Sáng kiến Ngân hàng cây (Tree Bank) của Ngân hàng Nông nghiệp & Hợp tác xã Thái Lan (Bank for Agriculture and Agricultural Cooperatives-BAAC) vốn xuất phát từ một chương trình khuyến khích nông hộ “gửi tiết kiệm bằng cây” từ năm 2007, nhưng chỉ tới đầu 2023 mới chính thức chuyển đổi sang mô hình “ngân hàng carbon” khi BAAC phối hợp với Tổ chức TGO để lượng hóa và đăng ký tín chỉ rừng.
Trong thương vụ đầu tiên, BAAC mua lại 400 tấn tín chỉ carbon rừng từ hai cộng đồng nông dân ở tỉnh Khon Kaen với giá kỷ lục 30 000 baht/tấn (khoảng 840 USD), tương đương gói tín dụng trị giá 120 triệu baht dùng làm bảo đảm cho khoản vay cải tạo đất canh tác. Giá mua cao hơn gấp 10 đến 15 lần giá giao dịch bình quân trên các sàn Carbon tự nguyện (Voluntary Carbon Market-VCM) châu Á, giúp nông dân thu về khoản thặng dư tài chính đáng kể, đồng thời tạo minh chứng thương mại hóa rằng tín chỉ T-VER có thể được định giá như “tài sản có giá trị kinh tế” đủ tiêu chuẩn thế chấp.
Sau thành công ở Khon Kaen, BAAC tuyên bố mở rộng Tree Bank sang các tỉnh Chumphon và Nan, đặt mục tiêu mua và bán 10 000 tấn tín chỉ/năm và sử dụng toàn bộ làm tài sản bảo đảm cho “Khoan vay tín chỉ Carbon” lãi suất ưu đãi nhằm khuyến khích nông hộ trồng rừng thương mại. Ba yếu tố pháp lý then chốt giúp thương vụ diễn ra suôn sẻ: (i) Đạo luật Bảo đảm Kinh doanh 2015 cho phép thế chấp tài sản vô hình; (ii) Nghị định Bộ trưởng 2018 bổ sung “tài sản vô hình khác có thể định giá và chuyển nhượng”; trong đó bao hàm tín chỉ carbon; (iii) hệ thống sổ đăng ký T-VER của TGO bảo đảm khả năng truy xuất và hạn chế rủi ro tính trùng.
Nhận thấy tiềm năng sinh lợi và phù hợp mục tiêu ESG, hai ngân hàng thương mại trụ cột của Thái Lan là Ngân hàng Bangkok và Ngân hàng Krungthai đã cùng với Hiệp hội Ngân hàng Thái Lan thành lập Liên minh Tín dụng Carbon (Carbon Credit Lending Alliance) để chuẩn hóa khung đánh giá, định giá và nhận thế chấp tín chỉ carbon theo BCA 2015.
Ngân hàng Bangkok lồng ghép tín chỉ các-bon vào khung “Tài chính có trách nhiệm”: hồ sơ vay chỉ được phê duyệt khi khách hàng chứng minh nguồn tín chỉ hợp lệ (T-VER/ T-VER cao cấp) và chấp nhận mức “lỗ dự kiến” khoảng 30 % đến 60 % đối với tín chỉ tiêu chuẩn, và 20 % đến 40 % nếu là tín chỉ T-VER cao cấp nhờ độ tin cậy cao hơn. Điều này giúp giảm rủi ro tín dụng và bảo vệ ngân hàng trước biến động giá tín chỉ trong thời gian khoản vay còn hiệu lực. Giai đoạn 2024-2026, ngân hàng đặt mục tiêu 2 % dư nợ mới được bảo đảm bằng “tài sản carbon” trong các ngành nông nghiệp và bất động sản xanh.
Về phần mình, Ngân hàng Krungthai phát hành “Tín dụng xanh KTB ” nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện dự án tiết kiệm năng lượng, năng lượng tái tạo và các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính. Dựa vào đó, Ngân hàng thương mại này đang hoàn thiện mô hình “Hệ thống đăng ký tín chỉ carbon để thế chấp” kết nối trực tiếp sổ đăng ký T-VER với hệ thống thế chấp ngân hàng để tự động cập nhật tình trạng tín chỉ.
