SSI: Lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành tăng vọt, rủi ro cũng đang tăng lên
Thanh Long -
27/07/2021 09:11 (GMT+7)
(VNF) - Rủi ro đối với trái phiếu doanh nghiệp đang tăng lên, đặc biệt là với trái phiếu doanh nghiệp bất động sản, trong bối cảnh môi trường kinh doanh của ngành này chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh và một lượng lớn trái phiếu bất động sản được đảm bảo bằng cổ phiếu - thứ không có nhiều ý nghĩa khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.
Ảnh minh họa
Lượng phát hành tăng vọt trong quý II/2021
Theo thống kê của Công ty Chứng khoán SSI đưa ra trong báo cáo thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) công bố mới đây, trong quý II/2021, các doanh nghiệp đã phát hành 164 nghìn tỷ đồng trái phiếu, gấp 3,66 lần lượng phát hành trong quý I/2021 và tăng 28,7% so với cùng kỳ năm 2020.
Trong đó, 89% là phát hành riêng lẻ trong nước. Có 2 nghìn tỷ đồng (chiếm 1,2% tổng lượng phát hành) phát hành ra công chúng của Tổng công ty Phát triển đô thị Kinh Bắc và Công ty Cổ phần Glexhomes; có 700 triệu USD (tương đương 16 nghìn tỷ đồng, chiếm 9,8% tổng lượng phát hành) là trái phiếu quốc tế của Công ty Cổ phần Vingroup và Công ty Cổ phần bất động sản BIM.
Các ngân hàng thương mại (NHTM) là tổ chức phát hành nhiều nhất trong quý II/2021, tổng cộng 67 nghìn tỷ đồng (tăng 41% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm 41% tổng lượng phát hành trong quý). Nếu loại trừ trái phiếu ngân hàng, tổng lượng TPDN phát hành quý II/2021 là 97 nghìn tỷ đồng, vẫn tăng 21% so với cùng kỳ.
Tính chung nửa đầu năm 2021, tổng lượng TPDN phát hành là 208,9 nghìn tỷ đồng, tăng 18,3% so với cùng kỳ 2020.
Quán quân phát hành vẫn là các doanh nghiệp bất động sản (92,3 nghìn tỷ đồng, chiếm 44,2%); sau đó đến các ngân hàng (68,2 nghìn tỷ đồng, chiếm 32,7%); năng lượng và khoáng sản (14,8 nghìn tỷ đồng, chiếm 7,1%); định chế tài chính phi ngân hàng (11,2 nghìn tỷ đồng, chiếm 5,4%); phát triển hạ tầng (6 nghìn tỷ đồng, chiếm 2,9%); và các doanh nghiệp khác.
SSI cho biết trái phiếu ngân hàng có lãi suất phát hành khá sát với lãi suất tiền gửi nên nhà đầu tư thông thường cũng ít tìm đến trái phiếu ngân hàng ngoại trừ các trái phiếu tăng vốn cấp 2 có lãi suất cao hơn hẳn lãi suất tiền gửi.
Lãi suất phát hành bình quân của các TPDN (loại trừ trái phiếu ngân hàng) trong quý II/2021 là 9,95%, giảm 0,33 điểm phần trăm so với quý I/2021.
"Dù lãi suất phát hành TPDN nằm trong xu hướng giảm từ quý III/2020 đến nay nhưng rất nhỏ so với mức giảm sâu của lãi suất tiền gửi. Chênh lệch giữa lãi suất phát hành TPDN và lãi suất tiền gửi giữ ở mức cao khiến thị trường TPDN tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2021", chuyên gia của SSI nhận định.
Kênh đầu tư trái phiếu doanh nghiệp vẫn tỏ ra hấp dẫn hơn nhiều các kênh gửi tiền ngân hàng
Nửa đầu năm nay, các nhà đầu tư cá nhân giảm mua; bù lại, ngân hàng và công ty chứng khoán (CTCK) là những nhà đầu tư TPDN nhiều nhất.
Cụ thể, các nhà đầu tư cá nhân mua gần 11 nghìn tỷ đồng trên thị trường sơ cấp, tập trung vào trái phiếu bất động sản, ngân hàng và định chế tài chính phi ngân hàng. Lượng mua này chỉ bằng 47% lượng các nhà đầu tư cá nhân đã mua trong cùng kỳ 2020.
Diễn biến này là không bất ngờ khi quy định nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp có hiệu lực.
Đổi lại, có tới 55,6% lượng TPDN phát hành là do các ngân hàng và CTCK nắm giữ. Cụ thể, các NHTM mua vào 44,4 nghìn tỷ đồng, chiếm 21,3%; các CTCK mua 71,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 34,4%.
