Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển (CODE), Việt Nam đang là một trong những quốc gia có tốc độ phát thải khí nhà kính tăng nhanh nhất thế giới. Đây là điều điều đáng báo động trong bối cảnh thiên tai, dịch bệnh và biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt.
“Giảm phát thải khí nhà kính không còn là lựa chọn, mà là mệnh lệnh sống còn của nhân loại” – ông nhấn mạnh.
Dù vậy, theo TS. Nghĩa, điều đáng mừng là cam kết Net Zero đến năm 2050 không chỉ được thể hiện trên nghị trường quốc tế, mà đã bắt đầu thấm vào hành động cụ thể ở từng địa phương, từng cộng đồng, từng cánh rừng và thửa ruộng. Và hành trình ấy đang chứng kiến những mô hình tiên phong đầy cảm hứng – từ rừng sản xuất tại xã Cao Quảng (nay là xã Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình) đến hệ sinh thái lúa – tôm ở Cà Mau.
Rừng Cao Quảng trước đây thuộc xã Cao Quảng (cũ), nay là xã Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình là một ví dụ điển hình cho mô hình quản trị rừng cộng đồng gắn với tín chỉ carbon. Với hơn 10.000 ha đất lâm nghiệp, trong đó có hơn 9.000 ha rừng sản xuất là rừng tự nhiên, Cao Quảng từng đối mặt với tình trạng tranh chấp ranh giới rừng, khai thác kém hiệu quả và mất dần hệ sinh thái.
Nhưng bước ngoặt lớn bắt đầu từ năm 2018, khi xã triển khai phân định ranh giới rừng cho từng hộ dân, xây dựng vườn ươm cây bản địa và thành lập các nhóm chủ rừng. Theo ông Nguyễn Quang Huy – Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã Lâm nghiệp cộng đồng Cao Quảng: “Chỉ khi người dân thực sự trở thành chủ rừng, họ mới có động lực giữ rừng và làm giàu từ rừng. Rừng vàng, biển bạc là có thật – và chúng tôi đang chứng minh điều đó mỗi ngày”.
Ông Huy cho biết, từ năm 2023 đến nay, các chủ rừng Cao Quảng đã được hưởng lợi từ nguồn Thỏa thuận giảm phát thải khí nhà kính 06 tỉnh Bắc Trung Bộ (Nguồn tài chính từ Ngân hàng ERPA chi trả cho Chính phủ về việc mua tín chỉ carbon rừng của 6 tỉnh Bắc Trung Bộ); và nguồn từ ngân sách nhà nước bảo vệ rừng trong thời gian đóng cửa rừng. Trong 3 năm gần đây, bình quân mỗi năm các chủ rừng Cao Quảng được nhận gần 3 tỷ đồng.
Năm 2025 này, Cao Quảng nhận được gần 4 tỷ đồng từ tiền chi trả dịch vụ hấp thụ và lưu giữ carbon rừng từ FCPF và các nguồn bảo vệ rừng khác. Đây là nguồn thu nhập tăng thêm rất có ý nghĩa đối với một xã vùng cao chủ yếu sống dựa vào nông – lâm nghiệp.
Đặc biệt, nhờ cách làm bài bản và đồng thuận cao trong cộng đồng, hơn 85% diện tích rừng của xã hiện đã được bảo vệ và khai thác bền vững. Các nhóm chủ rừng được tổ chức theo cụm, tự tuần tra, báo cháy và phối hợp với kiểm lâm. Các diện tích giáp ranh trước kia dễ bị xâm lấn nay cũng đã được quản lý tốt hơn.
Ông Huy cũng thẳng thắn đề nghị: “Chính phủ cần hoàn thiện cơ chế để các chủ rừng như chúng tôi được tham gia thị trường carbon theo Nghị định 06 và Quyết định 232, để người dân được hưởng lợi từ tài nguyên rừng thay vì nằm trong tay những đơn vị không khai thác.”
Nếu như Cao Quảng thể hiện con đường Net Zero từ rừng, thì kỹ sư Hồ Quang Cua – cha đẻ của giống gạo ST25 – đang viết tiếp câu chuyện này trên cánh đồng ven biển Cà Mau, nơi kết hợp canh tác lúa – tôm đã trở thành chiến lược sinh kế bền vững và giảm phát thải rõ rệt.
Từ năm 2020, ông Cua cùng cộng sự bắt đầu triển khai trồng giống lúa ST24, ST25 trên hàng ngàn hecta vùng tôm – lúa ở các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang. Họ áp dụng mô hình nông nghiệp tuần hoàn với kỹ thuật “rút khô giữa mùa và cuối mùa” – giúp tăng sinh khối vi sinh vật, phân hủy rơm rạ tự nhiên và giảm phát thải khí nhà kính.
"Giải pháp này đã giúp chi phí thu hoạch giảm 75% nhờ cơ giới hóa, năng suất tăng lên 6 tấn/ha, giá bán đạt 9.200 đồng/kg – gấp rưỡi lúa thường.
