Trái phiếu doanh nghiệp: Hết 'hạn mức ưu đãi', bước vào thời kỳ siết chặt
Khánh Tú -
12/12/2023 23:16 (GMT+7)
(VNF) - Chỉ còn ít ngày nữa, Nghị định số 65/2022 chính thức có hiệu lực. Nghị định mới với nhiều quy định chặt chẽ hơn sẽ giúp thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) “thay da đổi thịt”, trở nên minh bạch, lành mạnh hơn.
Ảnh minh họa.
Những tín hiệu hồi phục
Theo thống kê từ Bộ Tài chính, tính đến nay, thị trường TPDN đã phát hành khoảng 240 nghìn tỷ đồng, trong đó có 220 nghìn tỷ đồng phát hành TPDN riêng lẻ, 20 nghìn tỷ đồng phát hành trái phiếu ra công chúng, chỉ giảm 10% so với cùng kỳ năm trước.
Nhà đầu tư chính mua TPDN riêng lẻ trong 11 tháng đầu năm 2023 chủ yếu là các nhà đầu tư tổ chức, chiếm 96,2% tổng khối lượng phát hành (chủ yếu là ngân hàng chiếm 55%), còn các nhà đầu tư cá nhân mua 3,8%.
Chưa kể, thống kê của HNX chỉ ra, đã có khoảng 760 mã TPDN của khoảng 200 tổ chức phát hành được đưa lên hệ thống này. Nhờ đó, thanh khoản của thị trường được tăng khoảng 20-30 lần so với giai đoạn trước, góp phần không nhỏ vào tăng tính công khai, minh bạch cho thị trường.
Có thể thấy rằng thị trường TPDN đang phát đi những tín hiệu phục hồi mạnh mẽ và niềm tin dần quay lại thị trường sau hàng loạt vụ việc vi phạm TPDN của nhiều tập đoàn lớn như Tân Hoàng Minh, Vạn Thịnh Phát hay FLC.
Quy mô thị trường TPDN Việt Nam tính đến năm 2021.
Bên cạnh đó, điều này cũng cho thấy các chính sách, nghị định liên quan đến TPDN, cụ thể là Nghị định 08 đã phát huy tác dụng, giúp khôi phục lại thị trường và tạo tiền đề cho TPDN phát triển trong những năm tới.
Bước sang năm 2024, Nghị định 65 về TPDN bắt đầu có hiệu lực. Theo đó, Nghị định này yêu cầu nâng chuẩn việc xét nhà đầu tư chuyên nghiệp để được mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Cụ thể, danh mục nắm giữ của các nhà đầu tư phải có giá trị trung bình từ 2 tỷ đồng tối thiểu trong vòng 180 ngày bằng tài sản của nhà đầu tư, không bao gồm tiền vay. Ngoài ra, các nhà đầu tư cũng cần có chứng chỉ hành nghề chứng khoán hoặc có thu nhập chịu thuế năm gần nhất tối thiểu 1 tỷ đồng.
Song song với đó, Nghị định 65 cũng sẽ quy định lại thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt chào bán, không vượt quá 30 ngày thay vì 90 ngày như theo quy định trước đây tại Nghị định 95.
Một điểm mới nữa trong Nghị định 65 đó là yêu cầu bắt buộc xếp hạng tín nhiệm của những đợt phát hành. Tổng giá trị trái phiếu theo mệnh giá huy động trong mỗi 12 tháng phải lớn hơn 500 tỷ đồng và lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu căn cứ trên báo cáo tài chính kỳ gần nhất. Ngoài ra, tổng dư nợ trái phiếu theo mệnh giá tính đến thời điểm đăng ký chào bán cũng cần lớn hơn 100% vốn chủ sở hữu.
Kỳ vọng về một thị trường minh bạch hơn
Theo Bộ Tài chính, việc kích hoạt 3 quy định mới trong Nghị định 65 nhằm đảm bảo tinh thần TPDN riêng lẻ sẽ tập trung tiếp cận đúng đối tượng là các nhà đầu tư chuyên nghiệp với độ minh bạch thông tin cao, tránh trường hợp phân phối cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ không chuyên như giai đoạn trước đây.
