Nợ xấu 'leo thang': Bài toán nan giải khi tăng tín dụng trong môi trường không thuận lợi
Khánh Tú -
25/02/2025 12:30 (GMT+7)
(VNF) - Theo TS Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Trung tâm Thông tin, phân tích và dự báo kinh tế, nếu các mục tiêu tăng trưởng kinh tế không đạt được, ngành ngân hàng sẽ đối mặt với bài toán nan giải khi tín dụng được thúc đẩy trong một môi trường không thuận lợi.
Nếu GDP không đạt 8%, ngân hàng sẽ gặp khó
Theo báo cáo ngành ngân hàng mới đây của Chứng khoán VIS, năm 2024 đánh dấu sự phục hồi ấn tượng của ngành ngân hàng khi tổng lợi nhuận trước thuế của 27 ngân hàng niêm yết (không tính Agribank) đạt gần 300.000 tỷ đồng - mức cao nhất trong lịch sử.
Đồng thời, lợi nhuận tăng trưởng 18% so với nền thấp của năm trước, đưa ngành ngân hàng trở lại mức tăng trưởng hai con số sau một năm 2023 đầy khó khăn với tăng trưởng chỉ ở mức 3% - mức thấp nhất trong gần một thập kỷ. Trong đó, có 9 ngân hàng ghi nhận lợi nhuận trên 10.000 tỷ đồng, gồm 3 ngân hàng quốc doanh và 6 ngân hàng thương mại cổ phần.
Tại hội thảo "Triển vọng tín nhiệm Việt Nam 2025: Nắm bắt cơ hội trước những bất định toàn cầu, mở ra kỷ nguyên phát triển mới" do CTCP Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating), TS Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Trung tâm Thông tin, phân tích và dự báo kinh tế, Ban Kinh tế Trung ương, nhận định hệ thống ngân hàng tại Việt Nam hiện đã trưởng thành hơn rất nhiều so với những năm trước, về cả quy mô, vốn tự có, tài sản,…
“Bên cạnh đó, với quy trình quản lý rủi ro theo Basel II, hệ số an toàn của hệ thống đang có sự tin cậy hơn rất nhiều so với những năm trước. Hệ thống ngân hàng cũng trải qua nhiều sóng gió, tích lũy được nhiều kinh nghiệm về xử lý nợ xấu, vĩ mô,…”, ông nói.
Tuy nhiên, TS Nguyễn Tú Anh cũng chỉ ra, bước sang năm 2025, ngành ngân hàng đang đứng trước nhiều rủi ro và thách thức.
Đầu tiên, theo ông Tú Anh, mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 được đặt ra khá cao, lên tới 16%. “Nếu nền kinh tế đáp ứng được mục tiêu tăng trưởng GDP 8%, tăng trưởng tín dụng hoàn toàn khả thi. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ, nền kinh tế Việt Nam vẫn chịu tác động lớn từ các yếu tố bên ngoài – những biến số khó lường. Nếu các mục tiêu tăng trưởng kinh tế không đạt được, ngành ngân hàng sẽ đối mặt với bài toán nan giải - nợ xấu có thể 'leo thang' khi tín dụng được thúc đẩy trong một môi trường không thuận lợi”, ông cảnh báo.
Một thách thức lớn đang chờ đợi hệ thống ngân hàng vào cuối năm 2024 khi Thông tư 06 về giãn, hoãn nợ xấu hết hiệu lực. Khi “tấm màn che” được dỡ bỏ, bức tranh nợ xấu sẽ lộ diện một cách rõ ràng hơn, phơi bày thực trạng tài chính của nhiều nhà băng. Tình trạng các khoản nợ tái cơ cấu không thể chuyển sang nhóm nợ thấp hơn, nhóm nợ ít rủi ro hơn có thể diễn ra tại một số ngân hàng.
