Sáng kiến Ngân hàng cây (Tree Bank) của Ngân hàng Nông nghiệp & Hợp tác xã Thái Lan (Bank for Agriculture and Agricultural Cooperatives-BAAC) vốn xuất phát từ một chương trình khuyến khích nông hộ “gửi tiết kiệm bằng cây” từ năm 2007, nhưng chỉ tới đầu 2023 mới chính thức chuyển đổi sang mô hình “ngân hàng carbon” khi BAAC phối hợp với Tổ chức TGO để lượng hóa và đăng ký tín chỉ rừng.
Trong thương vụ đầu tiên, BAAC mua lại 400 tấn tín chỉ carbon rừng từ hai cộng đồng nông dân ở tỉnh Khon Kaen với giá kỷ lục 30 000 baht/tấn (khoảng 840 USD), tương đương gói tín dụng trị giá 120 triệu baht dùng làm bảo đảm cho khoản vay cải tạo đất canh tác. Giá mua cao hơn gấp 10 đến 15 lần giá giao dịch bình quân trên các sàn Carbon tự nguyện (Voluntary Carbon Market-VCM) châu Á, giúp nông dân thu về khoản thặng dư tài chính đáng kể, đồng thời tạo minh chứng thương mại hóa rằng tín chỉ T-VER có thể được định giá như “tài sản có giá trị kinh tế” đủ tiêu chuẩn thế chấp.
Sau thành công ở Khon Kaen, BAAC tuyên bố mở rộng Tree Bank sang các tỉnh Chumphon và Nan, đặt mục tiêu mua và bán 10 000 tấn tín chỉ/năm và sử dụng toàn bộ làm tài sản bảo đảm cho “Khoan vay tín chỉ Carbon” lãi suất ưu đãi nhằm khuyến khích nông hộ trồng rừng thương mại. Ba yếu tố pháp lý then chốt giúp thương vụ diễn ra suôn sẻ: (i) Đạo luật Bảo đảm Kinh doanh 2015 cho phép thế chấp tài sản vô hình; (ii) Nghị định Bộ trưởng 2018 bổ sung “tài sản vô hình khác có thể định giá và chuyển nhượng”; trong đó bao hàm tín chỉ carbon; (iii) hệ thống sổ đăng ký T-VER của TGO bảo đảm khả năng truy xuất và hạn chế rủi ro tính trùng.
Nhận thấy tiềm năng sinh lợi và phù hợp mục tiêu ESG, hai ngân hàng thương mại trụ cột của Thái Lan là Ngân hàng Bangkok và Ngân hàng Krungthai đã cùng với Hiệp hội Ngân hàng Thái Lan thành lập Liên minh Tín dụng Carbon (Carbon Credit Lending Alliance) để chuẩn hóa khung đánh giá, định giá và nhận thế chấp tín chỉ carbon theo BCA 2015.
Ngân hàng Bangkok lồng ghép tín chỉ các-bon vào khung “Tài chính có trách nhiệm”: hồ sơ vay chỉ được phê duyệt khi khách hàng chứng minh nguồn tín chỉ hợp lệ (T-VER/ T-VER cao cấp) và chấp nhận mức “lỗ dự kiến” khoảng 30 % đến 60 % đối với tín chỉ tiêu chuẩn, và 20 % đến 40 % nếu là tín chỉ T-VER cao cấp nhờ độ tin cậy cao hơn. Điều này giúp giảm rủi ro tín dụng và bảo vệ ngân hàng trước biến động giá tín chỉ trong thời gian khoản vay còn hiệu lực. Giai đoạn 2024-2026, ngân hàng đặt mục tiêu 2 % dư nợ mới được bảo đảm bằng “tài sản carbon” trong các ngành nông nghiệp và bất động sản xanh.