"Tổng vốn chủ sở hữu của các CTCK tại 31/12/2020 chỉ khoảng 93 nghìn tỷ đồng nên nhiều khả năng CTCK chỉ đứng tên mua TPDN trên sơ cấp, nắm giữ ngắn hạn và nhanh chóng phân phối lại cho các nhà đầu tư khác", chuyên gia của SSI nêu quan điểm.
Các tổ chức trong nước khác mua 50,8 nghìn tỷ đồng, chiếm 24,3% bao gồm các công ty bảo hiểm, các quỹ đầu tư chứng khoán.
Trên thực tế, các NHTM chủ yếu là bán chéo trái phiếu cho nhau, theo nhìn nhận của SSI.
Cụ thể, có 56,6 nghìn tỷ đồng, chiếm 83% tổng trái phiếu ngân hàng phát hành nửa đầu năm 2021 là kỳ hạn 2-3 năm có lãi suất cố định từ 3,0-4,2%/năm, trả lãi hàng năm; là mức lãi suất thấp hơn hẳn lãi suất tiền gửi ngân hàng kỳ hạn 12 tháng trả sau (5,6-6%/năm). Gần như toàn bộ số trái phiếu này được mua bởi các ngân hàng và CTCK.
SSI cho hay theo quy định tại Thông tư 34/2013/TT-NHNN, TCTD không được mua trái phiếu phát hành trên sơ cấp của TCTD khác nên các CTCK thường đứng ra làm trung gian, mua trái phiếu ngân hàng trên sơ cấp sau đó bán lại cho các TCTD khác. Tuy vậy, quy định này đã được gỡ bỏ tại Thông tư 01/2021/TT-NHNN nên các NHTM đã có thể trực tiếp mua chéo trái phiếu của nhau trên sơ cấp từ ngày thông tư có hiệu lực là 17/5/2021 đến nay.
Rủi ro với TPDN đang tăng lên
Từ đầu năm đến nay, dư nợ tín dụng luôn tăng trưởng cao hơn huy động khiến chênh lệch tiền gửi – tín dụng của toàn hệ thống thu hẹp đáng kể. Tuy nhiên, thanh khoản các NHTM vẫn khá dồi dào và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vẫn duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ nền kinh tế đang bị ảnh hưởng bởi đợt dịch Covid-19 lần 4.
SSI nhận định lãi suất tiền gửi có thể vẫn giữ ở mức thấp và chỉ tăng nhẹ vào cuối năm 2021, do đó, lợi tức từ TPDN vẫn hấp dẫn so với kênh đầu tư tiền gửi.
Mặc dù có hiện tượng các nhà đầu tư giảm nắm giữ trái phiếu để chuyển sang đầu tư cổ phiếu nhưng thị trường chứng khoán dự báo sẽ kém thuận lợi hơn so với nửa đầu năm 2021, các nhà đầu tư có thể sẽ quay trở lại kênh đầu tư lãi suất cố định để trú ẩn nên nhu cầu đầu tư TPDN sẽ vẫn ở mức cao.
Bên cạnh nhu cầu mua TPDN vẫn còn cao, lãi suất TPDN được SSI dự báo là sẽ khó giảm trong nửa cuối năm 2021 do nhu cầu huy động vốn vay qua phát hành TPDN sẽ duy trì ở mức cao trong bối cảnh các hạn mức tín dụng mà NHNN cấp cho các NHTM nhìn chung ở mức thấp hơn cùng kỳ năm 2020.
SSI cho rằng lãi suất phát hành TPDN bình quân sẽ vẫn dao động quanh mức 10%/năm.
Tuy vậy, SSI cảnh báo rủi ro với TPDN đang tăng lên.
Theo CTCK này, môi trường lãi suất thấp giúp dòng tiền đầu tư cũng tìm đến kênh bất động sản nhiều hơn và các doanh nghiệp bất động sản tăng mạnh huy động vốn trái phiếu để triển khai các dự án, là nhóm phát hành nhiều nhất từ 2019 đến nay. Tuy nhiên, dịch bệnh dai dẳng đang khiến cho môi trường kinh doanh của nhóm này bớt thuận lợi.
Cụ thể, thanh khoản của thị trường bất động sản có xu hướng giảm cho thấy sức hấp thụ đang suy yếu dần; các hoạt động triển khai dự án, sự kiện mở bán bị gián đoạn do dịch bệnh; hoạt động đầu tư công các dự án cơ sở hạ tầng đang chậm hơn dự kiến. Các yếu tố này làm tăng chi phí vốn do ứ đọng, ảnh hưởng đến kế hoạch dòng tiền trả nợ gốc lãi trái phiếu của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, các trái phiếu năng lượng cũng đang chịu rủi ro khá lớn từ chính sách.
