Phó thủ tướng 'thúc' Bộ GTVT đề án đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Hoàng Sơn - 30/06/2023 11:25 (GMT+7)

(VNF) - Hiện nay, hạ tầng đường sắt quốc gia lạc hậu, xuống cấp; nguồn lực đầu tư cho phát triển đường sắt cũng chưa đáp ứng yêu cầu. Điều này dẫn đến thị phần, sản lượng vận tải đường sắt ngày càng giảm sút nghiêm trọng.

VNF
Phó thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT báo cáo đề án đường sắt cao tốc Bắc - Nam trước 20/7.

Thực hiện kế hoạch chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư 6 tháng cuối năm 2023, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà vừa yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải báo cáo Thủ tướng về việc chuẩn bị đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam trước ngày 20/7 tới đây.

Liên quan đến đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, trước đó, Bộ Chính trị cũng đã nêu trong kết luận về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Cụ thể, Bộ Chính trị đặt mục tiêu đến năm 2025, phấn đấu hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; khởi công các đoạn ưu tiên trong giai đoạn 2026-2030 (Hà Nội - Vinh; TP. HCM - Nha Trang).

Đến năm 2030, Bộ Chính trị đặt mục tiêu tập trung cải tạo, nâng cấp, khai thác có hiệu quả các tuyến đường sắt hiện có; tiếp tục triển khai đầu tư các tuyến đường sắt đô thị có nhu cầu vận tải lớn (Hà Nội, TP. HCM...); phấn đấu khởi công một số tuyến kết nối các cảng biển cửa ngõ quốc tế (Hà Nội - Hải Phòng, Biên Hoà - Vũng Tàu...), cửa khẩu quốc tế (Hà Nội - Lào Cai; Hà Nội - Lạng Sơn...), cảng hàng không quốc tế (Thủ Thiêm - Long Thành), đường sắt vành đai phía Đông khu đầu mối Hà Nội (Ngọc Hồi-Lạc Đạo-Bắc Hồng-Thạch Lỗi).

Đối với tuyến TP. HCM - Cần Thơ, Bộ Chính trị đặt mục tiêu đầu tư bằng phương thức đối tác công - tư (PPP) hoặc phương thức đầu tư khác phù hợp, đồng thời tiếp tục đầu tư hoàn thành tuyến Hà Nội - Hạ Long.

Mục tiêu đến năm 2045 sẽ hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội (có tính kết nối với vùng Thủ đô) và TP. HCM vào năm 2035; hoàn thành toàn bộ tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam trước năm 2045; tuyến đường sắt khu đầu mối Hà Nội, khu đầu mối TP. HCM; tuyến đường sắt kết nối với các đầu mối vận tải có lưu lượng lớn (cảng biển, khu công nghiệp, khu kinh tế), các tỉnh Tây Nguyên; tuyến đường sắt ven biển, đường sắt xuyên Á.

Để thực hiện mục tiêu này, Bộ Chính trị cho rằng cần khai thác hiệu quả nguồn lực từ quỹ đất, nguồn lực ngoài ngân sách cho phát triển giao thông vận tải đường sắt; đa dạng hoá nguồn vốn, các hình thức, phương thức đầu tư các dự án đường sắt, đẩy mạnh đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (hợp đồng BT, BOT, BTO, TOD...).

Bên cạnh đó, cần nghiên cứu xây dựng và ban hành chính sách về nhượng quyền khai thác một phần kết cấu hạ tầng đường sắt để thu hồi vốn các công trình được đầu tư từ vốn vay, kể cả vốn ODA và vốn trái phiếu chính phủ.

Bộ Giao thông Vận tải đã đưa ra 2 phương án đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Trong đó, phương án 1 là nâng cấp tuyến đường sắt hiện có thành đường đôi khổ 1.435mm (hiện là khổ đơn 1.000mm) để vận tải hành khách và hàng hóa, tốc độ khai thác tàu khách tối đa 180km/h, tàu hàng tối đa 120km/h; tổng mức đầu tư khoảng 42 tỷ USD.

Phương án 2 là xây dựng đường sắt đôi khổ 1.435mm để vận tải hành khách và hàng hóa, tốc độ khai thác tối đa 180-225km/h, chi phí đầu tư khoảng 64,8 tỷ USD. Ưu điểm của phương án này là sẽ hình thành tuyến đường sắt mới để vận tải hành khách và hàng hóa có năng lực lớn; không làm gián đoạn vận tải đường sắt khi đầu tư xây dựng tuyến mới... và nhược điểm là chi phí đầu tư cao, thời gian đầu tư dài, khả năng huy động nguồn lực khó khăn.

Cùng chuyên mục
Tin khác