Mekong Connect 2020: Bàn cách đưa sản phẩm, dịch vụ ĐBSCL vào chuỗi giá trị toàn cầu

Hà Thu - 21/12/2020 10:23 (GMT+7)

(VNF) - Diễn đàn Mekong Connect 2020 với chủ đề “Đưa sản phẩm dịch vụ Đồng bằng sông Cửu Long vào chuỗi giá trị toàn cầu” vừa chính thức khai mạc sáng nay 21/12 tại TP. Cao Lãnh, Đồng Tháp.

VNF — Diễn đàn Mekong Connect 2020 với chủ đề “Đưa sản phẩm dịch vụ Đồng bằng sông Cửu Long vào chuỗi giá trị toàn cầu” vừa chính thức khai mạc sáng nay.

Diễn đàn năm nay có sự tham gia của 700 chủ doanh nghiệp, CEO, CFO, giám đốc các bộ phận, quản lý cấp trung các doanh nghiệp, các nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghệ, xuất nhập khẩu, các startup muốn phát triển sản phẩm từ nguồn tài nguyên địa phương, các doanh nghiệp muốn phát triển thị trường, các nhà mua hàng quốc tế...

Một trong những chủ đề chính của phiên thảo luận sáng nay xoay quanh các lợi ích và cơ hội mà Hiệp định thương mại tự do EU – Việt Nam (EVFTA) mang lại đối với các sản phẩm nông nghiệp và quá trình phát triển của ĐBSCL trong tương lai.

Thông tin đưa ra tại sự kiện nhận định thương mại song phương Việt Nam – EU đã có bước tiến triển lớn trong thập niên qua. Tổng kim ngạch hai chiều đã tăng lên 45 tỷ euro trong năm 2019, so với con số 10 tỷ euro trong năm 2009. Xuất khẩu sang thị trường châu Âu hiện chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu, là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam.

EVFTA có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, giúp giảm bớt hàng rào thuế quan với 71% tổng giá trị hàng Việt Nam xuất sang EU. Trong vòng một thập niên tới, con số này sẽ lên đến 99%. Thuế suất đối với các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam sẽ xuống thấp gần bằng zero trong vòng 10 năm tới. Chẳng hạn như các mặt hàng thủy có thuế suất đến 85% trong năm 2020 này sẽ giảm xuống gần 0% trong năm 2023. Trong khi đó, thuế suất đối với các loại nông sản sẽ giảm dần theo lộ trình tiệm tiến: từ 65% trong năm 2020 xuống còn 31% trong năm 2023 và dưới 5% trong năm 2030.

Ngân hàng Thế giới (WB) ước tính thực hiện đầy đủ EVFTA sẽ giúp xuất khẩu Việt Nam tăng 12% trong giai đoạn 2021 – 2030. Riêng với trái cây, tỷ lệ tăng trưởng là 20% nhờ vào EVFTA, mở ra cánh cửa thâm nhập thị trường mới cho nông dân, nhà sản xuất và nhà xuất khẩu ở ĐBSCL.

Ngoài việc giúp tăng xuất khẩu hàng Việt Nam sang EU, các chuyên gia cũng nhận định hiệp định EVFTA cũng giúp bảo vệ tốt hơn hàng hóa đối với hàng nhái hay hàng giả trên thị trường EU thông qua điều khoản về chỉ dẫn địa lý (GI).

Ông Nguyễn Hải Minh, Phó chủ tịch Eurocham cho biết hiện có 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam được bảo vệ ở châu Âu. Trong số này có các sản phẩm của ĐBSCL như vú sữa Vĩnh Kim hay muối biển của Bạc Liêu.

Các diễn giả trong phiên thảo luận sáng của Mekong Connect 2020 cũng chỉ ra rằng một khi hàng rào thuế quan được giảm bớt thì các hàng rào kỹ thuật khác lại được dựng lên. Và đây là những thách thức mới đối với hàng hóa và dịch vụ của đồng bằng muốn vào thị trường EU.

Bà Bùi Kim Thùy từ Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN nói: “Kiểm dịch động thực vật, thuế chống phá giá, thuế chống lẩn tránh, các biện pháp tự vệ lại là những rào cản được đẩy lên, thay thế cho các mức thuế hạ của FTA”.