Ngoài ra, trước những ý kiến của doanh nghiệp về việc tiếp tục hoãn 3 quy định trong Nghị định 65, Bộ Tài chính khẳng định rằng đến nay, thanh khoản của thị trường đã ổn định trở lại, đồng thời để hạn chế rủi ro đối với thị trường TPDN, hạn chế tình trạng doanh nghiệp lợi dụng chào mời nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ nên không cần thiết kéo dài Nghị định 08.
"Việc thực hiện quy định xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại Nghị định 65 sẽ giảm thiểu rủi ro phân phối, chào mời nhà đầu tư cá nhân không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mua trái phiếu, tăng cường tính an toàn và bền vững của thị trường TPDN", Bộ Tài chính cho hay.
Chia sẻ với VietnamFinance, TS Nguyễn Hữu Huân nhận định những thay đổi trong Nghị định 65 sẽ giúp thị trường TPDN minh bạch và chuyên nghiệp hơn.
Theo ông Huân, các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường TPDN riêng lẻ hiện nay chưa thực sự chuyên nghiệp, không đủ năng lực và chỉ đầu tư dựa trên khuyến nghị của các tổ chức phát hành TPDN. Trong khi đó, thị trường TPDN lại đòi hỏi các nhà đầu tư phải có đủ kiến thức, năng lực để phân tích.
Chính vì thế, trong thời gian qua, trên thị trường TPDN đã chứng kiến nhiều doanh nghiệp sử dụng trái phiếu để lừa đảo, gây ra thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư, trong đó, nhà đầu tư cá nhân chiếm đa số. "Việc nâng chuẩn việc xét nhà đầu tư chuyên nghiệp trên thị trường TPDN riêng lẻ sẽ góp phần làm minh bạch thị trường đồng thời hạn chế rủi ro của nhà đầu tư", ông nhận định.
TS Nguyễn Hữu Huân cho rằng Nghị định 65 sẽ làm thị trường TPDN minh bạch hơn.
Xét về yêu cầu xếp hạng tín nhiệm, TS Nguyễn Hữu Huân cho rằng đây là điều hoàn toàn hợp lý và theo đúng thông lệ của quốc tế. "Xếp hạng tín nhiệm đảm bảo cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư một cách công khai và minh bạch hơn. Từ đó, các nhà đầu tư sẽ biết đâu là trái phiếu có độ an toàn và tin cậy cao và đâu là trái phiếu có độ an toàn thấp để đưa ra những quyết định đầu tư phù hợp", ông nói.
Thế nhưng điều này lại nảy sinh ra một vấn đề khác, đó là các tổ chức xếp hạng tín nhiệm có đủ uy tín để xếp hạng hay không.
"Vấn đề là ai là tổ chức xếp hạng tín nhiệm và liệu rằng tổ chức ấy có đủ uy tín và đủ tầm để đứng ra xếp hạng tín nhiệm ở Việt Nam hay không? Nếu các tổ chức xếp hạng tín nhiệm không được kiểm soát kỹ và giám sát chặt chẽ thì chúng có thể trở thành nơi mua bán tín nhiệm khi doanh nghiệp có thể chi tiền để mua tín nhiệm", TS Nguyễn Hữu Huân lo ngại.
Đồng thời, ông cũng lưu ý rằng "xếp hạng tín nhiệm không phải là cây đũa thần hay phép màu mà chỉ đơn thuần là một kênh tham khảo thông tin". Chính vì thế các nhà đầu tư không nên dựa quá nhiều vào xếp hạng tín dụng mà cần phải có thêm các thông tin và kiến thức để đầu tư vào thị trường TPDN vì đôi lúc chính các tổ chức xếp hạng tín dụng cũng có thể phạm sai lầm, tương tự như trường hợp của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm trên thế giới vào giai đoạn 2007 - 2009.