Trên thực tế, Quy hoạch điện VIII đã được Bộ Công thương triển khai xây dựng từ 2019 với định hướng đẩy mạnh năng lượng tái tạo và thu hút đầu tư bằng giá điện. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến các trái phiếu tài trợ các dự án điện mặt trời, điện gió tăng mạnh trong giai đoạn vừa qua. Tổng số trái phiếu năng lượng phát hành từ năm 2019 đến 30/6/2021 là khoảng 65 nghìn tỷ đồng.
Tuy vậy, cho đến nay, dự thảo Quy hoạch điện VIII vẫn đang trong quá trình thẩm định và chưa rõ sẽ sửa đổi theo hướng nào. Các doanh nghiệp năng lượng đặc biệt là năng lượng mặt trời vẫn đang sản xuất cầm chừng vì sức cầu hạn chế và chờ đợi cơ chế giá mới.
Ngoài ra, cũng cần lưu ý đến là lượng lớn tài sản đảm bảo cho TPDN là cổ phiếu.
Theo thống kê, loại trừ các trái phiếu ngân hàng và định chế tài chính khác hầu hết là không có tài sản đảm bảo, các TPDN còn lại được phát hành trong nửa đầu năm 2021 có 18,6% được bảo đảm bằng bất động sản; 11% được đảm bảo bằng tài sản; 33% được đảm bảo bằng một phần tài sản/bất động sản và một phần là cổ phiếu; 9,3% được đảm bảo hoàn toàn bằng cổ phiếu và 28% là không có tài sản đảm bảo.
Lượng lớn tài sản đảm bảo cho TPDN là cổ phiếu
Có 29 nghìn tỷ đồng trái phiếu bất động sản được đảm bảo hoàn toàn bằng cổ phiếu hoặc không có tài sản đảm bảo. Nếu tính cả các trái phiếu bất động sản được đảm bảo một phần bằng cổ phiếu, con số này là gần 60 nghìn tỷ đồng – chiếm 64% tổng lượng trái phiếu bất động sản phát hành 6 tháng năm 2021.
"Chúng tôi lưu ý rằng việc đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ gốc lãi trái phiếu bằng cổ phiếu không có nhiều ý nghĩa vì khi sự kiện vi phạm xảy ra, doanh nghiệp mất khả năng thanh toán thì giá trị cổ phiếu dùng làm tài sản đảm bảo (thường là của tổ chức phát hành hoặc liên quan đến tổ chức phát hành) cũng sẽ sụt giảm nghiêm trọng", SSI cảnh báo.
(VNF) - Trong một bước đi chiến lược mang tính lịch sử, Emall Việt Nam, đơn vị đứng sau hệ thống 100 cửa hàng giày Pierre Cardin & Oscar Fashion tại Việt Nam, vừa công bố mua lại quyền sở hữu hệ thống phân phối và thương hiệu Pierre Cardin tại Canada.
(VNF) - Theo quy định mới về chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, các loại thuế và mức thuế suất nhóm này phải thực hiện được quy định tại Dự thảo đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến.
(VNF) - Năm 2025 ghi nhận sự phục hồi rõ nét của thị trường mua bán - sáp nhập (M&A) tại Việt Nam, với động lực chính đến từ dòng vốn nước ngoài. Theo tổng hợp từ các hãng tư vấn và công bố doanh nghiệp, giá trị các thương vụ M&A có yếu tố vốn ngoại trong năm ước đạt hàng chục tỷ USD, trải rộng từ y tế, tiêu dùng, công nghệ cho đến công nghiệp và nông nghiệp.
(VNF) - Các phiên đấu giá tại Hải Hà – Kotobuki và Colusa – Miliket giúp Vinataba thu về hàng trăm tỷ đồng, vượt xa giá trị sổ sách, trái ngược với thực tế “ế ẩm” tại một số doanh nghiệp khác trong danh mục thoái vốn.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp niêm yết chốt ngày giao dịch không hưởng quyền để nhận cổ tức tiền mặt với tỷ lệ hấp dẫn. Trong đó, Hoá chất Đức Giang dự chi hơn 1.140 tỷ đồng.
(VNF) - Thoát nghèo bền vững không chỉ dựa vào hỗ trợ trước mắt mà quan trọng hơn là sự thay đổi tư duy và cách làm của người dân. Thực tiễn tại nhiều địa phương, việc kết hợp với vốn tín dụng chính sách đang trở thành đòn bẩy hiệu quả, giúp người nghèo chủ động phát triển sinh kế, ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo bền vững.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Kiên Long (KienlongBank; UPCoM: KLB) vừa chính thức nhận quyết định ngày 18/12 chấp thuận niêm yết cổ phiếu trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE), đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lộ trình phát triển và hội nhập của Ngân hàng trên thị trường vốn.