Ông Nguyễn Hải Minh cho hay thị trường EU đòi hỏi các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và các sản phẩm lưu thông trên thị trường 450 triệu dân này phải đáp ứng tiêu chuẩn của khối EU về truy xuất nguồn gốc, kiểm dịch, vệ sinh và phát triển bền vững. “Nhưng đáp ứng được các tiêu chuẩn này, doanh nghiệp Việt Nam sẽ tiến xa hơn và củng cố vị trí, gia tăng giá trị trong chuỗi cung ứng thực phẩm”, ông nói.

Ngoài việc giúp sản phẩm và dịch vụ nâng chuẩn, ông Nguyễn Hải Minh tin rằng EVFTA giúp nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng và năng lực quản lý của đồng bằng.

Phó Chủ tịch Eurocham nói hiệp định EVFTA sẽ giúp tăng dòng chảy hàng hóa bởi các doanh nghiệp cả hai bên sẽ tìm cách tận dụng và xâm nhập thị trường ưu đãi và thuế suất đang giảm dần. Điều này đòi hỏi các mạng lưới vận chuyển và hạ tầng logistics hiện đại. Vì thế, các cảng ở các tỉnh ở khu vực láng giềng như TP.HCM và Bà Rịa – Vũng Tàu đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm dòng lưu thông hàng hóa thông suốt và tận dụng hết các ưu đãi của EVFTA.

“Vì vậy, nâng cấp mạng giao thương vùng giữa các trung tâm logistics này và khu vực ĐBSCL có thể giúp tăng xuất khẩu và giảm chi phí cho doanh nghiệp”, ông nhận định.

Ông Minh cũng tin EVFTA cũng giúp nâng cao năng lực quản lý. Chính phủ Việt Nam trong nhiều thập niên qua đạt được tiến bộ lớn trong việc tinh giản và hiện đại hóa thủ tục hải quan và quy trình xuất nhập khẩu. Tăng cường cải tiến ở lĩnh vực này sẽ khuyến khích gia tăng đầu tư nước ngoài (FDI) từ các công ty châu Âu và tăng kết nối các sản phẩm và dịch vụ của ĐBSCL vào thị trường quốc tế và thương mại toàn cầu.

"EVFTA cùng những hiệp định thương mại khác tạo những cơ hội mới cho Việt Nam trong bối cảnh mới", chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho hay.

“Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thế giới đang chao đảo, mọi người đang xem xét và sắp xếp lại các chuỗi cung ứng. Cùng với đó là việc thay đổi và củng cố các mối quan hệ và đối tác. Điều này có nghĩa là Việt Nam sẽ có các cơ hội để lấp vào những chỗ trống của các sự thay đổi. Đối với nông nghiệp, sự thiếu hụt của lương thực trên toàn cầu sẽ tạo ra những cơ hội nhất định cho Việt Nam, tuy nhiên thì những thách thức vẫn còn ở đó”, chuyên gia phát biểu.

Bà cũng cho rằng thị trường EU đặt ra tiêu chuẩn và chất lượng cao và doanh nghiệp Việt sẽ bị lãng quên trong thị trường mênh mông đó.

“Nếu các doanh nghiệp Việt Nam không cố gắng thì các thị trường EVFTA và CPTPP cũng sẽ quên Việt Nam. Đây sẽ là một điều mất mát vì sự thay đổi từ Việt Nam và các thị trường đã gặp nhau, tạo ra những cơ hội và sự phát triển rất lớn để vươn lên. Việt Nam đi vào những thị trường dễ tính sẽ tự kiềm hãm mình ở mức thu nhập trung bình, nếu cứ tiếp tục làm gia công và các sản phẩm giá trị gia tăng thấp. Đây là những lo lắng lớn nhất của tôi”, bà nhấn mạnh.

Cũng tại Diễn đàn Mekong Connect 2020, Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao đã trao chứng nhận Hàng Việt Nam chất lượng cao – Chuẩn hội nhập cho 16 doanh nghiệp ở 2 lĩnh vực là thực phẩm và phi thực phẩm.