Moody's điều chỉnh triển vọng tín nhiệm của Việt Nam: Có đáng lo ngại?
Tuấn Nguyễn -
21/12/2019 11:22 (GMT+7)
Theo các chuyên gia kinh tế, tác động của việc xếp hạng tín nhiệm quốc gia chưa phải lớn. Tuy nhiên, nó cũng có tác động nhất định nếu Chính phủ Việt Nam và các doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục vay nợ nước ngoài, vì lãi suất sẽ cao hơn. Như vậy, rõ ràng Việt Nam cần làm tốt hơn việc mà Moody's và các tổ chức xếp hạng tín nhiệm khác đã khuyến nghị.
Việc Việt Nam bị xếp hạng tín nhiệm thấp sẽ ảnh hưởng đến vay nợ quốc tế của nhiều doanh nghiệp và cả Chính phủ. Ảnh: Như Ý
18 ngân hàng lập tức bị hạ triển vọng
Mới đây, tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody’s Investors Service (Moody’s) thông báo giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam ở mức Ba3 đối với các khoản phát hành bằng đồng nội tệ, ngoại tệ và các khoản vay cao cấp không được bảo đảm. Đồng thời, Moody’s điều chỉnh triển vọng xuống “Tiêu cực”, kết thúc thời gian đưa hồ sơ tín dụng của Việt Nam vào diện theo dõi hạ bậc kể từ ngày 9/10/2019.
Sau khi hạ triển vọng Việt Nam xuống “Tiêu cực”, Moody’s cũng đã hạ triển vọng của 18 ngân hàng Việt Nam.
Ngày 20/12, TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam cho rằng, Moody’s đã khuyến cáo với Việt Nam cách đây 2 tháng về việc có nguy cơ bị hạ triển vọng tín nhiệm. Hơn 2 tháng qua, Chính phủ Việt Nam cũng đã làm một số việc nhất định để cải thiện. Chẳng hạn, Thủ tướng đã chỉ đạo các bộ, ngành chuẩn bị sẵn các nguồn lực tài chính để trả nợ nước ngoài đúng hạn, đầy đủ. Đồng thời, chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô để giảm bớt những rủi ro tài khóa như nợ công, nợ nước ngoài, nợ Chính phủ.
Tuy nhiên, theo TS Lực, có hai điểm Moody’s thấy Việt Nam chưa khắc phục được. Trước hết, Moody’s chưa thấy được giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả phối kết hợp giữa các cơ quan chức năng trong quản lý nợ nước ngoài, bao gồm cả nợ Chính phủ bảo lãnh. Thứ hai, Moody’s chưa thấy giải pháp để tăng tính minh bạch trong quản lý nợ nước ngoài.
Hệ lụy của việc này, theo TS Cấn Văn Lực, tất cả các doanh nghiệp (DN) Việt Nam đã được Moody’s xếp hạng tín nhiệm vừa qua đều sẽ bị hạ bậc, bao gồm cả hệ thống ngân hàng và các DN. Mới nhất là 18 ngân hàng đã bị hạ triển vọng.
Lý do chính, theo ông Lực, trần xếp hạng tín nhiệm của các ngân hàng tối đa là trần quốc gia. Do đó, khi trần quốc gia bị giảm, đương nhiên các ngân hàng cũng bị giảm chứ không phải hệ thống ngân hàng có vấn đề. “Nước lên thì thuyền lên, nước xuống thì thuyền xuống”, ông Lực bình luận.
“Tác động việc xếp hạng này chưa phải lớn. Tuy nhiên, nó cũng có tác động nhất định nếu Chính phủ Việt Nam và các DN Việt Nam tiếp tục vay nợ nước ngoài, vì lãi suất sẽ cao hơn. Như vậy, rõ ràng Việt Nam cần làm tốt hơn việc Moody’s và các tổ chức tín nhiệm khác đã khuyến nghị”, ông Lực phân tích.
