Xung đột vũ trang – mồi lửa cho khủng hoảng năng lượng và lương thực
(VNF) - Những năm gần đây, thế giới chứng kiến các cuộc xung đột vũ trang bùng phát ở nhiều khu vực. Tác động của chúng không chỉ giới hạn trong phạm vi chiến sự, mà còn làm “chao đảo” trật tự kinh tế toàn cầu. Các cuộc chiến đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng, đẩy nhiều mặt hàng thiết yếu vào tình trạng khan hiếm và thổi bùng làn sóng lạm phát trên diện rộng.
- Xung đột quân sự khuấy đảo thị trường năng lượng 10/08/2025 01:30
Chiến tranh thổi bùng làn sóng lạm phát
Chỉ trong vòng 3 năm trở lại đây, nhiều cuộc xung đột vũ trang đã bùng nổ trên khắp thế giới, từ chiến sự Nga-Ukraine, Israel-Palestine đến nội chiến ở Afghanistan, Myanmar, Syria… Những cuộc xung đột này làm gián đoạn hoạt động sản xuất, vận chuyển và xuất khẩu, gây ra tình trạng khan hiếm hàng hóa, từ đó đẩy các nền kinh tế vào tình trạng lạm phát.
Tháng 2/2022, trong lúc kinh tế thế giới vẫn đang gồng mình hồi phục sau đại dịch, xung đột Nga – Ukraine nổ ra như cú đánh thứ hai giáng vào nền kinh tế toàn cầu. Tại Nga, kể từ khi cuộc xung đột nổ ra, tỷ lệ lạm phát luôn ở mức cao do ảnh hưởng từ chuỗi cung ứng đứt gãy và các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Năm 2021, tỷ lệ lạm phát của Nga là 6,7% nhưng đến tháng 4/2022 đã đạt mức kỷ lục 17,8%. Tại Ukraine, tính đến cuối năm 2024 chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 144,2% kể từ khi xung đột nổ ra.
Không những vậy, xung đột Nga - Ukraine đã thổi bùng làn sóng lạm phát trên toàn cầu. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tỷ lệ lạm phát toàn cầu năm 2022 là 8,8%, gấp đôi so với mức năm 2021. “Chiến sự đã lập tức làm đứt gãy một loạt chuỗi cung ứng mà Nga và Ukraine là những mắt xích cốt lõi, làm trầm trọng thêm một loạt các vấn đề mà thế giới đang phải đối mặt khi đó, nhất là khủng hoảng năng lượng, lương thực”, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cho biết.
Những quốc gia bị cuốn vào các biện pháp trừng phạt là những nước chịu tác động nặng nề nhất. Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đối mặt với mức lạm phát chưa từng có là 9,2% vào năm 2022, cao gấp 3 lần so với mức 2,9% năm 2021. Tháng 6/2022, lạm phát tại Mỹ là 9,1% - cao nhất kể từ năm 1982.
Lạm phát lập đỉnh khiến hàng loạt nền kinh tế phải điều chỉnh chính sách tiền tệ. Tính đến tháng 7/2022, tức gần 5 tháng sau khi xung đột nổ ra, hơn 70 ngân hàng trung ương đã nâng lãi suất để đối phó lạm phát. Đây là điều chưa từng xảy ra kể từ thập niên 80, theo The New York Times.
Khủng hoảng năng lượng
Năng lượng ảnh hưởng rất lớn đến lạm phát vì nó là đầu vào thiết yếu cho hầu hết mọi hoạt động kinh tế - từ sản xuất, vận tải, đến tiêu dùng. Khi giá năng lượng tăng, điều này tạo ra hiệu ứng dây chuyền đẩy giá cả chung tăng lên.
Hệ quả rõ nét nhất mà chiến tranh gây ra với ngành năng lượng là làm gián đoạn chuỗi cung ứng. Một ví dụ điển hình có thể kể đến cuộc khủng hoảng năng lượng bắt nguồn từ xung đột Nga - Ukraine năm 2022.

Trước khi xung đột nổ ra, Nga là cường quốc năng lượng hàng đầu thế giới, do đó xung đột đã đẩy nước này và cả thế giới vào một cuộc khủng hoảng năng lượng trầm trọng. Ngay sau khi xung đột nổ ra, giá dầu thô vượt ngưỡng 100 USD/thùng, mức giá cao nhất kể từ năm 2014. Có thời điểm giá dầu lên tới gần 140 USD/thùng, gần bằng mức kỷ lục mọi thời đại.
