"Nếu các vị (Mỹ) muốn tiếp tục sử dụng lãnh thổ của chúng tôi, thì phải có các biện pháp hỗ trợ phù hợp. Và đây không phải là chuyện rải tiền xu, cũng không phải là các thiết bị hỏng hóc", hãng tin AP ngày 15/2 dẫn lời ông Harri Roque, phát ngôn viên của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
Theo ông Roque, dù Mỹ và Philippines có quan hệ đồng minh lâu dài, Mỹ đang viện trợ quân sự cho Manila khoản tiền chỉ như tiền lẻ nếu so với các nươc châu Á khác.
Quan chức này viện dẫn một nghiên cứu của trung tâm Stimson (Mỹ) cho thấy Philippines nhận được 3,9 tỷ USD ngân sách hỗ trợ chống khủng bố từ Mỹ từ năm tài khóa 2002-2017. Trong khi đó, Pakistan vào cùng thời điểm nhận được 16,4 tỷ USD từ Mỹ.
Tuy nhiên, người phát ngôn của Tổng thống Philippines không nêu rõ mức viện trợ mà Philippines muốn nhận được từ Mỹ.
Trước đó, hồi tháng 2/2020, chính quyền Tổng thống Philippines đã thông báo với Mỹ về ý định hủy bỏ Thỏa thuận Thăm viếng Quân sự (VFA) được ký năm 1998.
Thỏa thuận này cho phép một lượng đáng kể quân Mỹ đồn trú tại Philippines và tiến hành các cuộc tập trận với quân đội Philippines. Thỏa thuận được cho là sẽ hết hiệu lực vào tháng 8/2020, nhưng Tổng thống Duterte hồi tháng 6/2020 đã thông báo đình chỉ quyết định hủy VFA do tình hình chính trị và những diễn biến khác trong khu vực.
Tới tháng 12/2020, Tổng thống Duterte tuyên bố sẽ tiếp tục hủy bỏ VFA nếu Mỹ không sản xuất ít nhất 20 triệu liều vaccine ngừa Covid-19 cho Manila.
Hồi tuần trước, các quan chức Mỹ và Philippines đã gặp nhau để giải quyết những bất đồng về VFA.
Theo AP, nếu thỏa thuận không còn tồn tại, đây sẽ là đòn giáng mạnh vào một trong những liên minh lâu đời nhất của Mỹ ở châu Á. Trong khi đó, sự hiện diện của Mỹ trong khu vực được coi là đối trọng quan trọng nhất đối với vị thế đang củng cố của Trung Quốc.
Quan hệ giữa Mỹ và Philippines đã trở nên phức tạp khi ông Duterte lên lãnh đạo quốc gia Đông Nam Á này vào năm 2016. Ông Duterte đã có các phát ngôn lên án chính sách đối ngoại của Mỹ và có các động thái xích lại gần Trung Quốc.
Mới đây, phát biểu tại căn cứ không quân Clark ở tỉnh Pampanga hôm 12/2, ông Duterte cho biết: “Tôi muốn thông báo rằng từ giờ trở đi, nếu có binh sĩ Mỹ nào ở đây và Mỹ muốn VFA được thực hiện? Bạn phải trả tiền”.
“Đó là trách nhiệm chung, nhưng phần trách nhiệm của Mỹ không phải là miễn phí. Vì sau cùng, khi chiến tranh nổ ra, tất cả chúng ta đều phải gánh chịu chi phí”, Tổng thống Philippines lý giải.
Xem thêm >> Anh lại phát hiện thêm biến chủng SARS-CoV-2 mới với đột biến kháng miễn dịch