Song song đó với giống lúa ST24 và ST25, lợi thế của vùng đất tự nhiên có nhiều gió biển trong lành và những mô hình ứng dụng phân hữu cơ, vi sinh vật vào ruộng lúa do chúng tôi thực hiện đã biến vùng Lúa – Tôm rộng lớn hàng trăm ngàn hecta thành vùng lúa giảm phát thải khí nhà kính cao bậc nhất ở nước ta" - ông Cua cho biết.
Đặc biệt, sản xuất tuần hoàn còn nâng cao chất lượng gạo – thơm ngon, sạch hóa chất – đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu và phù hợp với định hướng phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao – phát thải thấp của Chính phủ đến năm 2030.
Trên quy mô 100.000 ha, theo tính toán của ông Cua, mô hình này có thể mang lại lợi nhuận tăng thêm tới 1.800 tỷ đồng mỗi năm cho nông dân đồng bằng sông Cửu Long. Quan trọng hơn, nó góp phần giảm phát thải khí nhà kính và tạo thương hiệu lúa gạo Việt Nam gắn với Net Zero – điều mà nhiều quốc gia nhập khẩu gạo đang đặc biệt quan tâm.
Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, thế giới đã bước vào giai đoạn không thể trì hoãn trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Ông nhấn mạnh:
“Những ai phản đối Net Zero không phải vì không thấy hiểm họa, mà vì động cơ ích kỷ. Trong khi đó, doanh nghiệp quốc tế, kể cả ở Mỹ, vẫn bắt buộc báo cáo phát thải và phát triển bền vững để được tồn tại trong chuỗi cung ứng toàn cầu.”
Việt Nam hiện đã ban hành Chỉ thị yêu cầu hơn 2.000 doanh nghiệp phải thực hiện báo cáo phát thải khí nhà kính. Ngành hàng không cũng chuẩn bị nộp thuế carbon từ 2027. Và điều quan trọng là những mô hình như Cao Quảng hay ST25 không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý, mà còn mở ra những con đường sinh kế xanh, hiệu quả và đầy cảm hứng.
Từ rừng đến ruộng, Net Zero ở Việt Nam không còn là khái niệm xa vời. Nó đang được hiện thực hóa bằng những câu chuyện có thật – từ bàn tay của người nông dân, bằng sự đồng hành của cộng đồng, và bằng chính trách nhiệm của từng tấc đất rừng, từng hạt lúa thơm.
Tags:
(VNF) - Tại buổi làm việc với UBND tỉnh Gia Lai, lãnh đạo Tập đoàn Hùng Nhơn và Tập đoàn De Heus (Hà Lan) đã đề xuất sẽ mở rộng quy mô dự án nông nghiệp công nghệ cao lên 2.800 tỷ đồng
(VNF) - Tính đến ngày 30/11/2025, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam đạt 33,69 tỷ USD, theo số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài Chính).
(VNF) - Ông Jinki Ham - Chủ tịch và CEO công ty Glassdome cho rằng, việc doanh nghiệp chủ động quản lý và số hóa dữ liệu carbon sẽ quyết định khả năng xuất khẩu, đáp ứng yêu cầu của đối tác quốc tế, tối ưu vận hành, và phát triển bền vững.
(VNF) - Nhiều đối tác Israel quan tâm tới thị trường và tích cực sang Việt Nam tìm kiếm đối tác, bạn hàng để mua hàng cũng như tìm kiếm cơ hội đầu tư để dịch chuyển các dự án đầu tư sang Việt Nam.
(VNF) - Bộ Xây dựng đang nghiên cứu bổ sung thêm quy hoạch 2 sân bay khu vực miền Trung nhằm tăng cường công tác hỗ trợ khẩn nguy, cứu nạn khu vực miền Trung, Tây Nguyên.
(VNF) - Trong bối cảnh Khánh Hòa đang đặt mục tiêu trở thành cực tăng trưởng mới của miền Trung và cả nước, hoạt động kết nối giữa Công ty cổ phần Shinec với các quỹ đầu tư, định chế tài chính quốc tế đến từ Singapore, Úc, Pháp,.. đã mở ra những cơ hội huy động nguồn vốn phục vụ mục tiêu phát triển của tỉnh.
(VNF) - UBND TP. Đà Nẵng kiến nghị triển khai dự án đầu tư, khai thác Cảng hàng không Chu Lai và Hệ sinh thái kinh tế và đô thị sân bay theo hình thức đối tác công tư (PPP), vốn đầu tư khoảng 10 tỷ USD.
(VNF) - Kokuyo – tập đoàn văn phòng phẩm và nội thất Nhật Bản hơn 120 năm tuổi, chủ thương hiệu Campus – là một trong những doanh nghiệp ngoại hiện diện sớm và mạnh mẽ tại Việt Nam. Những bước đi cho thấy Việt Nam đang giữ vai trò ngày càng quan trọng trong chiến lược tăng trưởng của tập đoàn.
(VNF) - Hải Phòng có thể thu về 120-250 triệu USD/ năm,với giá tín chỉ carbon trung bình 40 - 50 USD/tấn CO2 trên thị trường quốc tế.
