Trong bài bình luận đăng trên South China Morning Post, nhà tư vấn chính sách đối ngoại Christian Le Miere bình luận rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump cuối cùng đã đối đầu với Trung Quốc về mặt quân sự.
Trước đây, dù chỉ định Bộ tự lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là đơn vị ưu tiên nhưng Lầu Năm Góc không thay đổi quan điểm tổng thể. Trên thực tế, căng thẳng ở Trung Đông đã buộc Mỹ phải duy trì sự hiện diện lớn hơn ở đó, thay vì chuyển quân sang Đông Á để đối đối đầu với mối đe dọa từ Trung Quốc.
Nhưng giờ đây, sau sự bùng phát của đại dịch Covid-19, giới tinh hoa chính trị Washington đã tìm thấy sự đồng thuận giữa hai đảng về sự cần thiết phải đối đầu với Trung Quốc. Gần đây, Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ đã phê chuẩn đạo luật Ủy quyền quốc phòng năm 2021, nêu rõ những gì Thượng viện muốn thấy chính phủ chi cho quốc phòng.
Một bổ sung quan trọng đã được đưa vào dự luật là cấp kinh phí cho Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương.
Dự luật cho phép bổ sung 1,4 tỷ USD cho năm tài chính 2021-2022 và thêm 5,5 tỷ USD cho năm tiếp theo. Con số này là một khoản nhỏ so với ngân sách quốc phòng của Mỹ. Ngân sách quốc phòng năm 2020 ở mức 738 tỷ USD, do đó Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương chỉ chiếm 0,2% tổng ngân sách. Nhưng việc tạo ra kế hoạch này là sự quyết tâm mới và thống nhất chính trị trong chính sách Trung Quốc.
Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương bắt nguồn từ Sáng kiến răn đe châu Âu được tạo ra dưới thời cựu tổng thống Barack Obama. Được phê duyệt vào năm 2014, Sáng kiến răn đe châu Âu nhằm ngăn chặn Nga và trấn an các đồng minh bằng cách mang lại sự hiện diện lớn hơn của Mỹ ở Đông Âu sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea.
Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương làm điều tương tự. Về bản chất, Washington sẽ tìm cách chuyển từ số lượng nhỏ các căn cứ lớn ở châu Á gần bờ biển Trung Quốc sang số lượng lớn các căn cứ nhỏ và phân tán, cùng với hệ thống phòng thủ tên lửa tốt hơn.
Mục tiêu là làm cho Trung Quốc khó thực hiện cuộc tấn công bằng tên lửa vào căn cứ Mỹ, làm phức tạp mọi kế hoạch của Bắc Kinh cho một cuộc xung đột. Dù thường xuyên chỉ trích chính quyền cựu Tổng thống Obama, mục tiêu của Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương làm gần giống chiến lược xoay trục sang châu Á được công bố vào năm 2011.
Chính quyền cựu tổng thống Obama muốn chuyển lực lượng từ các căn cứ thường trực ở Nhật Bản sang triển khai luân phiên nhỏ hơn trong khu vực. Theo nghĩa này, Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương là một sự tái cân bằng lại trong châu Á hơn là sự cân bằng lại với châu Á.
Chiến lược xoay trục của cựu tổng thống Obama có mục tiêu cụ thể là tái cân bằng lực lượng để đảm bảo 60% hải quân thuộc Hạm đội Thái Bình Dương, từ 50% trước đó. Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương đã không vạch ra mục tiêu cụ thể, dù trên tinh thần là tiếp tục ưu tiên khu vực Thái Bình Dương.
Nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ phô diễn sức mạnh trên biển. Ảnh: Hải quân Mỹ.Vấn đề đối với Mỹ là như các chính quyền trước đây đã phát hiện ra rằng, việc di chuyển khỏi các chiến trường không phải lúc nào cũng dễ dàng. Dù gần một thập kỷ thực hiện chiến lược tái cân bằng châu Á, khi Tổng thống Trump lên nắm quyền, ông vẫn thấy quá nhiều quân đội Mỹ ở Trung Đông và châu Phi.
Bên cạnh đó, các cuộc xung đột trong khu vực vẫn đang diễn ra và khủng hoảng mới như vụ Iran tấn công cơ sở lọc dầu của Saudi Arabia, sự trỗi dậy của tàn quân IS đã chuyển hướng sự chú ý cũng như nguồn lực của Washington.
Tương tự như chính quyền cựu tổng thống Obama phải đối mặt với sự trỗi dậy của nước Nga khi ông thực hiện chiến lược xoay trục sang châu Á, vì vậy, chính quyền Tổng thống Trump vẫn bị chi phối bởi các cuộc xung đột ở Trung Đông, ngay cả khi họ tuyên bố cứng rắn với Trung Quốc.
Chính quyền Tổng thống Trump đã thực hiện nỗ lực mới như ông tuyên bố kết thúc cuộc chiến bất tận ở Afghansitan và Iran, cùng với kế hoạch rút quân ở Đức và châu Phi. Nhưng những cuộc khủng hoảng là khó tránh khỏi và không thể biết liệu những điều này có thể cản trở sự thay đổi tại Đông Á hay không.
Vì vậy, trong khi Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương là bước đi cụ thể đầu tiên của chính quyền Tổng thống Trump nhằm răn đe mạnh hơn với Trung Quốc, vẫn chưa chắc chắn về hiệu quả lâu dài của nó khi có quá nhiều nhu cầu chiến thuật tức thời.
Một câu hỏi khác là liệu sáng kiến này có trấn an được các đồng minh của Mỹ trong khu vực hay không. Đối với Washington, Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương thể hiện cam kết và quyết tâm nhằm ngăn chặn sự xuống dốc của các liên minh, dù đã gần một thập kỷ trôi qua trong chiến lược tái cân bằng châu Á.
Và hiệu quả của nó sẽ là câu hỏi chính của thập kỷ tiếp theo, ông Le Miere kết bài.
Tags:
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Ngày 9/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ cho phép Nvidia xuất khẩu chip AI H200 sang Trung Quốc và áp thuế 25% trên các giao dịch.
(VNF) - Một tòa án Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD cho gia đình 8 nạn nhân MH370, 11 năm sau ngày chiếc máy bay biến mất bí ẩn.
(VNF) - Cảng thương mại tự do Hải Nam không chỉ là bàn đạp giúp phục hồi kinh tế Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cải cách mở cửa của Bắc Kinh trong thời đại mới.
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
(VNF) - Mới đây, tỷ phú Elon Musk đã kêu gọi “giải tán” Liên minh châu Âu (EU) sau khi khối này phạt công ty mạng xã hội X của ông 140 triệu USD.
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