Tại Ukraine, tính đến cuối năm 2024, giá điện tăng 177% so với trước khi xảy ra xung đột. Nguyên nhân chính được cho là do các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng, khiến nước này mất 80% công suất năng lượng phi hạt nhân.
Việc Nga siết nhập khẩu cũng khiến giá xăng tại Mỹ tăng lên mức cao nhất lịch sử hồi giữa năm 2022. Trong khi đó, người Đức có thời điểm phải mua khí đốt Nga với giá gấp 14 lần so với trước khi xung đột nổ ra.
Tình trạng lạm phát năng lượng khiến nhiều doanh nghiệp châu Âu buộc phải điều chỉnh chuỗi cung ứng hoặc dịch chuyển sản xuất đến nơi khác. Trong khi đó giá điện, gas, sưởi ấm tăng cao khiến nhiều hộ gia đình chật vật chi trả hóa đơn. Ở châu Âu, một số quốc gia phải thực hiện cắt giảm tiêu thụ năng lượng, như tắt đèn đường sớm, hạn chế sưởi trong công sở, trường học…
Tại Trung Đông, cuộc xung đột giữa Israel và Iran diễn ra hồi tháng 6 cũng làm gia tăng áp lực lên lạm phát năng lượng toàn cầu.
Dầu mỏ đóng vai trò trụ cột trong ngân sách và dự trữ ngoại hối của Iran. Tuy nhiên, sau khi bị Israel tấn công ngày 14/6, Iran đã buộc phải dừng một phần hoạt động tại mỏ khí đốt South Pars - mỏ khí lớn nhất thế giới, chiếm tới 80% sản lượng khí đốt của nước này. Cộng với nền kinh tế bị đình trệ do chiến tranh, tỷ lệ lạm phát của Iran thời gian qua tăng vọt từ 32,6% lên 43,3% và dự báo sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao trong những năm tới.
Không chỉ ở nội địa, theo các chuyên gia, xung đột Israel - Iran còn thổi bùng lạm phát năng lượng trên thế giới. Ngay sau khi xung đột nổ ra, giá dầu Brent và dầu hợp đồng tương lai WTI lần lượt tăng tới 11% và 8%, vọt lên mức 73 - 77 USD/thùng. Đây là đợt tăng giá trong ngày mạnh nhất kể từ xung đột Nga - Ukraine tháng 2/2022.

Tình trạng đói nghèo lan rộng
Không chỉ gây ra khủng hoảng năng lượng, các cuộc xung đột còn làm trầm trọng thêm nguy cơ mất an ninh lương thực và gia tăng tình trạng đói nghèo trên thế giới. Năm 2022, giá lương thực và phân bón tăng mạnh do xung đột tại Ukraine đã gây ra cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu nghiêm trọng nhất kể từ năm 2008. Điều này khiến cuộc sống và sinh kế của 345 triệu người bị đe dọa, theo IMF.
Theo đó, chiến sự đã làm đứt gãy chuỗi cung ứng vật tư nông nghiệp, đặc biệt là phân bón. Nga là nhà xuất khẩu phân đạm lớn nhất thế giới, tuy nhiên các chuyến hàng phân đạm đã liên tục bị gián đoạn do các đợt tấn công và lệnh trừng phạt. Trong khi đó, xung đột làm gián đoạn vụ mùa, khiến nhiều diện tích đất canh tác tại Ukraine bị bỏ hoang. Tình trạng thiếu dầu diesel nhập từ Nga cũng khiến hoạt động sản xuất nông nghiệp bị ngưng trệ.

Thống kê cuối năm 2024 cho thấy giá thực phẩm tại Ukraine tăng trung bình 51%, riêng trái cây tăng tới 109,8% so với thời điểm trước chiến sự. Là “vựa lúa mì của châu Âu”, Ukraine từng xuất khẩu khoảng 5 triệu tấn ngũ cốc mỗi tháng, trong đó gần 90% xuất đi từ các cảng ở Biển Đen. Nhưng chiến sự đã phong tỏa Biển Đen, khiến hàng triệu tấn ngũ cốc tồn đọng tại các cảng.
