Quy định mới gỡ vướng về cho thuê nhà, đất công

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 108/2024/NĐ-CP quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác nhà, đất là tài sản công không sử dụng vào mục đích để ở giao cho tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương quản lý, khai thác.

Theo đó, nhà, đất là tài sản công không sử dụng vào mục đích để ở sẽ được phép cho thuê lại để sử dụng vào mục đích khác như sản xuất, kinh doanh.

Cụ thể, nghị định này quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất là tài sản công không sử dụng vào mục đích để ở (sau đây gọi là nhà, đất) giao cho tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương quản lý, khai thác với mục đích: Cho thuê nhà (gắn với quyền sử dụng đất); tạm quản lý trong thời gian chờ thực hiện xử lý nhà, đất theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, nghị định này cũng yêu cầu việc quản lý, sử dụng và khai thác nhà, đất phải đảm bảo hiệu quả, giải quyết nhu cầu về nhà, đất phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của địa phương; công khai, minh bạch, đúng pháp luật.

Theo nghị định này, việc giao nhà, đất cho tổ chức quản lý, kinh doanh nhà quản lý, khai thác được thực hiện theo hình thức ghi tăng tài sản và giá trị tài sản không tính thành phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Việc quản lý, sử dụng và khai thác nhà, đất phải được giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán theo quy định của pháp luật; mọi hành vi vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng và khai thác nhà, đất phải được phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

Việc cho thuê nhà (gắn với quyền sử dụng đất) của tổ chức quản lý, kinh doanh nhà được thực hiện theo phương thức đấu giá, trừ các trường hợp thực hiện theo phương thức niêm yết giá quy định dưới đây.

Đáng chú ý, việc cho thuê nhà được thực hiện theo phương thức niêm yết giá đối với các trường hợp sau: Cho các đối tượng ưu tiên thuê nhà; đối tượng ưu tiên gồm: tổ chức hội có tính chất đặc thù theo quy định của pháp luật về hội thuê để làm trụ sở làm việc trong trường hợp chưa có trụ sở làm việc; cơ sở thực hiện xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường thuộc danh mục chi tiết các loại hình và đáp ứng tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Giá thuê sẽ được xác định qua đấu giá, với thời hạn cho thuê tối đa 5 năm. Còn trường hợp nhà, đất thuộc diện tạm quản lý trong khi chờ xử lý vướng mắc, thời hạn thuê không quá 3 năm. Hợp đồng sẽ được gia hạn nhưng không quá thời gian cho thuê liền kề trước đó.

Trong trường hợp bên thuê là tổ chức hội nghề nghiệp chưa có trụ sở hoặc tiền thuê dưới 50 triệu đồng một năm... thì mức thuê áp theo phương thức niêm yết giá.

Nghị định này cũng quy định tổ chức, cá nhân thuê phải nộp đủ tiền cho bên quản lý, kinh doanh đúng thời hạn. Nếu quá hạn thanh toán thì bên thuê sẽ phải trả tiền chậm nộp và tiền này được địa phương nộp vào ngân sách.

Trước nghị định này, pháp luật chỉ có cơ chế xác định giá cho thuê nhà, đất để ở. Tại nhiều địa phương, không ít nhà, đất công bị bỏ trống, lãng phí trong khi nhu cầu thuê lớn. Hơn nữa, phương thức đấu giá, bảng giá thuê của mỗi địa phương lại khác nhau ...

Do đó, giới phân tích cho rằng Nghị định 108 sẽ gỡ vướng cho quản lý, khai thác quỹ nhà, đất chuyên dùng, tránh lãng phí.