Bên cạnh đó, thị trường bất động sản tiếp tục đối mặt với thế khó: thanh khoản chậm nhưng giá vẫn neo cao. Điều này đặt ngân hàng vào tình thế rủi ro kép. “Nếu doanh nghiệp bất động sản không thể trả nợ đúng hạn, nợ xấu của ngân hàng sẽ gia tăng. Ngược lại, nếu các doanh nghiệp bất động sản buộc phải giảm giá để đẩy nhanh thanh khoản, giá trị tài sản thế chấp cũng suy giảm, làm gia tăng áp lực rủi ro lên hệ thống ngân hàng”, ông Tú Anh nhận định.
TS Nguyễn Tú Anh cũng lưu ý rằng chênh lệch giữa lãi suất USD và VND vẫn đang ở mức cao. “Nếu cán cân tài chính/ cán cân thanh toán tiếp tục âm như nhiều quý vừa qua, dự trữ ngoại hối khi đó sẽ không tăng mà có thể giảm. Điều này dẫn đến tình trạng cung tiền bị hạn chế, các ngân hàng sẽ gặp khó khăn trong việc huy động vốn để cho vay, mục tiêu tăng trưởng tín dụng vì thế khó đạt được”, ông Tú Anh nhận định.
Tuy nhiên, Giám đốc Trung tâm Thông tin, phân tích và dự báo kinh tế cũng chỉ ra 2025 là năm các hoạt động đầu tư công được đẩy mạnh. "Trong bối cảnh đó, cùng với sự nới lỏng một cách thận trọng của chính sách tiền tệ và tài khóa, cung tiền sẽ được đẩy mạnh ra ngoài, thúc đẩy tổng cầu của nền kinh tế", ông nói.
Thêm nữa, việc tinh gọn bộ máy Nhà nước không chỉ giúp ngân sách tiết kiệm được một khoản vốn lớn mà quan trọng hơn, nó tạo dư địa để Chính phủ tái phân bổ nguồn lực này vào những lĩnh vực có tác động lan tỏa cao, thúc đẩy tăng trưởng bền vững trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
Tinh giản bộ máy còn giúp cắt giảm các khâu trung gian, thủ tục hành chính rườm rà, từ đó rút ngắn thời gian xử lý công việc, nâng cao hiệu quả thực thi chính sách. Khi bộ máy vận hành tinh gọn hơn, dòng chảy kinh tế trở nên thông suốt, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân trong quá trình tiếp cận các nguồn lực và cơ hội phát triển.
Ba kịch bản đối với ngành ngân hàng năm 2025
Trong khi đó, theo các chuyên gia VIS Rating, giải ngân đầu tư công, thị trường bất động sản và dòng vốn FDI sẽ là những yếu tố chính tác động đến triển vọng ngành ngân hàng. VIS Rating cũng đưa ra 3 kịch bản chính đối với triển vọng ngành ngân hàng năm 2025.
Giải ngân đầu tư công là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến triển vọng ngành ngân hàng năm 2025.
Trong kịch bản tiêu cực, nền kinh tế có thể đối mặt với nhiều thách thức như giải ngân đầu tư công và thị trường bất động sản phục hồi chậm, hoạt động thương mại và nguồn vốn FDI suy yếu. Bên cạnh đó, lãi suất có thể tăng mạnh do áp lực tỷ giá và dòng vốn rút ròng, làm gia tăng rủi ro thanh khoản.
Tỷ lệ hình thành nợ xấu có thể duy trì ở mức cao trong bối cảnh môi trường kinh doanh kém thuận lợi, đồng thời ROAA giảm do NIM thu hẹp và chi phí tín dụng tăng cao. Những yếu tố này sẽ dẫn đến tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của các ngân hàng chậm lại trong khi bộ đệm rủi ro giảm, đại diện VIS Rating nhận định.
Kịch bản cơ sở phản ánh một bức tranh “trung tính” hơn khi có các yếu tố tích cực và tiêu cực đan xen. Đầu tư công, dòng vốn FDI và thương mại có sự phục hồi, nhưng vẫn tiềm ẩn thách thức. Lãi suất tăng nhẹ do áp lực tỷ giá nhưng chưa quá lớn. Tỷ lệ hình thành nợ xấu có xu hướng giảm khi môi trường kinh doanh cải thiện, giúp ROAA tốt hơn nhờ NIM duy trì ổn định và chi phí tín dụng giảm nhẹ.