(VNF) - TP. HCM vừa gửi Bộ Xây dựng báo cáo cập nhật tiến độ các dự án đường sắt đô thị, trong đó cần 10.800 tỷ đồng vốn Trung ương trong năm 2026.
(VNF) - Bổ sung rong biển vào khẩu phần thức ăn có thể giúp vật nuôi giảm tới 90% khí metan tạo ra, mở hướng đi đầy tiềm năng để chăn nuôi tiến vào nền kinh tế carbon thấp. Đây là một trong những vấn đề được các chuyên gia nhấn mạnh tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm” thuộc Tuần lễ Khoa học và Công nghệ VinFuture 2025.
(VNF) - Dự án sân golf 18 hố có tổng mức đầu tư gần 1.000 tỷ đồng vừa được Hà Tĩnh chốt chủ trương, đặt tại quỹ đất hơn 36ha thuộc xã Thạch Xuân và xã Toàn Lưu kỳ vọng tạo cú hích mới cho không gian phát triển đô thị và thể thao tại địa phương.
(VNF) - Sau giai đoạn bùng nổ năng lượng tái tạo, nhà đầu tư trở nên thận trọng trước rủi ro chính sách, cơ chế giá thiếu ổn định và tình trạng quá tải lưới. Nếu khung pháp lý và cơ chế chia sẻ rủi ro không sớm được hoàn thiện, Việt Nam sẽ khó khơi thông nguồn lực tư nhân vốn là yếu tố then chốt cho an ninh năng lượng và chuyển dịch xanh.
(VNF) - Tuyến đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu dự kiến có tổng mức đầu tư hơn 100.000 tỷ đồng, được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá cho giao thông ven biển phía Nam TP. HCM.
(VNF) - Công ty Liên doanh TNHH Khu Công nghiệp Việt Nam – Singapore (VSIP) mong muốn tìm hiểu, nghiên cứu và triển khai các dự án hạ tầng khu công nghiệp trên địa bàn TP. Huế.
(VNF) - Hiệp hội Thương mại và Công nghiệp Thái Lan tại Việt Nam (ThaiCham) cho biết, đã gửi hơn 20 công văn đến cơ quan có thẩm quyền về việc tháo gỡ cơ chế giá điện ưu đãi (FIT) nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi.
(VNF) - UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành hai quyết định chính thức giao Công ty Cổ phần Năng lượng VinEnergo làm nhà đầu tư của hai dự án điện gió ngoài khơi có tổng mức đầu tư hơn 39.000 tỷ đồng tại khu vực Kỳ Anh. Đây là nhóm dự án điện gió lớn nhất được phê duyệt tại Hà Tĩnh tính đến thời điểm hiện tại.
(VNF) - Ngày 19/12, Hải Phòng dự kiến sẽ khởi công, khánh thành 13 công trình và dự án để chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc XIV của Đảng.
(VNF) - Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến hết ngày 27/11, tổng vốn đầu tư công giải ngân đạt 528.870,2 tỷ đồng, bằng 57,9% kế hoạch Thủ tướng giao. Tuy nhiên, cả nước vẫn còn 25 bộ, cơ quan trung ương và 13 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức bình quân chung.
(VNF) - Nghệ An vừa công bố mời gọi đầu tư dự án trạm bơm và tuyến ống dẫn nước phục vụ KCN Thọ Lộc, hạng mục hạ tầng quan trọng bảo đảm nguồn nước cho khu công nghiệp hơn 3.800 tỷ đồng đang tăng tốc triển khai tại huyện Diễn Châu.
(VNF) - Việt Nam đang tiến hành một bước rà soát quan trọng trước khi xem xét khởi động dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận và các dự án trong tương lai.
(VNF) - Đã có 3 liên danh là các tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực vận tải biển và khai thác cảng nộp hồ sơ tham gia đấu thầu dự án Đầu tư xây dựng tổng thể Bến cảng container Liên Chiểu.
(VNF) - Honda Việt Nam cho biết, Honda Mobility Land không có bất kỳ kế hoạch nào liên quan đến dự án trường đua quy mô lớn tại Việt Nam, bao gồm cả tại tỉnh Tây Ninh.
(VNF) - Sau loạt lo ngại về thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump và đợt thiên tai tại Thái Nguyên, kết quả kinh doanh mới nhất cho thấy các nhà máy chủ lực của Samsung tại Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng ổn định.
(VNF) - Sông Tô Lịch – dòng sông gắn liền với lịch sử, văn hóa và ký ức của nhiều thế hệ người Hà Nội – đang bước vào một hành trình mới với dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên hai bên bờ sông.
(VNF) - Tại buổi làm việc với UBND tỉnh Gia Lai, lãnh đạo Tập đoàn Hùng Nhơn và Tập đoàn De Heus (Hà Lan) đã đề xuất sẽ mở rộng quy mô dự án nông nghiệp công nghệ cao lên 2.800 tỷ đồng
(VNF) - Đà Nẵng đã sử dụng một phần khối nhà 8 tầng thuộc Công viên phần mềm số 2 làm trụ sở tạm của Trung tâm tài chính quốc tế và các cơ quan, tổ chức liên quan.
