Nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung (nền kinh tế chỉ huy) là mô hình kinh tế đặc trưng đã từng tồn tại ở Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa cũ trước năm 1990. Tuy nhiên, mô hình kinh tế này cũng xuất hiện ở một số nước phi chính phủ khác như nước Đức dưới thời Hitler. Trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, các nguồn lực cho sản xuất được phân bổ một cách tập trung, thống nhất thông qua kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội mà các cơ quan kế hoạch của nhà nước đã soạn thảo, ban hành.
Sau năm 1990, Liên Xô từ bỏ kế hoạch hóa tập trung theo chủ nghĩa Mác và bắt đầu quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường. Vì nguyên nhân lịch sử và ảnh hưởng đến kinh tế, mô hình kinh tế kế hoạch hoá tập trung tỏ ra lỗi thời và được đa số các nước từ bỏ. Hiện nay trên thế giới chỉ có hai nước vẫn hoạt động theo mô hình này là Cuba và Bắc Triều Tiên. Vậy mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung có những hạn chế gì?
Trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, các nhà hoạch định kế hoạch có quá nhiều thông tin cần phải tiếp nhận và không thể theo kịp nhiều chi tiết của hoạt động kinh tế. Điều đó dẫn đến máy móc bị gỉ sét vì không có người vệ sinh lắp đặt, hàng hóa nông sản, thực phẩm bị thối rữa vì không có sự phối hợp kịp thời giữa hoạt động lưu kho và phân phối. Sự quá tải thông tin đã khiến các nhà hoạch định kế hoạch không thể bao quát toàn bộ kế hoạch sản xuất và tiêu dùng.
Động lực kém cũng là một trong những nhược điểm của nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung. Trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, khi tất cả việc làm đều được đảm bảo tuyệt đối bởi các nhà quản lý, động lực làm việc của con người bị giảm đi. Về vấn đề sản phẩm, những người quản lý các nhà máy có xu hướng đặt hàng những nguyên liệu đầu vào lớn hơn lượng cần thiết để có thể đảm bảo số lượng hàng hóa cho những năm kế tiếp.
Vì những nhà hoạch định kế hoạch có thể đảm bảo về mặt số lượng dễ dàng hơn về mặt chất lượng nên các doanh nghiệp thường đáp ứng yêu cầu về số lượng bằng cách bỏ qua những yêu cầu về chất lượng. Cùng với những tiêu chuẩn về môi trường vẫn còn chưa được hình thành hoàn chỉnh, cách sản xuất của nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung vừa làm giảm chất lượng sản phẩm, vừa gây thiệt hại nghiêm trọng cho môi trường.
Cạnh tranh phi hiệu quả là nhược điểm cuối cùng trong 3 nhược điểm của nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung. Trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, các nhà hoạch định kế hoạch tin tưởng rằng quy mô càng lớn càng tốt. Tuy nhiên, khi quy mô của một doanh nghiệp quá lớn và nằm ngoài khả năng kiểm soát, các nhà hoạch định kế hoạch sẽ mất thông tin từ đối thủ cạnh tranh và rất khó đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Thiếu thông tin từ đối thủ cạnh tranh thì sẽ không thể tránh được những sai lầm kinh tế.
Tags:
(VNF) - Khi thẻ tín dụng ngày càng phổ biến, không ít người xem việc rút tiền từ thẻ tín dụng là một cách “vay nóng” nhanh chóng và thuận tiện. Tuy nhiên, đằng sau tiện ích ấy là hệ thống phí, lãi và rủi ro tài chính tiềm ẩn mà không phải ai cũng nắm rõ.
(VNF) - Nguyễn Chí Học nói dối các bị hại mình có nhiều mối quan hệ với những người làm trong ngân hàng tại TP. HCM nên biết nhiều thông tin về các nguồn nhà giá thấp (chủ nhà bán với giá thấp hơn mức định giá của ngân hàng) hoặc nguồn nhà bị ngân hàng phát mãi. Từ đó, Học rủ các bị hại tham gia góp vốn để mua những bất động sản này.
(VNF) - Trong số những cán bộ Chi cục Dự trữ nhà nước Hà Trung (thuộc Cục Dự trữ nhà nước khu vực Thanh Hóa) đánh bạc ăn tiền tại trụ sở làm việc vừa bị khởi tố có ông Bùi Bách Linh, Phó chi cục trưởng.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế, TS Đinh Thế Hiển đã có cuộc trao đổi với VietnamFinance về bài học kinh nghiệm sau đổ vỡ của nhiều nhà đầu tư tài chính cá nhân năm 2022 và giải pháp để đầu tư hiệu quả cho năm 2023.
