Từng bị tố gây ô nhiễm, Công ty Giấy Lee&Man Việt Nam lại đoạt giải ‘Doanh nghiệp phát triển bền vững’

Ngày 10/12, Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức lễ công bố “Doanh nghiệp bền vững tại Việt Nam”.

Trong số hơn 500 doanh nghiệp lọt qua vòng sơ khảo, ban tổ chức đã lựa chọn 100 doanh nghiệp xuất sắc nhất và đi đầu trong phong trào thực hiện phát triển bền vững tại Việt Nam.

Những cái tên tiêu biểu trong Top 100 này gồm: Công ty TNHH Nestlé Việt Nam, Công ty TNHH Quốc tế Unilever Việt Nam, Công ty TNHH Nhà máy Bia Heineken Việt Nam, Công ty TNHH Coca-Cola Việt Nam, Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam, Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc NoVa...

Đáng chú ý, Top 100 này còn có sự hiện diện của Công ty TNHH Giấy Lee&Man Việt Nam.

Giấy Lee&Man: Mới hoạt động đã bị tố gây ô nhiễm

Lịch sử của Công ty Giấy Lee&Man Việt Nam bắt đầu từ năm 2009, khi tỉnh Hậu Giang thống nhất chủ trương cho Tập đoàn Giấy Lee&Man (do Tập đoàn Lee&Man Paper Hongkong - Trung Quốc làm chủ đầu tư với 100% vốn nước ngoài) được đầu tư dự án cụm công nghiệp giấy tại cụm công nghiệp tập trung Phú Hữu A - giai đoạn 1 với quy mô khoảng 82,8 ha.

Đến tháng 12/2010, UBND tỉnh Hậu Giang đã cấp hai giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty TNHH Giấy Lee&Man Việt Nam với tổng diện tích 82,8 ha.

Trong đó, một giấy cấp cho Công ty TNHH Giấy Lee&Man Việt Nam để đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất giấy cứng bao bì cao cấp sản lượng 420.000 tấn/năm với diện tích 41,9 ha. Giấy còn lại cấp cho Công ty TNHH nhà máy bột giấy Lee&Man Việt Nam để đầu tư xây dựng nhà máy bột giấy sản lượng 330.000 tấn/năm với diện tích 40,8 ha.

Công ty TNHH Giấy Lee&Man Việt Nam sau đó đã xây dựng hoàn thành và đưa vào hoạt động chính thức nhà máy sản xuất giấy cứng bao bì cao cấp sản lượng 420.000 tấn/năm. Còn dự án nhà máy bột giấy sản lượng 330.000 tấn/năm, công ty chưa triển khai thực hiện.

Tháng 12/2016, Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã cho phép vận hành thử nghiệm các công trình xử lý chất thải dự án sản xuất giấy của Công ty TNHH Giấy Lee&Man Việt Nam. Tuy nhiên, 1 tháng sau, việc vận hành thử nghiệm có tải của nhà máy tạm ngừng để thực hiện các yêu cầu theo kết luận thanh tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Tới tháng 3/2017, nhà máy vận hành thử nghiệm trở lại. Tuy nhiên, kể từ khi vận hành thử nghiệm trở lại, nhà máy này liên tiếp bị người dân gửi đơn khiếu nại, phản ánh về việc gây ô nhiễm quá nghiêm trọng, ảnh hưởng tới đời sống cư dân.

Cụ thể, một số hộ dân tại ấp Phú Xuân, thị trấn Mái Dầm thường xuyên phản ánh việc nhà máy giấy Lee&Man của Công ty TNHH Giấy Lee & Man Việt Nam “xả thải”, “làm ô nhiễm nguồn nước”, “gây tiếng ồn”, “gây bụi” và “phát tán mùi hôi thối”.

Kế hoạch mở rộng sản xuất bị bác bỏ

Như trên đã thông tin, Lee&Man Việt Nam được cấp 2 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để xây dựng 2 nhà máy. Tuy nhiên, Lee&Man Việt Nam chỉ xây dựng nhà máy sản xuất giấy cứng bao bì cao cấp, còn dự án nhà máy bột giấy thì không làm.

Lee&Man Việt Nam sau đó đã có văn bản đề nghị không thực hiện dự án nhà máy bột giấy. Đổi lại, công ty này xin đầu tư mở rộng diện tích, nâng công suất dự án nhà máy sản xuất giấy cứng bao bì cao cấp từ 420.000 tấn/năm lên 1,42 triệu tấn/năm (mở rộng trên phần diện tích 40,8 ha của dự án bột giấy xin không triển khai - PV). Tổng mức đầu tư của kế hoạch này là 348,68 triệu USD.

Tháng 6/2018, UBND tỉnh Hậu Giang đã có công văn do Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Tuấn ký gửi Bộ Tài nguyên & Môi trường xin ý kiến góp ý dự án mở rộng này của Công ty Giấy Lee&Man.

Tuy nhiên, tháng 1/2019, Bộ Tài nguyên & Môi trường đã thẳng thừng bác bỏ đề xuất này.

Vết gợn quá khứ

Việc một doanh nghiệp từng bị tố gây ô nhiễm lại được vinh danh “vì cộng đồng” không phải lần đầu tiên diễn ra tại Việt Nam. Còn nhớ năm 2009, Công ty Cổ phần hữu hạn Vedan cũng được ban tổ chức chương trình tuyên dương "Doanh nghiệp ứng dụng hệ thống quản lý chất lượng xuất sắc năm 2009"  trao giấy chứng nhận "Top 100 sản phẩm an toàn vì sức khoẻ cộng đồng".

Việc trao tặng chứng nhận này cho Vedan đã gây ra làn sóng phản ứng mạnh mẽ của dư luận lúc bấy giờ. Nguyên nhân là trong nhiều năm, Công ty Vedan đã có hành vi xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Thị Vải, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Bộ Khoa học và Công nghệ sau đó đã phải thừa nhận đây là một sai sót lớn của ban tổ chức chương trình và hạ lệnh khẩn trương thu hồi giấy chứng nhận của Công ty Vedan.