Hậu quả là, xung đột Nga - Ukraine đã khiến giá lương thực tăng lên mức cao nhất trong lịch sử 61 năm trong lịch sử ghi nhận của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO). Điều này đe doạ an ninh lương thực của các quốc gia phụ thuộc vào nguồn cung từ Nga và Ukraine, đặc biệt là các nước nghèo ở châu Phi như Somalia, Nam Sudan và Yemen. Ngân hàng Thế giới (WB) từng dự báo 2022 là một trong những năm tệ nhất của tình trạng đói nghèo toàn cầu kể từ đầu thế kỷ 21.
Tại châu Á, kể từ sau cuộc đảo chính năm 2021, người dân Myanmar phải đối mặt với khó khăn kinh tế do nội chiến kéo dài.

Suốt 4 năm qua, giá xăng duy trì ở mức đắt đỏ. Giá các mặt hàng thiết yếu như gạo, hành, tỏi đã tăng hơn 50%. Các sản phẩm y tế thậm chí còn đội giá gấp đôi, gấp 3. Tình trạng giao tranh tại các khu vực biên giới làm gián đoạn hoạt động giao thương, kéo theo tình trạng khan hiếm nhiều mặt hàng thiết yếu. Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc công bố tháng 4/2024, tình hình kinh tế Myanmar đã suy giảm nghiêm trọng đến mức tầng lớp trung lưu đứng trước nguy cơ bị xóa sổ, và gần một nửa trong số 54 triệu dân nước này đang sống dưới mức nghèo.
Địa vị 'hầm trú ẩn' của tài sản Mỹ đang bị lung lay?
- Làn sóng hồi hương vàng và bài toán chủ quyền 09/08/2025 09:15
- TT Trump đề cử thành viên Hội đồng Thống đốc Fed 08/08/2025 02:48
- Mỹ đấu giá siêu du thuyền trị giá 325 triệu USD tịch thu của tỷ phú Nga 08/08/2025 10:45
Trung Quốc tăng tốc dự trữ vàng, mua ròng 13 tháng liên tiếp
(VNF) - Theo số liệu công bố ngày 7/12, Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) tiếp tục bổ sung vàng vào kho dự trữ trong tháng 11, nâng chuỗi mua ròng liên tiếp lên 13 tháng.
CEO Nvidia: Dậy từ 4h sáng, làm 7 ngày/tuần, 'nơm nớp' lo phá sản
(VNF) - Dù Nvidia đã vươn lên thành công ty giá trị nhất thế giới, CEO Jensen Huang thừa nhận ông vẫn điều hành doanh nghiệp trong tâm thế “33 ngày nữa sẽ phá sản”. Ông làm việc 7 ngày mỗi tuần và luôn sống trong trạng thái lo âu, nỗi ám ảnh hình thành từ những lần suýt sụp đổ của Nvidia thời kỳ đầu.
Trung Quốc ‘xoay đủ chiêu’ giữa khủng hoảng dân số
(VNF) - Tuần này, nhiều người Trung Quốc bất ngờ trước việc giới chức quyết định đánh thuế các loại thuốc và thiết bị tránh thai, bao gồm bao cao su, như một phần trong nỗ lực đảo ngược tình trạng sụt giảm tỷ lệ sinh.
Những chiếc pizza không topping nói lên điều gì về kinh tế Mỹ?
(VNF) - Tại các cửa hàng pizza trên khắp nước Mỹ, khách hàng đang có xu hướng mua pizza bé hơn, ít topping hơn, không ăn kèm món phụ. Theo New York Times, đây không chỉ là sự thay đổi khẩu vị đơn thuần, mà cho thấy áp lực thắt chặt chi tiêu đang đè nặng lên người tiêu dùng Mỹ.
Mỹ tung đòn mạnh nhất từ 2022, Nga đối mặt sức ép chưa từng có
(VNF) - Mỹ tung ra loạt biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất trong nhiều năm, tạo ra áp lực chồng chất lên ngành dầu mỏ, vốn là nguồn thu chủ chốt của Nga. Trong bối cảnh đó, cán cân trên bàn đàm phán cũng bắt đầu có dấu hiệu dịch chuyển theo chiều hướng bất lợi cho Moscow.
