Tham vọng ‘thống trị’ ngành dược Trung Quốc của AstraZeneca gặp khó khi lãnh đạo bị điều tra

Theo dõi chặt chẽ các chiến dịch bán hàng táo bạo

Những người hiểu rõ vấn đề này cho biết cuộc điều tra tập trung vào các chiến thuật bán hàng tích cực được sử dụng trong ít nhất hai loại thuốc điều trị ung thư của hãng là thuốc điều trị ung thư phổi Tagrisso và thuốc miễn dịch Imjudo.

Trong vụ Tagrisso, một số nhân viên liên quan đã bị tuyên án tù dài hạn. Việc điều tra ông Wang cho thấy chính quyền nghi ngờ ban quản lý cấp cao đã biết hoặc đã xử phạt các hành vi vi phạm bao gồm việc làm sai lệch kết quả bệnh nhân để được bảo hiểm hoàn trả.

Theo truyền thông địa phương của Trung Quốc, AstraZeneca đã bị điều tra từ năm 2021 vì nghi ngờ làm giả kết quả xét nghiệm gen liên quan đến thuốc điều trị ung thư phổi Tagrisso của công ty này và gian lận bảo hiểm.

Vụ điều tra diễn ra sau nhiều năm nỗ lực thúc đẩy doanh số bán hàng tại Trung Quốc của AstraZeneca, công ty được ngành dược phẩm xem là hình mẫu thành công nhất trong việc điều hướng các thay đổi đột ngột về quy định của Bắc Kinh.

AstraZeneca là một trong những nhà sản xuất thuốc đa quốc gia lớn nhất tại Trung Quốc, chiếm 13% doanh thu của tập đoàn. Năm ngoái, công ty đã công bố kế hoạch xây dựng một nhà máy trị giá 450 triệu USD tại Trung Quốc và đã ký một số thỏa thuận cấp phép với các công ty Trung Quốc.

Nhà sản xuất thuốc của Anh cũng là công ty sẵn sàng nhất trong số các công ty dược phẩm lớn trong việc giảm giá các liệu pháp cải tiến của mình để được đưa vào bảo hiểm quốc gia của đất nước và trong những năm gần đây đã bắt tay vào mở rộng sản xuất tại địa phương.

Việc chính quyền Trung Quốc điều tra lãnh đạo của AstraZeneca đã gây chấn động trong ngành, khiến cổ phiếu của hãng dược phẩm này giảm tới 5,5% ngay sau khi thông tin được công bố.

Điều này cũng phát tín hiệu cho các nhà sản xuất thuốc rằng các chiến thuật bán hàng táo bạo đang được Bắc Kinh theo dõi chặt chẽ mặc dù đất nước này cần các loại thuốc cải tiến và cứu sống bệnh nhân, từ ung thư đến bệnh hiếm gặp.

Cũng theo các phương tiện truyền thông Trung Quốc, cựu giám đốc điều hành của AstraZeneca và hiện là giám đốc thương mại của công ty sản xuất thuốc điều trị ung thư BeiGene tại Trung Quốc, ông Yin Min, cũng đang hợp tác với cuộc điều tra của chính quyền Trung Quốc.

Tương lai khó đoán định

Cuộc điều tra của Trung Quốc đối với lãnh đạo của AstraZeneca đặt ra câu hỏi về tương lai của công ty dược phẩm phương Tây thành công nhất tại nước này.

Ông Wang, lớn lên tại Trung Quốc và đã gắn bó với AstraZeneca hơn một thập kỷ. Ông thường mặc trang phục truyền thống của Trung Quốc khi xuất hiện trước công chúng, và cũng được xem là một trong những nhân vật được kính trọng nhất trong ngành dược phẩm địa phương.

Dưới sự lãnh đạo của ông, doanh số bán hàng của AstraZeneca tại Trung Quốc đã tăng từ chỉ 7% tổng doanh thu năm 2013 lên 20% vào thời kỳ đỉnh cao năm 2019, giúp công ty này có mức độ tiếp xúc cao nhất với Trung Quốc so với các công ty cùng ngành.

Nhưng công ty cũng bị ảnh hưởng nặng nề khi Trung Quốc cải cách triệt để thị trường thuốc generic vào năm 2019. Nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thay thế các nhãn hiệu thuốc nước ngoài đắt tiền bằng thuốc generic giá rẻ trong nước khiến AstraZeneca mất đi đáng kể doanh thu từ các phương pháp điều trị như thuốc điều trị ung thư Iressa và thuốc tim Crestor.

Thuốc generic là thuốc có cùng Dược chất, hàm lượng, dạng bào chế với biệt dược gốc và thường sử dụng để thay thế biệt dược gốc. Có thể coi đây là một bản sao của thuốc biệt dược với thành phần hoạt chất tương tự như nhau.

Đòn giáng lớn nhất đến từ thuốc điều trị hen suyễn Pulmicort, doanh số của thuốc này đã giảm mạnh từ 1,46 tỷ USD vào năm 2019 xuống còn 645 triệu USD vào năm 2022.

Tăng trưởng doanh số tại Trung Quốc chậm lại từ hơn 30% trong những năm 2010 xuống còn một chữ số trong những năm gần đây. Doanh thu, đạt đỉnh vào năm 2021 ở mức 6 tỷ USD, đã giảm xuống còn 5,8 tỷ USD vào năm sau và vẫn chưa phục hồi hoàn toàn.

Nhận thức được tình hình, ông Wang đã xoay trục, tập trung vào các loại thuốc cải tiến mà Trung Quốc vẫn sẵn sàng trả giá cao và triển khai lực lượng bán hàng hùng hậu để giành được sự ủng hộ của bác sĩ và bệnh nhân.

AstraZeneca đã có được sự chấp thuận của cơ quan quản lý dược phẩm Trung Quốc đối với các liệu pháp mang tính đột phá của mình, trong đó có Tagrisso. Liệu pháp này đã được đưa vào danh sách bảo hiểm y tế nhà nước, cho phép lượng lớn bệnh nhân tiếp cận phương pháp điều trị này với mức giá thấp hơn.

Để thể hiện cam kết bán hàng tại Trung Quốc, AstraZeneca đã đồng ý giảm giá mạnh tới gần 60% với giá thuốc Tagrisso để được đưa vào danh sách hoàn trả bảo hiểm quốc gia của Trung Quốc khi các công ty cùng ngành như Merck & Co tỏ ra chần chừ.

Tuy nhiên, trong vụ án liên quan đến Tagrisso vào năm 2022, nhân viên AstraZeneca bị cáo buộc đã giúp thay đổi kết quả xét nghiệm di truyền để những bệnh nhân không đủ điều kiện được hoàn trả tiền thuốc, vốn chỉ được cấp cho những người có đột biến gen nhất định, có thể được bảo hiểm chi trả.

Trong trường hợp Imjudo, nhân viên AstraZeneca có thể đã liên quan đến các nỗ lực tuồn lậu liệu pháp miễn dịch, được chấp thuận ở các nơi khác trên thế giới nhưng không phải Trung Quốc, vào nước này. Loại thuốc này được sử dụng rộng rãi cùng với loại thuốc điều trị ung thư quan trọng khác của công ty, được gọi là Imfinzi, như một liệu pháp kết hợp, khuyến khích công ty cung cấp nó tại địa phương.

Bên cạnh đó, một nguồn áp lực cạnh tranh khác là các công ty công nghệ sinh học địa phương của Trung Quốc đang cố gắng phát triển các phương pháp điều trị ung thư mang tính đột phá tương tự với giá rẻ hơn.