Trong bối cảnh này, bộ đệm rủi ro được duy trì và tốc độ tăng trưởng lợi nhuận được cải thiện ở mức vừa phải. Đặc biệt, nguồn vốn và thanh khoản ổn định nhờ việc đẩy mạnh sử dụng vốn trái phiếu dài hạn và tăng trưởng tiền gửi khả quan hơn.
Còn ở kịch bản tích cực, thị trường có thể chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ của đầu tư công, bất động sản và dòng vốn FDI. Áp lực tỷ giá giảm, lãi suất có xu hướng hạ thấp hơn, tạo điều kiện cho tín dụng tăng trưởng tốt. Tỷ lệ hình thành nợ xấu giảm mạnh nhờ sự cải thiện đáng kể của thị trường bất động sản.
Theo các chuyên gia VIS Rating, điều này giúp ROAA của các ngân hàng cao hơn, NIM mở rộng và chi phí tín dụng thấp hơn, đặc biệt là trong lĩnh vực vay mua nhà. Chất lượng tài sản được cải thiện rõ rệt khi bộ đệm rủi ro dày hơn và tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ. Ngoài ra, nguồn vốn và thanh khoản tốt hơn khi tiền gửi CASA cải thiện, hỗ trợ tích cực cho hệ thống tài chính và doanh nghiệp.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Cuối năm 2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất thẻ tín dụng, có nơi chạm ngưỡng gần 40%/năm. Đây là mức rất cao so với mặt bằng thu nhập của đại đa số người dân. Việc dùng thẻ tín dụng đồng nghĩa với lợi ích - hoàn tiền, ưu đãi thanh toán - giờ tiềm ẩn nguy cơ dễ rơi vào “vòng xoáy” nợ nần nếu không có kỷ luật chi tiêu.
(VNF) - Điển hình cho xu hướng sinh lời có thể nhắc đến “Bộ đôi Sinh lời” từ VIB – một giải pháp tài chính mà nhiều nhân vật đại diện cho thế hệ người dùng hiện đại đang tận dụng để sinh lời kép.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai gói tín dụng hỗ trợ cùng nhiều ưu đãi khác giúp người dân và doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của các cơn bão số 10, 11, 12 và 13 gây ra.
(VNF) - Theo ông Lưu Minh Sang, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. HCM, Nghị định 304 đóng vai trò tạo nên khung pháp lý dài hạn và bền vững cho hoạt động xử lý nợ xấu của các ngân hàng trong giai đoạn mới.
(VNF) - Theo đánh giá của chuyên gia, việc lãi suất tăng chắc chắn tạo ra những sức ép nhất định lên chi phí vốn của doanh nghiệp, đặc biệt với những kế hoạch mở rộng sản xuất – kinh doanh đang chuẩn bị triển khai. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất không hoàn toàn mang sắc thái tiêu cực
(VNF) - Lễ Khai mạc và Họp báo Giải Marathon Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Techcombank mùa thứ 8 đã diễn ra trang trọng dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao và Liên đoàn Điền kinh TP. HCM. Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) là nhà tài trợ chiến lược và công ty Sunrise Events Vietnam phối hợp triển khai.
(VNF) - Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ sử dụng linh hoạt các công cụ trong từng giai đoạn để đáp ứng thanh khoản trên thị trường, giữ ổn định tỷ giá.
(VNF) - VietinBank điều chỉnh chính sách ưu đãi của chương trình khuyến mại “Tiết kiệm sinh lời - Quà tặng tức thời”, mang đến nhiều quà tặng trị giá cao và lợi ích cho khách hàng, áp dụng từ ngày 3/12/2025 đến hết ngày 31/3/2026.
(VNF) - Trong bối cảnh dỡ bỏ room tín dụng là xu thế không thể đảo ngược, bản thân nhiều ngân hàng cũng đã sẵn sàng cho việc bỏ room tín dụng khi sức bền của toàn ngành tăng đáng kể những năm qua.