.jpg)
(VNF) - Công ty Cổ phần Vinhomes (HoSE: VHM) sẽ tham gia góp vốn thành lập 3 công ty con trong lĩnh vực bất động sản với tỷ lệ sở hữu đều là 99,9%.
Nhận định cổ phiếu đáng chú ý của một số công ty chứng khoán đưa ra trước phiên giao dịch ngày 27/5, bao gồm: PVT, MWG và SAB.
Nhận định cổ phiếu đáng chú ý của một số công ty chứng khoán đưa ra trước phiên giao dịch ngày 26/5, bao gồm: TCB, FPT và HDG.
Nhu cầu trên thị trường thường chịu ảnh hưởng bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Thông thường, có 3 yếu tố được cho rằng có ảnh hưởng mạnh đến nhu cầu tiêu dùng.
Trong kinh tế học, nguồn cung trên thị trường được biểu diễn qua đường cung. Có 3 yếu tố ảnh hưởng mạnh đến nguồn cung trên thị trường.
Cổ phiếu ngành thực phẩm luôn nhận được sự quan tâm của giới đầu tư trong bất kỳ giai đoạn phát triển nào của nền kinh tế bởi đây là ngành thiết yếu trong cuộc sống.
Chính sách tài khóa được xem là công cụ hiệu quả giúp Nhà nước thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế, tuy vậy chính sách này vẫn tồn tại một số hạn chế.
Nhận định cổ phiếu đáng chú ý của một số công ty chứng khoán đưa ra trước phiên giao dịch ngày 25/5, bao gồm: BID, MWG và HDG.
Có không ít cổ phiếu ngành dệt may trên sàn chứng khoán thu hút sự chú ý của giới đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu thế giới gia tăng.
Nhìn chung, có 3 nhân tố ảnh hưởng đến cầu tiền tệ, đó là giá cả hàng hóa, lãi suất và thu nhập thực tế.
Các cổ phiếu ngành nhựa nhận được nhiều sự quan tâm nhờ thị trường rộng lớn và nhu cầu sử dụng nhựa đa dạng trong đời sống.
Kinh tế học thực chứng được xây dựng dựa trên các số liệu cụ thể. Kinh tế học thực chứng được sử dụng cùng kinh tế học chuẩn tắc khi thiếp lập các chính sách.
Mỗi nền kinh tế trên thế giới đều có đặc điểm khác nhau, tuy nhiên, vẫn luôn tồn tại 3 vấn đề cơ bản của nền kinh tế mà bất kì quốc gia nào cũng cần phải giải quyết.
Cổ phiếu ngành chứng khoán có tính chu kỳ rất cao, thường biến động đồng pha với chỉ số đại diện thị trường chung VN-Index, nhưng với biên độ lớn hơn nhiều.
Chức năng của tiền tệ bao gồm: phương tiện trao đổi, đơn vị kế toán và phương tiện cất giữ. Để được chấp nhận trong trao đổi, tiền phải dự trữ được giá trị.
Nhận định cổ phiếu đáng chú ý của một số công ty chứng khoán đưa ra trước phiên giao dịch ngày 24/5, bao gồm: GAS, NVL và PC1.
Cổ phiếu ngành thép là cổ phiếu nặng tính chu kỳ, tuy nhiên trong dài hạn có tiềm năng tăng trưởng mạnh nhờ vào nhu cầu sản xuất cao trong nước và nước ngoài.
Có 3 lý do con người nắm giữ tiền. 3 lý do này liên quan trực tiếp đến khái niệm tiền là gì và lợi ích khi con người nắm giữ tiền.
Các cổ phiếu dầu khí nhận được rất nhiều sự quan tâm của giới đầu tư và thường biến động cùng chiều với giá dầu thế giới.
Về cơ bản, có 3 yếu tố tác động đến cung tiền. Để tìm hiểu sâu hơn, cần phải làm rõ khái niệm cung tiền là gì và cung tiền do ai kiểm soát.
(VNF) - Khi thẻ tín dụng ngày càng phổ biến, không ít người xem việc rút tiền từ thẻ tín dụng là một cách “vay nóng” nhanh chóng và thuận tiện. Tuy nhiên, đằng sau tiện ích ấy là hệ thống phí, lãi và rủi ro tài chính tiềm ẩn mà không phải ai cũng nắm rõ.
(VNF) - Từ ngày 7/7, Đà Nẵng áp dụng bảng giá đất mới với mức tăng mạnh tại nhiều tuyến đường, trong đó cao nhất thuộc về đường Bạch Đằng với hơn 340 triệu đồng/m2.
.jpg)