Về phần mình, Ngân hàng Krungthai phát hành “Tín dụng xanh KTB ” nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện dự án tiết kiệm năng lượng, năng lượng tái tạo và các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính. Dựa vào đó, Ngân hàng thương mại này đang hoàn thiện mô hình “Hệ thống đăng ký tín chỉ carbon để thế chấp” kết nối trực tiếp sổ đăng ký T-VER với hệ thống thế chấp ngân hàng để tự động cập nhật tình trạng tín chỉ.
Cả hai ngân hàng đều trích dẫn BAAC và Tree Bank như về định giá tín chỉ rừng” và khẳng định việc mở rộng tín dụng carbon sẽ giúp Thái Lan đạt mục tiêu (1) trung hòa carbon vào 2050 và (2) nâng quy mô thị trường VCM nội địa lên 5 tỉ USD năm 2030.
Để các ngân hàng có thể triển khai việc nhận tín chỉ carbon làm tài sản đảm bảo, Thái Lan đã bước đầu xây dựng một khuôn khổ pháp lý chặt chẽ.
Đầu tiên, Đạo luật Bảo đảm Kinh doanh B.E. 2558 (2015) của Thái Lan (Business Collateral Act-BCA) đã thiết lập khuôn khổ pháp lý đầu tiên cho phép tài sản vô hình được dùng làm biện pháp bảo đảm, nhờ đó mở rộng nguồn tài sản thế chấp vượt ra khỏi bất động sản và tài sản hữu hình truyền thống. BCA được Quốc hội Thái Lan thông qua ngày 5/11/2015, có hiệu lực từ 2/7/2016, nhằm “mở khóa” nguồn tín dụng cho doanh nghiệp bằng cách cho phép người vay giữ quyền sở hữu và sử dụng tài sản bảo đảm trong suốt thời gian thế chấp, khác hoàn toàn cơ chế truyền thống yêu cầu chuyển giao vật chất cho chủ nợ.
Nghị định Bộ trưởng số 3/2561 (năm 2018) bổ sung danh mục “tài sản phi truyền thống” cho BCA 2015, bao gồm quyền tài sản vô hình có giá trị thương mại như quyền sở hữu trí tuệ, quyền khai thác giống cây lâu năm, quyền phát sinh trong tương lai và “tài sản vô hình khác có thể định giá và chuyển nhượng”. Quy định này cho phép cơ quan quản lý bổ sung hạng mục mới mà không cần sửa luật gốc, tạo nền tảng pháp lý để tín chỉ các bon được xem là tài sản thế chấp nếu đáp ứng điều kiện định giá và chuyển nhượng đủ điều kiện trở thành tài sản bảo đảm. Hệ thống này quy định rõ quy trình hợp đồng, đăng ký, định giá và cưỡng chế, đồng thời trao quyền cho Cục Phát triển Doanh nghiệp thuộc Bộ Thương mại giám sát đăng bạ thế chấp.
Việc BCA và Nghị định 2018 cùng nhau thừa nhận tài sản vô hình giúp thúc đẩy các dự án giảm phát thải và tài chính xanh, đồng thời đặt nền tảng để Thái Lan đẩy nhanh hình thành thị trường carbon nội địa.
Bên cạnh đó, theo Chương trình giảm phát thải Thái Lan (Thailand Voluntary Emission Reduction- T-VER) do Tổ chức Quản lý Khí nhà kính Thái Lan (Thailand Greenhouse Gas Management Organization-TGO) quản lý, tín chỉ được xác thực có thể được giao dịch và định giá như một tài sản hợp pháp phù hợp với các quy định của BCA và Nghị định 2018, cho phép tín chỉ carbon được công nhận như tài sản thế chấp cho doanh nghiệp dự án giảm thiểu phát thải hoặc trồng rừng carbon sinh lợi. Thời hạn tín dụng thường kéo dài 7 đến 10 năm, với chu kỳ kiểm tra/giám sát định kỳ 1-2 năm do tổ chức thẩm định độc lập thực hiện trước khi TGO phát hành chứng chỉ vào sổ đăng ký số.
