So sánh kỳ hiện tại với cùng kỳ năm trước thường là “lát cắt” dùng để mổ xẻ lợi nhuận ngân hàng. Nhưng với lợi nhuận ngân hàng quý III/2021, có lẽ cần thêm một “lát cắt” khác bởi tính chu kỳ của nền kinh tế đã bị xáo trộn lớn bởi dịch Covid-19.
Hãy nhìn bức tranh lợi nhuận ngân hàng quý vừa qua dưới “lát cắt” truyền thống. Trong số 27 ngân hàng đã lên sàn chứng khoán, có 7 ngân hàng ghi nhận lợi nhuận trước thuế quý III/2021 suy giảm so với cùng kỳ năm trước, đó là BIDV, Eximbank, VIB, VPBank, Viet Capital Bank, VietBank và Sacombank.
Mặc dù có sự góp mặt của một số “ông lớn” những rõ ràng nếu chỉ nhìn vào con số 7, khó có thể nói quý III/2021 là một quý kinh doanh tồi của ngành ngân hàng, khi có tới 20/27 ngân hàng ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận.
Ngay cả khi làn sóng Covid-19 tồi tệ nhất ập đến tưởng chừng khiến hầu hết ngân hàng phải tăng cường trích lập dự phòng rủi ro tín dụng nhưng số liệu tài chính quý vừa qua lại không cho thấy điều đó. Có tới 11/27 ngân hàng không tăng trích lập dự phòng so với cùng kỳ năm trước, thậm chí nhiều trường hợp giảm mạnh. Với 16 ngân hàng còn lại, mặc dù tăng trích lập dự phòng nhưng cũng có tới 8 ngân hàng ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận trước thuế trên 5%.
Khi “cơn bão” Covid-19 mạnh nhất quét qua, có vẻ như đã có sự lo lắng thái quá về triển vọng lợi nhuận ngành ngân hàng?
Không hẳn! Hãy nhìn bức tranh lợi nhuận ngân hàng quý III/2021 qua “lát cắt” khác: so sánh với kết quả kinh doanh quý liền trước (quý II/2021) thay vì so sánh với cùng kỳ năm trước (quý III/2020). Sự so sánh này mang nhiều ý nghĩa hơn trong việc hình dung mức độ ảnh hưởng của dịch Covid-19 đối với lợi nhuận ngân hàng.
Nếu như so với cùng kỳ năm trước, có 20/27 ngân hàng ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận trong quý III/2021 thì khi so với quý gần nhất, lại có 19/27 ngân hàng ghi nhận… suy giảm lợi nhuận. Sự trái ngược này không phải đến từ tính chu kỳ trong hoạt động kinh doanh ngân hàng bởi nhìn lại năm 2019 và năm 2020, đa phần lợi nhuận ngân hàng quý III vẫn tăng so với quý II, mà đến từ một số nguyên nhân sau:
Thứ nhất, doanh thu mảng tín dụng (biểu thị qua khoản mục Thu nhập lãi và các khoản thu nhập tương tự) suy giảm. Điều này có thể là do hoạt động kinh doanh yếu đi, do ngân hàng phải cắt giảm lãi suất cho vay theo cam kết, do nhiều khoản cho vay không được phép ghi nhận lãi dự thu… Những vấn đề này hoặc mang tính tạm thời, hoặc có thể tự khắc phục được trong tương lai nên nhìn chung không quá đáng lo.
Thứ hai, chi phí huy động vốn dần quay trở lại xu hướng tăng sau một thời gian khá dài hưởng lợi từ việc lãi suất huy động giảm sâu. Trong số 19 ngân hàng suy giảm lợi nhuận đề cập phía trên, đáng chú ý có 4 ngân hàng ghi nhận khoản mục Chi phí lãi và các khoản chi phí tương tự (biểu thị chi phí huy động vốn) tăng so với quý liền trước, trong khi so với cùng kỳ năm trước lại giảm, đó là ACB, BIDV, MSB và Techcombank. Đây là 4 đại diện tiêu biểu cho xu hướng đảo chiều của chi phí huy động.
Quý III/2021, nhiều ngân hàng ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận nếu so với quý III/2020, nhưng lại suy giảm lợi nhuận nếu so với quý II/2021. Nguồn: Tổng hợp từ báo cáo tài chính các ngân hàng.
