Iran 'dọa' đóng cửa eo biển xuất khẩu dầu của Trung Đông nếu Mỹ tiếp tục lệnh trừng phạt
Minh Khuê -
06/07/2018 09:31 (GMT+7)
(VNF) - Căng thẳng ngày càng tăng giữa Mỹ và Iran đang "hồi sinh" mối lo ngại từ lâu rằng quân đội Iran sẽ ngăn chặn các chuyến hàng dầu thô từ Vịnh Ba Tư ra thế giới bằng cách đóng eo biển Hormuz.
Iran 'dọa' đóng cửa eo biển xuất khẩu dầu của Trung Đông nếu Mỹ tiếp tục lệnh trừng phạt
Quyết định từ bỏ thỏa thuận hạt nhân ký kết năm 2015 với Iran và khôi phục các biện pháp trừng phạt đối với nền kinh tế Iran của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hồi tháng 5 đã gây ra sự bất ngờ cho các bên liên quan. Kể từ thời điểm đó, rủi ro địa chính trị và giá dầu dần tăng cao, có lúc chạm mức 80 USD/thùng đối với dầu Brent. Tình hình càng trở nên căng thẳng khi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tiết lộ rằng họ đang “giục” các quốc gia đồng minh dừng nhập khẩu dầu thô của Iran trước ngày 4/11, sớm hơn nhiều so với dự kiến trước đó.
Iran cũng không “kém cạnh” khi gợi ý rằng nếu Hoa Kỳ tìm cách ngăn chặn hoạt động xuất khẩu dầu, nước này sẵn sàng sử dụng lợi thế vị trí nằm dọc eo biển Hormuz để ngăn chặn các nước Trung Đông khác vận chuyển dầu xuất khẩu đến với thế giới.
Eo biển Hormuz là một đường thủy hẹp giữa Iran và Oman, nối Vịnh Ba Tư với Vịnh Oman, Biển Ả Rập và Ấn Độ Dương. Vịnh Ba Tư được bao quanh bởi một số nước sản xuất dầu và khí tự nhiên lớn nhất thế giới, bao gồm Iran, Iraq, Kuwait, Ả Rập Xê Út, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất.
Vị trí quan trọng của Eo biển Hormuz
Khoảng hơn 1/3 lượng dầu vận chuyển bằng đường biển của thế giới phải đi qua eo biển này. Điều đó khiến cho nó trở thành nút thắt quan trọng nhất trong vận chuyển dầu thô. Trong năm 2016, một con số kỷ lục là 18,5 triệu thùng dầu đã đi qua eo biển Hormuz mỗi ngày, theo ước tính của EIA. Năm đó, nhu cầu dầu toàn cầu là 96,6 triệu thùng/ngày, theo dữ liệu của Cơ quan Năng lượng Quốc tế.
Eo biển Hormuz cũng là một con đường chính với việc vận chuyển khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Qatar, nhà xuất khẩu LNG hàng đầu thế giới, đã đưa qua nơi này khoảng 30% nguồn cung của thế giới vào năm 2016, theo BP.
Lưu lượng vận chuyển dầu thô qua các tuyến biển chính trong năm 2016
Chính vì vị trí địa lý hết sức quan trọng của mình, eo biển Hormuz đã trở thành tâm điểm của những mâu thuẫn giữa Iran và Hoa Kỳ trong những ngày gần đây. Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã đưa ra tuyên bố hồi đầu tuần này rằng hành động của Hoa Kỳ có thể được nhìn nhận như một mối đe dọa khiến Iran phải đóng cửa eo biển Hormuz.
“Người Mỹ đã tuyên bố rằng họ muốn ngừng hoàn toàn xuất khẩu dầu của Iran. Họ không hiểu ý nghĩa của tuyên bố này, bởi vì không có nghĩa lý gì khi các nước khác trong khu vực thì được xuất khẩu dầu, còn chúng tôi thì lại không”, trích dẫn câu nói được đăng tải trên trang web chính thức của Tổng thống Iran.
