MHC phiêu lưu với danh mục đầu tư hàng trăm tỷ đồng

90% tài sản nằm ở danh mục đầu tư

Công ty Cổ phần MHC vừa công bố báo cáo tài chính quý I/2020 với khoản lỗ khủng gần 127 tỷ đồng, tương đương 30% quy mô vốn điều lệ của doanh nghiệp này. Nhờ các khoản lợi nhuận tích lũy từ giai đoạn trước, lỗ lũy kế của MHC đến cuối quý I mới chỉ xấp xỉ 61 tỷ đồng.

Nguyên nhân chính dẫn đến khoản lỗ của MHC chủ yếu đến từ khoản dự phòng giảm giá, mua bán chứng khoán hơn 122 tỷ đồng. Nếu chỉ nhìn vào danh mục các ngành nghề đăng ký kinh doanh, khó để tin rằng gần 90% tài sản của MHC đang nằm tại các khoản đầu tư chứng khoán.

MHC thành lập từ năm 1998 với mục đích đại diện cho Tổng công ty Hàng hải Việt Nam huy động vốn đầu tư xây dựng tòa nhà Ocean Park Building. Công ty chấm dứt sứ mệnh với tòa nhà này sau khi thoái vốn năm 2009. Đây cũng là năm MHC phải ghi nhận khoản lỗ 32 tỷ đồng và lỗ thêm 43,5 tỷ đồng ở năm sau đó. Khi đó, công ty cũng đồng thời phải thực hiện hoạt động tái cơ cấu để tránh doanh nghiệp không rơi vào tình trạng phá sản.

Giai đoạn sau, hoạt động kinh doanh của MHC gắn với hoạt động kho bãi, vận tải và đặc biệt là khoản đầu tư tài chính vào Công ty Cổ phần Vận tải và Xếp dỡ Hải An. Hải An sau đó lên sàn chứng khoán với mã cổ phiếu HAH. Khoản đầu tư này sau đó được tất toán, đóng góp chính vào lợi nhuận năm 2015 của MHC. 

Đây cũng là năm tài chính ghi nhận khoản lãi cao nhất của MHC từ khi thành lập (112 tỷ đồng), lợi nhuận sau thuế chưa phân phối cuối năm 2015 bằng xấp xỉ một nửa quy mô vốn điều lệ. Dù vậy, cổ tức bằng tiền chi trả cho cổ đông thời điểm đó cũng chỉ ở mức 10%. MHC chủ yếu trả cổ tức bằng cổ phiếu để đồng thời tăng quy mô vốn điều lệ.

Số tiền thu về từ thoái vốn nhanh chóng được sử dụng để đầu tư vào các chứng khoán. Cuối năm 2016, chỉ riêng khoản đầu tư vào trái phiếu hai doanh nghiệp (Công ty TNHH Thiết bị và Xây lắp Huy Hoàng và Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Bưu Điện) là 295 tỷ đồng, chiếm gần 60% tổng tài sản.

Đến cuối quý I/2020, ngoài khoảng 4,7 tỷ đồng đầu tư vào trái phiếu Công ty Cổ phần Outstanding Investment, danh mục đầu tư của MHC phần lớn chuyển sang cổ phiếu. Trong đó, MHC đang giữ tới 16,4 triệu cổ phiếu GEX của Công ty Cổ phần tổng công ty Thiết bị điện Việt Nam (Gelex) với giá mua vào là 311 tỷ đồng.

Bất chấp giá cổ phiếu giảm sâu, MHC “bắt đáy” mua 1,4 triệu cổ phiếu GEX với số tiền chi ra gần 20 tỷ đồng. Cũng trong quý I, MHC đã thoái toàn bộ 1,15 triệu cổ phiếu TMS của Transimex.  

Thăng trầm theo bảng điện tử

Sự sụt giảm của cổ phiếu GEX trong quý đầu tiên của năm khiến MHC phải trích lập gần 85 tỷ đồng, tương đương 27% giá trị. Cổ phiếu VIX của Chứng khoán IB giảm sâu cũng khiến MHC phải dự phòng 11 tỷ đồng, tương đương 28% khoản đầu tư. Tổng cộng, riêng phần trích lập bổ sung với các khoản đầu tư chứng khoán kinh doanh đã khiến MHC lỗ 105 tỷ đồng, đóng góp đáng kể vào khoản chi phí dự phòng giảm giá, mua bán chứng khoán hơn 122 tỷ đồng.

Khoản lỗ của MHC chỉ trong một quý vừa qua thậm chí còn lớn hơn mức lãi kỷ lục năm 2015. Tình trạng này cũng tương tự khối tự doanh của nhiều công ty chứng khoán khi áp lực bán tháo diễn ra trên diện rộng, đặc biệt trong tháng 3/2020. Sự hồi phục của các cổ phiếu sau đó sẽ giúp MHC hoàn nhập khoản dự phòng đã trích. Riêng cổ phiếu GEX, từ mức 13.800 đồng/cp đóng cửa ngày 31/3, giá cổ phiếu này hiện giao dịch ở mức 16.000 đồng, chỉ còn thấp hơn mức giá hồi đầu năm 17,5%.

Nếu các cổ phiếu chính trong danh mục đầu tư của MHC tiếp tục hồi phục, công ty sẽ dễ dàng báo lãi lớn. Biến cố Covid-19 đã đẩy biên độ dao động lên cao bất thường. Nhưng thực tế những biến động lên xuống thất thường theo bảng giá chứng khoán thực tế không xa lạ với doanh nghiệp này, nhất là khi lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh bao gồm dịch vụ vận tải, cho thuê văn phòng ngày càng thu nhỏ lại.

Lợi nhuận của MHC phụ thuộc chính vào khoản lãi từ hoạt động tài chính và hoạt động khác - Nguồn: báo cáo tài chính MHC