(VNF) - “A.I Thực chiến”, cuộc thi về trí tuệ nhân tạo đầu tiên trên sóng truyền hình quốc gia và cũng là chương trình trọng điểm về AI trên toàn quốc đã sắp đi hết vòng chung khảo. Trong tập mới nhất, các đội thi bước vào bảng đấu với chủ đề “Xây dựng báo cáo tài chính của ngân hàng”, với giám khảo khách mời đến từ ngân hàng Techcombank - ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Khối Công nghệ.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) đồng hành cùng người dân lan tỏa thêm nhiều thông điệp tích cực, truyền cảm hứng cho cộng đồng và xã hội.
(VNF) - Ngày 3/12/2025, tại Trụ sở chính, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) và Cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức Lễ ký kết hợp tác đồng hành hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) được The Banker vinh danh là “Ngân hàng của năm 2025” (Bank of the Year 2025) – một trong những giải thưởng uy tín và được mong đợi nhất của ngành tài chính – ngân hàng toàn cầu.
(VNF) - Chương trình “Du lịch năm châu cùng ngoại hối Eximbank – Mùa 3” đã chính thức khép lại khi tất cả 12 giải thưởng của chương trình đã tìm được chủ nhân của mình.
(VNF) - Theo bà Nguyễn Chu Kim Yến - Co-founder Fidey Việt Nam, không phải ngẫu nhiên mà ngân hàng cho khách vay không lãi trong 45 ngày. Cơ chế này được thiết kế để thu lãi từ những người trả trễ hoặc thiếu kỷ luật. Vì vậy, người dùng cần hiểu rõ nguyên tắc vận hành của thẻ tín dụng để tránh rơi vào bẫy tài chính.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân đánh giá việc lãi suất tăng ngay cả khi NHNN vẫn duy trì một lượng thanh khoản khá dồi dào cho hệ thống là biểu hiện của một nền kinh tế đang “ấm” lên rõ rệt.
(VNF) - Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng), NHNN cần báo cáo về việc tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng đã được khắc phục thực chất đến đâu.
(VNF) - Một khi được nâng hạng, thị trường chứng khoán trong nước có thể thu hút hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư thụ động và chủ động trên toàn cầu. Trong bối cảnh đó, nhóm cổ phiếu ngân hàng – vốn chiếm tỷ trọng lớn, thanh khoản cao – được kỳ vọng là nhóm ngành hưởng lợi đầu tiên.
(VNF) - Trong thế giới kinh doanh không ngừng biến động, khả năng thích ứng và chuyển đổi liên tục trở thành yếu tố sống còn để duy trì tăng trưởng bền vững. Ngân hàng Techcombank (TCB) đã biến điều này thành triết lý cốt lõi, kết hợp dữ liệu, công nghệ, trải nghiệm khách hàng và văn hoá đổi mới để hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng hai con số.
(VNF) - Từ nay đến hết ngày 31/12/2025, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai chương trình ưu đãi - giảm giá 1,5 triệu đồng dành cho các chủ thẻ tín dụng khi mua các dòng iPhone 17 bằng hình thức trả góp tại hệ thống cửa hàng Di Động Việt.
(VNF) - Theo ông Lâm Anh Tuấn - Founder công ty Financial Planner, vấn đề không phải là nhiều hay ít, mà là tối ưu mỗi tài khoản mình có và sử dụng. Nhiều tài khoản mà bỏ không sẽ gây lãng phí. Ngược lại, một tài khoản có thể không tối ưu được việc quản lý dòng tiền vào/ra của mình.
(VNF) - Ông Phạm Như Ánh – CEO MB cho biết, ngày 30/11 đã đánh dấu một cột mốc quan trọng khi toàn hệ thống MB Group đã chạm ngưỡng 1 triệu tỷ đồng dư nợ.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Đà Nẵng đã sử dụng một phần khối nhà 8 tầng thuộc Công viên phần mềm số 2 làm trụ sở tạm của Trung tâm tài chính quốc tế và các cơ quan, tổ chức liên quan.