'Nền kinh tế phụ nữ' ngày càng phát triển ở Trung Quốc

Trong nhiều năm, Lucy Nan, cư dân Quảng Châu (Trung Quốc), đã dành phần lớn thu nhập cho sở thích lớn nhất của mình là sưu tầm đồ thủ công, từ đồ cổ đến tranh vẽ.

Người phụ nữ 49 tuổi chưa lập gia đình thậm chí còn thuê một biệt thự nhỏ trị giá khoảng 10.000 NDT (1.379 USD) mỗi tháng chỉ để lưu giữ bộ sưu tập của mình, từ gốm sứ châu Âu đến đồ sơn mài Nhật Bản.

Nan, người từng du học ở Úc nhưng đã trở về nước sau khi tốt nghiệp đại học, cho biết: “Tôi phải nói rằng tôi khá coi trọng cuộc sống hàng ngày và chi tiêu. Tôi sẵn sàng trả 2.000 NDT để thử ăn tối ở một nhà hàng được bài trí đẹp”.

Và mặc dù kiếm sống bằng nghề viết văn tự do và buôn đồ cổ đồng nghĩa với việc cô không có thu nhập đều đặn, Nan cho biết cuộc sống của cô “khá tốt đẹp” khi hoàn toàn tập trung vào bản thân.

Nan chỉ là một trong số nhiều phụ nữ Trung Quốc với trình độ học vấn được cải thiện, khả năng tài chính tốt hơn và lối sống hiện đại, đang hào phóng hơn trong việc đầu tư cho hạnh phúc của chính mình, thúc đẩy một nền “nền kinh tế phụ nữ” ngày càng phát triển ở Trung Quốc.

Nền kinh tế phụ nữ ngày càng phổ biến

Theo cuộc điều tra dân số năm 2020, cụm từ "nền kinh tế phụ nữ" được đặt ra để mô tả tác động ngày càng tăng mà phụ nữ tạo ra đối với nền kinh tế Trung Quốc, nhờ lượng dân số nữ trong độ tuổi lao động khoảng 433 triệu người.

Đã có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng nhóm nữ đóng vai trò dẫn đầu trong chi tiêu cá nhân và mua sắm gia đình ở Trung Quốc.

Trong một báo cáo hồi tháng 3, ngân hàng Goldman Sachs cho biết “nền kinh tế phụ nữ” ở Trung Quốc đang gia tăng trong bối cảnh xu hướng tương tự ở các nơi khác trên thế giới, khi ngày càng có nhiều phụ nữ trong những thập kỷ qua đang đạt được tiến bộ trong việc đảm nhận nhiều vai trò trước đây do nam giới thống trị.

“Vào năm 2023, chúng tôi chứng kiến ​​‘womenomics’ – tác động và đóng góp ngày càng tăng của phụ nữ vào nền kinh tế toàn cầu – thúc đẩy tỷ trọng tăng trưởng kinh tế lớn hơn bao giờ hết”, Goldman Sachs cho hay.

Trong một báo cáo của JD.com - một trong những nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) lớn nhất Trung Quốc, công ty cho biết vào năm 2022, mức tăng trưởng chi tiêu của người tiêu dùng nữ cao hơn 5,51% so với nam giới trên sàn mua sắm trực tuyến này.

Ông Keiyou Wang, giám đốc hạng mục “Báo cáo Trung Quốc” tại công ty nghiên cứu thị trường Mintel, cho biết: “Ảnh hưởng của người tiêu dùng nữ đối với tổng mức tiêu dùng của Trung Quốc không chỉ nằm ở sức mua lớn mà còn ở tiếng nói ngày càng tăng và khả năng kích thích sức sống chi tiêu của họ”.

Bà nói thêm, so với nam giới, sở thích của phụ nữ Trung Quốc đối với những thứ “không cần thiết”, bao gồm hàng hóa và dịch vụ mua để kỷ niệm tất cả các ngày đặc biệt, đang "tiếp thêm sức sống" cho thị trường.

Bắt nguồn tự sự nhận thức về nhu cầu chiều chuộng bản thân

Và một phần quan trọng của xu hướng đó đến từ nhận thức ngày càng tăng của phụ nữ về việc "chiều chuộng" bản thân, theo Shen Jiake, một nhà văn viết tiểu thuyết nổi tiếng dành cho phụ nữ và là một nhà bình luận độc lập với lượng lớn phụ nữ theo dõi.