Trên thực tế, không chỉ 4 ngân hàng này mà nhiều ngân hàng khác trong số 19 ngân hàng ghi nhận suy giảm lợi nhuận cũng đang chứng kiến diễn biến chi phí huy động vốn ngày càng kém thuận lợi hơn, chẳng hạn như ở ABBank, trong quý III/2021, Chi phí lãi và các khoản chi phí tương tự đã giảm 25% so với cùng kỳ năm trước nhưng nếu so với quý II/2021 chỉ giảm vỏn vẹn 4%; tình huống tương tự cũng xảy ra ở NCB (giảm 7% so với cùng kỳ năm trước nhưng chỉ giảm 1% so với quý II/2021), Sacombank (giảm 21% so với cùng kỳ năm trước nhưng chỉ giảm 3% so với quý II/2021), Saigonbank (giảm 15% so với cùng kỳ năm trước nhưng chỉ giảm 1% so với quý II/2021), VietABank (giảm 14% so với cùng kỳ năm trước nhưng chỉ giảm 1% so với quý II/2021), VPBank (giảm 19% so với cùng kỳ năm trước nhưng chỉ giảm 5% so với quý II/2021).
Đây là mối lo lớn đối với các ngân hàng, bởi lãi suất huy động có thể coi là đã chạm đáy, lại đang phải chịu áp lực không nhỏ từ nguy cơ lạm phát và nhu cầu vốn ngày càng cao của nền kinh tế trong bối cảnh tư duy chống dịch đã chuyển từ “zero Covid” sang “sống chung với Covid” và quy mô tiêm phủ vắc xin ngày càng rộng.
Trong khi đó, việc tăng lãi suất cho vay (để bù đắp phần lãi suất huy động tăng thêm) không hề dễ dàng khi định hướng của nhà điều hành là duy trì lãi suất cho vay thấp để hỗ trợ nền kinh tế phục hồi. “Cứu rỗi” cho các ngân hàng trong tương lai sẽ là gói cấp bù lãi suất, tuy nhiên nếu quy mô gói cấp bù lãi suất quá nhỏ thì cũng không “nhẹ gánh” cho các ngân hàng là bao.
Một điểm cũng rất đáng lưu ý khác là trong số 19 ngân hàng suy giảm lợi nhuận, có tới 11 ngân hàng là ghi nhận chi phí dự phòng rủi ro tín dụng quý III/2021 giảm so với quý II/2021. Điều này cho thấy lợi nhuận ngân hàng có thể còn bi đát hơn nữa nếu như các ngân hàng hành động “hợp lý” hơn, tức là tăng cường trích lập dự phòng trong bối cảnh nền kinh tế chịu tác động rất tiêu cực bởi làn sóng Covid-19 lần thứ tư; đồng nghĩa tiềm ẩn nguy cơ gia tăng trích lập dự phòng trong tương lai.
Ngoài ra, việc nguồn thu phi tín dụng (bao gồm dịch vụ, ngoại hối, chứng khoán kinh doanh, chứng khoán đầu tư, các nguồn thu khác…) suy giảm cũng là một điểm cần quan sát kỹ càng thêm. Số liệu tổng hợp cho thấy có tới 20/27 ngân hàng ghi nhận lãi thuần phi tín dụng quý III/2021 suy giảm so với quý II/2021, trong đó 12 ngân hàng suy giảm không chỉ so với quý II/2021 mà còn so với cùng kỳ năm trước.
Tags:
(VNF) - Lãi suất tiết kiệm tiếp tục đi lên, các kỳ hạn dưới 6 tháng lên mức kịch trần. Lãi suất liên ngân hàng vượt 7%. Trong bối cảnh lãi suất tăng, nhiều ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà.
(VNF) - 592.000 tài khoản thanh toán/ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. 2,13 triệu lượt khách được cảnh báo, 670.000 lượt khách tạm dừng/hủy bỏ giao dịch.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đồng loạt tiến hành tăng lãi suất tiết kiệm, nâng lãi suất kỳ hạn ngắn lên mức kịch trần 4,75%/năm do áp lực thanh khoản mùa cao điểm cuối năm.
(VNF) - Thao tác nhanh chóng, dễ dàng, hoàn toàn miễn phí cùng cam kết bảo mật tối ưu… dịch vụ chuyển tiền quốc tế online của ngân hàng Phương Đông (OCB) đang trở thành giải pháp tài chính tin cậy được đông đảo khách hàng lựa chọn.
(VNF) - Trong năm 2025, công nghệ mới - đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa - không chỉ thay đổi cách vận hành của các tổ chức tài chính toàn cầu mà còn đặt ra nhiều cơ hội lẫn thách thức cho các nền kinh tế như Việt Nam.
(VNF) - Một số ngân hàng đã điều chỉnh lãi suất huy động tăng tới hai lần chỉ trong chưa đầy nửa tháng, phản ánh áp lực huy động vốn ngày càng lớn.
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng tiếp tục đi lên, kỳ hạn ngắn cao hơn kỳ hạn dài. Lãi suất huy động kỳ hạn ngắn tại nhiều ngân hàng lên mức kịch trần.
(VNF) - Hiện nay, phần lớn nhu cầu cho vay đến từ lạm phát tài sản, khi giá trị các loại tài sản, đặc biệt là bất động sản, tăng lên, thị trường kinh doanh tài sản cũng trở nên sôi động. Điều này kéo theo nhu cầu vay vốn để đầu tư, mua bán tài sản, và thực tế, tín dụng chảy vào khu vực sản xuất không nhiều.