Được nâng cấp từ T VER, chuẩn T-VER cao cấp (ra mắt năm 2023) áp dụng bộ tiêu chí nghiêm ngặt hơn với yêu cầu dự án đạt chuẩn “không gây hại thuần”, chứng minh giảm phát thải vượt mức kinh doanh thông thường và cam kết cơ chế khiếu nại/giám sát xã hội sâu rộng. Bên cạnh đó, biên bản ghi nhớ hợp tác Cơ chế tín chỉ chung (Joint Crediting Mechanism-JCM) mới ký với Nhật Bản vào tháng 7/2024 cho phép các dự án T VER cao cấp đủ điều kiện chuyển đổi tín chỉ sang cơ chế tín dụng chung khi đáp ứng tiêu chí công nghệ sạch tiên tiến, tạo động lực tài chính cho nhà đầu tư. Mọi tín chỉ T VER hay T VER cao cấp phải có ID trong sổ đăng ký TGO; ngân hàng chỉ nhận tín chỉ “còn hiệu lực & chưa bị thu hồi”. Nhờ quy trình chuẩn hóa, minh bạch và gắn kết các chuẩn mực quốc tế, T VER cao cấp đang trở thành mô hình mẫu về quản trị tín chỉ các bon trong khu vực, vừa đáp ứng nhu cầu nội địa vừa bảo đảm khả năng chuyển nhượng ra thị trường toàn cầu.
Kinh nghiệm của Thái Lan trong việc công nhận và sử dụng tín chỉ carbon như một loại tài sản thế chấp hợp pháp cho thấy một hướng đi tiên phong và có tính hệ thống nhằm gắn kết thị trường tín chỉ carbon với lĩnh vực tài chính xanh. Điều này đặc biệt mang tính gợi mở đối với Việt Nam hướng đến phát triển thị trường carbon nội địa và thúc đẩy chuyển đổi xanh trong nền kinh tế.
Việc Thái Lan ban hành đạo luật Bảo đảm Kinh doanh (BCA 2015) cùng các nghị định bổ sung để thừa nhận tài sản vô hình có thể chuyển nhượng, bao gồm tín chỉ carbon, cho thấy tầm quan trọng của một khuôn khổ pháp lý rõ ràng, linh hoạt và thích ứng nhanh với các loại tài sản phi truyền thống. Trong khi đó, hệ thống pháp luật tại Việt Nam hiện vẫn chưa có quy định cụ thể công nhận tín chỉ carbon là tài sản bảo đảm, càng chưa có hướng dẫn kỹ thuật về định giá, đăng ký hay chuyển nhượng loại tài sản này, gây ra rào cản lớn cho việc tích hợp tín chỉ carbon vào các công cụ tín dụng.
Thực tiễn từ Thái Lan cũng nhấn mạnh vai trò của các cơ quan quản lý trung ương (như TGO) trong việc xác thực, cấp mã định danh và vận hành sổ đăng ký tín chỉ một cách minh bạch, tạo cơ sở pháp lý cho ngân hàng yên tâm nhận thế chấp. Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi mô hình này, đồng thời gắn kết với tiến trình xây dựng sàn giao dịch tín chỉ carbon theo lộ trình của Chính phủ. Đặc biệt, thương vụ mẫu như Tree Bank cho thấy cách lồng ghép khéo léo giữa chính sách tài chính nông nghiệp và cơ chế khuyến khích trồng rừng hấp thụ carbon. Tuy nhiên, bài học quan trọng từ phía Thái Lan cũng cảnh báo về các yếu tố dễ gây rủi ro như quy mô thị trường nhỏ, thiếu cầu ổn định, chi phí xác minh cao, nhất là đối với doanh nghiệp nhỏ và hộ gia đình.
