Lần đầu tiên Việt Nam bán gần 17 tấn khí giảm phát thải từ lúa

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Lắk vừa bán 16,91 tấn khí giảm phát thải CO2 từ lúa với giá 20 USD mỗi tấn, thu về hơn 8,3 triệu đồng.

Đây là số lượng giảm phát thải CO2td (CO2 quy đổi tương đương) đầu tiên trên lúa tại Việt Nam được bán thành công, từ mô hình thí điểm "Giải pháp lúa xanh giảm phát thải và tăng năng suất" trên địa bàn tỉnh.

Bên mua là Công ty cổ phần Net Zero Carbon, cũng là đơn vị phối hợp với Sở Nông nghiệp Đắk Lắk triển khai mô hình này trên diện tích hơn 4 ha tại xã Bình Hòa, huyện Krông Ana trong vụ Đông Xuân 2023-2024.

Tuy nhiên, đây không phải là giao dịch mua bán tín chỉ carbon (carbon credit) vì lượng giảm phát thải này chỉ được công nhận bởi Công ty Net Zero Carbon và mua lại bởi chính doanh nghiệp này, như một hình thức khuyến khích trồng lúa giảm phát thải.

Còn tín chỉ carbon cần được cấp bởi một tổ chức chuyên cấp tín chỉ carbon. Nó là chứng nhận phát thải khí carbon dioxide (CO2) hoặc khí nhà kính khác được quy đổi tương đương sang CO2 (CO2tđ). Một tấn CO2tđ được xem là 1 tín chỉ carbon. CO2tđ là đơn vị mua bán trên thị trường carbon hay thị trường tín chỉ carbon

Trước đó, tại xã Bình Hoà, nông dân đã triển khai mô hình thí điểm sản xuất lúa giảm phát thải. Mô hình được áp dụng quy trình canh tác lúa tưới ướt - khô xen kẽ của Viện Nghiên cứu lúa Quốc tế và áp dụng quy trình báo cáo xác nhận giảm phát thải của Công ty cổ phần Net Zero Carbon.

Sau hơn 3 tháng thực hiện, mô hình thí điểm này đã mang lại kết quả tích cực. So với mô hình đối chứng, năng suất lúa tăng gần 1 tấn/ha, chi phí đầu tư giảm được gần 10%, lợi nhuận tăng gần 20%. Đặc biệt, mô hình này giúp nông dân thay đổi phương pháp canh tác truyền thống, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, cải tạo đất lúa.

Qua thử nghiệm, mô hình giúp giảm lượng phát thải được gần 17 tấn khí nhà kính (carbon), góp phần bảo vệ môi trường, lúa sạch hơn và sản xuất an toàn hơn.

Từ kết quả bước đầu này, Sở NN-PTNT tỉnh Đắk Lắk sẽ triển khai ra 500 ha lúa trên toàn tỉnh trong vụ Đông Xuân 2024-2025. Qua đó, từng bước góp phần thực hiện các cam kết của Việt Nam với quốc tế về giảm phát thải ròng trong sản xuất nông nghiệp.

Tại tọa đàm ngày 10/9 do Sở Nông nghiệp Đắk Lắk tổ chức, nhà quản lý, chuyên gia nhận định nông nghiệp là ngành gây phát thải lớn. Do vậy giảm mạnh phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp gắn với việc công nhận chứng chỉ carbon sẽ trở thành định hướng phát triển của nông nghiệp tỉnh này trong thời gian tới.

Theo ước tính của Viện nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI), mỗi ha lúa nước phát thải khoảng 12,7 tấn CO2 tương đương mỗi năm. Khi ruộng lúa được ngập nước, nó tạo điều kiện cho quá trình phân hủy kỵ khí diễn ra, giải phóng khí metan và các loại khí nhà kính khác.

Việt Nam và Indonesia là hai nước tiềm năng lớn nhất khu vực để giảm phát thải ở lúa. Nếu ứng dụng các quy trình kỹ thuật canh tác phát thải thấp có thể giảm 40 - 65%, theo ông IRRI. Nghiên cứu của Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) năm 2021 cũng chỉ ra tiềm năng giảm phát thải lúa gạo là 36%, vượt trội đáng kể so với chăn nuôi (9%) và các loại cây trồng khác (3%).