Chính phủ và doanh nghiệp sẽ gặp khó
Bình luận về việc Moody’s giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm đối với Việt Nam, ông Hồ Bá Tình, giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright cho rằng, mức tín nhiệm Ba3 mà Moody’s dành cho Việt Nam có độ rủi ro đáng kể trong dài hạn.
Theo ông Tình, căn cứ để Moody’s xem xét hạ tín nhiệm Việt Nam không phải là các yếu tố kinh tế vĩ mô như trước đây. Trên thực tế, kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong thời gian gần đây khá ổn định với việc tăng trưởng GDP quý 3 lên đến 7,31%, tính chung 9 tháng tăng 6,98% mức cao nhất trong 9 năm gần đây. Bên cạnh GDP thì các chỉ số kinh tế vĩ mô khác của Việt Nam cũng rất tốt. Áp lực về lạm phát được kiểm soát với mức trung bình 2,6% tính tới thời điểm tháng 11, hạ từ mức 3,5% năm 2018 và thấp hơn nhiều so với mục tiêu “dưới 4%” mà Chính phủ đã đề ra từ đầu năm. Tỷ giá cũng ít biến động.
Đặc biệt, tính đến 15/12/2019, thặng dư cán cân thương mại của Việt Nam đã đạt hơn 10 tỷ USD. Việt Nam đang có mức dự trữ ngoại hối cao nhất lịch sử, vượt 71 tỷ USD. Do đó khả năng trả nợ bằng ngoại tệ của Việt Nam cũng rất tốt. Như vậy, rõ ràng rủi ro về vĩ mô hoặc thanh khoản của Việt Nam đang ở mức thấp.
Tuy nhiên, theo ông Tình, việc Moody’s xem xét hạ tín nhiệm Việt Nam không phải là không có cơ sở. Theo báo cáo của Chính phủ đến cuối năm 2018, tổng giá trị các khoản vay được Chính phủ bảo lãnh lên tới 27,7 tỷ USD, trong đó 23,6 tỷ USD vốn vay nước ngoài. Đây là con số lớn hơn tổng trả nợ Chính phủ trong năm 2018.
Báo cáo trước đó của Moody’s cũng cho biết, nhiều dự án được Chính phủ bảo lãnh do khó khăn về tài chính đã không có khả năng trả nợ, đang phải thanh lý tài sản để thu hồi vốn hoặc phải tái cơ cấu do nợ quá hạn cao. Trong đó, nợ nước ngoài do Chính phủ bảo lãnh tập trung chủ yếu cho đầu tư vào ngành điện tại một số tập đoàn lớn thuộc lĩnh vực điện, dầu khí, than khoáng sản và cả hàng không.
Hiện nay, nhiều dự án vay nợ nước ngoài do Chính phủ bảo lãnh khả năng trả nợ rất khó khăn. Các dự án phải kể đến như Nhà máy Giấy Phương Nam, Dự án BT Đường cao tốc La Sơn - Túy Loan, dự án Xi măng Thái Nguyên, Xi măng Đồng Bành, Xi măng Hạ Long. Chính phủ đã phải trích hàng trăm triệu USD từ Quỹ Tích lũy trả nợ để trả nợ thay cho các dự án này.
Theo ông Tình, việc hạ mức tín nhiệm chắc chắn ảnh hưởng không nhỏ đến chi phí vốn của doanh nghiệp và Chính phủ Việt Nam khi vay vốn. Quốc gia có mức tín nhiệm càng thấp thì nhà đầu tư sẽ yêu cầu lãi suất khi đầu tư càng cao để bù lại rủi ro đó.
Cũng trong ngày 20/12, trả lời câu hỏi về quan điểm của Kho bạc Nhà nước (KBNN) đối với vấn đề này, ông Trịnh Văn Khoa, Cục phó Cục Quản lý ngân quỹ (thuộc KBNN) cho rằng, không nên quá lo ngại, vì tình hình kinh tế - xã hội năm 2019 và triển vọng 2020 vẫn rất lạc quan; tình hình tài chính, tiền tệ lành mạnh. “Thực tế này cũng sẽ không tác động đến phát hành trái phiếu chính phủ.”, ông Khoa nói.