(VNF) - Đến nay, Sacombank vẫn chưa nhận được phản hồi của NHNN về thương vụ xử lý 32,5% cổ phần liên quan đến nhóm ông Trầm Bê do quá trình tái cơ cấu nội bộ tại ngân hàng trung ương.
(VNF) - Lãi suất tăng, kéo theo chi phí vốn tăng trở lại khiến dòng vốn tín dụng vào bất động sản đang có dấu hiệu “dịch chuyển”.
(VNF) - Giá USD tự do tiếp đà giảm mạnh, về sát mốc 27.000 đồng/USD, trong khi giá đồng bạc xanh tại các ngân hàng được điều chỉnh tăng nhẹ.
(VNF) - Khi việc đi – đến – trải nghiệm khắp thế giới trở thành một phần không thể thiếu của thế hệ công dân toàn cầu, TPBank đang kết hợp cùng Visa tạo nên sức bật mạnh mẽ với đa dạng giải pháp thanh toán và chuyển tiền quốc tế liền mạch. Những bước tiến này giúp khách hàng giao dịch tiện lợi và khám phá thế giới ngày càng dễ dàng.
(VNF) - Không ít người vẫn có thói quen rút tiền mặt trực tiếp từ thẻ tín dụng khi cần tiền gấp mà chưa đánh giá đầy đủ các chi phí và rủi ro đi kèm. Theo các chuyên gia tài chính, đây là lựa chọn tiềm ẩn nhiều hệ lụy và người dùng nên cân nhắc các kênh tín dụng minh bạch, chi phí thấp hơn.
(VNF) - Tại Lễ trao giải Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (Vietnam Listed Company Awards – VLCA) 2025, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) tiếp tục được vinh danh trong Top 10 Doanh nghiệp có Báo cáo thường niên tốt nhất nhóm ngành tài chính, đánh dấu lần thứ 5 SHB nhận giải thưởng danh giá này.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Từ 1/1/2026, các ngân hàng ngừng giao dịch online với khách hàng chưa chuẩn hóa thông tin định danh và sinh trắc học theo chuẩn Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
(VNF) - Nhiều ngân hàng dừng gói vay ưu đãi dành cho người trẻ mua nhà, đồng thời nâng lãi suất khoản vay mới khiến kế hoạch an cư của nhiều người buộc phải gác lại.
(VNF) - Giải Marathon quốc tế TP. HCM Techcombank mùa thứ 8 đã khép lại thành công rực rỡ, chính thức trở thành sự kiện marathon có số người tham gia đông nhất Việt Nam với hơn 23.000 vận động viên đến từ 81 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng hơn 30% so với năm trước.
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng lên đỉnh 3 năm; lãi suất OMO bất ngờ tăng mạnh; NHNN can thiệp để ổn định tỷ giá... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Theo Phó Thống đốc Nguyễn Thanh Hà, tính đến 27/11/2025, tín dụng nền kinh tế đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024.
(VNF) - Cuối năm 2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất thẻ tín dụng, có nơi chạm ngưỡng gần 40%/năm. Đây là mức rất cao so với mặt bằng thu nhập của đại đa số người dân. Việc dùng thẻ tín dụng đồng nghĩa với lợi ích - hoàn tiền, ưu đãi thanh toán - giờ tiềm ẩn nguy cơ dễ rơi vào “vòng xoáy” nợ nần nếu không có kỷ luật chi tiêu.
(VNF) - Điển hình cho xu hướng sinh lời có thể nhắc đến “Bộ đôi Sinh lời” từ VIB – một giải pháp tài chính mà nhiều nhân vật đại diện cho thế hệ người dùng hiện đại đang tận dụng để sinh lời kép.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai gói tín dụng hỗ trợ cùng nhiều ưu đãi khác giúp người dân và doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của các cơn bão số 10, 11, 12 và 13 gây ra.
(VNF) - Theo ông Lưu Minh Sang, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. HCM, Nghị định 304 đóng vai trò tạo nên khung pháp lý dài hạn và bền vững cho hoạt động xử lý nợ xấu của các ngân hàng trong giai đoạn mới.
(VNF) - Theo đánh giá của chuyên gia, việc lãi suất tăng chắc chắn tạo ra những sức ép nhất định lên chi phí vốn của doanh nghiệp, đặc biệt với những kế hoạch mở rộng sản xuất – kinh doanh đang chuẩn bị triển khai. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất không hoàn toàn mang sắc thái tiêu cực
(VNF) - Lãi suất tiết kiệm tiếp tục đi lên, các kỳ hạn dưới 6 tháng lên mức kịch trần. Lãi suất liên ngân hàng vượt 7%. Trong bối cảnh lãi suất tăng, nhiều ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