Theo ông John Kilduff, thành viên sáng lập quỹ đầu tư năng lượng Again Capital, thị trường sẽ hiểu lời tuyên bố này là: “Iran sẽ không ngồi yên trong khi các tàu chở dầu của Saudi đi qua eo biển Hormuz”.
Hôm thứ năm, một quan chức cấp cao của Lực lượng Cảnh sát Cách mạng Hồi giáo của Iran (IRG) đã khẳng định rõ ràng hơn tuyên bố của ông Rouhani: “Nếu họ muốn ngừng xuất khẩu dầu của Iran, chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ lô hàng dầu nào đi qua eo biển Hormuz".
Cũng trong ngày thứ Năm, người đứng đầu IRGC, Mohammad Ali Jafari, nói với hãng tin Iran Tasnim, "Chúng tôi sẽ cho các bên hiểu rằng hoặc tất cả đều có thể sử dụng Eo biển Hormuz hoặc không ai hết".
Hôm thứ Năm, Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ trả lời phỏng vấn với Reuters rằng hải quân Mỹ đã được chuẩn bị để bảo vệ quyền tự do hàng hải và dòng chảy tự do thương mại.
Nếu eo biển Hormuz thực sự bị đóng lại, nguồn cung trở nên khan hiếm, giá dầu sẽ tăng vọt. Giá dầu quá cao có khả năng làm tổn thương người tiêu dùng khắp thế giới. Trong năm 2016, 80% lượng dầu đi qua eo Hormuz đã đến các quốc gia châu Á.
Ngoài đi qua eo biển của Iran, chỉ có Saudi Arabia và UAE là hai quốc gia duy nhất sở hữu đường ống vận chuyển ra khỏi khu vực. Tuy nhiên, đường ống chỉ có thể xử lý chỉ một phần nhỏ khối lượng đi qua eo biển Hormuz.
Hiện tại, chưa thể khẳng định khả năng Iran sẽ đóng cửa eo biển quan trọng này. Tuy nhiên, trong quá khứ, Iran đã từng là một quốc gia “nói là làm”. Vào cuối cuộc Chiến tranh Iran-Iraq, Iran đã tấn công vào các tàu buôn ở Vịnh Ba Tư bằng thủy lôi.
Lần gần đây nhất Iran đe dọa sẽ đóng cửa eo biển Hormuz là vào năm 2011 và 2012, khi Tổng thống Barack Obama ủng hộ các biện pháp trừng phạt quốc tế đối với Iran với các cáo buộc nước này phát triển vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, việc đóng cửa đã không bao giờ xảy ra, khi hai bên cùng thỏa hiệp thành công với thỏa thuận JCPOA năm 2015.
Việc ông Trump đơn phương rút khỏi thỏa thuận này là một sự “xúc phạm” đối với Iran. Cho dù EU, một thành viên của hiệp ước, cố gắng hết sức để cứu vãn nó, dường như không có nhiều khả năng thỏa thuận hạt nhân có thể được nối lại. Các công ty dầu mỏ lớn đã và đang dần dần cắt giảm nhập khẩu dầu của Iran để tránh bị trừng phạt bởi Hoa Kỳ. Vì vậy, cả thế giới vẫn đang phải “nín thở” theo dõi tình hình ở eo biển “nóng” nhất hành tinh này.
(VNF) - Tòa án Tối cao bang Delaware (Mỹ) đã ra phán quyết khôi phục gói thù lao mà tỷ phú Elon Musk nhận được từ Tesla vào năm 2018 trị giá 56 tỷ USD -- hiện được ước tính khoảng 139 tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu Tesla tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm 20/12. Nếu có hiệu lực, tỷ phú Elon Musk sẽ trở thành người đầu tiên có tài sản ròng vượt 700 tỷ USD.