“Với mức tín nhiệm là Ba3 hiện nay thì mức bù rủi ro quốc gia của Việt Nam đối với trái phiếu hay các khoản cho vay đối với Chính phủ hoặc doanh nghiệp là 3 điểm phần trăm. Nói cách khác, nếu Chính phủ Việt Nam phát hành trái phiếu quốc tế thì lãi suất trái phiếu bằng đồng USD bị nhà đầu tư yêu cầu cao hơn so với lãi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ (cùng kỳ hạn) là 3 điểm phần trăm. Khi Moody’s hạ mức tín nhiệm của Việt Nam 1 bậc, thì lãi suất yêu cầu sẽ tăng thêm 0,5 điểm phần trăm. Ðiều này đồng nghĩa với chi phí huy động vốn của doanh nghiệp ở Việt Nam và Chính phủ sẽ tăng tương ứng”.
Ông Hồ Bá Tình, giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright
(VNF) - Khoản đầu tư 40 tỷ USD định giá nhà sản xuất ChatGPT ở mức 300 tỷ USD, bao gồm cả vốn mới. Theo PitchBook, con số này gần gấp 3 lần số tiền mà một công ty công nghệ tư nhân trước đây huy động được.
(VNF) - Tập đoàn chế biến thịt hàng đầu Brazil, JBS, vừa công bố kế hoạch đầu tư 100 triệu USD để xây dựng hai nhà máy chế biến thịt tại Việt Nam. Đây là một phần trong chiến lược mở rộng sự hiện diện của tập đoàn JBS tại khu vực Đông Nam Á, đồng thời củng cố vị thế của tập đoàn trên thị trường toàn cầu.
(VNF) - Tập đoàn dầu khí ngoài khơi quốc gia Trung Quốc (CNOOC) đã phát hiện ra một mỏ dầu ở Biển Đông với trữ lượng đã được chứng minh vượt quá 100 triệu tấn, hãng thông tấn Xinhua đưa tin ngày 31/1.
(VNF) - Vàng đã đạt mức cao nhất mọi thời đại vào ngày 31/1, vượt qua mốc 3.100 USD, khi các nhà đầu tư chuyển sang tài sản trú ẩn an toàn trong bối cảnh lo ngại rằng các kế hoạch áp thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gây ra một cuộc chiến thương mại toàn cầu và hậu quả kinh tế sâu rộng.
(VNF) - Temasek Holdings, tập đoàn đầu tư hàng đầu của Singapore, đang mở rộng mạnh mẽ hoạt động tại Việt Nam. Với danh mục đầu tư trị giá hàng trăm tỷ USD, Temasek không chỉ mang lại nguồn vốn mà còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30/3 tuyên bố rằng mức thuế quan có đi có lại mà ông chuẩn bị công bố trong tuần này sẽ bao gồm tất cả các quốc gia, không chỉ một nhóm nhỏ gồm 10 đến 15 quốc gia có tình trạng mất cân bằng thương mại lớn nhất.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 29/3 cho biết ông sẽ áp thuế bổ sung từ 25% đến 50% đối với toàn bộ dầu thô của Nga nếu ông cảm thấy Moscow đang cản trở nỗ lực chấm dứt chiến sự ở Ukraine của ông, và họ có thể áp dụng thuế này trong vòng một tháng nếu không có lệnh ngừng bắn.
(VNF) - Các công ty khởi nghiệp công nghệ sinh học Trung Quốc đang cạnh tranh với các nhà sản xuất thuốc phương Tây trong việc chữa trị ung thư bằng vắc-xin cá nhân hoá.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 29/3 cho hay ông "không quan tâm" nếu giá ô tô tăng vọt do thuế quan 25% sắp được áp đặt với ô tô nhập khẩu. Ông tin rằng các khoản thuế này sẽ thúc đẩy nhiều người mua ô tô Mỹ hơn.