Do đó, để hướng đến việc sử dụng tín chỉ carbon như một công cụ tài chính khả thi, Việt Nam cần song song triển khai cả khung pháp lý công nhận tài sản bảo đảm phi truyền thống, xây dựng hệ thống định danh và đăng ký tín chỉ chuẩn hóa, đồng thời thúc đẩy các chương trình tín dụng xanh mẫu gắn với lĩnh vực ưu tiên như lâm nghiệp và nông nghiệp carbon thấp. Đây sẽ là tiền đề để tích hợp tín chỉ carbon vào chuỗi giá trị tài chính, qua đó nâng cao hiệu quả huy động vốn cho các dự án giảm phát thải và thúc đẩy mục tiêu trung hòa carbon đến năm 2050.
Tags:
(VNF) - Từ đầu năm đến nay, hàng loạt ngân hàng tư nhân ồ ạt tăng vốn theo nghị quyết đại hội cổ đông 2025 đã được thông qua. Thậm chí, có ngân hàng vừa hoàn tất tăng vốn đã xin ý kiến cổ đông về việc tiếp tục tăng vốn đợt tiếp theo.
(VNF) - Ngân hàng Chính sách xã hội giảm lãi suất nhiều chương trình tín dụng, hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất sau mưa bão, áp dụng từ 1/12/2025.
(VNF) - Công ty Cổ phần Thanh toán số MobiFone trở thành đơn vị thứ hai được Ngân hàng Nhà nước cấp phép triển khai dịch vụ Chuyển mạch tài chính và Bù trừ điện tử.
(VNF) - Nghị định 296/2025 cụ thể hóa các biện pháp cưỡng chế tài chính nhằm thu hồi tiền phạt, đặc biệt là quy định về khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi khi đối tượng không tự nguyện chấp hành và có tiền gửi tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.
(VNF) - Hàng loạt ngân hàng công bố thông tin phát hành cổ phiếu trong giai đoạn cuối năm, cho thấy sức hút của cổ phiếu "vua" vẫn rất lớn.
(VNF) - Tiền gửi của khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vào ngân hàng trong tháng 9 tăng mạnh. Đáng chú ý, lượng tiền gửi của tổ chức kinh tế vượt tiền gửi cá nhân.
(VNF) - Hợp tác thỏa thuận giai đoạn năm 2025 - 2030 đánh dấu sự liên kết sâu rộng của TPBank và Viettel có vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng và công nghệ, hướng tới mục tiêu xây dựng hệ sinh thái dịch vụ số hiện đại, an toàn và bền vững, đóng góp vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
(VNF) - Kết quả kinh doanh quý III/2025 cho thấy lợi nhuận ngành ngân hàng khởi sắc nhờ tín dụng tăng tốc và thu nhập lãi thuần cải thiện. Tuy nhiên, sự phân hóa về khả năng quản trị chi phí, phát triển thu nhập ngoài lãi và chính sách dự phòng khiến triển vọng lợi nhuận của từng ngân hàng trở nên khác biệt rõ rệt hơn.
(VNF) - Chiến lược tăng vốn sắp tới dự kiến đưa SHB vào Top 4 ngân hàng tư nhân về vốn điều lệ, giúp duy trì lợi thế cạnh tranh của Ngân hàng khi sở hữu tiềm lực vốn lớn. Bên cạnh đó, SHB còn được dự báo vào rổ chỉ số cổ phiếu toàn cầu theo bộ chỉ số của FTSE Russell khi Việt Nam chính thức được nâng hạng lên thị trường mới nổi. Hai yếu tố chính là động lực kép mạnh mẽ cho tiềm năng tăng trưởng vượt trội của SHB trong thời gian tới.
(VNF) - Thỏa thuận hợp tác giữa SHB và Vinachem không chỉ mở ra một chương mới trong mối quan hệ giữa hai doanh nghiệp đầu ngành, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững, hiện đại và hội nhập.
(VNF) - Từ 5/1/2026, ngân hàng phải gặp trực tiếp và đối chiếu sinh trắc học của khách trước khi mở thẻ, nhằm tăng an toàn và ngăn gian lận trong giao dịch.
