lý do khiến chúng tôi cực kỳ bi quan về nền kinh tế của Afghanistan. Tôi không thấy được sự ổn định kinh tế trong nhiều năm tới. Để làm được điều đó, cần phải có luật pháp và trật tự ”, ông Talmiz Ahmad, cựu đại sứ Ấn Độ tại Saudi Arabia, Oman và UAE, nhận định.
Theo Ngân hàng Thế giới, nền kinh tế của Afghanistan hiện chủ yếu phụ thuộc vào viện trợ nước ngoài với doanh thu nội địa chỉ đủ trang trải khoảng một nửa các khoản chi ngân sách.
Nền kinh tế của nước này tăng trưởng trung bình 9,4% từ năm 2003 đến năm 2012, được thúc đẩy bởi sự bùng nổ của mảng dịch vụ và nông nghiệp do Mỹ đưa quân vào nước này năm 2001. Tuy nhiên sau đó, hoạt động kinh tế của Afghanistan chững lại ở mức trong bình khoảng 2,5% từ năm 2015 đến năm 2020 do mức viện trợ giảm sút.
Theo dữ liệu của Liên hợp quốc, kể từ năm 2014 đến nay chỉ có tổng cộng 4 nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào Afghanistan.
Khu vực kinh tế tư nhân của Afghanistan cũng khá hẹp, theo Ngân hàng Thế giới. Việc làm chủ yếu tập trung trong lĩnh vực nông nghiệp năng suất thấp với 60% hộ gia đình thu nhập từ nghề nông.
Do hậu quả của Covid-19, hạn hán kéo dài, lượng kiều hối ít dần, thương mại giảm sút và bất ổn ngày càng tăng trong nước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế hồi tháng 6 đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng của Afghanistan giảm xuống 2,7%, thấp hơn so với ước tính 4% trước đó.
Với sự sụp đổ của chính phủ, giá lương thực sẽ tăng lên khi các nước láng giềng đóng cửa biên giới và việc mua dự phòng dẫn đến lạm phát gia tăng, dự báo sẽ đạt 5,8% vào cuối năm nay.
Bất ổn chính trị và lo ngại về an ninh có thể sẽ làm suy giảm hoạt động kinh tế của Afghanistan khi các đại sứ quán nước ngoài, các tổ chức phi lợi nhuận hoạt động trong nước và các tổ chức khác liên quan đến việc tái thiết phải di dời nhân viên của họ.
Trước khi Taliban nắm chính quyền, các nhà tài trợ quốc tế đã cam kết tài trợ dân sự 12 tỷ USD cho giai đoạn 2021–2024 tại hội nghị Geneva vào tháng 11/2020 nhằm ủng hộ sự phát triển và cải cách của Afghanistan,
Ông Haji Obaidullah Khail, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Afghanistan tại Dubai, cho rằng: “Bất kỳ chính phủ mới nào dưới thời Taliban cần phải “duy trì các mối quan hệ quốc tế tốt hơn” để giúp nền kinh tế phát triển và thu hút đầu tư. Các nguồn đầu tư có thể đến từ Trung Quốc và Nga”.
Afghanistan vốn có một nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú. Một số loại khoáng sản có trữ lượng khá lớn như đồng, coban, than, quặng sắt. Ngoài ra nước này còn có cả dầu khí, đá quý và một loại khoáng sản có tiềm năng đặc biệt nổi bật là lithium - kim loại sử dụng để sản xuất pin cho các thiết bị di động và ô tô điện.
Đã có nhiều thông tin cho rằng Trung Quốc muốn tham gia vào khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên của Afghanistan. Tuy nhiên, dù các doanh nghiệp Trung Quốc đã giành được hợp đồng khai thác đồng và dầu khí tại Afghanistan thì khả năng triển khai cũng rất thấp bởi những lo ngại trước các vấn đề an ninh và tham nhũng.
“Đầu tư trực tiếp nước ngoài hiện nay sẽ rất khó khăn. Sẽ không có công ty nào muốn đầu tư vào một quốc gia không có sự đảm bảo về lợi nhuận”, ông Nihar Ranjan Das, một chuyên gia về Nam Á và là cựu quan chức của Hội đồng các vấn đề thế giới của Ấn Độ, nhận định.