(VNF) - Động đất là một trong những thảm họa thiên nhiên gây thiệt hại lớn nhất về người và tài sản trên toàn cầu. Trước thực trạng này, nhiều quốc gia đã đầu tư mạnh vào công nghệ xây dựng chống động đất nhằm giảm thiểu rủi ro và bảo vệ công trình quan trọng. Từ Nhật Bản, Mỹ, cho đến các nước châu Âu, những tiến bộ trong kỹ thuật xây dựng đã giúp các tòa nhà đứng vững trước những rung chấn mạnh.
(VNF) - Một tuần đầy biến động với trận động đất mạnh 7,7 độ Richter tại Myanmar khiến hàng trăm tòa nhà sụp đổ và hàng nghìn người phải sơ tán. Trong khi đó, căng thẳng địa chính trị tiếp tục leo thang, kinh tế toàn cầu cũng chứng kiến nhiều biến động.
(VNF) - Không chỉ dừng lại ở bê bối có chuột trong bát súp, mới đây, chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh Sukiya, Nhật Bản tiếp tục bị khách hàng tố đã tìm thấy 1 con bọ nằm trên bữa ăn.
(VNF) - Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố Ukraine sẽ không đồng ý bất kỳ thỏa thuận nào về khoáng sản với Mỹ nếu điều đó gây nguy hiểm cho nguyện vọng gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Ukraine.
(VNF) - Dưới áp lực gia tăng từ Trung Quốc, tập đoàn CK Hutchison của tỷ phú Hồng Kông Lý Gia Thành sẽ không ký thỏa thuận bán hai cảng biển ở Kênh đào Panama cho một nhóm do công ty Mỹ BlackRock đứng đầu vào tuần tới, hãng tin Reuters dẫn 2 nguồn thạo tin cho hay.
(VNF) - Theo tỷ phú Bill Gates, với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), con người sẽ chỉ cần làm việc 2 ngày/tuần trong vòng 1 thập kỷ tới. Bên cạnh đó, bác sĩ và giáo viên là 2 ngành nghề mà ông Gates cho rằng sẽ có nhiều thay đổi nhất.
(VNF) - Ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố về việc áp thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu, các nhà sản xuất ô tô toàn cầu và các đại lý cảnh báo về việc tăng giá ngay lập tức. Điều này làm dấy lên lo ngại về tình trạng mất việc làm ở các quốc gia xuất khẩu ô tô lớn, nhiều quốc gia trong số đó là đồng minh của Mỹ.
(VNF) - Chỉ tính riêng tại Myanmar, ít nhất 144 người đã thiệt mạng và hơn 730 người bị thương sau trận động đất mạnh 7,7 độ richter xảy ra gần thành phố Mandalay. Hiện công tác cứu hộ vẫn đang được gấp rút triển khai.
(VNF) - Phát hiện ra hai mỏ vàng với tổng trữ lượng lên tới 2.000 tấn có thể giúp Trung Quốc duy trì tốc độ sản xuất vàng và ngăn chặn sự suy giảm sản lượng.
(VNF) - Một trận động đất mạnh đã xảy ra ở miền trung Myanmar vào ngày 28/3, với tầm ảnh hưởng có thể được cảm nhận ở cả Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam.
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề xuất thảo luận về việc thành lập một chính phủ lâm thời tại Ukraine, dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc và một số quốc gia.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ sẽ "dùng mọi cách" để giành quyền kiểm soát Greenland, trước chuyến thăm dự kiến tới hòn đảo Bắc Cực này của Phó Tổng thống Mỹ JD Vance. Chuyến thăm này đã vấp phải sự chỉ trích từ Greenland và Đan Mạch.
(VNF) - Liên minh châu Âu đang khuyến cáo 450 triệu công dân của mình chuẩn bị cho các cuộc khủng hoảng tiềm tàng bằng cách dự trữ các nhu yếu phẩm thiết yếu như thực phẩm và nước đủ dùng trong tối thiểu 72 giờ.
(VNF) - Khoản đầu tư 40 tỷ USD định giá nhà sản xuất ChatGPT ở mức 300 tỷ USD, bao gồm cả vốn mới. Theo PitchBook, con số này gần gấp 3 lần số tiền mà một công ty công nghệ tư nhân trước đây huy động được.