Cả hai ngân hàng đều trích dẫn BAAC và Tree Bank như về định giá tín chỉ rừng” và khẳng định việc mở rộng tín dụng carbon sẽ giúp Thái Lan đạt mục tiêu (1) trung hòa carbon vào 2050 và (2) nâng quy mô thị trường VCM nội địa lên 5 tỉ USD năm 2030.
Để các ngân hàng có thể triển khai việc nhận tín chỉ carbon làm tài sản đảm bảo, Thái Lan đã bước đầu xây dựng một khuôn khổ pháp lý chặt chẽ.
Đầu tiên, Đạo luật Bảo đảm Kinh doanh B.E. 2558 (2015) của Thái Lan (Business Collateral Act-BCA) đã thiết lập khuôn khổ pháp lý đầu tiên cho phép tài sản vô hình được dùng làm biện pháp bảo đảm, nhờ đó mở rộng nguồn tài sản thế chấp vượt ra khỏi bất động sản và tài sản hữu hình truyền thống. BCA được Quốc hội Thái Lan thông qua ngày 5/11/2015, có hiệu lực từ 2/7/2016, nhằm “mở khóa” nguồn tín dụng cho doanh nghiệp bằng cách cho phép người vay giữ quyền sở hữu và sử dụng tài sản bảo đảm trong suốt thời gian thế chấp, khác hoàn toàn cơ chế truyền thống yêu cầu chuyển giao vật chất cho chủ nợ.
Nghị định Bộ trưởng số 3/2561 (năm 2018) bổ sung danh mục “tài sản phi truyền thống” cho BCA 2015, bao gồm quyền tài sản vô hình có giá trị thương mại như quyền sở hữu trí tuệ, quyền khai thác giống cây lâu năm, quyền phát sinh trong tương lai và “tài sản vô hình khác có thể định giá và chuyển nhượng”. Quy định này cho phép cơ quan quản lý bổ sung hạng mục mới mà không cần sửa luật gốc, tạo nền tảng pháp lý để tín chỉ các bon được xem là tài sản thế chấp nếu đáp ứng điều kiện định giá và chuyển nhượng đủ điều kiện trở thành tài sản bảo đảm. Hệ thống này quy định rõ quy trình hợp đồng, đăng ký, định giá và cưỡng chế, đồng thời trao quyền cho Cục Phát triển Doanh nghiệp thuộc Bộ Thương mại giám sát đăng bạ thế chấp.
Việc BCA và Nghị định 2018 cùng nhau thừa nhận tài sản vô hình giúp thúc đẩy các dự án giảm phát thải và tài chính xanh, đồng thời đặt nền tảng để Thái Lan đẩy nhanh hình thành thị trường carbon nội địa.
Bên cạnh đó, theo Chương trình giảm phát thải Thái Lan (Thailand Voluntary Emission Reduction- T-VER) do Tổ chức Quản lý Khí nhà kính Thái Lan (Thailand Greenhouse Gas Management Organization-TGO) quản lý, tín chỉ được xác thực có thể được giao dịch và định giá như một tài sản hợp pháp phù hợp với các quy định của BCA và Nghị định 2018, cho phép tín chỉ carbon được công nhận như tài sản thế chấp cho doanh nghiệp dự án giảm thiểu phát thải hoặc trồng rừng carbon sinh lợi. Thời hạn tín dụng thường kéo dài 7 đến 10 năm, với chu kỳ kiểm tra/giám sát định kỳ 1-2 năm do tổ chức thẩm định độc lập thực hiện trước khi TGO phát hành chứng chỉ vào sổ đăng ký số.