Khủng hoảng bất động sản Trung Quốc: Mây đen không tan
(VNF) - Sau nhiều năm gần như không đạt tiến triển trong việc chấm dứt chu kỳ suy thoái bắt đầu từ năm 2021, những khó khăn của ngành bất động sản Trung Quốc tiếp tục trầm trọng hơn.
Ca bất thường làm 'đau đầu' ngành bất động sản Trung Quốc
(VNF) - Trong khi phần lớn các doanh nghiệp cùng ngành đã cơ bản xử lý xong núi nợ, China Vanke lại trở thành một trường hợp khác thường. Nhà phát triển bất động sản có trụ sở tại Thâm Quyến này đang đối mặt nguy cơ vỡ nợ và buộc phải tái cấu trúc.
Luana Lopes Lara: Vũ công balê trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới
(VNF) - Ở tuổi 29, Luana Lopes Lara ghi danh trong danh sách tỷ phú tự thân trẻ nhất hành tinh, trở thành biểu tượng nữ doanh nhân mới tại Thung lũng Silicon. Cô dẫn dắt Kalshi, nền tảng thị trường dự đoán được định giá 11 tỷ USD, là kỳ lân tài chính hiếm hoi được liên bang Mỹ cấp phép.
Các ngân hàng Trung Quốc âm thầm gom USD
(VNF) - Các ngân hàng Trung Quốc đã mua vào lượng lớn USD trên thị trường giao ngay trong nước trong tuần này và tạm thời giữ số USD đó. Đây được xem là động thái hiếm gặp nhằm kiềm chế đà tăng mạnh của đồng nhân dân tệ (NDT).
Thế giới đang có nhiều tỷ phú hơn bao giờ hết
(VNF) - Năm 2025, tổng số tỷ phú trên toàn cầu đã đạt kỷ lục mới. Khoảng 2.900 tỷ phú đang nắm giữ 15,8 nghìn tỷ USD.
800 người chết vì lũ, Indonesia siết hoạt động khai thác mỏ
(VNF) - Bộ trưởng Năng lượng Indonesia cho biết nước này sẽ thu hồi giấy phép khai thác mỏ nếu phát hiện các doanh nghiệp vi phạm quy định trên đảo Sumatra, nơi đang bị tàn phá nặng nề bởi lũ lụt.
EU muốn trưng dụng tài sản, Nga cảnh báo sắc lạnh
(VNF) - Kế hoạch của Liên minh châu ÂU (EU) nhằm trưng dụng hàng trăm tỷ USD tài sản bị đóng băng của Nga để tài trợ cho Ukraine đã châm ngòi phản ứng dữ dội từ Moscow. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cảnh báo động thái này sẽ kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng cho Brussels và toàn bộ châu Âu.
Trung Quốc tăng thuế bao cao su để… thúc đẩy tỷ lệ sinh
(VNF) - Trung Quốc sẽ áp thuế giá trị gia tăng (VAT) 13% đối với các biện pháp tránh thai từ năm 2026 như một phần trong nỗ lực điều chỉnh chính sách dân số trước tình trạng tỷ lệ sinh lao dốc. Song giới phân tích nhận định hiệu quả thực tế sẽ hạn chế nếu Bắc Kinh không khắc phục các rào cản kinh tế – xã hội sâu xa hơn.
Nghi phạm nuốt trang sức 18.000 euro để phi tang, cảnh sát 'đau đầu' thu hồi tang vật
(VNF) - Một người đàn ông tại New Zealand bị tạm giam sau khi bị cáo buộc nuốt mặt dây chuyền Fabergé trị giá 18.000 euro nhằm phi tang tang vật. Cảnh sát đến nay vẫn chưa thu hồi được món trang sức quý hiếm.
Phương Tây chi 5 tỷ USD mua vũ khí Mỹ để viện trợ cho Ukraine
(VNF) - Châu Âu và Canada cam kết chi 5 tỷ USD mua vũ khí Mỹ để duy trì dòng viện trợ cho Ukraine trong bối cảnh Washington giảm hỗ trợ quân sự.
Được TT Trump ân xá, trùm lừa đảo 'ngựa quen đường cũ' cuỗm thêm 35 triệu USD
(VNF) - Sau khi được Tổng thống Donald Trump ân xá hồi năm 2021, Eliyahu Weinstein nhanh chóng quay trở về con đường lừa đảo và chiếm đoạt thêm 35 triệu USD từ mô hình đa cấp.