(VNF) - Trung Quốc vừa phát hiện mỏ vàng dưới đáy biển đầu tiên của nước này, cũng là mỏ vàng dưới biển lớn nhất châu Á, đánh dấu bước đột phá quan trọng trong chiến lược đẩy mạnh thăm dò khoáng sản trên toàn quốc.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - Trong suốt 2 thập kỷ, Đức và Trung Quốc từng được xem là một “cặp đôi kinh tế hoàn hảo”, cùng hưởng lợi lớn từ làn sóng toàn cầu hóa thương mại. Đức cung cấp máy móc, thiết bị công nghiệp mà Trung Quốc cần để sản xuất hàng tiêu dùng cho phần còn lại của thế giới. Nhưng trật tự đó đang đảo chiều. Trung Quốc ngày nay dường như không còn cần Đức như trước, trong khi Berlin lại muốn chấm dứt mối quan hệ phụ thuộc này.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Trung Quốc đã hạ lượng trái phiếu kho bạc Mỹ nắm giữ xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, trong khi tiếp tục gia tăng dự trữ vàng tháng thứ 13 liên tiếp.
(VNF) - Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã tăng lãi suất chuẩn lên mức cao nhất kể từ năm 1995, trong bối cảnh lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm.
(VNF) - Sau khi kế hoạch sử dụng tài sản Nga thất bại, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất cho Ukraine vay 90 tỷ euro (xấp xỉ 105 tỷ USD) từ ngân sách chung của khối.
(VNF) - TikTok được cho là đã ký các thỏa thuận ràng buộc để bán hơn 80% tài sản tại Mỹ cho một nhóm nhà đầu tư, nhằm tránh nguy cơ bị cấm hoạt động và chấm dứt tranh chấp kéo dài nhiều năm với chính phủ Mỹ.
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
(VNF) - Mỹ tiếp tục phê duyệt gói bán vũ khí kỷ lục cho Đài Loan trị giá 11,1 tỷ USD, bao gồm nhiều khí tài tấn công chủ lực. Động thái được xem là thách thức trực diện “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc và có nguy cơ thổi bùng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tự hào tuyên bố khoản đầu tư kỷ lục 18 nghìn tỷ USD đang đổ vào nước Mỹ. “Chỉ trong vài tháng, nền kinh tế của chúng ta đã đi từ trạng thái tệ nhất lên tốt nhất”, ông Trump phát biểu.
(VNF) - Khi nhà phát triển bất động sản China Vanke bước vào cuộc họp mang tính sống còn với các chủ sở hữu trái phiếu vào ngày 18/12, giới đầu tư đang chuẩn bị tinh thần cho những biến động tiếp theo của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc. Đáng chú ý, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhà nước sẽ can thiệp bằng các gói cứu trợ.
(VNF) - Một số lượng kỷ lục những người trẻ Trung Quốc có trình độ học vấn cao đang đổ xô vào các công việc nhà nước để tìm kiếm sự ổn định. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đối mặt nhiều khó khăn, làm suy giảm triển vọng việc làm trong khu vực tư nhân.
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Phiên giao dịch ngày 16/12 ghi nhận đồng rial của Iran rơi xuống mức thấp kỷ lục hơn 1,3 triệu rial đổi 1 USD. Diễn biến này không chỉ phản ánh một cú sốc tỷ giá mang tính thời điểm, mà còn cho thấy những rạn nứt sâu sắc trong nền kinh tế Iran sau nhiều năm chịu trừng phạt kéo dài.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt hàng loạt rào cản pháp lý và bất đồng chính trị khi cân nhắc tịch thu khối tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
(VNF) - Sau nhiều năm bị xem như phiên bản ít nổi bật hơn của vàng, bạc có màn tái xuất mạnh mẽ trong năm2025. Sự kết hợp của nguồn cung toàn cầu thắt chặt, nhu cầu công nghiệp bùng nổ, cùng sự tham gia của giới đầu tư qua ETF đang khiến bạc trở thành một trong những mặt hàng có tính cấu trúc thú vị nhất trên thị trường thế giới.
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
(VNF) - Tòa án Tối cao bang Delaware (Mỹ) đã ra phán quyết khôi phục gói thù lao mà tỷ phú Elon Musk nhận được từ Tesla vào năm 2018 trị giá 56 tỷ USD -- hiện được ước tính khoảng 139 tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu Tesla tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm 20/12. Nếu có hiệu lực, tỷ phú Elon Musk sẽ trở thành người đầu tiên có tài sản ròng vượt 700 tỷ USD.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.