Với việc hàng loạt các đăng kiểm viên bị khởi tố, mặc dù đã được bổ sung nhưng vẫn còn thiếu hụt rất nhiều, Cục Đăng kiểm Việt Nam cảnh báo nếu không có các giải pháp đồng bộ, tháo gỡ khó khăn, việc tái diễn ùn tắc đăng kiểm xe cơ giới ở hàng loạt các tỉnh, thành sẽ xảy ra.
Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện nay trên cả nước có 271/288 Trung tâm Đăng kiểm với 435/536 dây chuyền kiểm định đang hoạt động (17 Trung tâm Đăng kiểm và 103 dây chuyền không hoạt động) với công suất phục vụ số lượng phương tiện đến kiểm định trung bình đạt yêu cầu tối thiểu một tháng là 626.400 phương tiện (trong khi số lượng phương tiện kiểm định ở tháng cao nhất trong thời gian tới tháng 7/2024 là 503.276 phương tiện).
“Với công suất kiểm định như hiện nay hệ thống đăng kiểm xe cơ giới hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu kiểm định của người dân và doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc trong các tháng cuối năm 2023 và trong năm 2024,” ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam đánh giá.
Tuy nhiên, ông An thừa nhận do việc phân bố mật độ các Trung tâm Đăng kiểm không đồng đều về mặt địa lý dẫn đến có chỗ thiếu, chỗ thừa nên dự báo trong thời gian sắp tới khi các phương tiện thuộc nhóm đối tượng được áp dụng áp dụng chu kỳ kiểm định mới cùng với việc số lượng các phương tiện tạm dừng hoạt động trước đây nay thực hiện kiểm định trở lại thì tình trạng ùn tắc có nguy cơ tái diễn tại 11 địa phương như: Bình thuận, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hà Giang, Hà Nội, Kon tum, Lâm Đồng, Thái Bình, Thừa Thiên Huế, TP. HCM và Trà Vinh.
Ngoài ra, cả nước có khoảng 300 đăng kiểm viên tại các Trung tâm Đăng kiểm bị khởi tố (đang làm việc tại 81 Trung tâm Đăng kiểm của 31 tỉnh, thành phố), khi bị đưa ra xét xử sẽ có 21 trung tâm của 9 tỉnh, thành phố bị dừng hoạt động (Bắc Kạn, Bắc Ninh, Hà Nội, Hà Tĩnh, Hòa Bình, Hưng Yên, Nghệ An, Thái Nguyên và Thành phố Hồ Chí Minh); trong đó có những tỉnh, thành phố không còn Trung tâm Đăng kiểm hoạt động như Bắc Kạn, Hòa Bình và một số địa phương không đáp ứng được nhu cầu kiểm định của người dân và doanh nghiệp như: Hà Nội, Nghệ An và TP. HCM.
Dẫn giải quy định tại khoản 10 Điều 1 Nghị định số 30/2023/NĐ-CP, trường hợp Trung tâm Đăng kiểm có từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ trong thời gian 12 tháng liên tục sẽ bị tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới trong thời gian 3 tháng, Cục Đăng kiểm tính toán sẽ có 69 trung tâm tại 24 tỉnh, thành phố buộc phải tạm dừng hoạt động và sẽ ùn tắc phương tiện đến kiểm định tại các địa phương này nếu không chủ động có phương án chủ động sắp xếp. Trong đó có những tỉnh, thành phố không còn Trung tâm Đăng kiểm hoạt động ở Hòa Bình, Thái Bình hoặc còn rất ít trung tâm hoạt động như Hà Nội, TP. HCM và Thừa Thiên Huế.
“Việc nguy cơ xảy ra ùn tắc phương tiện kiểm định tại 31 tỉnh, thành phố, có thể sẽ còn tăng lên ở nhiều tỉnh, thành phố khác do phương tiện ở các địa phương bị ùn tắc, ùn ứ di chuyển đến địa phương không bị ùn tắc để kiểm định,” ông An chỉ rõ thực tế.
Đơn cử như tỉnh Lạng Sơn, Hải Phòng, Quảng Ninh, Yên Bái..., mặc dù dư thừa năng lực kiểm định phương tiện của địa phương nhưng đã bị xảy ra tình trạng ùn tắc do lượng phương tiện kiểm định ở các địa phương khác bị ùn tắc di chuyển đến kiểm định.
Để chủ động phòng ngừa tình trạng ùn tắc phương tiện đến kiểm định vào các tháng cuối năm 2023 và trong năm 2024, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã tổ chức đánh giá nghiệp vụ đối với đăng kiểm viên đã đủ điều kiện theo quy định và đến nay cấp giấy chứng nhận lần đầu cho 207 đăng kiểm viên xe cơ giới.
Mặc dù liên tục tổ chức các đợt đánh giá, tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ (kể cả ngày nghỉ, ngày lễ, đánh giá ngoài giờ vào buổi tối..) cho học viên mới, Cục Đăng kiểm dự kiến năm 2023 cả hệ thống mới bổ sung được khoảng 300 đăng kiểm viên mới. Đến giai đoạn từ tháng 5/2024 mới bắt đầu có thêm đăng kiểm viên mới (mỗi tháng dự kiến có thêm khoảng 50 học viên đủ điều kiện để được đánh giá công nhận) thì tính đến hết năm 2024 và sang đầu năm 2025 mới có khoảng gần 350 đăng kiểm mới được công nhận.
“Tới năm 2026 hệ thống đăng kiểm xe cơ giới vẫn chưa thể bù đắp được số lượng đăng kiểm viên đã bị thiếu hụt trong thời gian vừa qua,” ông An nhìn nhận.
Cục Đăng kiểm kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải có ý kiến với Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kịp thời chỉ đạo Sở Giao thông Vận tải có sự chuẩn bị, chủ động có giải pháp triển khai thực hiện; đồng thời liên hệ với các địa phương khác có các Trung tâm Đăng kiểm dư thừa năng lực kiểm định để trưng dụng, bổ sung tạm thời lực lượng đăng kiểm viên cho các trung tâm trên địa bàn bị thiếu hụt nhằm khôi phục hoạt động thêm dây chuyền kiểm định, trung tâm hiện vẫn đang bị dừng hoạt động (nếu có thể) hoặc cho đầu tư thêm mới Trung tâm Đăng kiểm bị thiếu.
Bộ Giao thông Vận tải cần có văn bản báo cáo Chính phủ và các cấp có thẩm quyền xem xét đối với các Trung tâm Đăng kiểm có từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên phải tạm đình chỉ trong thời gian 3 tháng theo quy định tại khoản 10 Điều 1 Nghị định số 30/2023/NĐ-CP được phép tiếp tục hoạt động kiểm định lại ngay (nếu có kết quả đánh giá đạt yêu cầu) để phục vụ nhu cầu cấp thiết của người dân và doanh nghiệp, tránh tình trạng quá tải và các thiệt hại không đáng có cho xã hội.
Các cấp có thẩm quyền cho phép Cục Đăng kiểm chưa thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên và cho phép tiếp tục làm việc đối với các đăng kiểm viên bị Tòa án xét xử nhưng cho hưởng án treo không bị nghiêm cấm hành nghề.
Chính phủ sớm ban hành Nghị định cho phép Bộ Giao thông Vận tải ban hành giá dịch vụ kiểm định xe cơ giới đang lưu hành theo hình thức giá tối đa để trên cơ sở đó bộ sớm ban hành Thông tư điều chỉnh mức giá dịch vụ kiểm định xe cơ giới đang lưu hành./.