Ông cho rằng việc Taliban tiếp quản hoàn toàn Afghanistan có thể khiến một nửa lực lượng lao động tháo chạy khỏi đất nước, “đặc biệt, họ có thể sẽ không cho phép phụ nữ làm việc”.
Nhiều nước cũng đã đánh tiếng sẽ cắt đứt các khoản viện trợ nếu Taliban tiếp quản đất nước và ban hành đạo luật Hồi giáo Sharia trong khi nhiều tổ chức thì cho biết sẽ theo dõi chặt chẽ những diễn biến trên chính trường Afghanistan để có những động thái phù hợp.
Xem thêm >> Ấn Độ tính chi 1.350 tỷ USD cho cơ sở hạ tầng, cạnh tranh với Trung Quốc
Tags:
(VNF) - Trong bối cảnh tỷ phú Elon Musk đang phải đối mặt với sự phản đối chính trị ngày càng gia tăng và khó khăn về tài chính, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ mua một chiếc xe Tesla, một động thái thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ của tổng thống Mỹ dành cho cố vấn quyền lực nhất của mình.
(VNF) - 11 năm trước, khi CEO của tập đoàn khí đốt nhà nước Nga Gazprom Alexei Miller khai trương một tòa nhà theo phong cách cung điện Ý xa hoa ở trung tâm St Petersburg để làm trụ sở cho bộ phận xuất khẩu của công ty, ông đã kỳ vọng một tương lại tươi sáng với doanh số bán hàng “khủng” tại châu Âu.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thắt chặt lệnh trừng phạt đối với ngành dầu khí của Nga vào ngày 13/3 bằng cách không gia hạn lệnh miễn trừ cho phép các ngân hàng Nga truy cập vào hệ thống thanh toán của Mỹ để thực hiện các giao dịch năng lượng.
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 13/3 đã không loại trừ đề xuất của Mỹ và Ukraine về lệnh ngừng bắn kéo dài một tháng, nhưng ông đã đặt ra nhiều điều kiện có khả năng sẽ trì hoãn bất kỳ lệnh ngừng bắn nào hoặc có thể khiến lệnh ngừng bắn trở nên bất khả thi.
(VNF) - Bắt đầu bằng thuế quan, nhưng cuộc chiến thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump kích hoạt đang nhanh chóng leo thang vượt ra ngoài thuế nhập khẩu thành một cuộc chiến ăn miếng trả miếng rộng lớn hơn.
(VNF) - Liên minh châu Âu đã phản ứng mạnh mẽ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 áp thuế 25% lên toàn bộ thép và nhôm được bán vào Mỹ. Theo đó, khối này tuyên bố sẽ trả đũa 2 giai đoạn đối với 26 tỷ euro (28,2 tỷ USD) hàng xuất khẩu của Mỹ, vượt xa cuộc chiến thương mại nổ ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã lập tức tung đòn đáp trả lên hàng chục tỷ USD hàng hóa Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 công bố áp dụng mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.
(VNF) - Theo Wall Street Journal (WSJ), ước tính chi phí để hoàn thành "thiên đường sa mạc" Neom của Ả Rập Xê Út đã tăng vọt lên 8,8 nghìn tỷ đô la. Con số này cao gấp 25 lần ngân sách hàng năm của vương quốc, làm dấy lên nghi ngờ về tính khả thi của dự án.
(VNF) - Khởi đầu từ một nhánh của tập đoàn Samsung, CJ đã vươn lên trở thành một "đế chế" kinh tế đa quốc gia. Xác định Việt Nam là một điểm đến chiến lược, hành trình của CJ tại dải đất hình chữ S không chỉ là những con số kinh doanh, mà còn là câu chuyện về sự gắn kết với đời sống văn hóa, ẩm thực và giải trí của người Việt.
(VNF) - Các quan chức chính quyền Mỹ ngày 11/3 cho biết chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cắt giảm khoảng một nửa lực lượng lao động của Bộ Giáo dục Mỹ thông qua việc kết hợp giữa sa thải hàng loạt và tự nguyện nghỉ việc.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ rút lại lời đe dọa sẽ tăng mạnh thuế đối với thép và nhôm của Canada và thuế mới đối với điện của Canada. Đổi lại, Canada đã tạm dừng thu phụ phí điện đối với khách hàng Mỹ.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết thỏa thuận mới mà Mỹ vừa đạt được với Ukraine hiện đang gây áp lực buộc Nga phải chấm dứt chiến sự. “Chúng tôi sẽ đưa lời đề nghị này đến người Nga ngay bây giờ, quả bóng đang ở trong sân của họ”, ông Rubio nói.