(VNF) - Thị trường chứng khoán Việt Nam bước vào nhịp điều chỉnh khi mặt bằng giá nhiều cổ phiếu giảm sâu, dù VN-Index vẫn duy trì ở mức cao. Trong bối cảnh định giá đã chiết khấu mạnh và triển vọng trung - dài hạn tích cực, cổ phiếu chứng khoán đang được đánh giá là một trong những điểm sáng đáng chú ý.
(VNF) - Ba phiên giảm sàn của DGC không chỉ khiến cổ phiếu này bị siết margin mà còn cảnh báo về rủi ro đầu tư “all-in” vào cổ phiếu tưởng chừng an toàn.
(VNF) - Với việc vận hành cơ chế hành chính rút gọn hướng tới mô hình "chính quyền 2 cấp", Thanh Hóa đang tạo ra một "đường băng" thông thoáng để dòng vốn từ Liên minh Hợp tác xã chảy trực tiếp xuống từng xã, từng hộ dân. Những mô hình kinh tế tại các vùng sinh thái Thường Xuân, Lang Chánh hay Bá Thước giờ đây là minh chứng cho bài toán quản trị công hiệu quả - giảm trung gian, tăng trách nhiệm.
(VNF) - Bộ Tài chính đề xuất khoản tiền lương của chủ hộ kinh doanh, thành viên hộ kinh doanh sẽ không được tính vào chi phí giảm thuế thu nhập cá nhân.
(VNF) - Năm 2025 đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của làn sóng IPO và niêm yết với loạt doanh nghiệp lớn chào sàn, tạo nên chu kỳ sôi động mới cho thị trường chứng khoán.
(VNF) - Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang ghi nhận sự trở lại rõ nét của khối bất động sản. Điểm đáng chú ý không chỉ nằm ở quy mô phát hành, mà còn ở mức lãi suất, có lô lên đến 13,5%/năm.
(VNF) - Sau 11 tháng năm 2025, Tổng công ty Phát điện 3 – CTCP (EVNGENCO3, HoSE: PGV) ghi nhận kết quả kinh doanh khả quan khi doanh thu sản xuất điện tăng trên 5% so với cùng kỳ năm ngoái.
(VNF) - Cổ phiếu MCH sẽ chào sàn vào ngày 25/12 với giá tham chiếu 212.800 đồng/cổ phiếu, khép lại một năm sôi động với hàng loạt cổ phiếu IPO, niêm yết, chuyển sàn
(VNF) - Một số ngành nghề then chốt của nền kinh tế được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp quy định tại Nghị định số 320 của Chính phủ mới được ban hành.
(VNF) - Giá vonfram liên tục thiết lập các mức cao kỷ lục và được dự báo sẽ duy trì xu hướng tăng trong thời gian tới. Điều này diễn ra trong bối cảnh nguồn cung toàn cầu ngày càng khan hiếm, trong khi nhu cầu từ các ngành công nghiệp chiến lược tăng mạnh.
(VNF) - Trong bối cảnh thị trường tài chính biến động khó lường, nhu cầu tiếp cận thông tin minh bạch và các phân tích chuyên sâu ngày càng gia tăng, các nền tảng kết hợp công nghệ phân tích dữ liệu với năng lực tư vấn đầu tư của đội ngũ chuyên gia được xem là hướng đi phù hợp nhất để nâng cao trải nghiệm và củng cố sự an tâm cho nhà đầu tư.
(VNF) - ThaiBev - tập đoàn đồ uống của tỉ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi - thông qua Fraser and Neave muốn chi 6.011 tỷ đồng mua hơn 96 triệu cổ phiếu Vinamilk.
(VNF) - Việc cổ phiếu IBC bị hủy niêm yết và đình chỉ giao dịch đồng nghĩa với việc Apax Holdings chính thức không còn hiện diện trên các sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam, đánh dấu một cái kết đầy tiếc nuối.
(VNF) - Theo chuyên gia, thời gian chuyển đổi mô hình quản lý thuế đã đến gần, các hộ kinh doanh cần thực hiện 7 bước để quá trình chuyển từ khoán sang kê khai được thuận lợi, thông suốt.
(VNF) - Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp – CTCP (Becamex, HoSE: BCM) vừa thông qua nghị quyết Hội đồng quản trị về việc tăng vốn góp tại Công ty Liên doanh TNHH Khu công nghiệp Việt Nam – Singapore (VSIP JV).
(VNF) - Trong một bước đi chiến lược mang tính lịch sử, Emall Việt Nam, đơn vị đứng sau hệ thống 100 cửa hàng giày Pierre Cardin & Oscar Fashion tại Việt Nam, vừa công bố mua lại quyền sở hữu hệ thống phân phối và thương hiệu Pierre Cardin tại Canada.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.