Được nâng cấp từ T VER, chuẩn T-VER cao cấp (ra mắt năm 2023) áp dụng bộ tiêu chí nghiêm ngặt hơn với yêu cầu dự án đạt chuẩn “không gây hại thuần”, chứng minh giảm phát thải vượt mức kinh doanh thông thường và cam kết cơ chế khiếu nại/giám sát xã hội sâu rộng. Bên cạnh đó, biên bản ghi nhớ hợp tác Cơ chế tín chỉ chung (Joint Crediting Mechanism-JCM) mới ký với Nhật Bản vào tháng 7/2024 cho phép các dự án T VER cao cấp đủ điều kiện chuyển đổi tín chỉ sang cơ chế tín dụng chung khi đáp ứng tiêu chí công nghệ sạch tiên tiến, tạo động lực tài chính cho nhà đầu tư. Mọi tín chỉ T VER hay T VER cao cấp phải có ID trong sổ đăng ký TGO; ngân hàng chỉ nhận tín chỉ “còn hiệu lực & chưa bị thu hồi”. Nhờ quy trình chuẩn hóa, minh bạch và gắn kết các chuẩn mực quốc tế, T VER cao cấp đang trở thành mô hình mẫu về quản trị tín chỉ các bon trong khu vực, vừa đáp ứng nhu cầu nội địa vừa bảo đảm khả năng chuyển nhượng ra thị trường toàn cầu.
Kinh nghiệm của Thái Lan trong việc công nhận và sử dụng tín chỉ carbon như một loại tài sản thế chấp hợp pháp cho thấy một hướng đi tiên phong và có tính hệ thống nhằm gắn kết thị trường tín chỉ carbon với lĩnh vực tài chính xanh. Điều này đặc biệt mang tính gợi mở đối với Việt Nam hướng đến phát triển thị trường carbon nội địa và thúc đẩy chuyển đổi xanh trong nền kinh tế.
Việc Thái Lan ban hành đạo luật Bảo đảm Kinh doanh (BCA 2015) cùng các nghị định bổ sung để thừa nhận tài sản vô hình có thể chuyển nhượng, bao gồm tín chỉ carbon, cho thấy tầm quan trọng của một khuôn khổ pháp lý rõ ràng, linh hoạt và thích ứng nhanh với các loại tài sản phi truyền thống. Trong khi đó, hệ thống pháp luật tại Việt Nam hiện vẫn chưa có quy định cụ thể công nhận tín chỉ carbon là tài sản bảo đảm, càng chưa có hướng dẫn kỹ thuật về định giá, đăng ký hay chuyển nhượng loại tài sản này, gây ra rào cản lớn cho việc tích hợp tín chỉ carbon vào các công cụ tín dụng.
Thực tiễn từ Thái Lan cũng nhấn mạnh vai trò của các cơ quan quản lý trung ương (như TGO) trong việc xác thực, cấp mã định danh và vận hành sổ đăng ký tín chỉ một cách minh bạch, tạo cơ sở pháp lý cho ngân hàng yên tâm nhận thế chấp. Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi mô hình này, đồng thời gắn kết với tiến trình xây dựng sàn giao dịch tín chỉ carbon theo lộ trình của Chính phủ. Đặc biệt, thương vụ mẫu như Tree Bank cho thấy cách lồng ghép khéo léo giữa chính sách tài chính nông nghiệp và cơ chế khuyến khích trồng rừng hấp thụ carbon. Tuy nhiên, bài học quan trọng từ phía Thái Lan cũng cảnh báo về các yếu tố dễ gây rủi ro như quy mô thị trường nhỏ, thiếu cầu ổn định, chi phí xác minh cao, nhất là đối với doanh nghiệp nhỏ và hộ gia đình.
Do đó, để hướng đến việc sử dụng tín chỉ carbon như một công cụ tài chính khả thi, Việt Nam cần song song triển khai cả khung pháp lý công nhận tài sản bảo đảm phi truyền thống, xây dựng hệ thống định danh và đăng ký tín chỉ chuẩn hóa, đồng thời thúc đẩy các chương trình tín dụng xanh mẫu gắn với lĩnh vực ưu tiên như lâm nghiệp và nông nghiệp carbon thấp. Đây sẽ là tiền đề để tích hợp tín chỉ carbon vào chuỗi giá trị tài chính, qua đó nâng cao hiệu quả huy động vốn cho các dự án giảm phát thải và thúc đẩy mục tiêu trung hòa carbon đến năm 2050.