Cô Shen nhận thấy rằng trong những năm gần đây, nhiều độc giả nữ đã kết hôn của cô bắt đầu sử dụng số tiền từng được chi tiêu cho con cái cho chính họ.

“Một bà nội trợ nói với tôi rằng trước đây, 70% chi tiêu của gia đình cô ấy dành cho con cái, nhưng giờ cô ấy chỉ chi 30% cho chúng, phần còn lại để dành cho bản thân”, cô Shen nói.

Trích dẫn một thuật ngữ mới được đặt ra có nghĩa là “sự tham gia sâu sắc vào hạnh phúc của chính mình”, Shen cho biết xu hướng khá rõ ràng là phụ nữ đang tập trung nhiều hơn vào bản thân và trở nên độc lập hơn trong chi tiêu.

...Cho tới những mối quan tâm mới mẻ hơn

Và bên cạnh sở thích truyền thống về quần áo và trang điểm, phụ nữ Trung Quốc đang ngày càng thể hiện sự quan tâm đến các lĩnh vực mới mà theo truyền thống nam giới thống trị, bao gồm ô tô và trò chơi, bà Wang tại Mintel cho biết thêm.

Trích dẫn báo cáo gần đây của Mintel về thị trường bán lẻ ô tô Trung Quốc, Wang cho biết người mua nữ quan tâm nhiều hơn đến cấu hình thông minh - bao gồm việc tích hợp các thiết bị điện tử, cảm biến và phần mềm phức tạp - và có ngân sách cao hơn nam giới.

Chưa phát huy hết tiềm năng

Tuy nhiên, tiềm năng của thị trường tiêu dùng nữ của Trung Quốc vẫn chưa được phát huy hết do xu hướng thắt chặt hầu bao nói chung vẫn tồn tại trong bối cảnh niềm tin yếu vào tăng trưởng kinh tế do các vấn đề cơ cấu sâu xa, bao gồm cả sự bùng nổ của bong bóng bất động sản và dân số già đi nhanh chóng.

Bà Wang cho biết số liệu theo dõi người tiêu dùng hàng tháng của Mintel cho thấy người tiêu dùng Trung Quốc nói chung đang trở nên thực tế hơn trong chi tiêu, với hiện tượng “chi tiêu trước” và “vượt quá ngân sách” đang giảm dần.

Nhưng phụ nữ vẫn sẵn sàng chi tiêu hơn nam giới, với 64% phụ nữ trong một cuộc khảo sát gần đây của Mintel về các hoạt động giảm căng thẳng cho biết “tiết kiệm tiền khiến tôi hạnh phúc hơn chi tiêu”, so với 68% nam giới được hỏi.

Xiao Lisheng, nhà nghiên cứu kinh tế vĩ mô tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết người tiêu dùng cần tăng thu nhập ổn định và cải thiện thị trường việc làm để cảm thấy thoải mái hơn khi chi tiêu.

Ông nói: “Nền kinh tế Trung Quốc đang trong quá trình ổn định, nhưng vẫn có một mức độ không chắc chắn nhất định về sự ổn định đó, và điều này cũng đúng với tăng trưởng thu nhập. Vì vậy, tôi nghĩ vẫn sẽ mất một thời gian để có thêm khả năng chi tiêu”.

Trung Quốc đã báo cáo tốc độ tăng trưởng kinh tế 5,2% vào năm ngoái và Bắc Kinh đang đặt mục tiêu duy trì tốc độ khoảng 5% trong năm nay, điều mà nhiều nhà kinh tế tin rằng sẽ là thách thức bất chấp mức tăng trưởng 5,3% trong quý đầu tiên.

Tiêu dùng đã đóng góp 82,5% vào tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc vào năm 2023 và tỷ lệ này được cho là sẽ tiếp tục tăng trong năm nay, do nhu cầu bị dồn nén vì năm ngoái là năm đầu tiên mở cửa trở lại sau đại dịch Covid-19, các quan chức cam kết tại hội nghị công tác kinh tế trung ương vào tháng 12/2023.