Từng phất lên trong đại dịch, quốc gia EU không thể trụ vững trước 'cơn gió ngược'
Khánh Tú -
18/11/2023 16:02 (GMT+7)
(VNF) - Không có quốc gia nào trên thế giới đạt mức tăng trưởng nhanh như Ireland trong thời kỳ đại dịch Covid-19. Dù vậy, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu ngày càng bị phân mảnh hiện nay, những "phép màu" với kinh tế Ireland dường như đã hết.
Ảnh minh họa.
Nền kinh tế hiếm hoi hưởng lợi từ đại dịch
Ireland là một trong số rất ít quốc gia vẫn có thể tăng trưởng kinh tế trong thời kỳ đại dịch Covid-19. Là quê hương của các công ty công nghệ và dược phẩm lớn của Mỹ, Ireland đã chứng kiến sự bùng nổ trong doanh số bán hàng trong lúc cả thế giới đang oằn mình chống lại dịch Covid-19.
Ireland ghi nhận mức tăng trưởng trung bình hàng năm là 10,5% trong giai đoạn 2020 – 2022 giữa lúc nhiều nền kinh tế bị thu hẹp do ảnh hưởng của lệnh giãn cách.
Ngoại trừ Guyana – nơi phất lên nhờ dầu mỏ, không có quốc gia nào trên thế giới có tốc độ tăng trưởng nhanh như Ireland trong thời kỳ đại dịch. Covid-19 giống như một “liều thuốc thần” đối với Ireland, giúp nền kinh tế nước này tăng gấp đôi quy mô trong một thập kỷ qua, kéo theo đó là mức tăng trưởng 13% của khu vực đồng euro.
GDP của Ireland bùng nổ trong thời kỳ dịch Covid-19.
Phép màu đã hết?
Thế nhưng dường như phép màu cho nền kinh tế Ireland đã đến lúc đi đến hồi kết. Vào cuối quý III/2023, tốc độ tăng trưởng kinh tế Ireland giảm 4,7% so với cùng kỳ năm ngoái, mức giảm cao nhất tại khu vực châu Âu. Theo Viện Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội, nền kinh tế Ireland đang trên đà suy thoái hàng năm lớn nhất kể từ năm 2009.
Từng là nhân tố giúp “làm đẹp” nền kinh tế chung của châu Âu trong thập kỷ qua, giờ đây Ireland lại đang kéo lục địa già đi xuống.
Theo thống kê của Liên minh châu Âu, tăng trưởng kinh tế hàng năm của khu vực đồng euro đã giảm 0,4% tính đến tháng 9/2023. Ireland là quốc gia duy nhất trong khối EU có mức GDP giảm.
Vào đầu năm, EU dự đoán nền kinh tế Ireland sẽ tăng trưởng 5,5% trong năm nay. Tuy nhiên, vào ngày 16/11, nền kinh tế Ireland lại được dự đoán là giảm 0,9%.
Hiện tại vẫn chưa rõ sự suy yếu của kinh tế Ireland là tạm thời hay sẽ kéo dài mãi nhưng không thể chối cãi rằng quốc gia này đang phải đối mặt với những “cơn gió ngược”, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu ngày càng bị phân mảnh.
Nhiều rủi ro bên ngoài đã tác động trực tiếp lên sự phát triển kinh tế của Ireland.
“Sự phân mảnh địa kinh tế ngày càng sâu sắc có thể là mối đe dọa lớn cho mô hình kinh tế hiện tại của Ireland”, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) lên tiếng cảnh báo sau đợt đánh giá thường niên về kinh tế nước này.
Việc sắp xếp lại chuỗi cung ứng từ những năm 1990 đã giúp Ireland xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với nhiều quốc gia xa xôi, điển hình là Trung Quốc. Trung Quốc là thị trường quan trọng đối với các nhà xuất khẩu Ireland khi xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm 2,6% tổng GDP của Ireland.
Trong những ngày đầu, các mối quan hệ này giúp Ireland tăng trưởng kinh tế một cách mạnh mẽ nhưng giờ đây, khi tốc độ tăng trưởng kinh tế của các “đối tác” chững lại, Ireland cũng không tránh khỏi bị vạ lây.
Nhà máy sản xuất sữa bột dành cho trẻ sơ sinh Wyeth Nutrition tại Askeaton (phía tây Ireland) vào tháng trước thông báo rằng cơ sở này có thể sẽ bị đóng cửa vào đầu năm 2026.
Nhà máy này thuộc sở hữu của công ty thực phẩm Nestlé của Thụy Sĩ và sản xuất phục vụ phần lớn cho thị trường Trung Quốc. Việc chính quyền Bắc Kinh ưu tiên cho các nhà sản xuất địa phương và số lượng trẻ sơ sinh ở Trung Quốc giảm mạnh khiến tình hình kinh doanh của nhà máy Wyeth Nutrition ảm đạm hơn bao giờ hết.
Các công ty dược phẩm cũng bị ảnh hưởng sau đại dịch Covid-19.
Song song với đó, đại dịch Covid-19 bị đẩy lùi khiến thế giới cần ít thuốc hơn, khiến các công ty dược phẩm suy yếu. Tựu chung, các nhà kinh tế Ireland dự đoán xuất khẩu của nước này sẽ hạ nhiệt trong năm 2023 sau thời gian tăng nóng.
Giá trị xuất khẩu của Ireland đã tăng vọt trong thời kỳ đại dịch, từ 16,8 tỷ euro trong ba tháng đầu năm 2020, tương đương khoảng 18,2 tỷ USD, lên 46,1 tỷ euro trong quý 4 năm 2022, trước khi giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm nay.
Ngân hàng trung ương Ireland cũng bày tỏ sự lo lắng trước những đòn đáp trả thương mại qua lại giữa Mỹ và Trung Quốc. “Với tình hình hiện tại của kinh tế Trung Quốc, có thể nhìn thấy tương lai yếu kém của ngành xuất khẩu Ireland trong thời gian còn lại của năm 2023 và thậm chí là sang cả năm 2024”, Ngân hàng trung ương Ireland viết trong một báo cáo gần đây.
Những khó khăn của xuất khẩu và dược phẩm đã và đang có nhiều tác động tiêu cực đến phần còn lại của nền kinh tế Ireland. Thị trường việc làm trong nước bắt đầu suy yếu với tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,8% trong tháng 10, từ mức thấp kỷ lục 4,1% trong tháng 5.
Dẫu vậy, IMF cho rằng Ireland vẫn có khả năng thích ứng tốt với những thay đổi trong nền kinh tế toàn cầu nhờ “các nguyên tắc cơ bản mạnh mẽ và chính sách đúng đắn”. “Chúng tôi vẫn lạc quan về triển vọng kinh tế của Ireland, mặc dù nước này đang bị ảnh hưởng nhiều từ những rủi ro ở bên ngoài”, IMF nhận định.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Một tòa án Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD cho gia đình 8 nạn nhân MH370, 11 năm sau ngày chiếc máy bay biến mất bí ẩn.
(VNF) - Cảng thương mại tự do Hải Nam không chỉ là bàn đạp giúp phục hồi kinh tế Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cải cách mở cửa của Bắc Kinh trong thời đại mới.
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
(VNF) - Sự hỗn loạn xoay quanh một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang phơi bày mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng bất động sản nước này.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.