Vì sao thị trường BĐS Trung Quốc chưa tìm thấy đáy?
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục chìm trong vòng xoáy suy giảm khi giá nhà lao dốc, doanh số bán sụt sâu và thanh khoản của doanh nghiệp giảm. Nhiều nhà kinh tế nhận định rằng thị trường bất động sản Trung Quốc nhiều khả năng cần thêm vài năm điều chỉnh trước khi có thể chạm đáy và phục hồi bền vững.
EU tính tung quyền hạn 'khẩn cấp' huy động trăm tỷ USD từ tài sản của Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét sử dụng các quyền hạn “khẩn cấp” để huy động nguồn vốn lên tới hàng trăm tỷ USD từ tài sản của Nga bị đóng băng, nhằm tạo kênh hỗ trợ tài chính bền vững cho Ukraine trong bối cảnh xung đột kéo dài và nhu cầu viện trợ ngày càng lớn.
Thái Lan tịch thu hơn 310 triệu USD tài sản từ các ‘ông trùm’ lừa đảo
(VNF) - Thái Lan mới đây đã tịch thu và phong tỏa hơn 310 triệu USD tài sản từ 4 mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia do Chen Zhi, Kok An, Tangthai và Ue Angkoon cầm đầu, liên quan lừa đảo trực tuyến và rửa tiền. Các loại tài sản bị tịch thu gồm đất đai, bất động sản, tiền mặt, hàng hiệu và tiền kỹ thuật số.
Từ xe điện tới xe xăng: Làn sóng Trung Quốc ‘làm rung chuyển’ ngành ô tô toàn cầu
(VNF) - Trong khi phương Tây dồn sự chú ý vào mối đe dọa cạnh tranh từ xe điện Trung Quốc, một thách thức khác đang âm thầm định hình lại ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Các nhà sản xuất ô tô truyền thống của Bắc Kinh đang ồ ạt đẩy xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sang các thị trường mới nổi.
Mang thai hộ: Ngành công nghiệp không khói trị giá hàng tỷ USD
(VNF) - Mang thai hộ đang dần trở thành một ngành công nghiệp toàn cầu trị giá hàng tỷ USD, được thúc đẩy bởi công nghệ hiện đại, hệ thống môi giới xuyên biên giới và nhu cầu ngày càng tăng từ các quốc gia phát triển. Tuy nhiên, sự bùng nổ này kéo theo các khoảng trống pháp lý, tranh cãi đạo đức và mối lo ngại về việc thương mại hóa cơ thể phụ nữ trong kỷ nguyên sinh sản hiện đại.
Khan hiếm nguồn cung, bạc tăng giá 'sốc' hơn cả vàng
(VNF) - Năm 2025, giá bạc đạt mức cao kỷ lục. Theo các chuyên gia, giá bạc vẫn còn dư địa tăng tiếp bất chấp tình trạng thiếu hụt nguồn cung.
TT Putin ký sắc lệnh đặc biệt, miễn thị thực cho du khách Trung Quốc
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin mới đây đã ký sắc lệnh cho phép công dân Trung Quốc được nhập cảnh Nga miễn thị thực lên tới 30 ngày cho mục đích du lịch hoặc công tác.
Trung Quốc cấp phép lô giấy phép xuất khẩu đất hiếm đầu tiên
(VNF) - Một nguồn tin của Reuters ngày 2/12 tiết lộ rằng Trung Quốc đã cấp lô giấy phép xuất khẩu đất hiếm mới đầu tiên, giúp đẩy nhanh việc vận chuyển đến một số khách hàng nhất định. Đây được xem là kết quả quan trọng từ hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Chiến sự nóng bỏng, công ty của Elon Musk tăng gấp đôi doanh thu vũ khí
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
Trung Quốc tăng tốc dự trữ vàng, mua ròng 13 tháng liên tiếp
(VNF) - Theo số liệu công bố ngày 7/12, Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) tiếp tục bổ sung vàng vào kho dự trữ trong tháng 11, nâng chuỗi mua ròng liên tiếp lên 13 tháng.
Khảo sát tiến độ các dự án nhà ở xã hội xây dựng ở Đà Nẵng
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.


































