Tags:
(VNF) - Bức tranh thanh khoản có thể sớm cải thiện khi khu vực hộ kinh doanh và buôn bán dần thích nghi với các quy định thuế và hóa đơn điện tử mới, qua đó, quay trở lại gửi tiền vào hệ thống ngân hàng.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước khẩn trương nghiên cứu, đánh giá và đề xuất thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia, báo cáo Thường trực Chính phủ trước 20/12.
(VNF) - Trong bối cảnh biên lãi ròng (NIM) chịu áp lực thu hẹp, hoạt động thu hồi và xử lý nợ xấu đã đóng góp đáng kể vào tăng trưởng lợi nhuận của nhiều ngân hàng.
(VNF) - Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn đầy biến động trên thị trường tiền tệ toàn cầu. Đồng USD, dù vẫn giữ vị thế trung tâm, đang chịu áp lực giảm mạnh, trong khi các đồng tiền thay thế như euro (EUR), nhân dân tệ (CNY), đô la Úc (AUD) và yen Nhật (JPY) ngày càng thu hút dòng vốn quốc tế.
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng bất ngờ giảm sâu ở các kỳ hạn chính trong phiên giao dịch ngày 16/12 sau khi tăng cao vào tuần trước.
(VNF) - Cả 4 ngân hàng quốc doanh đều đã tham gia đường đua tăng lãi suất huy động. Theo ông Trần Ngọc Báu, lãi suất cho vay tăng là điều khó tránh khỏi do các yếu tố cốt lõi về chi phí và bộ đệm của ngân hàng.
(VNF) - Theo Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - NHNN, Nghị định hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh và cá nhân thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn, áp dụng tiêu chuẩn ESG dự kiến sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2026.
(VNF) - Giá USD tự do hôm nay giảm mạnh, hạ tới 200 đồng, về mốc 27.000 đồng/USD. Giá đồng bạc xanh tại các ngân hàng cũng được điều chỉnh đi xuống.
(VNF) - Từ 1/1/2026, việc mở ví điện tử sẽ không còn là chuyện “điền vài dòng thông tin là xong”. Người dùng buộc phải quét khuôn mặt, căn cước công dân gắn chip để hệ thống nhận diện. Ngân hàng Nhà nước lựa chọn sinh trắc học như một “lớp cửa” an toàn hơn hơn để chặn lừa đảo là bước đi cần thiết. Nhưng đúng vào thời điểm đó, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 2025 bắt đầu có hiệu lực, đặt ra những yêu cầu rất ngặt nghèo về bảo vệ dữ liệu nhạy cảm. Một bên buộc phải thu thập nhiều hơn, một bên buộc phải giữ chặt hơn và câu hỏi lớn nhất là: những dữ liệu đó đang được ai giữ và ai chịu trách nhiệm nếu “tấm khiên” bị thủng?
(VNF) - Lãi suất huy động hiện lên tới 9%/năm tại một số ngân hàng. Mặt bằng lãi suất huy động cao hơn cũng giúp các ngân hàng tư nhân có lợi thế hơn trong thu hút tiền gửi so với các ngân hàng quốc doanh.
(VNF) - Vừa qua trong khuôn khổ Mastercard Customer Forum 2025, Ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội (SHB) được vinh danh đồng thời ở hai hạng mục chiến lược dành cho sản phẩm thẻ tín dụng cá nhân và giải pháp thẻ tín dụng doanh nghiệp.
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước chính thức vận hành hệ thống giải quyết thủ tục hành chính tập, cung cấp 32 dịch vụ công trực tuyến toàn trình.
(VNF) - Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước về triển khai gói tín dụng 500.000 tỷ đồng ưu tiên lĩnh vực hạ tầng và công nghệ, tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp trong tiến trình chuyển đổi số và phát triển hạ tầng bền vững, Agribank tiên phong triển khai Chương trình tín dụng ưu đãi dành cho khách hàng doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số, với tổng quy mô lên tới 60.000 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi giảm đến 1,5%/năm áp dụng đến hết 31/12/2030.