Ở chiều ngược lại, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng việc Nghị định 65 đòi hỏi các doanh nghiệp buộc phải xếp hạng tín nhiệm là "quá khắt khe và khó khăn đối với doanh nghiệp". Bởi lẽ, tính đến nay, Việt Nam mới chỉ có vỏn vẹn 3 doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm trong khi số lượng doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu lại rất lớn. Quy định về thời gian phân phối trái phiếu của Nghị định 65 cũng được đánh giá là không cần thiết và quá ngặt nghèo.
Chưa kể, việc cá nhân đảm bảo danh mục nắm giữ có giá trị trung bình từ 2 tỷ đồng tối thiểu trong vòng 180 ngày bằng tài sản cá nhân không đồng nghĩa với việc họ có thể trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp. "Những nhà đầu tư chuyên nghiệp cần phải có kiến thức, phân tích được báo cáo, tình hình của doanh nghiệp và tự chịu trách nhiệm với các rủi ro", PGS-TS Đinh Trọng Thịnh nhận định.
Đầu năm 2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 08 hoãn một số quy định tại Nghị định số 65/2022 đến hết ngày 31/12/2023 để thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị tốt hơn. Hiện nay, Nghị định số 08/2023/NĐ-CP của Chính phủ chuẩn bị hết hiệu lực, sắp tới, thị trường TPDN sẽ quay trở lại áp dụng Nghị định số 65/2022/NĐ-CP của Chính phủ.
Trong đó, 3 điều kiện, điều khoản mà hiện Nghị định số 08 đã cho phép giãn, hoãn sẽ được áp dụng trở lại trong Nghị định số 65, bao gồm nâng chuẩn việc xét nhà đầu tư chuyên nghiệp; thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt chào bán và xếp hạng tín nhiệm với những đợt phát hành.
(VNF) - Từ ngày 15/12, nhiều hành vi vi phạm liên quan đến căn cước, cư trú và sử dụng VNeID sẽ bị xử phạt nặng theo Nghị định 282/2025. Người dân cần cập nhật quy định để tránh rủi ro pháp lý khi cầm cố, cho thuê hoặc sử dụng trái phép thẻ căn cước.
(VNF) - Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP. HCM) nêu thực tế nhiều dự án trọng điểm đang bị chậm do quy trình nội bộ kéo dài, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.
(VNF) - Quá trình điều tra vụ án xảy ra tại thẩm mỹ viện Mailisa, cơ quan chức năng thu giữ 3 tỷ đồng, 400.000 USD, 300 lượng vàng SJC, 100 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
(VNF) - Doanh nghiệp chuyển đổi xanh đang cần các cơ chế khuyến khích, nội dung này đã được nêu bật tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 diễn ra tại TP. HCM.
(VNF) - Năm 2025 khép lại với những dư chấn của thời tiết cực đoan và các hình thái thiên tai bất thường liên tiếp xuất hiện. Những thiệt hại về người và của không chỉ tạo áp lực lên hoạt động sản xuất – đời sống dân sinh, mà còn đặt nền kinh tế Việt Nam trước bài toán cân bằng giữa phục hồi ngắn hạn và tăng trưởng dài hạn.
(VNF) - Một doanh nghiệp xin làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam nhưng không trình bày được năng lực tài chính, có doanh nghiệp thì chỉ có 70 lao động, cũng có doanh nghiệp không tìm được địa chỉ để liên hệ làm việc.
(VNF) - Tổng Giám đốc Công ty Zarubezhneft (Liên bang Nga) Sergei Kudryashov cho biết công ty mong muốn mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực như năng lượng, khoáng sản, đặc biệt mong muốn xây dựng một trung tâm năng lượng tại Việt Nam.
(VNF) - Ông Lưu Đức Huy - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) cho rằng, ngưỡng chịu thuế của hộ kinh doanh nên ở mức 300 triệu đồng/năm là một phương án hợp lý và đang được Bộ Tài chính xem xét để trình Chính phủ và Quốc hội.
(VNF) - Các nghiệp vụ được ghi nhận thiệt hại chủ yếu vẫn là xe cơ giới và tài sản – kỹ thuật… với thiệt hại được đánh giá tiếp tục tăng cao sau khi doanh nghiệp bảo hiểm hoàn tất giám định.