(VNF) - Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị cảnh sát bắt giữ tại sân bay quốc tế Manila vào ngày 11/3 theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), liên quan đến chính sách gây tranh cãi của ông trong cuộc chiến chống ma túy khi còn đương nhiệm, khiến hàng nghìn người thiệt mạng.
(VNF) - Sau gần 5 năm bùng nổ với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, nền kinh tế Mỹ bắt đầu bộc lộ những dấu hiệu "lão hóa", khi các động lực tăng trưởng dần suy yếu và những rạn nứt tiềm ẩn ngày càng trở nên rõ rệt.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 10/3 cho biết, Ukraine sẽ phải nhượng bộ những vùng lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát từ năm 2014 như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt chiến sự đã kéo dài 3 năm.
(VNF) - Chỉ số Dow Jones mất gần 900 điểm, trong khi Nasdaq Composite ghi nhận phiên tồi tệ nhất kể từ năm 2022, S&P 500 mất 4.000 tỷ USD vốn hoá do đợt bán tháo.
(VNF) - Nhóm tội phạm mạng có tên Lazarus Group được cho là đã đánh cắp một lượng lớn tiền điện tử trong vụ tấn công vào sàn giao dịch ByBit cách đây 2 tuần. Kể từ đó, một cuộc đua giữa việc theo dõi và ngăn chặn các hacker chuyển đổi số tiền này thành tiền mặt đã diễn ra.
(VNF) - Đã 3 năm trôi qua kể từ khi Nga đưa quân tới Ukraine và cuộc xung đột này đã ảnh hưởng sâu sắc đến ngành công nghiệp vũ khí của Nga, khiến kim ngạch xuất khẩu vũ khí của nước này giảm mạnh.
(VNF) - Cựu thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, ông Mark Carney, đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền của Canada và sẽ kế nhiệm ông Justin Trudeau làm thủ tướng.
(VNF) - Mỹ đã bác bỏ đề xuất của Canada về việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm để giải quyết “hạm đội bóng tối” chở dầu của Nga, trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy Nga và Ukraine đưa ra một thỏa thuận hòa bình, các nguồn thạo tin cho hay.
(VNF) - Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung là lý do chính khiến các thương nhân Trung Quốc "đổ xô" sang những "khu kinh tế đặc biệt" tại Campuchia.
(VNF) - Mức thuế quan 25% đã chính thức có hiệu lực với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico vào Mỹ từ ngày 4/3, sau 1 tháng tạm hoãn.
(VNF) - Dự án tiền điện tử của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kiếm được ít nhất 350 triệu USD từ việc ra mắt memecoin của ông, theo Financial Times.
(VNF) - Một thẩm phán liên bang Mỹ mới đây đã ra phán quyết có lợi cho bang Missouri của Mỹ trong vụ kiện Trung Quốc trị giá 24 tỷ USD với cáo buộc Bắc Kinh che đậy thông tin và tích trữ thiết bị bảo hộ vào giai đoạn đầu đại dịch Covid-19.
(VNF) - Canada đã chặn nhập khẩu các sản phẩm từ nhà máy chế biến thịt lợn lớn nhất Mỹ, một cơ sở do Smithfield Foods điều hành tại Tar Heel, Bắc Carolina, công ty cho biết vào ngày 7/3.
(VNF) - Trong bối cảnh tỷ phú Elon Musk đang phải đối mặt với sự phản đối chính trị ngày càng gia tăng và khó khăn về tài chính, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ mua một chiếc xe Tesla, một động thái thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ của tổng thống Mỹ dành cho cố vấn quyền lực nhất của mình.
(VNF) - Dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ - nhà ở cao cấp (Lavida Green) có mức đầu tư hơn 2.110 tỷ đồng, diện tích đất thực hiện dự án là 45.640,7m2 do Công ty TNHH SUFAT Việt Nam làm chủ đầu tư.