(VNF) - Ngân hàng VietinBank đã đóng cửa 100 phòng giao dịch từ đầu năm. Nhiều ngân hàng khác cũng mạnh tay trong việc cắt giảm chi nhánh, phòng giao dịch.
(VNF) - Bức tranh lợi nhuận ngân hàng trong quý cuối năm 2025 đang dần hiện rõ. Lợi nhuận ngành ngân hàng được dự báo sẽ phân hóa rõ nét trong năm 2026.
(VNF) - Lãi suất tiết kiệm tiếp tục đi lên, các kỳ hạn dưới 6 tháng lên mức kịch trần. Lãi suất liên ngân hàng vượt 7%. Trong bối cảnh lãi suất tăng, nhiều ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà.
(VNF) - Trong tuần 15 - 19/12, thị trường chứng khoán sôi động khi VietinBank, Saigonbank và HDBank đồng loạt chốt danh sách cổ đông trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đáng chú ý, VietinBank gây ấn tượng với tỷ lệ phát hành lên tới 44,64%, mức cao nhất trong nhóm ngân hàng năm nay.
(VNF) - Một số ngân hàng thu phí với tài khoản có số dư dưới 2-3 triệu đồng. Khách hàng cần rà soát và đóng những tài khoản ngân hàng không sử dụng để tránh bị thu phí.
(VNF) - Khách hàng mở mới thẻ tín dụng BAC A BANK MasterCard có thể tối ưu hóa dòng tiền, đồng thời dễ dàng quản lý tài chính cá nhân, nhận thêm Combo hoàn tiền cực đã và miễn phí thường niên 3 năm.
(VNF) - Theo NHNN, Chương trình tín dụng đầu tư hạ tầng điện, giao thông, công nghệ chiến lược được triển khai theo hai giai đoạn với tổng quy mô lên tới 500.000 tỷ đồng. Các doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được vay vốn với lãi suất thấp hơn 1 - 1,5% so với mức lãi suất cùng kỳ hạn của ngân hàng.
(VNF) - Theo ông Nguyễn Đức Hiển - Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, nguồn lực tài chính của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn dựa quá nhiều vào hệ thống ngân hàng trong khi thị trường vốn phát triển chưa tương xứng.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Kỹ Thương (Techcombank) chính thức góp mặt trong danh sách Fortune 100 Best Companies to Work For™ Southeast Asia 2025 – bảng xếp hạng được Fortune và Great Place To Work® công bố lần đầu tiên tại Đông Nam Á.
(VNF) - PVcomBank triển khai chương trình đặc quyền “1 thẻ cho vạn trải nghiệm” bao gồm chính sáchhmở thẻ tín dụng quốc tế miễn chứng minh thu nhập cùng đặc quyền hoàn tiền tới 5 triệu đồng khi mua vé máy bay dành cho Hội viên Bông Sen Vàng.
(VNF) - TPBank tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu khi được The Asian Banker vinh danh “Ngân hàng Vững mạnh hàng đầu Việt Nam năm 2025” dựa trên các chỉ số tài chính vượt trội. Với định hướng số hóa toàn diện, TPBank đã trở thành một trong những biểu tượng công nghệ của ngành ngân hàng, đồng thời nằm trong nhóm ngân hàng đóng góp ngân sách lớn nhất cả nước, góp phần thúc đẩy một E-Vietnam thịnh vượng.
(VNF) - 592.000 tài khoản thanh toán/ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. 2,13 triệu lượt khách được cảnh báo, 670.000 lượt khách tạm dừng/hủy bỏ giao dịch.
(VNF) - Bức tranh thanh khoản có thể sớm cải thiện khi khu vực hộ kinh doanh và buôn bán dần thích nghi với các quy định thuế và hóa đơn điện tử mới, qua đó, quay trở lại gửi tiền vào hệ thống ngân hàng.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.
