Lạm phát Mỹ tăng mạnh, có thể lên tới 9% nếu giá xăng dầu tiếp tục neo cao

Mức lạm phát 7,9% được Bộ Lao động Mỹ báo cáo ngày 10/3, phản ánh mức tăng trung bình 12 tháng vừa qua, kết thúc vào tháng 2/2022.

Trong 12 tháng vừa qua, giá hàng tạp hóa tăng 8,6%, mức tăng lớn nhất trong năm kể từ năm 1981, chính phủ Mỹ cho biết. Giá xăng tăng 38%. Chi phí nhà ở đã tăng 4,7%, mức tăng hàng năm lớn nhất kể từ năm 1991.

Những mức tăng này chưa bao gồm giá dầu và khí đốt sau khi Nga tấn công Ukraine từ ngày 24/2. Kể từ thời điểm đó, giá khí đốt trung bình trên toàn quốc đã tăng khoảng 0,62 USD/gallon, lên mức 4,32 USD, theo AAA.

Trước khi cuộc chiến tại Ukraine khiến giá cả leo thang, việc chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ và tình trạng thiếu cung liên tục đã khiến lạm phát của Mỹ lên mức cao nhất trong 4 thập kỷ. Hơn nữa, chi phí nhà ở, chiếm khoảng 1/3 chỉ số giá tiêu dùng của chính phủ, đã tăng mạnh, một xu hướng khó có thể sớm đảo ngược.

Eric Winograd, nhà kinh tế cấp cao tại công ty quản lý tài sản AllianceBerntein, cho biết: "Đỉnh điểm của lạm phát sẽ cao hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây và sẽ đến muộn hơn so với dự kiến trước đây".

Theo báo cáo, chỉ tính riêng từ tháng 1 đến tháng 2/2022, lạm phát đã tăng 0,8%, tăng từ mức tăng 0,6% trong giai đoạn tháng 12/2021 – 1/2022. Loại trừ các loại thực phẩm và năng lượng, giá cơ bản đã tăng mạnh 0,5% trong tháng này và 6,4% so với một năm trước đó. Các nhà kinh tế có xu hướng theo dõi giá cốt lõi vì chúng phản ánh chặt chẽ hơn các xu hướng lạm phát dài hạn.

Trong giai đoạn tháng 1 – 2/2022, gần như mọi loại hàng hóa và dịch vụ đều đắt hơn. Chi phí hàng tạp hóa tăng 1,4%, mức tăng mạnh nhất trong một tháng kể từ năm 1990, khác với đợt tăng giá do đại dịch gây ra cách đây hai năm. Giá chung của trái cây và rau quả tăng 2,3%, mức tăng hàng tháng lớn nhất kể từ năm 2010. Giá xăng tăng 6,6%, quần áo tăng 0,7%.

Đối với hầu hết người Mỹ, lạm phát đang vượt xa mức tăng lương mà nhiều người đã nhận được trong năm qua, khiến họ khó mua được các nhu cầu thiết yếu như thực phẩm, khí đốt và tiền thuê nhà. Trên khắp đất nước, cá nhân người Mỹ cũng như các công ty đang phải vật lộn với lạm phát tăng đột biến và cố gắng giảm thiểu tác động của nó.

Do đó, lạm phát đã trở thành mối đe dọa chính trị hàng đầu đối với Tổng thống Joe Biden và các đảng viên Dân chủ trong quốc hội khi cuộc bầu cử giữa kỳ đến gần. Trong các cuộc khảo sát, những người kinh doanh nhỏ nói rằng đó cũng là mối quan tâm kinh tế hàng đầu của họ.

Trong nỗ lực tìm cách ngăn chặn sự gia tăng lạm phát, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) dự kiến sẽ tăng lãi suất nhiều lần trong năm nay, bắt đầu với mức tăng 1/4 vào tuần tới. Tuy nhiên, Fed cũng phải đối mặt với một thách thức tinh tế rằng nếu thắt chặt tín dụng quá mạnh trong năm nay sẽ dẫn tới nguy cơ làm suy yếu nền kinh tế và có thể gây ra suy thoái.

Nhà Trắng cho rằng phần lớn sự gia tăng lạm phát là do một một số công ty khổng lồ thống trị các ngành công nghiệp và ép buộc cạnh tranh có thể làm giảm giá. Chính quyền lập luận rằng giá thịt cao hơn bởi vì bốn công ty đóng gói thịt kiểm soát ngành công nghiệp này.

Trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang tuần trước tại Điện Capitol, Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định Mỹ nên sản xuất nhiều hàng hóa hơn ở trong nước, thay vì ở nước ngoài để tránh gián đoạn chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, việc tạo ra nhiều sản phẩm cạnh tranh hơn hoặc sản xuất trong nước sẽ mất nhiều thời gian và sẽ không sớm làm giảm lạm phát.

Lydia Boussour, nhà kinh tế học tại Oxford Economics, ước tính rằng nếu dầu vẫn ở mức 120 USD/thùng trong thời gian còn lại của năm nay thì trung bình các hộ gia đình Mỹ sẽ tiêu tốn 1.500 USD. Nó cũng sẽ làm suy yếu tăng trưởng kinh tế khoảng 0,8 điểm phần trăm trong năm nay, bà nói.

Theo nhà kinh tế Eric Winograd, nếu giá xăng vẫn ở gần mức hiện tại, ước tính lạm phát có thể lên tới 9% vào tháng 3 hoặc tháng 4/2022.

Xem thêm >> Mỹ: Lạm phát tăng vọt trong tháng Giêng, đạt mức cao nhất gần 4 thập kỷ