Mùa ĐHCĐ, ngân hàng dồn dập trình đề án tăng vốn

Nhiều ngân hàng lên kế hoạch tăng vốn ngàn tỷ

2024 là năm tăng vốn mạnh của ngành ngân hàng với 11 nhà băng tăng vốn điều lệ. Nhưng quy mô vốn toàn ngành vẫn còn khiêm tốn do hạn chế trong huy động vốn mới. Vì vậy, nhiều nhà băng tiếp tục đặt ra mục tiêu tăng vốn trong năm nay.

Bước vào mùa đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên năm 2025, nhiều ngân hàng đồng loạt công bố tài liệu dự kiến trình cổ đông, với kế hoạch tăng vốn quy mô lớn. Tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu tại các ngân hàng trong mùa ĐHĐCĐ ở mức 15-35%, tạo ra dư địa lớn để các tổ chức tín dụng củng cố bộ đệm tài chính.

Trong tài liệu phục vụ ĐHĐCĐ thường niên vào ngày 1/4 tới đây, VietinBank dự kiến trình phương án tăng vốn điều lệ từ 53.700 tỷ đồng lên 77.671 tỷ đồng thông qua phát hành gần 2,4 tỷ cổ phiếu, tương đương tỷ lệ 44,64%. VietinBank cũng đề xuất giữ lại toàn bộ lợi nhuận giai đoạn 2024-2028 để củng cố nền tảng tài chính và gia tăng dư địa mở rộng tín dụng.

Trước VietinBank, hai ngân hàng khác trong nhóm “Big 4” đã công bố kế hoạch tăng vốn.

Cụ thể, Vietcombank chốt tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu là 49,5%. Đây là đợt chia cổ tức bằng cổ phiếu cao kỷ lục của Vietcombank tính từ năm 2016. Theo đó, ngân hàng này dự kiến sẽ phát hành hơn 2,76 tỷ cổ phiếu, tăng vốn từ 55.890 tỷ đồng lên 83.557 tỷ đồng, trở thành ngân hàng có vốn điều lệ cao nhất hệ thống.

Ngoài đợt phát hành này, Vietcombank còn hai phương án chia cổ tức bằng cổ phiếu đang chờ phê duyệt. Nếu được thông qua, Vietcombank có thể sớm cán mốc 100.000 tỷ đồng vốn điều lệ. Trong đó, lợi nhuận còn lại năm 2023 sau trích lập các quỹ lên đến 22.770 tỷ đồng, dự kiến được dùng để tiếp tục chia cổ tức bằng cổ phiếu.

BIDV đã hoàn thành chi trả cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 21% từ lợi nhuận sau thuế năm 2022 và dự kiến tiếp tục phát hành cổ phiếu với tỷ lệ 20% trong năm 2025 để đáp ứng tiêu chuẩn Basel III. Mới đây, BIDV đã hoàn tất phát hành riêng lẻ 123,8 triệu cổ phần, nâng vốn điều lệ lên 70.213 tỷ đồng, đồng thời cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR) từ 9,9% lên khoảng 10,5%.

Các ngân hàng thương mại nhà nước nhiều lần đề xuất Chính phủ cho phép giữ lại lợi nhuận để tăng vốn.

Theo Tổng giám đốc Agribank Phạm Toàn Vượng, để đáp ứng nhu cầu tín dụng tăng trên 200.000 tỷ đồng mỗi năm, Agribank cần bổ sung thêm 15.000-17.000 tỷ đồng vốn tự có, với đề xuất được cấp tối thiểu 10.000 tỷ đồng/năm từ lợi nhuận nộp ngân sách.

Không chỉ các ngân hàng có vốn nhà nước mà nhiều ngân hàng tư nhân cũng tích cực triển khai kế hoạch tăng vốn thông qua chia cổ tức bằng cổ phiếu.

Hiện có khoảng 15 ngân hàng tư nhân công bố các kế hoạch chia cổ tức bằng cổ phiếu. Trong đó, nhóm ngân hàng có quy mô lớn và vừa như: VPBank, MB, ACB, SHB, Techcombank, HDBank, VIB… xác định tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu trong mùa ĐHĐCĐ năm nay với mức 14-30%. Với số cổ phiếu phát hành trong khoảng từ 417-670 triệu cổ phiếu để tăng vốn điều lệ, ước tính mỗi ngân hàng sẽ tăng vốn thêm khoảng 5.000-7.000 tỷ đồng.

Đơn cử, ACB dự kiến trả cổ tức 25% kết hợp giữa tiền mặt và cổ phiếu, trong đó 15% bằng cổ phiếu giúp nâng vốn điều lệ lên 51.366 tỷ đồng.

