‘Tuýt còi’ Ngân hàng Nhà nước vì ra văn bản quy định không hợp pháp

Theo Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Thông tư số 32/2016 của Ngân hàng Nhà nước đưa ra một số quy định không hợp pháp. Cụ thể, khoản 6, Điều 1 Thông tư số 32/2016 quy định: "Đối tượng được mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng chỉ gồm cá nhân và tổ chức là pháp nhân".

Đồng thời, theo điểm c, Khoản 2, Điều 4 Thông tư số 32/2016 quy định: "Sau 12 tháng kể từ ngày thông tư này có hiệu lực thi hành, thực hiện đóng tài khoản đối với những tài khoản thanh toán của khách hàng là hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân chưa hoàn thành việc chuyển đổi hình thức tài khoản theo quy định tại điểm b khoản này".

Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cho rằng với quy định trên, Thông tư số 32/2016 đã xác định chỉ cá nhân và pháp nhân có quyền mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng; các tổ chức không có tư cách pháp nhân không được (không có quyền) mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng;

Các tài khoản thanh toán của tổ chức không có tư cách pháp nhân đã mở trước ngày Thông tư số 32/2016 có hiệu lực (ngày 1/3/2017) phải chuyển đổi sang hình thức tài khoản thanh toán của cá nhân, hoặc tài khoản thanh toán chung, hoặc đóng tài khoản; nếu không thực hiện việc chuyển đổi hình thức tài khoản thì sau 12 tháng (sau ngày 1/3/2017) sẽ bị đóng tài khoản.

"Rà soát pháp luật liên quan cho thấy pháp luật hiện hành không có quy định cấm (hay không cho) các tổ chức không có tư cách pháp nhân mở (giao kết hợp đồng) tài khoản tại ngân hàng.

"Ngược lại, quyền ký hợp đồng của doanh nghiệp (trong đó có doanh nghiệp tư nhân là loại hình tổ chức kinh doanh không có tư cách pháp nhân) đã được Luật Doanh nghiệp ghi nhận (khoản 4, điều 7, Luật Doanh nghiệp năm 2014). Quyền mở tài khoản của tổ chức không có tư cách pháp nhân còn được quy định rõ trong một số luật điều chỉnh các lĩnh vực cụ thể khác", Cục Kiểm tra văn bản chỉ rõ.

Cũng theo Cục Kiểm tra văn bản, quy định tại điểm c, Khoản 2, Điều 4 Thông tư số 32/2016 là trái pháp luật, xâm phạm quyền lợi hợp pháp của các tổ chức không có tư cách pháp nhân đã mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại ngân hàng theo đúng quy định của pháp luật trước ngày Thông tư số 32/2016 có hiệu lực.

Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cũng cho biết hiện chưa có số liệu đầy đủ để đánh giá toàn diện tác động kinh tế - xã hội của việc thực hiện các quy định của Thông tư số 32/2016.

Tuy nhiên, từ kết quả nghiên cứu theo thẩm quyền, Cục này nhận định việc không cho các tổ chức không có tư cách pháp nhân, trong đó có các chủ thể kinh doanh, tổ chức hành nghề (doanh nghiệp tư nhân, văn phòng luật sư…) được mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng sẽ gây khó khăn lớn.

Đồng thời, Cục cũng cho rằng sẽ xảy ra tiềm ẩn rủi ro pháp lý cho các tổ chức này trong tổ chức hoạt động, nhất là thực hiện pháp luật về thuế, giao kết hợp đồng… của hàng chục nghìn doanh nghiệp tư nhân, văn phòng luật sư.

Ngoài ra, việc hạn chế này cũng không phù hợp với chính sách phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước ta hiện nay, trong đó có phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết số 10-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 5 khóa XII, hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020 theo Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 của Chính phủ.

"Việc buộc các tổ chức không có tư cách pháp nhân đã mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng đúng quy định của pháp luật trước ngày Thông tư số 32/2016 phải thực hiện chuyển đổi hình thức tài khoản đang sử dụng theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 4 Thông tư số 32/2016 sẽ gây xáo trộn không đáng có trong xã hội, tốn kém về thời gian, chi phí", văn bản nhấn mạnh.