(VNF) - Trăn trở giá nhà chung cư 50-70 triệu/m2 thì người trẻ không có tiền mua được, Thủ tướng đề nghị Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam có chương trình, kêu gọi doanh nhân trẻ tiên phong xây các dự án nhà ở xã hội.
(VNF) - TS Lê Minh Nghĩa, Chủ tịch VFCA nhấn mạnh, việc hợp tác giữa hai bên sẽ tạo ra giá trị thiết thực, góp phần phát triển bền vững và nâng cao năng lực tài chính cá nhân cho người dân.
(VNF) - Cơ quan điều tra xác định Trần Lê Duy và đồng phạm đã tổ chức mô hình công ty công nghệ để xây dựng, vận hành và cập nhật hàng loạt website đánh bạc trực tuyến, phục vụ đối tác tại Campuchia.
(VNF) - Saudi Arabia sẽ mở cửa thị trường bất động sản cho người nước ngoài từ tháng 1/2026 trong bối cảnh quốc gia này thúc đẩy chương trình Tầm nhìn 2030. Giới môi giới nhận định các nhà đầu tư châu Á sẽ là lực lượng tiên phong khi thị trường Saudi đứng trước cơ hội hình thành chu kỳ tăng giá mới tương tự Dubai.
(VNF) - Thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội, từ nay đến cuối năm 2025 một số dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố tiếp tục nhận hồ sơ đăng ký mua nhà.
(VNF) - Hơn 8.000 người trên cả nước đã trở thành nạn nhân của dự án đầu tư tiền ảo do nhóm đối tượng lập ra, với số tiền bị chiếm đoạt lên tới 90 tỷ đồng
(VNF) - Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh phải có cơ chế thu hút “tổng công trình sư”, “kiến trúc sư trưởng” cho các dự án công nghệ quốc gia và coi đây là hai vị trí then chốt để dẫn dắt các chương trình mang tính nền tảng.
(VNF) - Theo báo cáo của UBND tỉnh Lâm Đồng, toàn tỉnh ghi nhận trên 186 điểm sạt lở, đặc biệt tại các tuyến đường cửa ngõ ra vào Đà Lạt đang đối mặt với nguy cơ mất an toàn giao thông do nhiều tuyến đèo bị chia cắt.
(VNF) - Trước tình trạng chen lấn nộp hồ sơ, môi giới tự phát và rao bán “suất ngoại giao” tại các dự án nhà ở xã hội, nhiều địa phương trên cả nước như Bắc Ninh, Phú Thọ,Thanh Hóa đã có chỉ thị nhằm bảo đảm minh bạch, ngăn chặn trục lợi chính sách.
(VNF) - CEO 500 - TEA Connect là không gian đối thoại cấp cao giữa Chính phủ và TP. HCM với hơn 500 lãnh đạo doanh nghiệp trong nước và quốc tế, tập trung vào các mô hình hợp tác công - tư, chiến lược đầu tư xanh, đổi mới công nghệ và quản trị đô thị hiện đại.
(VNF) - Theo Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn, Việt Nam may mắn có "dân số vàng", nhưng dân số vàng không tự chuyển hóa thành "tư duy vàng" hay "năng lực vàng" nếu người trẻ không chủ động vươn lên, tự trang bị tri thức và kỷ luật để dẫn dắt thời đại.
(VNF) - Yêu cầu khắc phục tình trạng giáo sư kiêm nhiệm, Phó Thủ tướng nêu thực trạng có giáo sư ghi tên ở 9 - 10 trường, nhưng cả năm không đến trường, không thực chất tham gia giảng dạy.
(VNF) - Từ ngày 15/12, nhiều hành vi vi phạm liên quan đến căn cước, cư trú và sử dụng VNeID sẽ bị xử phạt nặng theo Nghị định 282/2025. Người dân cần cập nhật quy định để tránh rủi ro pháp lý khi cầm cố, cho thuê hoặc sử dụng trái phép thẻ căn cước.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.