(VNF) - Hưởng ứng Chiến dịch 60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai do ngành thuế triển khai trên toàn quốc, VietinBank đã phối hợp với thuế tại nhiều địa phương triển khai chuỗi hoạt động ký kết cùng hàng loạt các chương trình hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng này.
(VNF) - Theo các chuyên gia, đà tăng của lãi suất huy động sẽ sớm chững lại với mức tăng không quá nhiều. Đồng thời, mặt bằng lãi suất cho vay nhìn chung vẫn được kì vọng duy trì ở mặt bằng thấp, tiếp tục hỗ trợ khu vực sản xuất – kinh doanh.
(VNF) - Theo Nghị định số 304, khi thu giữ tài sản bảo đảm là chỗ ở duy nhất hoặc công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất, các ngân hàng có trách nhiệm trích một khoản tiền để người đi vay có khả năng duy trì cuộc sống và chi phí sinh hoạt tối thiểu.
(VNF) - NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng tiếp tục triển khai, thực hiện các giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão lũ.
(VNF) - Cho vay mua nhà sẽ tiếp tục là trụ cột trong danh mục cho vay khách hàng cá nhân của các ngân hàng trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc mặt bằng lãi suất đang đi lên cũng là một trong những rủi ro mà ngân hàng cần lưu tâm.
(VNF) - Thẻ tín dụng, nếu tận dụng đúng sẽ là công cụ tài chính cá nhân tuyệt vời. Nhưng cũng có rất nhiều người dùng cảm thấy bị “bào mòn ví” mỗi tháng chỉ vì không hiểu đúng về công cụ tài chính này.
(VNF) - Sau thời gian dài duy trì ở mức thấp, "cuộc đua" lãi suất dần nóng lên khi nhiều ngân hàng thông báo tăng lãi suất huy động trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng ở mức cao.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Bắc Á (BAC A BANK) chính thức triển khai chương trình hỗ trợ tài chính dành cho khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thiên tai bão lũ.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) vừa chính thức công bố triển khai gói hỗ trợ lãi suất với tổng quy mô lên tới 1.000 tỷ đồng dành cho khách hàng cá nhân bị ảnh hưởng bởi bão lũ tại 15 tỉnh, thành trên cả nước.
(VNF) - Theo doanh nhân Thái Vân Linh, sự độc lập tài chính không chỉ đến từ số tiền kiếm được, mà còn từ cách dòng tiền được vận hành mỗi ngày. Kinh nghiệm nhiều năm điều hành và đầu tư giúp nữ doanh nhân nhận ra: chỉ khi dòng tiền linh hoạt và không ngủ quên, mỗi người mới thật sự bước vào hành trình sinh lời bền vững.
(VNF) - Agribank triển khai chính sách giảm tới 2%/năm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão số 12, bão số 13 và mưa lũ, giúp người dân, doanh nghiệp sớm ổn định đời sống, khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh.
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước hút ròng hơn 28.500 tỷ đồng trên thị trường liên ngân hàng trong tuần qua, lãi suất liên ngân hàng có dấu hiệu hạ nhiệt.
(VNF) - Trước tình hình mưa lũ diễn biến phức tạp, gây hậu quả vô cùng nặng nề tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Agribank đã trích 11 tỷ đồng từ Quỹ An sinh xã hội để hỗ trợ khẩn cấp các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, thể hiện tinh thần trách nhiệm xã hội và sự sẻ chia kịp thời của Agribank với cộng đồng.
(VNF) - Lãi suất thẻ tín dụng tăng nhanh, gần 40%/năm; cho vay tiêu dùng vào mùa tăng tốc; giá USD sát mức kỷ lục... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Từ đầu năm đến nay, hàng loạt ngân hàng tư nhân ồ ạt tăng vốn theo nghị quyết đại hội cổ đông 2025 đã được thông qua. Thậm chí, có ngân hàng vừa hoàn tất tăng vốn đã xin ý kiến cổ đông về việc tiếp tục tăng vốn đợt tiếp theo.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