VIB cũng sẽ chi hơn 2.085 tỷ đồng, tương đương tỷ lệ cổ tức 7%, và phát hành gần 417,1 triệu cổ phiếu, tỷ lệ 14%, nhằm tăng vốn.

Tăng vốn tạo tiền đề phát triển bền vững

Theo giới chuyên gia, việc tăng vốn của các ngân hàng không chỉ giúp gia tăng nguồn lực nội tại mà còn tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều biến động.

Trong bối cảnh năm 2025, tăng trưởng tín dụng được yêu cầu ở mức cao lên tới 16% đòi hỏi các ngân hàng phải có “bộ đệm” vốn đủ lớn để đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR), từ đó tạo điều kiện mở rộng tín dụng và tăng trưởng hoạt động kinh doanh.

Theo ông Ivan Tan - Giám đốc Xếp hạng định chế tài chính, S&P Global Ratings - các ngân hàng Việt Nam đang chịu áp lực tăng vốn rất lớn. Tỷ lệ CAR của các ngân hàng Campuchia là 22,6%, Thái Lan là 20,5%, Trung Quốc là 15,6%, còn Việt Nam chỉ 12,4%. Để tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ, các ngân hàng Việt Nam cần một nguồn vốn lớn hơn để đảm bảo tỷ lệ CAR đạt yêu cầu.

Các chuyên gia Công ty Cổ phần Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating) cho biết, quy mô vốn của toàn ngành ngân hàng vẫn ở mức khiêm tốn do lợi nhuận ổn định và hạn chế trong việc huy động vốn mới.

Công ty Chứng khoán SSI (SSI Research) đánh giá, việc tăng vốn điều lệ sẽ giúp các ngân hàng mở rộng tín dụng, nâng cao chất lượng tài sản và duy trì lợi thế cạnh tranh. Trong bối cảnh biên lãi ròng (NIM) dự kiến đi ngang hoặc giảm nhẹ trong năm 2025, những ngân hàng có kế hoạch tăng vốn rõ ràng và kiểm soát nợ xấu hiệu quả sẽ có cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ hơn. Tăng trưởng tín dụng năm 2025 có thể đạt 16%, kéo theo nhu cầu cấp thiết về tăng vốn để đảm bảo tỷ lệ CAR.

SSI Research nhận định, trong bối cảnh hiện nay, ngân hàng nào có thể xử lý nhanh tài sản tồn đọng, kiểm soát nợ xấu tốt và có kế hoạch tăng vốn rõ ràng thì ngân hàng đó sẽ có nhiều dư địa tăng trưởng hơn trong tương lai. Vì thế, việc các ngân hàng tập trung để lại lợi nhuận, từ đó phát hành cổ phiếu trả cổ tức cũng là động thái tích cực.

Theo FiinGroup, việc tăng vốn điều lệ không chỉ giúp các ngân hàng đảm bảo khả năng hoạt động bền vững trong bối cảnh tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống tăng và tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm mà còn tạo nền tảng mở rộng kinh doanh trong các lĩnh vực chiến lược.

Mức vốn điều lệ tăng thêm sẽ giúp ngành ngân hàng mở rộng đáng kể dư nợ tín dụng trong nền kinh tế. Với kế hoạch tăng vốn bằng cổ phiếu thì lượng cung cổ phiếu ngành ngân hàng sẽ tăng số lượng lớn trên thị trường chứng khoán. Sau khi các ngân hàng hoàn tất tăng vốn, hàng tỷ cổ phiếu sẽ lên sàn chứng khoán.

Tuy nhiên, Công ty CP Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) nhìn nhận việc chia cổ tức bằng cổ phiếu giúp ngân hàng giữ lại vốn, cải thiện hệ số CAR và tăng trưởng tín dụng. Song việc phát hành cổ phiếu để trả cổ tức không tạo ra dòng tiền mới. Do đó, các ngân hàng cần chiến lược huy động vốn bền vững hơn. Việc phát hành trái phiếu riêng lẻ được xem là một giải pháp khả thi, vừa giúp tăng vốn điều lệ, vừa cải thiện CAR, từ đó giúp ngân hàng có thêm nguồn vốn dồi dào với chi phí thấp để phục vụ hoạt động cho vay và đầu tư.

Theo nhận định của nhiều chuyên gia, các ngân hàng nên ưu tiên chia cổ tức bằng cổ phiếu thay vì tiền mặt cho thấy rõ mục tiêu tăng vốn tự có, cải thiện hệ số CAR. Đây là bước đi cần thiết để đáp ứng các yêu cầu ngày càng chặt chẽ về an toàn vốn theo chuẩn mực quốc tế.